14 Haziran 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

/!ı'y_f’_!::lf_ııin_'ı'hî !f_/_?'f%'naı :8 ga aMısırda Mehmet AlT g &iT l ; '| İnsiliz tekliflerine kapılmayınız.! Sultan Mahmudun veziri Mehmet Aliye mektüup Mehmet Ali'nin Mısırda bu wetle yerleşmesi, sonra Hicaz jlti harekâtı ikmal etmesi ve Hayet şimdi de Yemen üzeri- * sevkiyat yapmağa kalkışma- , İngilterece hiç te hoş görü- Ün bir şey deği 4 Mehmet Ali'nin nüfuzu İran | örfezi ile Bahriahmer arasm- arttıkça bundan ilk memnun #mıyanlar İngilizlerdi. İngiliz- ( (çin Arabistan hâdiseleri kar- |.8 sında ne kadar alâkadar ol- Ü, ikları daha İbrahim'in Veha- , ; harekâtını, ikmal etmesi üze- (# Je kendisine ettikleri müra- atten anlaşılryor. Deriye'deki avaffakıyeti üzerine İbrahi- ây ; * İngilizler tarafından şu esas ak hilinde bir teklif yaprlmış- H : Ü Singiliz yüzbaşısı Sadlier 819 (Kİ Medineye gelerek İbrahim Na görüşmüştü. Bu yüzbaşı yf , mbay'dan geliyordu. Evvelâ Hi ç cahimi kazandığı muvaffakı- W tten dolayı tebrik etmiş ken- Hij gile tecavüzi mahiyette bir it- O ; Akaktini teklif etmi; 'Aifaka göre İngiliz ordu ve do .'Şımuı Mısır ordüsu ile teşri- mesai edecek, Yemen'in şar- » |Cenubisindeki havalide “sul- "îı | Sükünu,, tesis eyliyecekti. tey/a men sahillerinde İngiliz tica gemilerine tecavüzler eksik “auyordu.İşte İngilizlerin şim gi vaziyetten istilade ile ni- İj yet vermek istedikleri böyle 'E vaziyet vardı. '$iSundan başka İngilizler Ye- n da bu ittifaka h; olmasını istiyorlardı. İn- i Göde murassa kılıç hediye ge- M ;51 d siyasi memuru İbrahim'e Ha için dinlenmeğe ihtiyaç f '.rr. Yeniden harekâta giri- ve İran körfezine çevirmiş- - Maskat İmamını İngi- buradaki İmamı himaye dardı. Hatta bu uğurda ta asker bile çıkardılar. net Ali bu İmama mektup yarak İngiliz himayesinin gde pek pahalıya malolaca- h veriyordu. boğazını ele geçir- vi ve ©o havaliye hâkim ol- istedikleri anlaşılıyordu. edi-| makam, i. Buldı yolluyor Jni Ahmet Paşaya verdiği emir- de Ebu Ariş mevkiinde İngili; ler üzerine asker sevketmesini bildirmişti. Yemen İmamına da gözünü açmasını, çünkü Mo- kayi ele geçiren — İngilizlerin Yemende nüfuz ve kuvvetlerini arttıracaklarını haber veriyor- duü. Mehmet Ali Kahiredeki ec- nebi mümessillerine Yemenin üç yüz senedenberi — Babiâliye ait olduğunu, Mokaya — harp gemisi yollamak suretile İn- gilizler tarafından yapılan ha- reketin tarafeyn münasebatını ihlâl edeceğini söylemiştir. Keyfiyetten — haberdar olan Babıâli İstanbuldaki İngiliz se- firine bir muhtıra vererek Ye- mende İngilizlerin yaptığı tah-| rikâttan şikâyet etmiştir. Bun- dan başka bu havaliye yapıla- cak her hangi bir — tecavüzün kuvvetle mukabele göreceğini bildirmiştir. Gerek İstanbulda, gerek Ka- hirede şiddetli bir heyecan var- z. 818 de Deriyenin alınarak A- rabistanda son Vehabi kuvveti- nin de imha edildiği zamandan- beri İran körfezinde ve Bahri- ahmerde İngiliz tehlikesi ken- dini göstermişti. Bu tehlike- ye