27 Şubat 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

PERŞEMBE 27 ŞUBAT 1930 vi ,.( uî.;ı. 1454 NESHÂSİ 5 KURUŞTUR Devlet Bankası — Devlet Bankasının teşkili et rafındaki hakikat, Başvekil İs- mot Pş, Hazretlerinin yeni be- Yanatile bir kat daha aydınlan- at TAMAMAAMMAŞRMA AAA ŞA MEaşarıtılasamreiri: Silrt Nekbmmsua MATEYEUT Milli Parayı koruma için.Bir numaralı kararname BUĞÜN 4 nücü sahifede ; Znci #ahitede : ia Harici haberler D 2— Sön haberler 3 tncü sahitede- — *& neter $ İ U Ti sahifede ; Askerlik âlemi — 6 imcı sahifede : Ekonami — — f Kanunname imetni son haâ- rilli parattızı nan bir çok ted ımda yeni doğmu! . İktisadi inki surette rliktan son- kettiği rlamak nülmüş ve en salâ B mlar Hade edilmişti. tesisin teşl. Yoruz, Aşılan hakikat şudur: Bir defa devlet bankası, tamamen millli Ve müstakil olacaktır. Bunu Yem Başvekil, hem de Maliye Ettiler, Bu katiyet karşısında Zerek yerli ve gerek ecnebi mat 'tında bazı ecnebi bankaların evlet bankasınım teşkilinde a- kadar veya hissedar olacak- hakkında ki rivayet Sihhati - kendiliğinden - dü Yor, Devlet -bankasınım milli bir 'akterde olmasındaki — zarı- tet, anlaşılmaz bir şey değildir; Bir memleketin iktısadiyatım- , dolâyısile umumi hayatında izim mevkünde bulunan bir Üücssesede yabancı bir nüfu- Zun bulunması her zaman için tehlike membaldır. Bu işte Hühim olarak en evvel akla ge- “üeselesidir. Bümü ik etmeden evvel vatânld Ve muhtelif tedbirler almak lâ Zzımdır, Münferit olarak b &i bir teşkil veya tedbi: ğ seri ve sihirli bir tesir €tmek hatadır . Bunu şunun i- *Sin söylüyoruz ki, bazı vatan- larımız, devlet bankasının teşkilile memlekette tesirini his Settiren iktısadi iztırabın der- hal zail olacağını sanmakta- Gırlar, Hadiseler manıi;ımı uy- 'an bu zehap, sonradan acı h.il' sukutu hayali mucip nlabg- "r . Buna meydan kalmamak i- Şin vaziyeti olduğu gibi görmek Ve göstermek meoburiyetinde- g Yiz. Devlet bankası hiç birmem İekette yalnız başma iktısadı Tefahm birinci derecede bir â- Mili olmamıştır. Devlet ban- âsı, nihayet iktısadi gayeye an evvel erişmek için _ıuı lu bir vasıtadan ibarettir İlk teşekktilünde belki de bi Yük bir sermayenin tedariki TMüşkül olacaktır . Bununla be- Taber sermayenin azlığı, teşek- külüne mâni teşkil etmez. Bu- hün gibi, dünya piyasasının olduğu dereceye — çıkar- Mak için harici bir istikraz ak- ine de hiç bir engel yoktur. ikat şu ki, paramızın istık- Tarını temin edecek, memleke- tin iktisadiyatını salâh ve»rüı- götürecek oları amillerin ba- $tnda iktisadi muüvazenenin, te- liye muvazenesinin husulüdür. 'U muvazene teessüs ettikten Sonra milli paramız tabiatile Ve filen istıkraz bulur . O vakte idar inkişaf halinde mütema- diyen çalışacak olan milli ve | Müstakil devlet bankası, ondan Sonra da iktisadi hayatımızda Dâzrmlık rolünü daha esaslı su- Tette hissettirecek ve memle- im umumi refahında çok e* Raslr bir amil olduğunu göste- Tecektir. Bu netice o kadar u- Zak değildir. Üç beş sene için- bu gayenin tahakkukuna şa- t olabiliriz , Siirt Meb'usu