24 Haziran 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

V, İngilizlerle anlaştıktan sonra 1 çarı Nikola Babıâliye ire bir ültimatom yolla- . Bu ültimatom — Yunanistan , F_ değil, Avrupada Os- l imparatorluğuna tâbi o- diğer yerlere de taallük edi- prdu. Moskof çarı evvelâ Eflâk Buğdana beylikler, Sırbista- bir takım müsaadeler bahşe .Çar, Babtâliden gönde $ murahhasların hudutta V lus murahhaslarına mülâki ol- f larını bildirerek altı hafta zar U pda muvafık bir cevap verilme 'e İstanbuldaki Moskof masla- atgüzarının geri çağırılacağını V ive ediyordu. || Moskof çarr Yunanistandan asetmiyordu. Bundan anlaşı- B şu idi: İgiliz - Rus itilâfr " ucibince Moskof ve Tuna haval Je karşı istediği gibi hareket $ Yunanistan meselesini elle- Xe almış bulunacaklardı. SİYASETİNİN RUHU İngiliz siyaseti bu meselede tibirine uymaz bir takım ha- B ketlerin devamı gibi görünü- vr. Kâh şu tarafa, kâh bu tara- döner görünen İngilterenin 5 Hhareketi o zamana ait siyasi sikalarda, muhabere evrakın- pek ziyade göze çarpıyor. Fakat bu İngilterenin zaman vaziyetinin icap ettirdiği her | iye uyarak asıl kendi maksa- ha vâsıl olmak için nasıl bık- fadan çalıştığımı göstetir ve igiliz siyasetinin ruhunu anla İn bir misal teşkil eder. İngi- —: siyasetini anlamak için bir kım siyasi vesaikin metinleri- okuyup kanmak değil, vaziye |yukuatı göz önüne getirmek N liyor. İN Moskof Çarı'nın ültimatomu A | Mart 826 da gönderilmişti. ) Sanda İngiliz — Rus - itilâfı B yzalanıyor. ' |Bu itilâfa göre Yunan mescle 4 Öde iki devlet şöyle bir vazi- i t alacaklardı: & 1 — Yunanistan, Babiâli tâbi- Sti altında kalacak, Yunanlı- | ; Babiâğliye senevi bir vergi , İreceklerdi. » 2 — Yunanlılar dahili işlerin- ç * tamamile serbest olacaklar-| 1 TNGtLiz W İngiliz — Rus itilâfının esası | dur. Bu suretle Yunanistana X iyasi bir mevcudiyet,, verili- e iedu. Fakat burası netice itiba| le İngiliz nüfuzu altma girmiş| Hayordu. | © Yunanistan sözde Babrâliye| — Di olacaktı. Fakat bu ancak! ” ISya ve İngilterenin tavassu- | pu Babiâlinin kabul etmesi © Ttile olabilecekti. Aksi takdir “bunu temin için silâh ile mü ihale kapısı açık kalıyordu. Zilizlerin, Moskofların asıl aksadı bu silâhla müdahaleye | İçmekti, Silâhla müdahale edi * çe evvelâ Osmanlı imparator “ğu bir kat daha zaif düşürüle <, Yunanistanın istiklâli te- İn edilecek, Mehmet Ali'nin | İvvet ve nüfuzu kırılacaktı. * y j &. — Babiâliye karşı li Fakat Babıâliye bunu kabul W sirmek için ne yapmak lâzım İi b. .. İngiliz teklifini reddeden İbrâli şimdi bir İngiliz — Rus Dişterek hareketi karşısında diyordu. Bu hareket karşısın- * Babiâlinin şüphe ve tereddü t daha ziyade artmıyacağı 12... Nitekim Ööyle oldu. Bu dda vaki olan teşebbüsler Sul p Mahmut tarafından kabul gilmemiş, İngiliz ve Rus mü- essillerinin ısrarları beyhude güuştur. İngilizler Ruslarla Yâf aktederek Moskof Çarını amin eden tarzda bir mukave- V ve bağladıktan sonra kendile W di daha serbest bulmuşlar ve Valiyetlerini