12 Mart 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

e Üîlymaması v7 4 N, vi İ İI' ? S şavr AHMET e) B eli ni |BC Tedafüt mi tecavüzi mi? İlon ulfan Reşat bir salâhiyet veriyor amma | | "g': Şüphesiz dikkat edilmiştir “aam | bu muahedenin metni pek * dşüphemdir: “Almanyanın A- y tığısturyaya karşı taahhütlerini etmesi lâzım geldiği takdir bu hal Türkiyenin de sanyaya karşı taahhütlerii İtmesini istilzam edecektir.” 'a yor; fakat muahedenin iç bir noktasında Türkiyenin » #Rahhütleri tasrih edilmiyor. şunların, diğer maddelerden ytidlâl ve tefsir suretile çıka- (ilması lâzım geliyor. Sonra bu muahedenin teda- Arlit mi, tecavüzt mi — olduğunu & fayine imkân yok - gibidir. Al- ( sanyanın pesinde harbe sürük enemekliğimiz içinRusyanın fi- —H? tedabiri askeriye de bulunma B'ğı kâfi addedilmiştir.Bu fili ted yirlerden maksat nedir? O da yiaeçhul, ve valnız yanın 'akdirine bağlı, Nit Rusya e fizarı umumi seferberliği ilân e- '.Ju etmez Almanya Rusyaya lânı harp edivermiştir. Halbu- d muahedenin akti için Sait lalim Paşaya verilen salâhiyet ğsîammz göyledir: » “Rusyanın tecavüzatı muhte & ,nelesine karşı Almanya devleti 'e'le tedafüt bir ittifak aktine lr “adrazam ve Hariciye- Nazırı- üt Halim Paşa mezun- 18 temmuüz 1330 t Mehmet Reşat F V Görülüyor ki bu - vesikanm ahkâmı sarih ve mahduttur. W İlttifaknamenin bu hüdut daire İnCinde aktedilip edilmediği pel ; münakaşa edilebilir. Cihan harbine atıldığımız s.balde Almanyanın bize karşı alnız bir taahhüdü vardı ki o yi topraklarımızı, — indelhace, usyaya karşı müdafaadan iba 'ettir. Şayet harp bittiği vakit iştir. üncü rahati beşinci maddenin geniş bir surette tefsirine bile mâni- ' Böyle bir muahede ile atıldı- geötmız cihan harbinden Alman- » va galip çıksa idi, biz, Alman himayesi ve tahakkümü altına irmekten başka ne kazanmış lurduk. İleride göreceğimiz gi öyle bir takdirde Almanya fından kapitülâsyonların il tasına bile muvafakat edilmesi ek şüpheli idi. Sadece hudut- çi bitaraflık kâfi olacağı gibi aziyette, umumi harbin ce- göre, maddi ve mane- muahedenin şeklini tayine imkân yok. 'ıı Vükelâ meclisinin - bir içtimdi esnasında,, tekim Almanya Hariciye Na- zırı Fon Yagovv (17 temmuz tarihile Vangenhayma gönder- diği mahrem malümatta) keza Vangenhayın tarafmdan — Al- manya Hariciyesine gönderilen 18 temmuz tarihli telgrafname de bu mütalealar dermiyan edil miş ve bizim başka türlü hare- ket edebileceğimize ihtimal ve- rilmemiştir. Almanya mağlüp olduğu tak dirde başımıza neler geleceğini de maattcessüf gördük. Vakiâ Büyük Gazimizin az- |mi ve dehası sayesinde tamami le mahvolmaktan kurtulduğu- muz gibi siyasi ve iktısadi istik lâlimizi de istirdat ederek — fe- Yizi bir teceddüt devresine gir dik; fakat siyasiyatta talihin böyle pek müstesna bir İâtfu evvelden hesabâa katılabilir mi idi? Bu mevzuumuzdan uzaki imamak için pek faydalı bir si- yaset ve tarih faslı teşkil ede- bilecek olan bu bahsi - daha et- raflı bir surette tetkika burada imkân göremiyoruz. a (Devamı var) ——ACED0...