3 Haziran 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

—-T T Rationalisierang” adlı eserde 5 in Yeni bir terakki ami: li: Rasyonalizasyon Harpten sonra n mede- Hi memleketleri düşündüren en Mühim meselelerden biri de bi-| liyoruz ki, Rasyonalizasyon Meselesidir. Rasyonalizasyon mefhumu-| Bu bir işin en az emek, en az Vakit, en az para ve en az mal- Zeme sarfile en iyi Avustral asyonaliza Müesseseler var. Programlı ve Dlânlı iktısat mefhumile bera-| eye de rasyonaliza- v mubakkak - gire- r. Bir taraftan halka “yerli ma- h kullan” parolasını telkin eder ten, diğer taraftan sanaytimi- , ziraatimizin, ticaretimizin | lalka eyi, ucuz ve çok mal vere| lecek rasyonel ve modern bir| 'zda teessüs ve inkişafını da| temin etmek mecburiyetinde- . Dünya piyasalarında reka- kabiliyetimizin artması da Ancak istihsal ve sürüm şartla- izm rasyonelleştirilmesi ile din olacaktır. Kısaca, ras Yonalizasyon meselesi Türkiye İktisatdiyatı için de hayati bir Mesele haline girmiştir. A Bilhassa iş ve sermaye kuv- Veti zaif olan — memleketlerde Mevcut iş ve sermaye kuvvetle- Tinin en müstahsil ve en faydalı & tarzda kullanılması zarureti Yardır. Amerika, Almanya, İn- ibi zengin memleket- hîlz= ve sermaye israfına lâkayt kabil değildir. Bu Memleketlerde patates soyar- ken, cam silerken en rasyonel hir tarzda nasıl durmak, nasıl Oturmak ve iş vasıtalarını nasıl kullanmak lâzım geldiğini bile İetkik ve tamim eden teşekkül- hr var. Son defa ikinci tab'ı intişar almanca “Handbuch der onelleştirme İtvlet idaresinde, sanayide, zi- Batte, inşaatta, ticarette, kada ve evdeki bütün safhaları- t görmek kabildir. Bu eseri İttün alâkadarlara — hararetle hvsiye ederiz. —İnsan bu kitabı okurken teş- İilât kabiliyet ve kudretinin ne İtmek olduğunu daha canlı bir Rrette anlıyor. * *« * Bu eserde, Rasyonalizasyon. *Eketini sevk ve idare eden kküllerde devletin, hususi bbüslerin ve ilim müesse- inin aldıkları vazifeler de ayrı izah edilmiştir.. Ev- tlce de yazdığımız gibi devlet, üphesiz ki bu mesele - ile | lan alâkadar olmağa baş Yacaktır. - Memleketimizdeki İtaret ve Sanayi Odalarının, İlsusi meslek - teşekküllerinin t bilhassa Dari âli Fotal H'l icap eder. kı_îmün bu alâkadar mücssese iştirakile bir rasyonalizas- ’k:"- kongresi akdi çok hayırlı iş olur, kanaatindeyiz. V. N. Mektepliler müsabakası 56 1ncı hafta başladı 56 1mcı bafta başlamıştır.. İlezetemizde çıkan haberler. €n mühimini seçip cu- esi akşamına kadar mü- “baka memürluğuna gönde- Z. Neticeler pazar günü Tedilecektir. D 3 HAZİRAN 1930 Ci sene, No 1547 NUSHASI 5 KURUŞTUR U Türkiyeyi çörmek Ceneral sol kolu ile asker- derlmizi selâmlıyor Çanakkale harbinde bir kolü nu kaybeden maruf — Franz kü ekspresle gelmiştir. Ceneral cenaplarını askeri me rasim ile karşılamak için saat |Vekil Bey ile gazeteciler arasında samimi bir hasbihal cereyan etmiş ve Vekil B. dün akşam Ankaraya hareket etmiştir. Beynelmilel Turing kulüpleri kongresini küşat etmek üzere şehrimize gelen Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey, dün akşam ekspresle Ankaraya hareket et- miştir. Vekil Bey Haydarpaşada Va- H vekili Muhiddin, Muavini Faz ir, Polis müdür * vekili Ali Rıza Beyler ile zevatı saire tarafın- dan teşyi olunmuştur. Şükrü Kaya Bey, hareketin - den evvel Turing kulüp kongre sine de veda etmiştir. Şükrü Kaya Bey dün hareke tinden evvel saat on yedide İs- bihalde bulunmuştur. Bu esnada bilhassa memleke- tanbul Matbuat Cemiyetini de| |ziyaret etmiştir. Şükrü Kaya B.