diğer sahalara çe jmişlerdir. İngiltere siyaseti s, Tmanistan meselesinde Fran- , ga harekete geçirmek istiyor- *| . Filen ve silâhla yapılacak # jdahaleye Fransanın da işti- Nihayet Moskof çarı ile Ingilizler uyuştular... | Mehmet Aliye bir takım vaat ler ederek kendisini Mora hare- kâtında ısrar ve sebat gösterme meğe teşvik etmeğe başlıyan İngiltere kendi nüfuz ve faikiye ti altında Avrupada bir zümre teşkil ederek ortalığa istediği gibi yeni bir şekil vermek eme-i Tinde idi. Fransızların emelleri de başka.. İngilizlerle Fransızların an- laşması o kadar kolay olmıya- caktı. İngilizler, Moskof Çarı- nı Yunan meselesinde mümkün olduğu kadar uzaklaştırabilmiş- ti.Fakat Yunan ihtilâlinde Fran sa da bir yardımcı vaziyeti ta- kındığı gibi esasen Fransanın Akdenizdeki emelleri başka idi, Menfaatler, emeller ayrı oldu- ğu için bunları birleştirmek te müşküldü. Fransızlar da Yuna- nistanda birinci derecede bir rol oynamak istiyorlardı, (Bilmedi) — —>*-werer —— Romanyada Kıralın beyanatı VİYANA, 23 A.A. — Kıral Karol, nezdine kabul ettiği Ne- ve Freie Presse muhabirlerin- den birine Briand — muhtırası hakkında bazı beyanatta bulun müuştur. Kırral, Avrupa devletle ri arasında bir federasyon vücu de getirilmesi tasavvurunun Avruüpa'da sulhü müstakar bir hale getirmek yolunda atılan adımları hayli ileri götürmekte olduğunu ve Romanya'nın bu gayenin hakikat şeklini alması için hiç bir yardımdan geri dur mıyacağını söylemişti! geli: PARİS,23 A.A. — Maten gazetesi, kıral Karol'un samimi ahpabından birinin beyanatını neşretmiştir. Bu zat kıralın memleketet hiç bir fırkarım yar| dımı olmaksızın dönmüş oldu- iştir. | Yeni bir anlaşma Bağdat hattında yataklı vagonlar Hükümetimizle temas etmek üzere geçenlerde Ankaray gi - den Beynelmilel yataklı vagon- lar şirketi Türkiye mümessili Sadık B. dün şehrimize gelmiş- tir. Sadık B. bir muharrimize de- miştir ki: “ — Mardin servisinde yaz mevsimi dolayısile bittabi iş ol- madığı için bu kısımdaki vagon ların şimdilik Halebe kadar git- mesi hususunda Devlet demir« yolları idaresile mutabik kalm- mıştır. Bu kararın tatbikine 1 temmuzdan itibaren başlanacak- tır, Pazartesi günleri Rayaka gi den vagonlarında bu sıcak mev- sim geçinceye kadar Halepte kalması takarrür etmiştir. Cumartesi ve Çarşamba gün- leri giden trenler eskisi gibi Ra yaka kadar servise devam ede- ceklerdir. Kongre - toplanıyor Beynelmilel yataklı vagon ve Semplon ekspresleri konfrensı teşrinievvelde Kopenhagta top - lanacaktır. Konferansa Türkiye — Devlet demiryolları idaresi de davet e- dilmiştir. Konfransta bilhassa Toros ekspresinin daha ziyade - ıslahı ve seferleri kısaltmak - suretile sür'at temini için lâzım gelen te dabir görüşülecektir...,, Müterakim oktruva Oktruva vergisinden mütera kim borcu olan bazı fabrikalara emanetçe haciz konmağa teşeb büs edilmesi üzerine sanayi bir liği tarafından İktısat vekâleti nezdinde teşebbüste — bulunul- muştu. Fabrika sahipleri ema- net ve cemiyeti belediyeye de