— Korede 104 kişi yandı TOKYO, 11. A. A, — Korede Şinkay şehrindeki bir sinema- da çikan bir yangın 104 kişinin ölümüne sebop olmuştur. Bun- Toros ekspresi Vagon-li idaresi, Şark vilâ- yetlerine gidecek yolcular için Toros ekspresine bir yataklı va ( gon ilâve etmiştir. Pazartesi günleri hareket e- - |den eksprese raptedilmesi mü- - | karrer olan bu vagon Mardine kadar gidecektir. Toros -ekspresine rağbet art- maktadır. Hattâ mayısta yapı- lacak seyahatlar için şimdiden müracaatlar vardır, Evvelce 2 ayda İrana ve Hindistana gi- den koöli postallar Toros eks- presile 12 günde gönderilebili- yor. Rusyaya ihracat nasıl yapılacak Bir müddet evvel Rus hükü- meti ticareti hariciye sistemin- de bazı tadilât yapılması karar - |laştırılmıştı.Yeni takarrür eden kilde hususi bazı şitketler or tadan kaldırılmaktadır. İthalât ve ihracat bundan sonra — Rus! 'Ticaret umum komiserliği tara- / HARİÇTEN ALDIĞIMIZ HA BERLER Almanyada Öldükten sonra... Tirpitz Ingiltereyi ezmek için,ne düşünüyordu? Berlinden yazılıyor: — Al-| manyada donanmanın babası| addedilen amiral Tirpitzin öl- | düğünü ajans telgrafları daha | evvel bildirmişlerdir. Seksen yaşını geçtiği halde ölen amiral hakkında vefatın- dan sonra Alman gazeteleri muhtelif neşriyatta bulunuyor- |lar. Sol cenah matbuatı amira- Tin harp esnasında ve sonra meş um bir rol oynadığını yazıyor. Sağ cenah gazeteleri de bunun aksine neşriyatta — bulunuyor . Bazı gazetelerde Tirpitz in İn giltere ile itilâf taraftarı oldu- ğunu, fakat bu itilâfın ancak iki memleket arasında donanma i- tibarile müvazene hâsıl olduğu zaman kabil olabileceğini düşün. düğünü yazıyor. Tirpitz bunun| için Almanyanın kuvvetli bir| donanması olmasına çalışmış- tır. Fakat Tirpitz her şeyden ev vel Rusya ile bir itilâf aktini istiyordu. Tirpitz umumi harp| başladığı zaman 914 te Alman| |donanmasının hemen çıkarak İngliz donanmasile boy ölçüşme İsini istemiştir. Bu takdirde Alman donanma | &ı mağlüp olsa bile İngiliz do-| İnanması da ağır zayiata oğraya| cağından bu hali gören İspan - ya, Amerika ve İtalya İngiltere tarafına geçmiş olmıyacaklardı. İşte Tirpitz hakkında yazılan şeylerin hülâsası budur . Her halde herkesin kabul ettiği bir şey varsa o da bu amiralin umu mi harpten evvel ve o esnada İpek büyük roller oynadığıdır. | Fransada 10 bin kişi açıkta kaldı Madam Hanau açlık grevine devam ediyor PARİS, 11. A, A, — M. Tar- dicu Parise avdet eder etmez |feyaezan yüzünden harap olan |yerlerin imarı- na ait tertibat ile meşgul ol mağa başlamış başvekâlet müs- teşarmın mezarc t altında husu- isi bir idare ih- Eğ İdas etmiştir. Za yiat — hakkında tertip edilen ilk cetvele nazaran feyezan mnotice- M. Terdicu si olarak 172 kişi telef olmuş, 10 bin kişi de açıkta kalmıştır. Milli ianeye verilen paranın ye künu şimdiye kadar 7,Sanilyon