14 Haziran 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDİNCI SENE N* 2191 Başmuharrlrl CUMARTESİ 14 HAZIRAN 193Q ABONE ŞERAİTİ İ MODDET: JTÜRKİYE İÇİNJ HARİÇ İÇİN j | Seneliği : 1400 Kr. 2700 Kr. i : 6 Aylığı 5 750 Kr. 1450 Kr. | 3 Aylığı : 400 Kr. 800 Kr. t YUNU3 NADt İDAREHANESt: : DüyDDnnmnmiye karşısında dairei mahsnsa | Telgraf: tstanbul Cumhurîyet | Posta kntnsn^N^^^e^^^j : 2366 T A I A ( A İ « • Başmuharrlr I e i G T O n • Tahrir müdürO : 3236 Idare müdürü 2365 t Kitac kısmı; 472 Nüsfıası her yerde « =5 Romanya ve M. "CharlesRist,, M. Charles Rist diyor ki: «Devlet maliyesinin feyzü istikbalinin esası; halk varidatının artmasındadır» Gazeteciler davası Bursa ceza mahkemesi bugün karar verecek Gazeteler müriürü mes'ulleri kararı dinlemek üzere dün Bursa'ya gittiler F. bahçe Beşiktaşı yenerek "İstanbulŞildi,, maçınıda kazandı TürkYunan itilâf i Itilâfnamenin bugün Yunan meclisi tarafından tasdikına intizar ediliyor Atina 13 (A.A.) Hariciye göre itilâfnamenin tasdikı için bel Encümeni cumartesi sabahı top hemehal büyük hariciye komisyoJ lanacaktır. M. Venizelos, Türkiye nunun toplanması elzem değildir.l Lile aktolunan itilâfnameye ve Hükumet siyasî fırkaların reyiniJ Fmuhtelit komisyonun bitaraf aza evvelce almış olduğundan yeniden' Lsının ecnebi emlâkinin tasfiyesi müzakereye hacet yoktur. rmes'elesine ait mütalealarına dair Cumartesi akşamı itilâfname^ ^izahatta bulunacaktır. meclisi meb'usan tarafından tas i Atina 12 (Hususî) Türk dik olunacaktır. |Yunan itilâfnamesinin metni ya Bununla beraber M. Venizelo| frın beklenmektedir. İtilâfname s'un itilâfnameye daha fazla bir' ıin yarın matbuatla neşri muhte ehemmiyet verdirmek için büyükj fmeldir. hariciye komisyonunu içtimaa daMehafili resmiyenin kanaatine vet etmesi ihtimal dahilindedir. Profesör (Gaston Jeze) in müdiriyetinde Paris'te intişar eden (ulum ve kavanini maliye mecmuasının) 4 nu maralı nüshasında Romanya millî bankasının teknik müşaviri (M. Charles Rist) İn Romanya iktisadi ve malî vaziyetine dair mufassal bir raporu münderiçtir. Bugünlerde memleketimizde de tetkikat yapmakta olan profesör (Ch. Rist) geçen senedenberi Romanya'da para istikran için yapüan büyük ıslahatta mühim bir mevki işgal etmekte ve istikrar kanununa müzeyyel programın VI inci kısım ve I inci bahsi, ve Romanya bankası statosünün de V inci kısım ve IX nuncu bahsi mucibince 11 şubat 1929 danberi bankanın teknik müşaviri bulunmaktadır. Meemuada şayanı istifade tafsilâtile Romanya'nın para istikrarını ve ikti sadî inkişafını anlatan rapordan kısaca bahsetmeği ve komşumuzun vaziyeti hakkında karilerlmize malumat ver meği faydalı addediyorum. Bu rapordan anlaşıldığına göre, Romanya iktisadî ve mali vaziyetini ıslah için 7 şubat 1929 tarihinde para istik rar kanununu kabul etmiş ve ayni taHey'eti hâkime, vekilimiz ve Bursadaki arkadaslartmız rihle banka ile Romanya hükumeti araGazeteciler aleyhine ikame edilen davalara ait karar bugün Bursa sında bir mukavele yapmış, ve gene Asliye Ceza mahkemesinde verilecekttr. Gazeteciler kararın tefhiminayni tarihli diğer bir kanun ile de (Romanya Kralhğı inhisarları müstakil de hazır bulunmak üzere dün sabah Bursa'ya gitmişlerdir. kasasını) teşkil etmiştir. Bu (müstakil Resmimiz, yukarıda hey'eti hâkime ile müddeiumumî Fahri Beyi, kasa) da 14 şubatta "(101) milyon do aşağıda vekilimiz avukat Asaf Beyi ve gazeteciler davasını yakından larlık bir istikraz yaparak (10) milyon takip eden Bursadaki meslektaşlar ımız Musa, Rıza Ruşen ve Derviş dolan hükumete; (15) milyon doları Beyleri göstermektedir. kooperatiflere ve ahali bankalarına; ve (2) milyar (861) milyon ley de şimendiferlere tahsis edilmiştir. tstikrazın mühim bir kısmına (20) milyon dolar ile Fransa iştirak etmiş ve yalnız (39) milyonunu halk almıştır. Türk kadını hakkında bir makale "Bugün Türk kadını Garptaki hemşirelerî gibi yaşamakta, onlar gibi çalışmakta ve evlenmektedir,, Romanya'da vaziyet Raporda, Romanya'nın (1928) senesinde mühim bir iktisadi buhran geçirdiği ve bnnun neticesi olarak ta şimendifer hasılatmın azaldığı yazılmakta dır. Şimendiferlere verilen kısım hem açığı kapatmak ve hem de ıslahat ve inşaat içindir. Pfofesör (Rist); bu iktisadî buhranın başhca buğday ve mısır mahsulünün az olmasından ileri geldiğini söylemektedir. 1928 senesinde Romanya; (5,226) Bükreş 13 (A.A.) Kral ikinci milyon ley ticaret acığı vermiş ve buna zahire fiktanı sebep olmuştur. Ro Karol, Prenses Elen'i Romanya manya'nın en mühim ihracat malları Kraliçesi ilân etmiştir. olan petrol, zahire ve keresteden birinBükreş 12 (A.A.) Yeni kabicisi ve sonuncusunun ihracatı müte neyi teşkile davet edilen M. Maniu madiyen artmakta olduğu halde yalnız bu daveti kabulden istinkâf etmişzahire açık vermiştir. Kral Karol, eski zevcesini tekrar alarak Kraliçe ilân etti Kabine bir türlü teşekkül edemiyor nundan bahsederken bugün Türk kadınlığının büyük bir terakkii inkişaf geçirmekte olduğu ve çarşa tir. Millî köylü fırkası, bu istinkâfı fın tamamen ortadan kalktığını Bu mufassal rapor beş kısmı ihtiva sıhhî sebeplerden ileri gelmiş ol söyliyerek diyor ki: etmektedir: Millî banka ve para; istikduğunu beyan etmektedir. Esasen rar istikrazı; bütçe ve hazine; şimen«Eski «naşatlar» ve ancak gözdiferler; ve umtımî ve iktisadî vaziyet. M. Maniu Karol'un tahta çıktığı lerini gösteren çarşafla örtülü si Millî banka ile hükumet arasında ya hengâmda hükumeti siyasî ihti yah hayaller tamamen kaybolmuşpılan mukavele mucibince; hükumet raslara pek az karışmış bir zatın tur. Eğer İstanbul'un tenha dar soKarol'un evvelce tatlik ettifi bu defa bankadan azamî (2) milyar ley istik teşkil etmesinin müreccah olacağı tekrar alarak kraliçe ilân eylediği kaklarında veya Ankara bürçleriraz edebilir ve bunu da senenin son altı fikrindedir. Evvelki gece geç vakit Yalovadan nin arkasında yüzü kapalı ka Jın Prenses Elen ayında ödemek şartile, bundan başka Bükreş 12 (A.A.) Kral, te Bükreş 13 (A.A.) Jeneral Ertoğrul yatı ile avdet buyuran lara tesadüf edilecek olursa bun banka hiç bir şekil ve suret ile hüku merküz kabinesinin teşkiline Jene Prezan, yeni kabineyi teşkilden Reisicumhur Hazretleri dün Dol larm altmış yaşını geçkin oldukla «Le Miroir du Monde» mecmuamete para vermez ve kefil olamaz. Banral Prezan'ı memur etmiştir. sarfı nazar etmiştir. mabahçe sarayındaki mesai bro nna şüphe etmemelidir. Şark mu sında neşredilen eski kıyafetle ka; hemen bilâistisna bütün ihraç banIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIII1IMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMMIIIIIIIIIItillllllllll hiti tamamen silinmiştir. Dinin nükalarının iştirakile (25) milyon dolar larında meşgul olmuşlardır. Türk kadınları lık ayrıca bir krediye mazhar olmuştur. fuzundan kurtulan Türk kadını, Reisicumhur Hazretleri dün BoBütçe ve hazine faslında; Maliye Netamamen Garpteki hemşireleri gi tamamen kaldırılmıştır.» Makalede bundan sonra tstan ğazda bir tenezzüh icra buyurmuşzaretinin muhasebesinin ıslaha çok bi yaşamakta, onlar gibi giyinmekbul'da kadınlardan bir hâkim, yedi muhtaç olduğu ve yeni teşkilâtı vardır. muşlardır. te, çalışmakta ve evlenmektedir. avukat, beş doktor, Vilâyet hükuRapor, ayni zamanda Romanya'ya isGazi Hazretleri iki hafta sonra Türkiye'de