müracaat etmişlerdir. İdare en- cümeni tetkikat yapmaktadır. | Vafd fırkası iktidar " iketmesi Londranın emelleri- j «laha muvafik düsüvordu. Bir çarei tesviye bulunacaktır. Ihtilâf Kabine düştük- . ten sonra... Mısırda vaziyet gene karış- tı. Vafd milli fırkasının başve- İIsmali Sıtkı Paşa kili Nahas paşa iktidar mevki- ini bıraktı. Milli kabine iş başın dan ayrıldı. Yerine Sıtkı paşa geldi. Mısırdaki buhranm sebe- bi şudur; kanunu esasiye teca- vüz edilmi e mâni olmak için Wafd hükümeti bir lâyiha hazır ladı. Bu kanuna göre devletin teşkilâtr esasiyesine tecavüz e- denlerin ağır bir takım hapisve nakti cezalara mahküm edile- cekti, Böyle bir kanun — parlâ- mentoda kabul edilince — bunu kıral Fuat tastik etmiyeceğini Nahas paşaya bildirmiştir. O zaman Vafd kabinesi için gidi- lecek iki yol kalmıştır: 1- Ya buna rağmen hüküm- darla açıktan açığa mücadeleye girişerek kanunu meclisten ge- çirmek 2- Yahut ta fırkanın programma sadık kalarak çe- kilmek... Nahas paşa kabinesi bu ikin ci yolu takip — mecburiyetinde kalmıştır. Böyle bir kanuna ne lüzum vargı mi diyecek siniz..? Geçen seneye kadar Mısır da kanunu esasi hökümsüz kalmış, parlâ- mento dağılmış bulunuyordu. mevkiine geçince ilk işi bir daha bu —acı tecrübenin tekerrür etmesine mâni olmak için — çalışmak ol- müştuür. Kıral Fuat geçen kânunusa- nide parlâmento açılırken oku- nan nutkunda kanımu esasiye Fakat şimdi görülüyor ki kıral bu tedbirlerin bir kanun halin- de tesbit edilmesini istememiş- tir. 928 de Mahmut paşa tara- fından yapılan darbei hükümet le Vafd fırkası hem iktidar mev kiinden uzaklaştırılmış, hem de parlâmento dağıtılmıştı. Şimdi Vafd'ın muhalifleri iktidar mev kiinde kalmak için Nahas paşa am böyle bir kanun kabul ettir- mek istediğini iddia ediyorlar. Ne olursa olsun, şu var ki Mısır da bugün yeniden dahili bir ih-| tilâf baş göstermiştir. Acaba bu mürettep mi? Vafd hükümetini düşürmek için böyle bir vaziyet mi ihdas edildi..? Zahiren mesele dahili bir iş gibi görülüyor. Fakat me- sele çok şayanı dikkattir. KAHİRE,.23 A.A, — Nahas| paşa Vaft fırkasına mensup me- buslarla kendi — taraftarlarını şimdiki vaziyet hakkında tetki katta bulunmak üzre 26 Hazi- randa bir içtima yapmağa davet etmiştir. ZAYİ FATURA Eyip'te, Defterdar'da ash atlar müdüriyetinin üçyüz on ra seksen kuruştan ibaret 1929 aymma ait elektrik - istihi turası zayi olduğundan hükmü olma diği ilân olunur. Türk Anonim Elektrik Sirketi HABERLER.. Mısırda işler gene karıştı Kanunu esasiye tecavüz edenlere ağır ceza Intihap Ispanyada yeni idare.. MDRİT, 22 A.A. — Gazete- ler, M. Santiyago Alba'nın kı- ralın tasdikina iktiran etmiş o- lan raporunu - neşretmektedir- ler, Bu raporunda sabık - nazır dün 13 üncü Alfons ile vukubu- lan mülâkatını hikâye etmekte dir. M. Santiyago, gayet doğru ve dikkatli bir surette umumi intihabat icrası reyinde bulun- müş ve teşrii meclislerin hali hazırda demokr: tarızm esasına olan rejimi muslihane ve fakat cezri bir surette tecdit