frangı bulmuştur. Açlık grevi PARİS, 11, A A. — Paris- Midi gazetesinin verdiği bir ha bere göre doktorlarrmadam Ha nau'vun — gittikçe kuvvetten düşmekte olmasını nazarı dik- kate alarak istintak hâkimi ta- rafından istiçvabına müsaade yılmıştır. Makedonyada bombalar STRUMİTZA, 10. AA — İki ecnebi bir kahve yakınında revolverle bir polisi öldürmüş- ler ve kahvenin içine bir bomba atarak 15 kişiyi yaralamışlar- dır. Mecruhlardan dördünün yarası ağırdır. Bombanın zarfı Makedonya ihtilâl komitesi i- baresinin ilk harflerini taşıyor- du. Hindistamda tevkitat LONDRA, lIl. A. A. — Kal- vi bir çok faideler temin etme- . fından doğrudan doğruya idare |küta şehremini hakkında tevkif z mümkün değit mi idi? Ni- edilecektir. müzakkeresi çıkarılmıştır. Belçika kıralt spora çok meraklıdır. Bu resim kıralı bir zirvede göstermektedir. Belçikada Kıral ve Kıralıça seyahatte Brükselden yazılıyor:— Bel- çika kıralıve — kıralıçast Misir seyahatine çıktılar. Mısir da ka ral Fuadın misafiri olacaklar ve mart nihayetine kadar Nil vadisinde gezerek o.tarihi yer- lerde tetkikat yapacaklardır. Belçik krralıçası bir müddet. |) tenberi rahtsızdır. - Bu - mev- simde Mısıra gitmmekle çok isti fade edeceği ümit edilmektedir. Mtsrir kıralı Fuat 927 de Avrü- 'pa seyahatinde - Belçikayı da zi- yaret etmişti. Şimdi Belçika kıral ve kırali çası da bu ziyareti iade edecek- lerdir. Belçika devletinin teşekkülü (|-1830-nün yüzüncü yıl dönümü bu sene memleketin her tarafın da yapılacak pek büyük mera- sim ve şenliklerle tes'it edilecek tir. Yıl dönümü önümlüzdeki tem muzdadır Bu şenlikler için şim diden programlar hazırlanıyor. Belçika kıralı Kahirede KAHİRE, 10. A. A, — Bel- gçika kıral ve kıraliçesi buraya gelmişlerdir. ea aç 25 Amanullah Han Romada ROMA, 11. A. A. — Sabık Alfgan kıralı Amanullah Roma- ya vâsil olmuştur. Misırda Ingiltere kere lbaşlıyor... Enziyade dikkat edilen nokta: Ingilterede Vaziyetle vahamet var mı? Türk - Yu M. Thomas'ın avam |kamarasında beyanatı Hariciye vekili im heyeti vekileden LONDRA, 10 ALA, — A- vap veren M. Thomas, vaziyet teki vahamoti kabul ve teslim etmiş ve fakat bu vahametin mevadı iptidaiye vukua gelen fevkalâde tenezzül dolayisile dünya ticaret âlemin de husule gelen aksülamel ha- reketinin neticesi olduğunu söy lemiştir. Konteransta İrat edilen bir suale M. Mac Donald namına cevap veren M. Snovden bahri koriferansta mü bim ve şayanı memnuniyet te- rakkiler husule gel nu, söylemiştir. lar hakkında muvakkat itilâf- lar hâsıl olmuştur. Mumaileyh, li hazırda bu bahse dair ât vermekten istinkâf etmiş- Ametika - Japonya LONDRA, 10. A. A — Ayan âzasından M. Reed Amerika i le'Japonyanın temamen itilâf etmiş olduklarına dair olân ha- berin ashesastan ari olduğunu beyan etmiştir. Fransanın ihtiyaçları LONDRA, 10 A, A. — Bir- çok murahhaslarla mütehassıs- lar İngiltere ile Fransanın ihti- yaçlarını ve bu ihtiyaçlara te- kabül eden rakkamları