12 Şubat 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Ç 12 Si NUSHASI 5 KURUŞTUR sin hakikati n Bir kaç gündenberi gerek yerli ve gerek ecnebi gazeteler- de bir şayiadan bahsolunuyor- du:Türk hükümeti harici borç- ları için moratoryom ilân ede- cek. Hükümet hakikaten böyle kararda mıdır, ortada böyle bır karar mevcut ise hangi borçlara steki düyunu v- in haki sordu. Muh- lu Şükrü e meclisi ap ile he atmış, L-an de n mdır. Hükür oaln bi ca k lâz eye ait tamamen ödemiş r kadar olan taahhütlerini kâr ye — borçlarını bundan böyle de muntazaman Ve hiç bir sarsıntı - duymadan ödeyebilecek midir? 1 oldüğu gibi ifade- den çekinmemeliyiz. Ostmanlı borçlarına ait son tediyat mem lekette yalnız mali değil ayni 'amanda iktısadi bir — buhran €vlit etti. On altı milyon Türk irası miktarında bir parayi her ene barsadan,piyasadan, ecne-| A parası olarak toplamak mec- firiyeti devletin mali ve iktısa- i bünyesinde tamiri ü aralar açabilir. Bu ihtimali €rpiş etmek ve mâni tedbirle- ni almak nasıl Türk hükx'l_'ne nin bir hakkı ve vazifesi ise, öyle vahim bir ihtimalin tahak ukuna meydan vermemek ayni amanda bizzat hâmillerin de azife ve menfaatleri icabidır. Biz gu kanaatteyiz ki eğer hükümet ile hâmiller vaziyeti tamimiye ciddi.bir suret tik ederlerse en ameli ve her i-hi i taraf için en faideli bir şekli al bulmak mümkündür. Esasen borçlar. mukavelesi- nin bazı maddeleri zaruret ha- linde milli paramızın tehlike- Haraz gösterdiği anlarda va- ziyetin yeniden — tetkikine ve bazı kararlar ittihazma cevaz Veriyor. . Unutmamalı ki Osmanlı imperatorluğundan yeni Türki- Yeye miras kalan — borçlar i- Şinde her şeyden evvel düşünü- 1 kabiliyeti me- yede bir müd- için bu kabiliyet -— mevcut Mudur, değil midir? Bunu ölç- Mek ve görmek nihayet güç bir Mesele değildir. ümit ede- İfiz ki düyunu umumiye meclisi Pidaresi Maliye Veklimizim 'ME—[ |üği şekilde hem milli paramı- 21n istikrarma yardım edecek, em de atide hâmillerin hak Ve menfaatlerini ihlâl etmiye- tek ameli bir şekli hal ve tek Nf bulacaktır. Mesele açıktır. Hükümetin halinde ittihaz - ede- i karar nihayet bu borçları| bir müddet için tehir etmek- ten ibarettir. Borcumuzu inkâr #tmiyoruz. Moratoryom kararı- ha da her hangi bir fena niyet- varacak değiliz. Her şeyden &vvel tediye kabiliyeti mevzuu İshistir. Milli paramızn selâ- Tet ve sıhhati üzerindeyiz. Mil- Paramızın düşmi : vermemek,Türkiyenin mev” Sudiyetini, istiklâlini - alâkadar ti bir meseledir. Hiç mülâhaza hükümeti bu Yolda ciddi tedbirler almaktan lenedemez. büPizim en semimi dileğimle şudur : iç DU umumiye meclisi idaresi vi hi,t:ğ“ada:m işi mantik v:hış; a Kiesinde tetkik etsinler. Muhabere Veya matbuat ile manasız ve da- İSZ münakaşalardan çekinsinler. *tin ;"!!n bir arada şılıııımk :ı;; in Saplarına ve alâkadarların men künl, iDe uygun gelecek bir çare ialar. Çünkü müşkül ve karışık _Jı;ri halletmenin en kolay ça- MASİR ve itilâf zihniyetile yürü: Meb'usu SÜT YAHMUT müşkül| ARŞAMBA