MAHMUT B A a sea e ci el D el AAA ADi i eei a eei aai SAi ğ dı. Şurasını bi hatırla- Mak İâzım ki; kiyede bir devlet bankası mak -fikri, temin olduğu refah için bir yapmak eski- tarafından Şimdi böyle bir rifesinde bulunu Bugün devlet bankası- Tn tabiatine, mahiyetine ve su- Teti teşkiline dair daha iyi an- ekili Millet kürsüsünden ilade ı d $ tedvir için 500,000 isterlin sermaye kunuluyor.. el d, Teşekküle hangi bankalar giriyor — LER'İ Nurullah Esat Beyin bu hususlta beyanatı Kambiyo alım ve satımımı i- dare etmek ve ispekülâsyon ya pilmasına meydan vermemek | iştirakile bir teşekkül — vücude |zmıştık. Bu teşebbüse taraftar olan 10 Banka ellişer bin İngi- retile bir komite teşkil edecek- lerdir. Bu komite borsada Nu- rullah Esat Beyin riyasetinde toplanarak kambiyo alrm ve s& caktır. martesi günü umum! bir içtima B liyeei!ıe ait teferrüati görüşece klerdir. Bu suretle toplanacak 500,000 İsterlin sermaye ile bu büyük işin muvaffakiyetle tedvir edi- leceği ve esasen ihtiyaca kâfi olduğu anlaşılmıştır. Tahmiste feç Dün saat birde Sultâan” Ha- mamında Tâhmis caddesinde çocuk tabancası kâğıt ve saire satan Rafael'in mağazasından yangın çıkmış ve _bm bunun yanında diğer ikisi de karşısın da olmak üzre dört dükkân iç- terindeki bütün - eşyalarile bir- likte tamamile yandıktan son- ra söndürülmüştür. Yaptığımız kikata nazaran — yangın şu ;îi]de çıkmıştır. Tahmis cad- desinde çocuk tabancası satan Rafael dün öğle üzeri dükkân önünde çocuk tabancasına mah sus kapsül dolu-bir sandığı ka- Bankalar kambiyo işini üzre milli ve ecnebi Bankaların - liz lirası sermaye vazetmek su- * tım muamelâtile —meşgul ola- İ K Komite, bu teşebbüse iştirak ç îuı Ballkalarıı Jirektörlerin n direktörleri cür | nç; birleşiyor.. l #i getirilmesi takarrür ettiğini ya | $ Yuka.da Muammer, aşağıda Nurallah Esat Beyler tideler almmıştır, Başta İş Bankası olduğu hâl de alâkadar Bankalar bu işi kendilerine ait bir vazife ola- rak telâkki etmektedir. Kambiyo komitesi, piyasada kambiyo muamelâtını tâkip e- derek fazla arzokluğu — zaman (Mabadı altıncı sahifede) i bir yangın... 4dükkân yandı, bir adamın da yanan bacağını kestiler!.. patmakta iken — kapsüller bir- denbire ateş almış ve bağadan mamul bir takım oşya üzerine isabet eden alev yüzünden or- tıhğıı.a birndeni ı bire cehennemi bir ateş kaplamıştır. Bu alev ara- sında kalan Rafael feci bir tarz da bacağından — yanmış ve he- men hastaneye kaldırılmıştır. Hastanede yanan bacak ke- | silmiştir. — Rafaelin — havatı | tehlikelidir. Yanan — dükkân ların biri ocak tamircisi ve di- ğer üçü de muhtelif eşya satan mağazalardır. Bu bapta tahki- kata devam edilmektedir. İ ay kadar evwe Ahmet Riza Bey dün vefat etti.. Cenazesi bugün Öğle vahti kaldırılacaktır.. za Beyin dün vefat etti; ği- ni — teessürler B. bundan il evindeki merdi venden inerker | birdenbire üze. rine fenalık ge | lerek basamak lardâan — yuvar İanmış ve der hal Etfal hast tanesine kaldr. rılmıştı. Büyük Vatan Ahmet Riza B. perver, hastaneye gittikten son a bir defa daha dışarıya