edece- ginden dolayı kanunu esasiyi yeniden tetkik etmeleri arzusu- nu izhar etmiş ve İspanya kıral lığının Belçikâ kırallığı — gibi her türlü şahsi hâkimiyete ve diktatörlüğe karşı masun bu- lunduğunu söylemiştir. Mille- tin lâzımgelen bu tahavvül ve inkişafı temin etmesi için hü- kümdarlık makamının kendisi- nc icap eden teminatı vermesi lâzımgeldiğini ve bu işler gö- rüldükten sonra mütemmim bir takım teşkilât ile umumi haya- tın tanzim edilmesi icap edece- ğini ilâve etmiştir. M. Santiya- go, jeneral Berenge'nin iktidar mevkiünde tutulması — lehinde beyanı-mutalca etmiş ve İspa- nya'da bugünkü — müphemiyet devam ettikç iktidar mevkiine gelmek istemiyeceğini ifade e ylemiştir. Kıralın seyahati PARİS, 23 A.A. — İspanya| kıralı, otomobil ile — Boulogne gitmiştir. — Oratla Boulogne - Douvres seferini yapmakta o- lan posta vaputuna binecek ve Londra'ya gidecektir. Gümrük meselesi MADRİT, 22 A.A. — Deniz aşırı komitesi Amerika ile ya -| pilmiş olan muvakkat — süreti halli feshetmesini kıraldan ta- lep etmiştir. Hint millicileri LONDRA, 23 A.A. — Daily Herald gazetesinin verdiği bir habere göre Gatdi'nin son hrıle—1 fi olan Motilâl Nehru Hindis-| tan'ın tam bir istiklâle müste- nit bir idare tarzından başka bir hükümet şekline razi olmıyaca- ğını beyan etmiştir. Çinde harp ŞANGHAY, 23 AA — Chang Kai Chek, şimal kuvvet- lerine karşı umumi taarru:; ilmesini eretmintir. İ Günün üç res Iyig Fransa başveki- linin nutku PARİS, 22 muhariplerin milli nın küşadı mü- nasebetile yapı- lan — merasime riyaset eden M. Tardiecu, bir nu- tuk irat ederek şöyle demiştir: Biz — Fransa'yı bütün dünyanın iktısadi bir buh- ran geçirmekte olduğu ve — bu buhranın birçok memleketlerde bizden daha şidi detli bulunduğu M. Tardiecu v semeii — a | Zirat faa liyetimiz Hazırlanan program Vekil Bey tarafından tasvip edildi E ç eçin meli | ANKARA, 23 (Telefonla)— kıymetli bir Zirai istihsalâtımızın fazlalaş- | tırılması ve bilhassa memleke- timizin mahsulâtını teşkil eden' lerin ıslahı için iktısat vekilliği' ziraat umumi müdürlüğünce çi-| zilmiş olan faaliyet İbu sene mahsulâta — arız olan!' hastalıklarla mücadele — edile- cek, memurların tevsii malüma- tı için Adana ve Manisada mü- cadele memurlarına mahsus iki kurs açılacaktır. Portakal mın-! takası olan Tarsus ve Mersinde de halka mahsus olmak üzre iki narenciye kursu açılacaktır Bursada açılacak ipekçilik |istasiyonlarının idaresi ipekçi- İlik mütehassısı Tahir Beye tev İdi edilecek ve iki kurs açılacak! tır. Antalya ve Mersinde birer narenciye kursu, Maraşta — bir prinç ıslah istasiyonu açılacak tır. Müdürlüklerine de — ecnebi Tvetini teşkil e- den zeytinciliğin ıslahı için de Ayvalıkta bir zeytin ıslah ista- siyonu açılacaktır. Bunun mü- dürlüğüne İspanya ve İtalya- dan bir mütehassıs getirilecek- n programı 'tir. vekil B. tarafından tasvip edil-| AA — Sabık |Miştir. Bu program mucibince tehassıslar ıslah istasiyonlarına vları- Avrupadan getirilecek mü- nezaret etmekle beraber