| gazeteciler arasında daha uzun | maaşları kesilmiyecektir. Yalnız |matbuat erkânı ile samimi has|müddet bulunmak istediğini söy Ceneral Guro Cenapları Fransız sefirile beraber askerimizin önünden geçiyor Ceneral Guro dün geldi “Gazi Hz.ne tazimatımı arzetmek ve için geldim. ,, dedi. |on üçe doğru Sirkeci garında ter |tibat alımmağa başlanmıştı. Askeri merasim tikbal merasiminc tahsis edilen şı Hamdi Beyin kumandasında- |dörde çeyrek kala Sirkeci garın da gayet muntazam bir saf ha- Hinde toplandılar. İstasiyon - istikbale gelen ze- vatla dolmuştu. Bu meyanda vi Jâyet namına polis müdürü Ali Rıza, kolordu kumandanı namı na merkez kumandanı miralay Rahmi Beyler, Fransız ateşemi literi Kolonel Saro, ateşe naval « direktörü M, dö Sorbiye, Şeh rimizdeki Fransız tebaasımın mü him bir kısmr ile Fransız mek- tep müdürleri ve bir çok halk ta bulunyorlardı. Tam saat on dörtte ceneralı (Mamadi altıncı sahifede) Vekii Bey Malbuat Cemiyetinden çıkarlarken Dahiliye Vekili Bey dün matbuat erkânile bir hasbihalde bulundu.. A A timize gelen ecnebi — gazeteler muhabirleri ile daimi surette te ması temin için Beyoğlu semtin de iyi bir matbuat cemiyeti bina &1 bulunası meselesi de mevzuu bahs edilmiştir. Şükrü Kaya Bey de bu mütale ayı pek musip bulmuş ve cemi yet binası tedariki için kendisi nin de yardım da bulunacağını vadetmiştir. Ayni zamanda bu binada Avrupada olduğu gibi bir telgraf bürusu tesisinede yar dım eyliyeceğini vadeylemiştir. Şükrü Kaya Bey, Ankaraya derhal hareket etmemiş olsaydı Hiyerek veda etmiş ve cemiyet- ten mülfarekat etmistir, Üçüncü kolordu tarafından is| laskeri bando müzika ile binba- | |ki bir tâbur askerimiz saat on| kumandanı M. Overni, Fransız | sefareti erkânı, Osmanlı Banka | z Vergiler İstihlak ve eğ- lencevergileri Mühtelif Yyerlerden .nasil fahsil edilecek? Hususi istihlâk ve eğlence vergisinin yeni muaddel şekli- nin tatbikatma başlatmıştır. Barlar, umumhaneler, dans yerleri, içkili ve çalgılı biraha- neler, içkili lokantalar, büfeler, pastahaneler ve mümhasil yer- Defterdar Şefik B. mi beş vergi alınacaktır. Sinemalar, sırkler, duhuliye ile girilen yerler ve konsurmas- yonu olmıyan mümasil yerler, trenler ve vapurlardaki büfeler, duhuliye ile girilen çalgılı yer- lerde yüzde on vergiye tabidir. Maarif vekaletince tasdik ©- lunacak hayri müsamere ve em sali hususi istihlâk ve eğlence verğisinden muaftır. Defterdar Şefik Bey, vergi- lerin tahsil ve cibayetinde bazı noktalarda tereddüdü görülen memurlara toplü bir halde ver- gi usullerini konferans şeklin- de izah ederek tenvir etmekte- dir. İstanbulun kazanç vergisi S tetkikata göre bu sene İstanbulda kazanç vergisi tarhiyatı 1,852,000 liradır. Ceneral Müjen Anka- radan geldi Milli mücahede esnasımda An karada bulunan ve elyevm mali bir müessesenin direktoru olan Fransız jeneralı Müjenin ziyaret maksadile Ankaraya gittiği ya- zılmıştı. Jeneral dün Ankaradan şehri mize avdet etmiş ve Tokatliya ma misafir olmuştur. Bir iki gün Tük misafiretten sonra memleke tine avdet edecektir. Tekaüt kanunu 'Ankara, 2 ( Telefonla ) — Yarın Meclis tekalit kanunu lâ yihasını müzakereye başlıyacak tır, Lâyihanın bütçe encümenin de gördüğü tadilâta göre 45 ya şını geçmiş evlenmemiş kızların bunlar arzu ettikleri takdirde tes | bit edilen maaş miktarını alıp hazine ile alâkaları kesilecektir. | ler, eskiden