4 Haziran 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

ÇARŞAMBA 4 HAZİRAN 1930 $ inci sene, No 1548 KUSFHASI —5 KURUŞTUR llııı-ı zakadarertürdt Gllrı NU elpun & sa NE GKYN L BUĞUN rine çek ehemmiyet ve- rilesek Amal geliyor 4— Şehir haberleri 4 üncü sahifede Felek 2- Hiküye 3 h Han İstanbula 3 üncd sahilede i— Üç aylıklar me vakii bap- layor? Bu sene mc t N y A ç , / 2 eh dermle- Roman Kıta rekabetleri 'Tekaüt kanunu Mecliste kabul edıldı ve İsmet Paşa Hazretleri ğ % | İ | â . Hine meydan açacak teşebi T siyasi muvazene pirens Avmpiı federasyonu fikrinin Siralarda meydana atılması elmilel hayatın mühim bir Mahı ifade etmesi itibarile çok | dikkattir. Avrupa birliği | heden ihtiyaç hissedilmiştir? üpanın siyasi ve iktısadi ha-| her halde normal bir cere- N takip etmediği içindir. ki| n ıslahı lüzumu deyulmuş K birlik teklifi bir salâh çaresi | tak ileri sürülmüştür. Demek N Cemiyeti Akvam — teşekkülü hey divanı adaleti, gibi daha geniş ve cihan Mül gayeler ile vücude geti-| hiş olan müesseseler, Avrupa| iztıraplarına rdır atiyen olmaları i-| de ümit beslenmemektedir. pa federasyonu her - halde| 9melmilel hayatın tanzimi nok | hazarından bir terakki eseri | ” il etmediğine kani olmak lâ| tidır, Cemiyeti Akvam nazari ak devletler cemiyetinin mü N meselelerini adalet ve mü-| at hisleri ile halledebilmek i ı-; teşkil olunmuş umumi * bir Ületler şurası manzarasını arz Mesine rağmen hakikatte bu ihiyeti muhafaza edememiştir | den? Çünkü bu teşekkül için- de beynelmi!” hayatın müte libeleri denilebilecek bazı dev r, bazı devlet zümreleri, im | izlr mevkiler almışlar ve bu | İtiyetten hodbiname istifade| l sapmışlardır. Bunun h bidayette beşeriyetin en bü bir ümit kaynağı olan bu sese de zaman ile yıpran-| ve ruhlardaki ilk tesirini, fi- lerdeki ilk otoritesini yavaş Vaş kaybetmiştir. — Cemiyeti famın bu malüliyeti şüphe- Avrupa ve şimdi asıl bu malüliyetin davisi suretile vaziyetin ısla- ta çalışılacak bir de kıt'avi, *Ni bir teşekklil ile işe başlanı! ak istenilmiştir. Kıt'a rekabet iş- pine geniş bir esas hazırlıyan hareket mahiyeti ihraz eder beşeriyet sulh ve terakki na- | a bundan büyük bir istifade hin edemez. Zaten cihan siya | inde az tebellür etmiş kıt'avf zümreler vardır. ki, Ahları biribirine karşı hareke- ğetirmekfaydalı birsey olmaz. | ! Amerikası,Lâtin Amerika Avrupa, Rusya, Asya siya- ler birliğinin hedefi olan Afri- | üi da yarın öbürgün bir küt- halinde bu harekete - iştirak | ceğini kimse temin ede- . Beynelmilel hayatın tanzi- , devletler arasındaki müna- Detlere adalet ve müsavat his| inin hâkim kılınması suretile ha kolay mümkün olabilir 'avi teşekküller bir müvaze- | Vasıtası telâkki ların da büyüğü küçü ceğini hatırdan çıkarmamak mdır, Medeniyetin hali ha- inda kıt'alar nihayet coğrafi ifadeden başka bir manayı t olmamalıdır. Başka türlü düşünce beşeriyet için bir kki değil bir tehlike teşkil bilir. ZEKİ MESUT enses İleana Toros ekspresile geliyor Mısırda Romanya sefaretha- nde misafir bulunan Roma- '& kıralıçasının kerimesi pren- İleananım Toros ekspresile nbula geleceği haber veril- $tir. Prensesin cuma günü iydar paşaya muvasalâtı bek ektedir. ırka grupu içtimar C. H. F. Müfettişi Cemiyeti — umumiyel belediye irka grupu 5 Haziran 930 Per- be günü saat on dörtte Fırka zinde toplanacaktır. Muhte- || azanın her halde hazır bulun- ârı merçudur. işlerinde hissedil- | | İraftarlarını hareketc