ŞUBAT 1930 inci sene, No 1439 Harici borçların Kâzım Paşa Hazretleri | Meclis Reisi Ankaraya avdet ediyor.. Kâzım Paşa Hazretlerinin Viyana azetelerine mühim beyanatı © D | “Harici borçlar denilince devletin siparişlerin- den hâsıl olan borçlar akla gelmemelidir,, Bir müddetten beri şehrimizde bulunmakta olan Büyük Millet Meclisi Reisi Kâzim Paşa Hazretleri Cumartesi günkü ekspresle Ankaraya avdet buyuracaklardır. Kâzım Paşa Hazretleri bir muhârririmizi kabul ederek harici borçların tecili mesclesi hakkında atideki beyanatta bulun- müuşlardır: — «Maliye Vekili bu hususta izahat vermiştir. Harici borçlar denilince devletin siparişlerinden hâsil olan borçlar aklâ gelme- elidir. Mevzubahs olan mesele yeni düyunu umumiye taksit- leridir. Bunları mükavele mücibince hükümet tecil edebilir. Bu fevkalâde bir hâl addolunamaz. Mamafi, Maliye Vekili Bey bu- gün, hâlen taksitin tediye edildiğini fakat ilerisi için tedbir almak lâzımgeldiğini söylüyor.» Viyanadan ayrılırken Türkiye Büyük Millet Mecli- si Reisi Alp Kâzim Paşa iadei sihhat etmek üzre kânunusani- de Semering'te bulunmakta ve | son günlerini de Viyanada ge- (Mâbadı ikinci sakifede ) esi Büyük Millet Meclisi Reisi Kâzim Paşa Hazretleri Viyana- dan ayrılırken Noye Fraye Pre se gazetesine beyanatta bulun- muştu. Bu şayanı dikkat beya- natı aynen dercediyoruz. Kambiyo talimatnam tatbik ediliyor Ihracat tacirleri kambiyo satışına 'başladı,murakabe heyetifaaliyetite < eee — Beş milyonluk avansın mı'_ıhım_ tesirleri oldu, tütün ve pamuktan külliyetli satış yapıldı İçirlerinin kambiyolarını Türk parasına tahvile mecbur olacak ları ve bunun, Ankarada İyon İsterline iblâğı gö avarsın yaptığı büyük tesiri takviye ederek müvazenenin fe | minini kolaylaştıracağı söylen- mektedir. Yeni talimatnamenin bugün Bankalara ve Borsadaki alâka- darlara tebliği muhtemeldir. Şehrimizde kambiyo işlerine ne zaret ve murakabe ile meşgul heyetin reisi Nurullah Esat Bey, vaziyetin günden güne da- ha ziyade iyileştiğini söyleme- kle iktifa etmiş ve geç vakte ka dar Borsada tetkikatta bulum- muştür. Vaziyetin inkişafını bü Yük bir dikkat ve hassasiyetle tdkip eden ecnebi Bankaların ekserisi hükümetin aldığı ve derpiş ettiği tedbirlerin bekle- nen tabif hâlin avdetini teshil | | Kont Volpi Hükümetimiz — tarafından |ktedir. Hararet derecesi |inmiştir. Bir haftadâan beri kambiyo işlerindeki gayri tabi- ilikleri izâale etmek üzre hazır- lanan 4i Döviz talimatname- sinin tatbikine yarın başlana- cağîıkzlar. talimatnamede bil hassa kambiyo satışı hakkında ut maddeye çok ehemmi metv:crm:k(cdir. Bu maddenin tatbiki neticesinde ihracat ta-| ettiğini söylemektedir. Bilhassa hükümetimizle bir milyon İsterlin avans itilâ- #i yapan Banka Komerçiyale İ: talyana umumi direktörü M, Pomi'nin avukatı ve hususi kâ- İtibi ile birlikte tekrar Ankaraya AAŞUŞA AAA AA Ha nnn uu Bazaereür'iz wt NEelbunsuu tecil Kaçak Rumlar Zabita tedbir- lerini aldı Firarilerin avdetl imkânsızdır