karşı Babrâli de Mehmet Ali de tabii ve samimi surette müş- MİLLİYET CUMARTESİ 4 HAZIRAN 1930 |HARIÇTEN ALDIĞIMIZ HABERLER! Üç saat | Uzun, uzadıya “ görüştüler. İtalya hariciye nazırı M. Gr- andi'nin Lehistan seyahati, öy- le görülüyor ki, diğer memleket lerin de siyasi mahafilinde bü- yük bir alâka uyandırmaktange | Ti kalmadı. Lehistan coğrafi va- ziyeti itibarile merkezi Avrupa da mühim bir mevkie sahiptir. Paris hükümetinin Leh dost- luğuna verdiği ehemmifyet ma- lümdur. Diğer taraftan Varşo va hükümeti de Fransa'nım dost |luğuna atfettiği krymet gek bü | yüktür. Şimdi İtalya hariciye nazırı-| nın Leh payitahtma gitmesi ve orada büyük bir hüsnü kabul gö rerek iki devlet arasındaki mü nasebatin gözden geçirilmesi |son günlerin siyasi hâdiseleri ,arasında ihmal edilmiyecek şey lerdendir. Leh ve İtalya harici- ye nazırlarının mülâkatında iki devletin münasebatı gözden ge| çirildikten sonra arada hiç bir| ihtilâf noktası bulunmadığı tar| zında bir tebliğ neşredilmiştir. Her siyasi mülâkattan sonra Pilsudski böyle tebliğler neşri âdet olmuş tur. Onun için tebliğde daha| Italya hariciye nazırı Leh, Macar ve Avusturya- payitahtlarında.. — | bir telgraf göndererek Atinada ' A oe ea maner Müşkilât Bahri itilâfın esrar! . Hoover Vashingtön, 12 (A.A) — Â- yan meclisi hariciye encümeni, bir karar sureti kabul etmiştir. Bu karar suretinde âyan mecli sinin Amerika ve İngiltere hü kümetleri arasında teati edilen mahrem vesaiki görmek ve Lon dra bahri konferansından evvel | cereyan edip M. Hoover tarafın dan tebliğinden imtina olunan müzakerata muttali olmak hak kına malik olduğu beyan edil- mektedir. Bu karar suretinin bi rer nüshası M. Hoover ile M. Stimsona gönderilmiştir. (Bir müddettenberi Amerika Ayânı hariciye encümeni Lond ra muahedesini tetkik ediyor. Tahdidi teslihât: muahedesinin Amerikada hayli şiddetli muha lefete uğradığı:gelen haberler- den anlaşılıyordu. Hariciye en- cümeninin muahedeyi - tastik, Günün siyast mülâkatları Atina, 13 (A.A) Mel Bulgarist: Roman e Arnavutluk hükümetlerine |Camide cinayet !i | Kadınlar Hindistanda nü-W |mayiş yapıyurlar | HÇ ERN | Bombay, 12 (A. İay Chol! ilâ |lan örfi idaren nasebetile Hirit kongresi İfından tertip edilmiş -olan gö- İnüllüler alayına iştirak etmiştir. Ala: tarafından menedilmiş ve polis Kahve tokmağını ka- fasına indirince za- vallıyı yere serdi! A) — Geçen| Cuma il Ö- ü Kozanın - Kemer arı köyünde cami hâtibi ci Halil oğlu Mollâ İbrah nin hutbede bir sureyi yanlış Tokatder yüz Ali memuürin $i olmuş v cer erinin tenk | â h alayın ilerlemesine mâni olmakedildiğini hazmedemiyen hâti- |için bir kordon vücüde getirmiş bin kardeşi Mehmet te hâdise-| tir. Maamafih, bütün bu tedbir| ye karışmış ve ani bir fevsranla lere rağimen bazı ufak lelukwhalıveyc koşarak eline geçirdi- gruplar iş mahallesinde kâin ği kahve dövmeğe mahsus de-| meşhur meydana kadar gitme- mir tokmakla Alinin üzerine hü| ge muvaffak - olmuşlardır. Po- cum