taaddüdü zevcat ta ILutfen sahifeyi çeviriniz'] tikrardan sonra gelen binlerce ecnebi ııııımtıııııiHiıııııımmmmıııı ıııı ııııı tıııııııııııııııııııııııııııtıııııııııiııııııııııııiMiııııiiiıııııııııııııııııııııııı Yalovayi teşrif buyuracaklar ve mıııııımniH sermayesi tekliflerini mevzuu bahset bir müddet orada ikamet edecek mektedir. Bu tekliflerin en çoğu Ro ler dir. manya'ya ihtiyacı olan şeyleri mal ola Evvelki hafta, nihayet bulan lîk maçlan neticesinde 930 tstanbul futbol şampiyonluğunu kazanan Fenerbahçe takımı dün Beşiktas'la yaptığı maçı 12 kazanmak suretile C. H. F. tarafından 10 sene için vazedilen tstanbul şildine de sahip Şehrimizde bulunan Pöti Parizolmuştur. Fenerbahçe'liler dün at yen gazetesi muhabiri M. Villy dıklan netice ile bu seneki muvaf Sperco, Paris'te çıkan Le Miroir du fakiyetlerini tetviç etmişlerdir. Monde mecmuasında «Asrî Türk kadını» unvanile yazdığı bir ma Dünkü müsabakaya ait tafislât ükalede kadınlara belediye intihap çüncü sahifemizdedir. hakkını verildiğine dair olan ka IIHinilMIIIIIIIIIHIIIIHIIIUIIIMIIIIMIIIinilltllllllMHIItlHIIIIIIIHmillHHI Gazi Hz. Dün Boğaz'da bir tenezzüh yaptılar Amelî Hayat mektebi talebesi dün guzel bir veda müsameresı verdiler rak ve nihayet on seneye kadar müh letle vermek istiyenlerdir. Profesör Rist, bu kısa vadeli ve mal şeklindeki istikrazlarm şiddetle aley hindedir. Profesör için, ancak uzun vadeli istikrazlar kabul olunabilir. Hatta, bazı imtiyazlara müstenit dahi olsa bunlar iyi hesap edilmiş işler olduğu için hem memlekete ve hem teklif edenlere kârlı ve namuskâranedir. Nitekim, Romanya hükumeti maden işlerine girişecek ecnebi sermayelerine büyük kolaylıklar göstermek üzere yeni bir kanun da kabul etmiştir. Islahat kanunlarından: Hükumetin işlettiği bütün müesseselerin «ticaretleştirilmesi» hakkındaki kanunu da zikretmeli Amelî Hayat taleb esi zeybek oyununda dir. Hulâsa, diğer bir kanun da koopeKız ve erkek Amelî hayat mekratif idarelerine aittir. Talebenin teşkil ettiği müzik Romanya, bu müteaddit kanunlar ile tepleri son sınıf talebesi taraf ından hey'eti de beğenilmiştir. Bundan İktisadî ve malî vaziyetini ıslah için dün Tepebaşı tiyatrosunda çok sonra kız talebe kendilerine yakıbüyük bir faaliyet gösteriyor. İstikbal şan hususî kıyafetlerle zeybek oybu faaliyetin ne dereceye kadar muvaf mükemmel bir veda müsameresi verilmiştir. İstiklâl marşının tegan namışlar ve çok alkışlanmışlardır. fak olabielceğini gösterecektir. Profesör Rist; raporunu şu cümlelerle nisinden sonra erkek talebe tara Cevval ve çalâk hanımların bediî bitiriyor ki; bunları Romanya iktisadî fîhdârT zarif bir lcöihedı, müteakı evza ve hareketleri hazırunu çok ve malî programı için hayırhah birer ben Hanım kızlarımız tarafından mütehassis etmiştir. nasihat telâkki etmek kabildir: Müsamerede Hakkı Şinasi Pş. ile «Kanunlar ve hükumetin idaresi; bir «bir facia» unvnh temsil vaz'ıTah Vilâyet ve Maarif erkânından bazıne edilmiştir " ' ' " ~ IMabadi 2 inci sahifedel ları bulunmuştur. Haydar Rif at Bey Mahkumiyet ilâmı tebliğ edilince karan temyiz edecek! Adliye Vekilinin Haydar Rifat B. aleyhine açtığı davanın intaç edildiğini ve Haydar Rifat Beyin 2 sene hapse 370 lira ağır naktî cezaya mahkum olduğunu yazmıştık. Mahkumiyet ilâmı henüz Haydar Rifat Beye tebliğ edilmemiştir. Haydar Rifat Bey, sür'atle tebliğ edilmesine intizar edilen ilâmı tebellüğ ettikten sonra temyiz edecektir. Hapisanei umumî hastanesinde mahpus bulunan Haydar Rifat Beyi, dün ziyaret günü olduğu Saatçı Emriniz?.. cihetle, pek çok dostları ziyaret etMüşteri Bizim havagazı saati çok ileriliyor. Geriletmenin çamiştir. resi?..