çık-| | |ması kendisine mülyesser ola- | mamış ve dün sabah saat onda kısa bir ihtizardan sonra 72 yaşında ruhunu — teglim etmiş- tir. Ahmet Riza B. jn ölümünü intaç eden şey merdivenden düşmesi değildir. B, başını yastı- aa ği mder b mesane- iltihabı: ve gronkopno- mon hastalıkları- başgöstermiş miş ve bu son hastalıktır ki bu. “(Mabadı altıncı sahifede) (Ahmet ttıza Beyin hayatı hakkında Ahmet İhsan B.ln bir makalesi dördünciü sa- hifemizdedir.) gazlar.. Komisyon rapo ru tavsip etti.. Boğazlar komisyonu dün sa- bah Amiral Vasıf paşanm riya. setinde toplanmıştır, Bu içtimada, komisyonun se. nelik faaliyet raporu gözden ge Mülga âyan Reisi Ahmet Ri| Reisicümhur Hz. nin tasdikine iktiran etti . © Gazi Hz. Reisicümhur Hz. dün Izmire gittiler ANKARA, 26. (Telefon- la)— Reisicümhur hazretle- ri bu akşam hususi trenle İzmire hareket ettiler. Gazi Hazretleri altıya beş kala Büyük Millet Meclisi Reisi ile birlikte istasiyona geldiler ve burada Başvekil, Büyük erkânı harbiye reisi, vekiller, Meclis azaları tara- fından — teşyi — edildiler. Kâzmn ve İsmet paşalar Haz- eratı, heyeti vekile âzaları Gazi hazretlerile birlikte Gazi istasyonuna kadar git- mişlerdir. Gazi Hz. İzmirde iS gün kadar kalacaklardır. Adanaya gidecekleri zanno- lunmamaktadır. '—Mübadele Türh - Yunan itilâfı Bilaraflar da Anka- raya gidiyorlar Yunan mübadele murahhası M. Fokas dün Başmurahhası- | jmız Tevfik Kâmil Beyi ziyaret berlerimizdedir | Bayram komedya- sının son perdesi.. | Sadrazamın merkezi umumiye müracaati- Sait Halim Paşa istifasını nasıl geri alış yor? - Cemal Paşa sadarete geliyormuy- (du?-Bayranmın 4 üncü günü Vükelâ Mec- lisinde neler oldu ve neye karar verildi ?.. Vükelâdan iç halkaya bulunmıyanların bu içtimaa | zait bir külfet olsa gerektir. Bayramın ikinci ve üçüncü günleri (31 Teşrinievvel ve 1 Teşrinisani)| itilâf sefirleri İs-! tanbulu terkettikleri halde Sad razam — hâlâ Londra, Pe- tersburg ve Bordoya (*) evvel ce söylenilen manasız - şekilde, bir nota göndererek sulhü mu- hafaza ve bitaraflıkta devam e- debil. imiz ümidini besliyor ki: İtilâf devletlerinin cevaptan müstagni gördükleri buacip ve sikanın ne mahiyette olduğunu ileride göreceğiz, Fakat ayni za manda Meclisi vükelânm har- be girilmeğe taraftarolan azası na karşı istinat noktaları bulma ğa da çalışıyor. Filhakika mütarekeyi mütea kip Meclisi Mebusan - tarafın- dan tahkikata memur edilen be- şinci şubeye verdiği tahriri ce- i ' Süleyman Elbistani Efendi İ Ticüret nazırı Acaba bu hitabeyi dinliyen| gşelerak hir mü TEKAE hakkında imıürüşmüs- — «M. Fokasla — görüştüm. Gerek benim evvelce verdiğim izahata, gerekse M. Fokasın gazetelerde çıkan bevanatına fazla bir şey ı lâve edecek va- ziyette değilim. Mamafi umumi surette şunu sö yliyebilirim k işleri iyi bir me- €rada ilerlemek tedir ve netice hakkında nikbin olmak kabiklir.” Yunan hükü- metinin Sefir M. Polihroryadie- gönderdiği tali- mat Türk ve Yu Tevfik Kâmil nan hükümetle- — Bey ti arasından mevcut münazatın- | fih bütün mesailin serian hâl- | ledilmesi