getirir, İsmet Pş. Hz.nin lütufkâr hareketi Kâzım Karabekir, Ali İhsan, Refet, Ali Fu:t Paşaların tekaüt maaşlarmd 150 şer lira zam.. ların mebusluk ANKARA, 3 (Telefonla) — Bu- gün B. M. Meclisinde — yeni tekmüt kanunu lâyihası müzakere ve kabul Gökbnk Yirmi üçüncü maddenin takeresi sırasında esaslı münaka- şalar olmuştar. Ağa oğlu Ahmet B. in tenkidatı Maddede: “mesleki — memuriyet olup meb'usluğa intihap olunanların meb'usluk hizmeti fili hizmet addo- kunur,, haykdi Ağa Oğlu Ahmet Bey | taralından tenkide uğradı. Ahmet B., ezcümle demiştir ki: “— Büyük prensiplerimiz vardır. Bü madde prensiplerimizle tezat teş kil ediyor. Teşkilâtı Esasiye kanunu memuriyetle meb'ualuğu kabili telif görmemiştir. Memurların aldığı ma- aş, birim aldığımız tabsisattır. Ahmet Bey devam etti: “Gene sizi prensiplere, — © kudsi mensiplere riayete “vwet ediyorum, Fğrı meb'usluk mhcdeti filt hizmet Tekaütler hakkındaki teklifi şayanı kabul görlllen Hasan Fehmi bey addolunursa o vakit tekaütlük üzeri- ne icrayi tesir eder. Bu ise elim hbir vaziyet hâsıl eder. Butu İnkâr etme mek lüzımgelir. “Kuvayi icraiyeye istikamet ver- mek yüksek bir vazife, meb'usluk va- | sifesidir. “Bu ve üt müddeti telâkki ederseniz ihm bir tezada düşresiniz.. — Vazifemizin en mürakabedir. Mürakabe ile tekaüt bütçesi bir araya gelemez.., * |düşünce ile bu madde üzerine düşe- Kellog Mesleki memuriyet iken mebuşlu'rn intihap olunan- hizmeti ftili hizmet addedilecektir. çaresaz olıml-:Ağaoğlu Ahmet Beyin itirazları ve Hakkı Tarık Beyle münakaşaları İ Aralarında şedit münakaşalar cereyan eden Ağaoğlu Ahmet, Hakkı Tarık Bepgler |ima edecek, velev uzaktan ima ede- kabili telif değildir. Meb'usluk çok | lundu. | serefli bir vaziledir. Bu vazife kabul Ledilirken Hakkı Tarık Beyin izah et- tiği mütalca ile endişeye — düşecek kimse yoktur. Zannetmem ki heyeti aliyeniz tatafından — böyle cfa bi Takrir reddolundu Ağaoğlunun takriri okundu. Bun- da, maddeden bu fikranın ilgasını is tiyordu. Reye kondu, Nazarı dik- kate alınmadı. |cek kimse bulunsun. ,, İsmet Pş. Hiz. nin bir Bundan sonra — Hakkı Tarık B. teklifi Ağa oğluna tekrar cevap vererek: Takdir edemediğime mütces: | — Badehu İsmet P. kürsüye gele- silim. Fakat ben de tatmin edilmiş| Tek: değilim. Bence bu'madde bilâkis bir |meb'usun mürakabe vazifesini d: küvvetle yapması Zira o düşünür ki bir daha olmaztam, hiç olmazta tekaüt-maa- gımı alır, bir tarafa çekilir, fahat e- derim. Millt mücadelc esnasında bü- yük kumanda mevklinde bulunanla- Tin — tekaüt — tahsisatına — bir miktar zam yapılması hakkında be- | Bu maddeyi mü- (Mabadi beşinci sahifede) 'Ceneral Guro dün aksam Ankaraya hareket etti.. Ceneral sabahleyin Topkapı sarayını ve Evkat müzesini gezdi, *ııx | bir de tenezzüh yaptı.. Hakkı Tarık B. in cevabı | Müteakiben — Gireson —meb'usu | H.ınkx Tarık Bey söz alarak Ağa oğ- : Ahmet Beye Cevap verdi: — Ahmet Bey ile hemfikir deği- lim, (Bravo sesleri.) Hakkt Tarık B. devam ettir | *— Teşkilâu Esasiye kanununda | filvaki meb'usluğun memuriyetle bir- leşmiyeceği yazılıdır. Fakat kanunun bu maddesi İle bu fıkra arasında aslâ münasebet yoktur. “Farzedelim ki, gelsin. ,, Ahmet B. yerinden bağırdı: — Başka Meclis değil, başka mil- let. başka bir Meclis i$ Ahmet B. e hitaben: — Ahmet Bey, — sıranız gelince devam edersiniz. Tarık B, devamla: — Bağşka Meclis değil, başka mil- let. Başka bir milletin Meclisini alalım. Bir memur meb'us