önü- müzdeki senci dersiye bidaye- tinde açılacak yüksek — ziraat mektepleri müdürlüklerini de ifa edeceklerdir. Bunlardan baş ka ayrıca 14 tane ecnebi ustaba- $t getirilecek ikisi narenciye, ikisi zeytincilik, biri fındık mü- tehassısı olacak, dört tane ame- Ki ziraat mekteplerinde, dördü de ziraat ameliyat mekteplerin- de çalişmal: üzre bu kısımlarda mütchassıs bulunacaktır. Bu |dem senesi bidayetinde açıla- cak olan İzmir, Adana, Bursa eliyat mektepleri müdürlük- lerine ecnebi mütehassıslar ge- bir zamanda İdare etmâk mec- | Mütehassıslar tayin edilecekler tirilecek ve üç senedenberi Av- buriyetinde bulunuyoruz. Fran- sanın ahenk ve müvazenesini a zami derecede muhafaza etmel mecburiyetindeyiz. Bunun için dir | Adanada mevcut ıslah istasi- k| yonu enstitü olacak ve bu ista- |liklerine tayin siyon müdürlüğüne — Amerika- rupada tahsilde bulunan gençle rimiz bu mekteplerin muallim- edileceklerdir. İktısat vekâleti yüksek — ziraat de Fransızların biribirlerile gü-| dan bir mütehassıs getirilecek, ' mektebine ginmeğe talip genç- zel geçirlerek memleket aley- hindeki âmillerin arttırmamaları icap eder. Rekor — kırıldı PARİS, 23 A.A. — Tayyare- ci Paris bin kilo ağırlığında ve lüzumlu bir hamüle ile mesafe, müddet ve sürat — rekorlarını, bundan başka 500 kiloluk —lü- zumlu hamüle ile mesafe reko- runu kırmıştır. Yüzüncü sene PARİS, 22 A.A. — Roman- tizm edebi meslekinin yüzün- cü yıldönümü münasebetile ya- prlan şenliklerin hitamr dölayı |Sile Notre-Dame kilisesi fennin son terakkiyat ve tekemmül tile gece muazzam surette ten- vir edilmiştir. Radikal sosyalistler PARİS, 23 riot, söylediği mi ta radikal fırkasının yaşamak kabiliyet ve kuvvetini tamami- le muhafaza ettiğini temin e- ylemiş ve geçenlerde Bordo'da | toplanan sosyalist kongresinin vermiş olduğu kararları tenkit etmiştir. Almanyada buhran BERLİN,23 A.A, — Başve- kil M. Brünning, maliye nazırı M. Moldenhauer'den istifasını geri almasını istemişti: 1 — Ankara'da Yenişehirde seylaplan sonra hasıl olan göller keza Manisada açılacak — olan| ecnebi mütehas celbedilecek | tir. Memleketimi büyük ve Bayterkongresinegide icek murahhaslarımız ANKARA, 23 (Telefonla)— Moskova baytari — kongresine gidecek olan murahhaslardan Pendik Bakteriyolojihane mü dürü Şefik B. geldi. Vekâletle temas edip talimati alacak, Ayni kongreye gidecek mu- rahhaslardan Mardin meb'usu Ali Rıza B. İstanbula hareket! etti. Celâl Beyin atı ANKARA, 23 (Telefonla, İş Bankası müdürü — umumisi Celâl Beyin atı Atinada ikinci geldi. Birinci gelen — Mısırda zengin bir Amerikalı kadının atıdır, Bu atı büyük bir meblâğa satın almış. Celâl Beyin atının muvaffakıyeti atçılık âlemin- |de büyük sansasyon yapmıştır. |Yakında İskenderiyedeki gran pri koşusuna gönderilecektir. Topraklarımız tet- kik edilivor NKARA, 23 (Telefonla)— İktısat vekâleti kimya lâbora- tuarı müdürü Kerim Ömer B. |'yarm memleketimizin muhtelif |mahallerindeki toprakları tet- kik için Kayseri tarikile bir se- yahate