tetkike devam etmektedirler. M. Dume snil, Fransanın 13 Şubat tari- hinde haâcmi istiabi hakkında serdetmiş olduğu metalibatı mühik gösteren esbabı izah ve teşrih etmiştir. Bu miktar 724 |bin tona baliğ olmaktadır. Mu- maileyh, Fransanın daha şimdi den teslihatın mühim miktarda tenzil etmiş olduğunu ilâve ey? lemiştir. Kabine düştü BAĞDAT, 10. A. A, — Kabi- ne istifa etmiştir. ile müza- Sudan meselesi ne İ olacak, Ingilizler fedakârlık edecek- ler mi..? —a — Kahireden yazılıyor: — İngil matbuatı muühtelif neşriyatta bülünüyor. Bu neşriyattan anlaşıldığına göre İngiltere - Mısır arasında günün en mühim meseleni Su- dan meselesi teşkil edecektir. Gürültülü konferans Mısır matbuatında hararetle bahsedilen bir hadise de Fahri Faraç Bey isminde bir doktor| tarafından Amerikan mektebin de verilen konferans oldu. Bu konferansın mevzuu şu idi:. Kadin ve erkek arasında mü savat meselesi ve erkeğe tahmil edilen vezaifin kadınlara da teş mili kabil olup olmadığıdır. Konferansçı bugünkü Mısır| Nahas Faşa |kadınının pek aşağı bir seviye- etmemişlerdir. Madam Hanau | tere ile Mısır arasında başlıya-|de bulunduğunu bu vaziyet de şimdiye kadar birkaç defa ba- |cak müzakerat hakkında Mısır| vam ederse istikbal için vahim olacağını ilâve eylemiştir. Dr. Fahri Faraç medeni ve cezaf kânunların asri fikirlerden mül |herm olarak ıslahı meselesine de temas etmiştir. Bu konferans Mısırda hayli münakaşayı celbetmiş ve Dr. Fahri mahkemeye sevkedilmiş tir, Tayyare kulübü — — Akdeniz üzerinde uçmakla şöhret kazananmış olan Mısırli tayyareci Mehmet Sıtkı Beyin teşebbüsü ile bir tayyare kulü. bü tı edilmiştir. Kulüp riyasetine pren& Ab. bas Halim Bey intihap olunmuş| tur, Kulüp azalığına - eonebiler de dahil olabilmektedir. £- | nan itilâfı a için bugün salâhiyet istiyecektir. ANKARA, 11. (Telefonla) Tü: geç vakıte kadar çalışmıştır. İtilâfnamenin imzalanacak kat' fiatlarında | Yarınki heyeti vekilede, Tevfik Rüştü Beyimza için salâhi |yet istiyecektr. — Hariciye vekili bu akşam 'vam kamarasında bir suale ce- | riciye konağında Yunan sefirini kabul ederek 3 çeyrek kadar gi şmüştür. Vekil Bey, mütecakıben vekâlet erkânımdan iki zatll metni — hazırlanmakı Maliye müfettişleri kon- gresi dün açıldı Kongreyi açan Maliye vekili | ö . ANKARA, 11. A. A.— Ma- İliye müfettişleri | gün toplarımıştır. Büyük Millet | Meclisi kil İsmet Pasalar Hazretlerile Maliye Vekili Saraçoğlu Şükrü ve Millt müdafaa Vekili Abdül halik, Sabık maliye vekillerin- İden Hasan Hüsnü - ve Hasan | Fahmi, Millet Meclisi âzasın- |dan Kütahya meb'usu Niyazi Asım Burdur meb'usu Salih Vahit, İstanbul meb'usu Fuat Beylerle Bilâmum maliye mü- İfettişleri, diyanı mühasebat ve İmaliye vekâleti erkânı, eski ma ]li'ye müfettişlerinden olup ha- len başka vazifelende bulunan maliyeciler kongrede hazır bu- hınmuşlardır. Kongre Maliye Vekili Saraç- oğlu Şikrü Bey tarafından açı! nuş ve bu münasebetle irat et- | p. tiği