oluyor, fa | kat meb'usluğu tekaüt müddetinden | sayılmıyacak. — Bu ne demektir?. O| memura, sen meb'us olma, bunu ka- bul etme, demektir. Meb'unlar, tek- rar avdetlerinde memurluklarmdaki hakkı kaybettiklerini görmemekle bul rada mürakabe vazilesini daha sağ- lam görür. Maddenin aynen — kabu. lüne taraftarım.,, Ahmet B. tekrar söz aldı Ağa oğlu Ahmet B tekrar söz al dit — Hakkı Tarık B. in ileri sürdü- ğü noktai nazsr burada söylenebilir |Fakat hakikatte varit değildir. Her kette intihap mü- olmak isti- uk , ta reklâm yapar, meb'uzluğu bi şekilde elde eder. Hiç kimse meb'us ol diye bir yatandaşı lebar edemez. Memutiyeti Ha Dün Vall bey tarafından Serhildorya şerefine vürtler ziyaffette Hükümetimizin misafiri olan ceneral Guro dün sabah Topkı. |pı sarayını ve Evkaf müzesini| K gezmiş ve saat yarımda cehera-| lin şerefine Vali Bey mnfmdın' Serkldoryan'da 12 kişilik bir ö ğle ziyafeti verilmiştir. Vali B. in ziyafeti Bu ziyafette cencral ile ya- verleri, Fransız sefiri kont dö Şamnbron, sefaret ataşe militeri İkolonel Saro, ataşe naval - ku-| |mandan Overni, üçüncü kolor-| du kumandanı Şükrü Naili paşa ve erkânı harbiye reisi de hazır | || | bulunmuşlardır. | | Ceneral, ziyafet esnasında | görüştüğü zevata, on sene gibi| Ceneralın dün ahşam An- kısa bir müddet zarfında yapı-| İlan muazzam inkılâplardan — ve| askerlerimizde gördüğü — inti-|ceneralı hakkında gösterilen sa- zamdan derin takdirlerle bahset | mimi hüsnü kabulden dolayı miştir. tekrar Vali Beye teşekkür et- Her vesile ile Türkiyeye ait iyi intibalarını anlatan Fransız| — (Mabadi dördüncü sahifede) aldığımız bir resmi.. | Bundan sonra Çorum meb'usu İs-| cek, her hangi bir şekilde meb'usluk| met B. madde lehinde beyanatta bu-| öğleyin Valınınw afetinde bulundu, muşla Boğaziçinde| t memleketime avdet edeceğim. kura'ya hareket ederken | dün alkışlarla kabul edilen çok musip bir teklifte bulundular.. 'Türk- Macar İadei müerimin mu- yahedesi hazırlandı.. Macar Sefiri M. Tahi- nin beyanatı Hükümetimizle iadei mücrimin itilâfnamesi aktetmek üzre Harici- ye Vekili Tevfik Rüştü Beyle temas- ta bulunan Macar sefiri M. Tahi dün sabahki ekspresle — Ankaradan gehsimize gelmiştir. M. Tahi bu hususta bir muhar- ririmize gu beyanatta bulunmuştur: — (Türk - Macar) iadei mücri- min müukavelesi hazırlıkları ikmal e- dilmiştir Mukavelenin &on şeklini Peşteye bildirerek imzalamak için talimat İs- tedim. Cevap âlınca mukaveleyi imza i- çin Ankaraya gideceğim. Bugünler-| de Peşteden talimat almaklığım muh temeldir. Bu suretle hallolunacak ve muallâk iş kalmamış bulunacaktır. Esasen çok küvvetli — kardeşlik ve dostluk" rabıtalarile biribirlerine bağ | b olan Türkiye ile Macaristan ara- sında ihtilâf olması tasavvur — edile - mez.., Türk - Macar ticaret muahedesi Dünyada samimi bir dostluk var- | | | M. Tahi sa bunun en iyi misali (Türk - Ma- car) münasebatıdır. On gün evvel Vimza ettiğimiz yeni (Türk - Macar) | ticaret muahedesi — mevldi mer'iyete girmek Üzredir. —Bu muabede — İki memleket iktısadi münasebatının da- ha ziyade inkişafını temin edecektir., Sefir cenapları yazı — şehrimizde eçirecek ve sonbalarda — mezunen Fekorye Güelkir | Ceneral Müjen bugün Parise dönüyor — | Ceneral Müjen bugün Parise avdet edecektir.Mumaileyh dün kendisile görüşen muharririmi- ze demiştir ki: “— Dört beş sene evvel An- karada idim. Orada bir çok dos tlarım vardı. Sevdiğim bu dost- larla görüşmek ve şirin