ederek zavallıyı öldürmüş- lis, alayın kısmı küllisine hü- tür, İcum etmek mecburiyetinde kal/ — Katil vak'a üzerine — firar et- miş 12 kişi yaralanmıştır. miş ise de zabıtaca derdest edi- ; İlerek evrakile adliyeye teslim Şimal hududunda Z edilmiştir. Simla, 12 (A.A) — Huduttan| — Zahiren bir tenkitten doğan İgelen haberler vaziyetin umu- Pu hadisede başka sebepler de miyet itibarile sakin olduğunu #ramak lâzım gelir. bildirmektedir. Ancak, Hızırz; mıntakasında Oghi yakınında| Halı piyasasında buhran düşman kabileleri mevcut oldu aü ğgündan polis kuvveti askc_rî Halı piyasası son gnülerde =ıvvzll=rle takviye edilmiştir.! yukran geçirmektedir. Adi - acı Turangazi taraltarlarma ... Tebrizleri piyasaya düş - kün fiatle çıkarıldığı için, Ana dolu malına alıcı azdır. Şimdiki halde İstanbuldan ayda bir, iki defaya inhisar etmekte- dir. Bu ihracat da hep Avrupa ya yapılmaktadır. Eskiden Ame D K rikaya yaptıgımız halı ihracatı | yartık durmuştur. — Almanyaya f şehrimizden yapılan ihracat, Al Manların ağır bir resim koyma- ları dolayısile eskisi gibi değil- dir. , Bugünkü halı piyasamız şöy ledir: Demizci halıları birinci nevi metre murabbar 5,1-2 den tarafından münazaaya mün| (! ae ei aa K T at Balk. rabıtaların teşyidine bildirmişti Hdi Sokaklar pis mi ? Emanet erkânı bu hususta ne d.yor? an biri bu hakkında demiştir ki — Avni Beyin ötedenberi âdetidit. Her sene belediye b edilirken haklı vı temizlik işlerini tenkit etmeli ki Emane liyen şubesi teml, cihet Avrupalıların da take <«ip olmuştur. Daha geçenlerde şehrimize gelett Turing klüpler murahhasları ile Ma- car Ziraat nazırı bizzat Emunete gee lerek bilhassa şehrin nezafetindeti dolayı beyanı takdirat etmişlerdir. — Avni Bey koca bir şehrin nezafeti ne kuş bakışı bakıyor. İstanbul pit değildir, bilâkis temizdir, hem çok temizdir. Avni Beyin pislik dediği şey toz- dur. Bunda temizlik işlerinin ne kas bahati vardır. Koca şehirde muntazam bir kaldı Tam bulunduramıyoruz, biz yapıyoruf; ertesi gün şirketlerden biri gelip bor zuyor, tamir ediyoruz, bu sefer baş- ka bir yerden açılıyor, buna temizlik işleri ne yapsın? Avni Beyin pislik dediği şey so- kakların sulanmamasıdır. Bunun için temizlik işlerini muahazeye ne hak- kınız var? Temizlik işlerinin elinde bir tek arozöz var, bununla şehrift meresi sulanır. Bu vaziyette temizlik işlerini: — Sokakları neye sulamıyorsun diye muahaze etmek doğru olur mu? Cemiyeti belediye verdiği bir ka> rarla temizlik amelesi bir gün bile hasta 'olsa kaydı terkin edilmekte- dir. net erkânını Dünyanın hangi yerinde böyle bir karar vardır. Bir amelenin bir gün dişi ağrısa 7, 1-2liraya kadardır. İkinci ve © gün işe çıkamasa kaydını terkin terek bir cephe alıyorlardı. — İbaşka bir şey söylenmesi bekle 820 Kânunuevvelinin 3 ündelnemezdi. Lehistandaki * büyük Moka önünc gelmiş olan İngi- |nüfuzu ile meşhur olan Marşal liz gemileri devrisi gün top at-| Pilsudski ile M. Grandi arasın- yahut reddetmek hususunda