maktu vergiye tâbi | idi. Şimdi bunlardan yüzde yir-| Nebi Han Afgan siyaseti ve vaziyeti hakkında beyanatta bulundu Amanullah Temmuz iptidasında | istanbüla gelecektir. Nebi Han Afgan sefiri Gulam Nebi Han dün Ankaradan şehrimize gel- miştir.. Sefir Hz. bir muharrimize a- tideki beyanatta bulunmuştur: “— Türk-Afgan münasebatı en tabii bir dostlukla inkişaf et- mektedir. İki memleket arasın - da kardeşlik rabıtaları — vardır. Ve daima böyle olacaktır. Afganistan ile Türkiyenin ti cari münaşebatı durgundur. Bunu sebebi bu iki dost mem Jeket arasında bulunan diğer dev letlerle Alfgan hükümeti meya- nında cereyan eden ticaret mü ahedesi müzakeratının neticelen memiş bulunmasıdır. Maamafih ümit ediyoruz ki, yakında bu devletlerle bir anlaş ma temin edilecek bütün müşki Tât zail olacaktır. Şimdiki hükümet te gerek komşu devletlerle ve gerek Tür kiye ile evvelce aktedilen siyasi muahedeler ahkâmına riayet et- mekte ve o esasları muhafaza et meyi kendisine şıar ittihaz eyle- mektedir, Komşularımız olan İngiltere, İran ve Rusya ile münasebati- mız tabif bir vaziyettedir. Orta da yeni bir harp tehlikesi yok- tur. Afganistanın dahilf veziyeti de tamamile düzelmiştir. Bütün memlekette sükün ve emniyet teesslis etmiştir. Bütün Afgan halkı hükümeti hazıraya taraftardır. Hükümetimiz, bil- hassa maarife çok ehemmiyet vermektedir. Türkiye mekteple- rinde kız erkek 145 kadar talebe miz mevcut bulunuyor. Maama- fih bu miktar ihtiyaca kâfi olma dığı için Meclisi vüzera tekrar buraya talebemi göndermek yok sa Türk muallim mi davet et- İmek daha muvafık olduğunu ya kımda kararlaştıracaktır.,, Amanullah Han temmuz da geliyor Sabık kıral Amanullah Hz. temmuz iptidasında İstanbula gelerek Tarabyada yazı geçire ceklerdir. Gulam Nebi Han dün, şehri mizde bulunan Amanullah Ha- nn ağabeği İnayetullah Hanı zi yaret etmiştir. Prenses leana mesi beklenilen Romanya pren- sesi İlcananın seyahati teehhür etmiştir. Romen sefiri M. Karp bu hususta demiştir ki: — Prensesin Mısırdaki misa- fereti bir müddet daha devam e- decektir. Prensesin İstanbula ha reket ettiklerine dair bize hiç bir. haber verilmiş değildir. Hareket ten her balde bizim haberimiz olacaktır, BUGÜ 2 1nci sahitede : 1— Harlol ve Son haberler 2— Nerön tarihi tetrika 3üncü sahitede 1— Şoförler zam İstiyorlar ürkalede — ceki bir mabet bulundn 3— Ahmet Ağanın ölümüne sel X N 4 V e / 5 LALI Kibrit inhisarını isteyen grupla itilâf hâsıl oldu * (Tafsilât son haberlerimizdedi. Haydar Rifat B. davası , Davaya Haydar Rifat Beyin" gıyabında devam edilecek Mahkeme müddei talebi üze şahitlerin istimaına karar verdi, Haydar Rifat Bey bir istida ile tahliyesini istedi. İstida Temyize gönde- rildi, Haydar Rifat E. hapishane hastanesine yatırıldı.. ANKARA, 2 (Telefonla)—| 'dar Rifat B. in davasına sa- 'at 14,50 de başlandı. Maznun mevkii boştu. Müddei mevkiin- de yalnız avukat — Salâhattin, Vasfi Raşit B. ler vardı. Mahke me, kalabalık olmıyacağını na-; zarı dikkate alarak — ağırceza mahkemesi salonuna geçme- işti. Samiin sıralarında pek az kimse vardı. âtibine “raporu okuyunuz” dedi. Ve İstanbul tıbbr adlisinden gelen rapor o- kundu. Raporda, H. Rifat B. in yirmi gün kadar mahkeme hu- üncü ü 2— Sıhıhi bahisler bebiyet ' eren aşçı kâye inci sahifede : Spor ülemi vekillerinin rine bazı Avukat Salâhattin ve Vi Raşlt Beyler —Tıbbııdılrıpotuiklm dar Rifat B. in iddia ettiği zuhalde duruşmada — hazır ol- maksızın mahkemenin devamı- nı talep ediyordu. Bu talebin kabulü ile kendisinin — huzuru hâkime gelmesine — lüzum ol * maksızın duruşmanın vukuuna t karar ittihazını rica ederim.” | Muhakeme giyaben cereyan edecek Bundan sonra mahkeme he | | yeti, vaziyeti müzakere ederek h kararmı verdi. Reis kararı za- İ İ | bıt kâtibine şöyledikte ettirdi:| | | Dün Mısırdan şehrimize gel- | zuruna gelemiyecek kadar has- ta olduğuna dair bir kayit var- dı. Avukat Salâhattin B, sordu: — Kendisini muayene etme- mişler mi “İcabı düşünüldü. — Maznun | | Haydar Rifat B. geçen celsede |'- gönderdiği istidada ansızın —'. t talığından dolayı — duruşmada, || bulunamıyacağı ve göndermişi olduğu raporun tıbbı adlice eve »| E — Kararınız, | yelce raporda gösterilen hasta-l , edilmesine dairdi. — lıkların da duruşmaya mâni teş: | — Lüzumu takdirinde mua- / ki) eder olduğu teeyyüt ettiğinı yene edilecektir. k |den maznunun duruşmadan va-. | — Eıkıı görüyoruz ki Hay- ,.ste bulunmasına ve giyabıne v dar Rifat B. hapisaneye sevke-/ 44 muhakemenin devamına kâ (| dilmiş. Gazeteler böyle yazı- 'çar verildi. yor. 20 günlük hapis cezası de-. mek ki infaz edilmiş. | Mahkeme buradaki yeni va- Müteakiben reis: / ziyet karşısında rapor veremez.| — — İstinabeler vardır, ol'unııı: Yeni bir safha açılmış olur. Bu| caktır dedi. İstinabeler okun- cihetlerin müddei umumflik va- mağa başladı. Sandıklı hukuk; nı ve alınacak cevaba göre du- | disine sorulan suallere: ruşma hakkında bir karar itti- | “Hepsi hakkında malümatım,; hazı lâzımdır. . |yoktur” demiştir.Bursada Mem| | Vaziyeti bilmiyoruz. H. Ri-| duh Neşet B., adliyeden çekile fat B., hapisane hastanesinde | ; dört sene olduğundan bir imiş, Hastalığın derecesi ne- dir? Hasta ise cezası nasıl infaz ediliyor. Müddei umuminin mutaleası Mütcakiben Ekmel B. dedi fakat kendisinin malümatı ol-. madığını söylemiştir. z İzmir'de Mister Manş'ın va: zifesinden infikâk ettiği — ve , Londrada bulunduğu İzmirden gelen cevapta bildirilmekte idi. (Mamadi altıncı sahifede) ki M v a ea Si ı—'l Mısırda MehmetAİ Milliyet,, yeni tarihi tefrikasını yakında neşretmeğe başlıyor Geçen ön dokuzuncu I n — başlangıcı bütün — Avru- pada — karışık — vekayı — ile İlolo senelerle geçli. On dokuzun Bu asrın bu bususiyeti yalnız ilk| zenelerine münhasır kalmadı. De- | Eetilir ki bütün bu asır her mem Jekette fevkalada vekayi ve beye- B at-| kayi esnasında pek şayanı dikkat bir sima görüyoruz: Mehmet Ali. Mısıra basit bir asker olaraki giden Mehmet Ali orada her fır| sattan istifade etmeği bilen zekü ı sön derece gayret ve — sebaltı, sayesinde bir devlet tesis etmiş oldu. “Milliyet” bir kaç güne - dar başlıyacağı yeni tarihi - tefriş kasında Ondokuzuncu asrın bul mühim — adamının yaptıldarını | ciddi ve o nispotte de lezzetle o kunacak bir şekilde ıniın:ılını': Yeni tefrikamız: okuyacak - olat | mehterem okuycularımız keni | İ canlı — hâdiselerle — geçmiştir. | EYer yer ihtilâller olmuş, Fikir sa- hasında, ilim ve san'at — yolunda e sanayi aleminde türlü türlü Beğişiklikler olmuştur. ti da 6 asrın | 3i Österen sür- | pıntılarından kendini kurtarama- imiştir. Mahmut devrinde memle- iketin dahilden ve hariçten oğra- İlığı tecavüzler, geçirdiği sarsın- Şılar pek müthis olmuştur. Bu ve- duğunu göreceklerdir. | ! | sıtasile İstanbuldan sorulması- | hâkimi İbrahim Etem B., ken- ; * L ' f i H şeyleri gazetelerde gördüğünü ği Ballai Tei L M