nutukta kongrenin nazarı tetkikine vazolunan mevcut va- ridat kanunlarile ihızar edilmek *te bulunan yeni bazı diğer ka- nunların tetkik ve münakaşa- sında kongreye iştirak etmekte olan maliye müfettişlerinin va- zifedar bulundukları mahalle- rin ahvali ruhiye ve içtimaiye- lenine vâkıf bulunmaları dolayi sile bu tecrübelerinden âzami surrette istifade edileceği ve bu itibarla kanunlarda yapıla- cak retuşlerin mevzuatı maliye mizin tam ve kâmil bir şekle geleceği ümidini izhar ederek koöngrenin devamı esnasında kongresi bu- | Rcisi Kâzım ve Başve | bir nutuk irat etti mümkün olduğu kadar sık silf mesgiye iştirak — edeceğini k reye müvaflü idat ve billrassa kazatiğ kkafat kanunlarile ptö nan yeni müzâ* yede ve münakasa ve memuriff harcirahları kanunlarıdır. Kongrenin küşadını ea kip bir çay ziyafeti verilmiştii Başvekil müfettişler arasında ANKARA, 11. (Telefonla)— Bugünmkü Maliye — müfettişleri | köngresinin küsşat merasimind Başvekil İsmet Paşa Hazretle: ri, Devlet teşkilâtının en mü> him unsurü olarak talakki etti . gini söylediği Maliye müf; lerini birer birer tanımak aı sunu izhar etti. Maliye Müşte | şarı Ali Riza Bey müfettişli takdin etti. Bu meyanda eski> |den Maliye müfettiş: olup hâ- len mühtelif vazifeterde olatt | fahri müfettişler de vardı. Baş wekil Hazretleri bunlara iltifat| ederek: — «Fahri müfettiş olmak ko- Tay mıdır» diye sordu. Müstı şar Bey, müfettiş olacaklarım hiç memuriyet vermemiş oldu|” ğunu telmihan: — «Paşam, Başvekil - olursu: nuz; fakat müfettiş olamazs nız” dedi. Milli sanayi koöngres'ne iştirak edeceklere tenzilât yapılacak ALAl— tir, yrisefain idaresi sanayi kongrı illi sanayi nümune sengisine iştirak edecekler yüzde el ve getirilecek mallara yüzde otuz tenzilât yapmağı kabul etmiş” " Tütün inhisarı da milli sanayi nümune sergisi münasebetil hususi sigaralar yapacak ve paketlerin üzerine serginin açılaca' | ğ Türk Ocağı binasının resmini koyacaktır. Telsiz Telefon şirketi heye umumiyesi toplandı ANKARA, 1I1, A, A, — Türk telsiz telefon şirketi hissed lar heyeti umumiyesi bugün Ankarada içtima ederek meclii idarenin senelik raporunu ve bilânçosunu müzakere ve tasvifi eylemiştir. Heyeti umumiye şirketin inkişafı için alınacak b tedbirlerin intacına intizaren 4 Mayısta fevkalâde bir içtima a dine karar vermiştir. Amerikada komünistliğe karşı mücadele açıldı LONDRA, 11. A. A.— Nevyoriktan Daily Mail'e bildiriliyo Bütün şirketler komünistliğe mütemayil memurlarına y0 vermeğe karar vermişlerdir Nevyork Ticaret Odası kızıl tehli ile mücadele etmek Üzre komite teşkil etmiştir. Amerika hi kümeti bütün ecnebi tahrikçileri hudut haricine çıkarmağı K” rarlaştırmıştır. Resmi ve gayri resmi bütün devair- mamurl aralarındaki komünistleri biklimeğe davet edilmişlerdir. Türk-Alman hahem muahedesi BERLİN, 11., A, A. — Rayhiştağ meclisi Türk - Alman Hi kem veuzlaşma muahedenamesini üçüncü kıraatinde kabul © miştir,