ka | Tar vermek üzere kat'i mahiyet | teki içtimalarına başladığı ha -| ber veriliyordu. Yukariki telg-| Nümayişçi hadınlar mağa başlamışlar, bu bombar- dıman muhtelif fasılalarla bir ay kadar sürmüştür. Buna mükabele eden istih- kâmlar iskât edilmişti. Bundan istifade ederek İngilizler kara- ya asker bile çıkarmışlardır. Fa kat cereyan eden müzakere ne- ticesinde İngilizler biri şgal ha reketi yapmaktan — vazgeçmiş göründülerse de Yemen ile bir itilâf aktederek bir ta- kım ticari müsaadeler miş oldular, Fakat ticari oldu- ğu kadar siyasi bir muahede o- lan bu itilâf vesikası mucibince İngilizler hem kahve ticaretin- den, hem de İmamla bir muahe de aktetmenin verdiği mevki- den istifadeyi düşünüyorlardı. Sudan'ın ehemmiyeti Sudanın Mısır için pek ha- yati bir ehemmiyeti Nil dolayı- sile ne kadar büyük bir mevki- iolduğunu söylemeğe hacet var mı?, Bugünkü İngiliz - Mı- sır ihtilâfında Sudanın oynadı- aT | milel hava işleri federasyonu | konferansı ö; kopar-| e daki mülâkat üç saat sürmüş- tür, M. Grandi Varşovadan sonra Budapeşte ve Viyana'yı ziyaret edecektir. Fransada Hava konferansı Paris, 12 ÇA.A) — Beynel - öğleden sonra mesa | i ikmal etmiştir. Konferans | ümüzdeki içtimamın mahalli | ni tespit etmek ve federasyonun reisi ile riyaset divanr azasını in tihap etmek üzere yarın son cel sesini aktedecektir. Tifo hastalığı Lyon, 12 (A.A) — Lyon va- roşlarında müstevli şekilde zu- hur eden tifo hastalığı dolayısi le su şirketi aleyhine ikame edil miş olan davayı rüyet — eden mahkeme kumpanya direktörü inü bir sene hapse ve 500 frank nakti cezaya mahküm etmiştir. raf muahedenin NW: baş ka bir safhayı gösteriyor. Encümen ., Amerika ve İn- giltere hükümetleri arasında te ati edilmiş mahrem muhabera- tı, konferanstan evvel cereyan eden müzakeratı öğrenmek isti- yor. Halbuki daha evvel reisi |cumhur bu husustaki talebi red detmişti. Ayan meclisi ile reisi cumhur arasındaki münasebat itibarile encümenin bü talepte ısrar etmeşi yeni bir hâdiseye meydan vermiş oluyor.Bu hâdi İsenin varacağı netice meraka değer. Londra muahedesinini akteden Ğc memlekelAı;ııı. :k]:— ponya, İngiltere ve rika- her birinde öyle şiddetli itiraz lar uyandı ki her taraf kendisi- nin diğerleri tarafından aldatıl- dığını iddia ediyor Amerikada- ki muhalifler de işte bu iddiada dır.) İçki yasağı Washington, 13 ( AA) — Âyan azasından M. Howeli, karşı havai harekâta devam e- dilmektedir. Akıncılardan bir grupun ilerlemekte olduğu ha-| ber verildiğinden geçen haltıî vukua gelen hâdiselere müma- | sil vukuatın tekerrürüne mâni , olmak üzere Beleli — Chaman yolu Avrupa'lılara kapatılmış- tır. Müslümanlarla... Dacca, 12 (A.LA) — Mecusi- lerle Müslümanlar arasırıda son zamanlarda vukua gelen arbe- deler dolayısile münferit bir ta- kım taarruzlar vukubulduğu ha ber veriliyor. Dört Müslüman iki mecusi ve gorkha hastaneye kaldırılmıştır. | * * Mühim rapor Hindistanda tetkikat yapan Simon hey'etinin raporu ahiren