denliliyor Memleketimizden sakıt sal- tanat devrinde almmış pasapor tlara giden firari * Rumlar- dan bir çoğunun Yunan pasa- portu ile şehrimize girmenin kolayini bulduklarr şayi olmuş- tu, Polis dördi yetinin tahi ia doğru di Zabıta firari ve şüpheli eşha- sın şehrimize girmelerine mâni olmak için sıkı tedbirler almış- tır, Ellerinde Yunan * pasaportu bulunarak gelenler; muntazam vizesi olsa bile pasaportları i- kamet edecekleri - mmtakanın polis merkezine- göpderilerek kendilerinin evvelcg burada o- turup oturmadıkları, firari olup olmadıkları tahkik *edilmekte- dir.Son bir sene zarfında zabi taca bu tarzda tahkikat neti sinde hiçbir şahsın hudut h cine çıkarılmasına lüizum göri lmemekle beraher her ihtimale karşı tcübir alınmıştır. Polis demi: besi - limanda esaslı tedabir almıstır."Vapur- larda şüpheli görülen eşhasıl limana çıkmasma meydan ver- memek için yeniden bazı tedbir ler alınmıştır, ncü şube müdiri- katına göre bu şay ildir. İş Bankası üumum müdürü İş Bankası umumf müdürü Celâl Bey dün Ankaraya hare- Kket etmiştir, Bankanın 1929 senesine ait bilânçosunun tab'ı ikmal edil. miştir, İzmirde kış İZMİR, 11 A.A. — Şiddetli bir şimal rüzgârı hüküm sürme. sıfıra bir çok ağaçlar çiçeklenmeğe baş- lamışlardı. lik mahya dün kuruldu Bu sene havaların iyi gitme- B Üzerine, — Ramazan içinde mahyalar — kurulmasma karar verilmişti. Mahya kuracak olan camiler hazırlıklarını bitirmiş- lerdir. Dün akşamdan itibaren mahyalar kurulmağa — başlan. mıştır. Mahyaların, halka iktı- sat ve tasarruf fikrini verecek vecizelerden olmasma bilhas- sa dikkat edilmektedir. Dün gece Beyazıt camisi “içki ha. ramdır!,, ibaresini yazmış Fa- liahmerin ru-| |gitmesi ve avansı Osmnanlı Ban (Mabadı ikinci sahifede ) muzu olan büyük bir - kırmızı | ay şekli yapmıştır. —| Komisyon bütçesinde 86000 İbir miktar daha tasarruf te- |lunmaktadır. BUGÜN 2 İnci sahifede : - Hökümet OJuhşa — karşı gedir bir mücadele hazıre aA RCE UN Meclisi Reisi Kâzım Paşa Hazretlerinin beyan xljÜyÜı& /“/APXBE NASIL R ( dir “Müthiş Gözü bağla — âteşte yakı ' M. mübadele Itilâfnamenin metni tercüme ediliyor İki üç gündenberi Eyip ve civarı halkı bir hikâye ile meş- güldür. Bu hikâye tüyleri ürper tecek kadar fecidir, Anlâtalım: Eyip civarında Rami köy le bir ebe var, İsmi Zeliha Ha- nım, Bu ebe Zeliha Hanım ge- çen akşam evinde otururken kapı çalınıyor. Kapıyı açan ebe Hanım karşısında iki kişi bulu- yor. Bunlar, ebe Hanıma: — Bir lohosamız var, Diyor- lar. Çabuk geliniz. Ebe Hanı- mın işi gücü ne! Derhal hazırla. | dolarlık bir tasarruf.. ber atlıyorlar. Fakat otomobil köşeyi dönünce işin rengi deği- şiyor. Ebe Hanımın gözlerini bağlamak istiyorlar. Tabii ebe Hanımda itirazlar başlıyor ama bunun önüne geçiyorlar: — Korkma, ebe Hanım diyor lar. Sana bundan bir fenalık gel mez. Küçük bir ihtiyat.. Neticede Zeliha ebenin göz- leri bağlanıyor. Ötomobil son İsüratle yarım saat kadar gidi. yor. Ebe Hanım gene gözleri Tevjik Kâmit Bey Ankara