çıkacaktır. Kırşehir, Kayseri, Nığde, Aksaray, Konya, Afyon kara- ihisar, Denizli, Burdur, Mağni- sa İzmir vilâyetlerinde tetkikat İyapacak, Alaşehir civarında mevcut zengin güherçile mınta ! kasındaki sun'i gübre techizati-| le meşgul olacaktır. Bu gübre- | İlerden azami surette istifade i- İçin icap eden tedabir alınacak- İtar, | | Şiddetli yağmurlar | Yozgat, 23 (A.A) — Dünkü | 'şiddetli yağmurlardan Yeşilova yı su basmış ve bir ev yıkılmış- tır, Hasılât kıs nen hasara uğra |mıştır. Şehir dahilinde hükümet |konağının alt katma sular dol- İmuştur. Muğla, 23 (A.A) — Bilhassa tütntülerimiz için çok faydalı o- İlan yağmurlar, vilâyetimizin her |tarafına mebzulen yağmıştır. Hakem mahkemeleri Ankara, 23 (A.A)* — Muhte Tit hakem mahkemeleri Türkiye gmumi ajanlığından: Türk -Yu man müuhtelit hakem mahkeme si 6 ağustos 1930 tarihinden 30 eylül 1930 tarihine kadar yaz tatiline karar vermiştir. Bu müddet zarfında evrakt u- lerin kaydine başlamıştır. —Bu vahametini Küuru üzüm istasiyonuna da bir muameleden sonra bu gençler resmi çifliklerde staj görecek- lerdti Ali Cenani îî—evı'n davası ANKARA, 23 (Telefonla)— Ali Cenani Beyin Vakit gazete- si aleyhine açtığı davaya bugün asliye ceza mzhkemesinde baş: landı. Müddei aleyhler meşru ma- zeret dolayısile gelemediklerin" ve gelemiyeceklerini de mahke meye bildirmiş olduklarından muhakerne 13 temmuza talik e- di Şeyh Saidin oğlu ANKARA, 23 (Telefonla)— Erzurum ve civarımda Kürdis- tan cemiyeti Hafiyesi teşkil et- mekle maznun Salâhattin ve rü fekasının muhakemelerine ya- rın devam edilecektir. Bu celse de maznunların — duruşmaları ikmal edilecekti. Ayni mesele ile alâkadar olup ta — Erzurum ağırceza mahkemesinin buraya nakline karar verdiği dava ve Hubiyan Cemiyeti teşkil ile maznun Talha oğlu Sadettin ve üç arkadaşının Erzurumdan yo- la çıktıkları haber — alınmıştır. Müddeiumumi bundan sonrak celsede iddianamesini okuya- caktır. Mahkemelerde Ne z Şantaj davası Hüseyin Bey şahit olarak dinlendi Suat Tahsin ve Sait Beyler aleyhine Herman şirketi tarafın, dan açılan davaya dün 2 inci ce zada devam edildi. İstanbul meb usu Hüseyin B. ile Vahran Ef. şahit olarak dinlendi. Okunan keşif raporunda telefon muhabe resinin yüksek sesle olduğu hal de eşhası salise tarafımdan işidi lebileceği yazılıyordu. Dava bit şahidin istinabe suretile ifadesi nin almmasıma kaldı, Haydar Rifat B. den nakdi cezalar istendi 20 günlük mevküfiyetini mal ederek tahliye edilen avu: kat Haydar Rifat Beye mah; küm olduğu nakdi cezaların te" diyesi için tebligat yapılmıştır. Rasathaneyi ziyaret Dün Kandilli Rasatanesini Jâ pon akademisi azasında ve bey nelmilel cemiyeti ilmiye azasın dan profesör Dr. Tavakada tÖ ziyaret etmeştir. Bu zat yakında İstokholmdi ikat edecek olan beynelmile suliyenin tevdüne — müteallik 2 — Caddeler nezafet amelesi tarafından acılıyor. | müddetler sereyan etmiyecek - R — Yalova'da acılan v eni plai.. tir jeoloji kongresinde Japonyayt temsil etmek üzere İstokholme gitmektedir.