cilt cilt neşredildiği bildirilmiş- ti. Dediğimiz gibi cilt cilt neş- redilen bu rapor Hindistan'ın rol meydandadır. Bugün Mı- , nakti b i istiklâlini kabul ed::u;lngîl—ıml’“ cezası tecil olunmuş - ve tere Sudanı Mısırdan ayrı tüt- ;:;Mdelllîre uzımmıı itası tahtı makta israr ediyor. Çünkü Nil karara alınmıştır. nehri itibarile Sudan çok mü-| Parlamentoda | himdir. Paris, 12 (ALA) — Meb'u- | Mehmet Ali de Mısırda ken- | san Meclisinde M. Briand tara- | di nüfuz ve hâkimiyetini tuiılfından verilen izahattan sonra ettikten sonra Sudan — kıtasını ele geçirmek emeline kapılmış- L (Bitmedi) —— seenc e: — Cemiyeti Akvamda Cenevre, 12 (A.A)— Cemi- yeti Akvam kâtibi umumisi, M. Achnidesi meclisin tasvibine ar zedilmek şartile kâtibi umumi- Hiğin tahdidi” teslihat şubesi müdürlüğüne tayin etmiştir.Bu Paris elçiliği 'ne tayin edilen M, Rolften inhi dâl etmiştir. M. Achnides, bu emelleri Mehmet Aliyi |ane kadar Cemiyeti Akvam si- geti kalmı-| yasi şubesinin Yunanlı azasiı i- bulunan yiğe-| di. yük beynelmilel meselelerde ol duğu gibi hakem misakının da meclis tarafından ittifak ile ka bul edilmesini talep etmiştir. Bunun üzerine Meclis ptojenin iki maddesile heyeti umumiye- sini kabul etmiştir. Siyasi tefrika Paris, 13 (A.A) — Bu sabah sol cenah sosyalist radikal gru- punun yapmış olduğu nümayiş esnasında M.Franklen Buyyon, radikalleri şahısları için değil, Mmemleketin menfaati namma müdafaa etmek lâzım geldiğini ve radikallerin değil,reislerinin IM. Paul Boncour söz alarak bü diplomatlar için memlekete iç-| her noktai nazardan Vvaziyetini SS aei ge L ee SS RE prot  - |cek müst idare şel - İ ee e BT R a ye |D lngli(lterîhk:üküm:ün;ğol l takibota mafuz Ka lâ-/ gösterecektir. Raporun neşredi- iııınzeıdiğı:;ıidbiıdimı_şı ve b:ı iç- 'len ilk kısmı 12 4 )0,000 kelime ileri nakleden müesseselerin | tutuyormu hangi müesseseler - olduğunun | Bıî ilk Ğm Hindistan'ın ma kendisine bildirilmesini — talep | halli vaziyetine dair olup İngil- etmiştir. |terz Zükümetinin orada ne yap —e 'ması Lâzım geldiği hakkındaki fena hareket etmiş olduklarını fikir ve mütalealar bundan son beyan etmiştir. Mumaileyh dı—lrıki kısımlarda görülecektir. miştir ki: ğ e |Miıt:(l;ıkı kıı:;ırl:âlı)u ı)ynnihıye — Eğer, ftadikalleri reddede-|tine doğru nı ilecektir. cek olurgak onlar gidip ihtilâl-| Simon komisyonunun mufas cilere iltihak edeceklerdir. Bu sal raporunda verilen izahattan suretle 1932 senesinde Fransa'-' resimmi bir surette de anlaşıldığı- da hali hazırda İngiltere'yi tah na göre Hindistan denilen mu-| rip etmekte olan manzaraya azzam ülkenin üzerinde yaşı- şahit olacağız. İngiltere'de ame| yan nüfus, muhtelif ırklara le firkzörçin iktidar mevkiinde| mensuptur. cins İspartalar 10-12 ye, ve bi- rinci cins İspartalar da22liraya kadardır. Bunlar piyasada az- dır, Çünkü satış yoktur. Tebriz halıları, metre murab bar on liradan on beş liraya ka dar satılabiliyor. Kilim pipasası chvendir. A- yıntap kilimleri