merkezindedir. îıhırj olunan temenniye nazaran kı- sa bir müddet içinde aradaki ! bütün dlü meseleler ayık- lanacaktır. M. Fokasın Cumartesi günü Arkaraya hareketi mükarrerdi. Fakat talimat M. Polihronya- dise gönderildiği için M. Foka sın hareketten sarfinazar etme si de muhtemeldir. |lrm, tecavüz ve taarruz etmiye- | hitat. Bizimki inşallah | merkezi umumi azası ne fikir |bulundular? Sadrazamın “ vaplarda Sait Halim Paşa tara Nn a ? SPğrür e eee P I le bir hattr t ÜzLireR aa ille erülei- ve yanı dikkat diğer bir içtimadan da şöyle bahsedilmektedir: “Karadeniz vak'asından son- ra itilâf sefirlerinin sözlerinden bir sureti tesviye bulunacağı ü- mdine düşmüs isem de malüm olan teklifime muvafakat ede- yecekleri cevabını alınca vü- celâyı ve merkezi umumi x sını bendehaneye davet ettim. Hiç olmazsa bilfill bitaraf kala- hareket ” Kti maddeten imkân görüldü mü?,.. Meçhul! O garip içtimam el'an berha yat bulunan azası bu noktaya, yalnız bu noktaya değil ittihatl ve terakki devresine müsadil| olan tarihimizin muzlim kalan| rihimize tevdi edinciye kadaı) böyle karanlıklara tesadüf et-& meklgimiz zaruridir. İttihat ve terakki hükümeti: | nin merkezi umumi? ile münast | betine ibret almnacak bir misall Pteşkil eden bu içtimam tarihinil, bayramın üçüncü günü akşami olmak üzere tesbit ederse" ya: nılmayız sanırız. Zira Karade. |i niz vak'ası üzerine istifaya | tahakkukundan - sonra' » bile “hiç olmazsa filen bitaraf || lrğı muhafaza!” gibi sathi bürl (Mabadı altıncı sahifede) © lim. Turan ve Mısır Trabulus, Tunus, Ce ve sa ire gibi amali, rica ederim, bıra kalım. Her milletin üç devri| vardır; Fütuhat, tevakkuf, i inhi devri değildir; fakat herhalde fütuhat devri de olmadığı bedi- hi, dedim; Jâkin iş olacağına vardı. Haberim olmadan Sarıka miş felâketi hazırlandı.,, () O tarihte Franşa hükümeti iki aydanberi Paristen (Bordo) ya naktedilmiş bulanuyordu. Tevfik Kâmil Bey bayram- dan sonra, 9 Martta Ankaraya | gidecek ve itilâfnameye müte- | ferri küçük bazı noktaların hal lile meşgul olacaktır. Bitaraf âzalar da Tevfik Kâmil Beye refakat edecektir. Bitarafların seyahat esbabı. hakkımdaki bir jsüale cevaben Başmurahhası- |miz demiştir ki: | — «Bu gayetle tabildir. Hü- İkümetle komisyon Azası epey- | İce bir zaman oluyor ki temas | BE etmemislerdi. İşte bu mes'ele | çirilmiş ve tetkikatı bitirilerek Cemiyeti Akvama gönderilmek üzre tabettirilmesi kararlaştırıl. mıştır. Dün matbaaya verilen rapor. iki haftaya kadar basılarak Ce- Miyeti Akvama tevdi olunacak ve ancak o zaman gazetelere ve Tilebilecektir. Raporda hiç bir f:vkılldnlikl için bitaraflar Ankaraya davet j edilmişlerdir.” ve ihtilâfı mucip bir mesele yök tur. Raporda, bir sene uı.rlında Bi geçen gemilerden, K.ıı-ı'’ğ.ıiıel:::;:ierl bahri — faikıyetin Rus donanmasında olduğundan bahsedilmektedir. | — Bu ne biçim çocuk? — Kar yağacak mı? Bir çuval undan kaç ekmek çıkar? Köprü kalkmalı mı? Emanet var mı yok mu? Mübeccel Hanım güzel mi değil mi? deye İsti/fhi içinde yaşayanların nesli elbette böyle olur!