itilâfnamesinin met- ninin tercümesine devam edil-. mektedir. İtilâfname hakkında Yunan hükümetinin noktai na- zarını bildirmesinden evvel bu metnin hükümete takdim e- dilmesi için tercümeye - faali- yetle devam olunmaktadır. Komisyon bütçesi hazırlan- mıştır, Bu bütçe geçen seneye nazaran 36,000 dolarlık bir ta- sarruf göstermektedir. İtilâfna menin tasıkki emri i olur- sa komisyonda ' yeni şekilde min edileceği muhtemel addo- Önümüzdeki — hafta içinde bir heyeti umumiye içtimat ya- pılacaktır. G. mübadillere | — T.yyare piyangosumun seki- t zinci tertip birinci keşidesine tevziat dün Darülfünun konferan& sa- | Gayri mübadillerden muva-| lonunda başlanmış ve 1500 ikra| hzaaya dahil olanlara — yapılan miyeden nısfı çekilmiştir. Keşi tevziata yarın devam oluncak- | deye bu sabah ta devam oluna- tır. Yrın para alacak gayri mü- caktır. Bu keşidenin büyük ik- badillerin listesi dün ihzar olun| ramiyesi 30 bin lira olduğu hal- muştur. İkinci liste — 45 ismi de büyük ikramiyesi 200 bin li- muhtevidir. -Yarm — 101-125'ra olan keşidelerden daha iıı_l_n numaralara, Pazartesi günü de| Kalabalık olmuştur. Dün Darül 126-145 numaralara tevziatta fünun konferans salonunu çok bulunulacaktır. : kesif bir kalabalık doldurmuş- Tevziat saat 10-13 arasında tur. Buna dâ sebep bu tertibin nıyor, bir ötomobile hep bera-— 4 nücü sahifede : Felek, 2-Roman Şebir haberleri — i meselesi hakkında Mille at bir şey! nan ebe ve lan çocuk! Ramide bir ebeye doğurttuğu çocuğu kendi elile ateşe attırıp yakmışlar... bağlı olduğu halde bir eve sokt luyor. Ebe Hanım gözleri açıl- dığı zaman kendini bir — odadı bulüyor. Bir yatakta bir lohosa yaâtıyor. Üç tanede ızbandut gi (Mabadı altıncı sahifede) Büyük ikramiye Dünün en büyük talihlileri 50086 ve 25759 numaranın hamilleridir.. lamakta ve siklet az olduğun- dan dolap cevrildiği zaman bü- tün numaralar altüst olmakta- dır, Diğer bir hususiyet te, ev- velce bir keşidede çekilen numa ralar müteakip keşidelerde tek- rar dolaba atıldığı halde bu se- fer bir keşidede çekilen numara lar artık tertibin nihayetine kca- dar hir daha dolaba atılmay: caktır. Daha sonra bu tertipte 60 bin numaradan hiç kazanmı. yan yoktur. Dünkü keşidenin en büyük yapılacaktır. Birinci — listeden para almıyan 7-8 kişi kalmıştır. Ford mümessili : -ANKARA, l1 (Telefonla) — Ford mümessili bugün şehrimi- ze gelmiş ve Maliye vekilini zi- yaret etmiştir. daha evvelki tertiplere nazaran|ikramiyesi olan 30 bin lira ile hususiyetleri bulunmasıdır. Ev-| 15 bin 10 bin lira gibi ikramiye- velki tertiplerde numaro fişleri-|lerden hiç biri dün- çıkmamış, nin kutru büyük olduğu için he| bugüne kalmıştır. Dün çıkan eri men hemen dolabi dolduruyor| yüksek ikramiye iki bin lira o- ve sikletin fazlalığından numa-|lup bu da 50086 ve 25759 numa- rolar iyi karışmıyordu. Halbuki ' rolara isabet etmiştir. Diğer ka- bu tertipte fişler çok küçültül. |zanan numaralar altıncı sahifc- müş olduğundan pek az yer kap|mizdedir. ! b