fiatleri düşkün dür. Bu yakmlarda 16 liradan yirmiye kadar ekistra Gazi A- yıntap kilimleri toptan tüccar- lar arasında alınıp satılabiliyor. Avrupa kilimlerinin fiatr yük - selmiştir. ni İzmirde lik maçları İzmir, 13 (A.A) — Bubgün yapılan lik maçlarında Göztepe bir sayı ile Altaya galip ve Al- tınordu ile Karşıyaka ikiye iki sup olan bu milyonlarca halk arasında tam 222 çeşit dil, leh- ge konuşulmaktadır. Hindistanın nüfusundan kırk üç milyon 500,000 - kişi pek hu- susi bir vaziyet arzediyor. Bu milyonlarca bedbaht Hin- distanın diğet sınıflara mensup olanlar tarafından yanlarına so kulunmaz, temas edilmez bir sı nıftır, Hindistanda müslüman- larla mecusiler arasında büyük bir husumet mevcüttur. Mecu- siler 216,000,000 dur. Müslüman lar 70,000,000 nüfus arzediyor- lar. Müslümanlar mecusilere ve diğer dinlerin mensuplarının mecmuuna nisbetle ekalliyet teşkil ediyorlar. Simon komisyonu bu her iki dinin mensupları — arasındaki husumeti uzun uzadıya izah et- mektedir. Simon heyetinin ta- porunda pek çok şayanı dikkat moktalar bulunduğunu tekrara lüzum yoktur. Fakat bilhassa halkın dalmış olduğu cehalet beraller arasındaki tefrika ve bulunması muhafazakârlarla liI Hindistanın umumi nüfusu| hakkında verilen malümat pek ;319,000,000 dür. Bu nüfus pek| düşünülecek şeydir. Maariften ediyoruz. Bu vaziyette de amele bu- lamıyorur. Elyevm amele kadrosun- da yüz elliye yakın münhal var. 150 amelenin işi aksarsa ve buna cemiye* 'ti belediye kararı sebep olursa temiz- lik işlerini muahaze etmek doğru ©- lür mu? Temizlik işlerine icap eden vesait ve ihtiyaç olan malzeme verilir de iş görülmezse o zaman orayı tenkit hak kınız olur. Tekrar ediyorum: Emanetin et iyi işliyen şubesi temizlik işleridir ve bugünkü mesaileri şayanı şüktan- dır. Çünkü beklediğimizden fuzla iş yapıyorlar... Ada çamlarında yangın Dün gece, Büyükadada, Yor- goluda çam ormanında bir yan gin zubur etmiş ve rüzgârın ta sirile etrafa sirayet ederek ge- nış bir sahayı kaplamıştır. Yan gece geç vakte kadar sön- dürülememişti. yettir. Milyonlarca halk cahilt- dir. Diğer taraftan dikkati celbe- den manzara Hindistan kadın- larmın son derece aşağı bir içti mai mevkide kalmış olmaları- dır. Kadınların vaziyeti ıslah e- dilmedikçe Hindistanın diğer € mellerine kavuşması mümkül olmadığı raporda kaydedilmiş- tir, Hindistanın şimal hudu- dunda bombardıman Peşaver, 13 (AA) — Hac Turangazi kıtaatının bombardı manına devam edilmektedir. 1( Haziran tarihinde yapılan bom bardıman neticesinde Hacını adamlarmdan bir çoğunun telel olduğu bildiriliyor. Bombay, 13 (A.A) — Divan harp, peşaver kargaşalıkları es nda verilen emirlere itaat: kle ittiham olunan ve Gar: hval alayına mensup olan 1? şahıs hakkındaki hükmünü ver miştir. Butılardan birisi, müeb bet nefye, diğeri 15 sene haps€ ötekiler de 3—10 sene arasındi tahavvül eden ağır hapis ceza (ayrı ayrıdır. Başlıca 7 dine men|nasibi olan'ar mahdut bir ekalli larına mahküm edilmişlerdir.