memle- ketlerinizi bir kerre daha - gör- mek için gelmiş bulunuyorum. ,Ankarayi şayanı hayret derece- de değişmiş buldum. Ankarada |berhangi bir mali teşebbüste bu lunmuş değilim. Yarın - bugün- Arabistan çöllerinde.. Vehabi hareketi asıl bastırılmıştı 9 Yakında başlıyacağımız tarihf tefrikamız Mehmet Alinin bir asır, evvel Mısırda zahiren Babiüâliye tâ- bişfakat filiyatta müstakil bir hükü met teşkil ettikten sonra topladığı arkerle Vehabi — hareektini nasıl bastırdığını anlatacaktır. | Mehmet Ali kendisine bir do- nanma, bir ordu temin ederek göz- dikmişti. Yoni tefrikamız vesalka müüstenit, moraklı bir - tarihtir ki anlatacağı vekayi geçen asrm en mühim hâdiselerini teşkil -odiyor. Bununla okuyucularımıza seve se- ve takip edecekleri bir tefrika ver. lerini Mısırdan — başka yerlere de || Kararları ne? BW0 Venizelos noktai nazarımız hakkında tafsilât istedi. Mübadil emlâk maddesini kabul etmeyi diğer — noktalarda müsaadekâr davranmamıza vabeste tutmak istiyorlar. ATİNA, 3 (Apo.) — M. Ve nizelos hariciye nazır — vekilile mülâkatında Ankara Yunan se- firi tarafından gönderilen rapo- rTun muhteviyatına muttali ol- duktan sonra mübadil emlâke ait olan 5 inci madde kabul edil mezden evvel teklif edilen diğer tadilât hakkında Ankaranın nok |tai nazarı istimzaç edilmesi lâ- zım geldiği fikrini dermeyan et- miştir. Zira Yunanistan 5 inci maddeyi kabul ederse Türkiye- nin diğer noktalarda ısrar etmi yeceği zannediliyordu. Bu ma- âlde tanzim edilen talimat An- kara Yunan sefirine — telgrafla| gönderilmiştir. Ankara Yunan | sefirinden cevap geldikten son- Ta yeni bir içtima daha aktedi- ı M. Venizelos lerek kat'i cevap kararlaştırıla- y, caktır. a g Şekerden muamele ver gisi alınmıyacak mı ? Ticaret Odası bugün toplanarak şeker _:'ı? mamülâtından da n muamele vergisi alınmamasını ıstevccek Şeker ve petrol inhisar idare | İsi dün akşam lâğvedilmiştir. İn| |hisar idaresinin tasfiyesine bu sabahtan itibaren başlanacaktır, Üç aylık tasfiye esnasında me- murlar vazifelerine devam ede- ceklerdir. İnhisarm kalkmasile şekerden muamele vergisi alma caktı. Halbuki dün Ankaradan | gelen bir haberde — M, Meclisi iktısat encümeninin hariçten ge lecek şekerden ve dahilde imal | edilecek şekerden muamele ver| gisi alımmamasma karar verildi ği bildirilmektedir. Yalnız şe- ( kerli mamulâttan resim alına-| caktır. Encümenin bu — kararı| Mecliste de kabul edilirse şeker fiatleri belki eskisinden — daha düşük olabilecektir. - Bu sabah Ticaret Odasi riya HERVEGCKLA. B Oda umum! kötibi Vehbi Bey hili mamulâttan da — muamele vergisi alınmaması için teşebbü (l satta bulunulmasına karar veril mesi muhtemeldir. Bugünden itibaren şekerin . kilosundan 27 kuruş 20 santim « ve petrolün kilosundan 13 küte 1 ruş 20 gantim resim ılmacakur.': Tağşiş kanunu lâyihası sonra fevkalâde bir içtima yapa caktır. Bu içtimada şekerli da- Ihracatta hile yapanlar ağır cezalara çarpılacaktır ANKARA, 3 (Telefonla) — İktisat Encümeni bugün Iktı — sat Vekili Şakir Beyin huzuru ile tağşiş kanunu lâyihasınmı tetkikatını ikmal etti. 'a Bu lâyihanın ihtiva ettiği esaslara göre ihracat mallarımız: da hileye tevessül edenler nakdi ceza, ihracattan men'i, ihraç” edilecek mallarını müsadere gibi ağır cezalara çarpılacaktır. Genç ressamlar sergisi Ankara'da Maarif Vekili Cemal Şi Hüsnü Bey tarafından açıldı. Resmimiz küşat n diğimize eminiz. ., amerasiminden bir İntıbaı göslermektedin