19 Ocak 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
terede de — Iktısadi 19 KÂNUNUSANİ 1930 4 üncü sene, No 1415 KUSHASI & KURUŞTUR MEa ça mlkarriri : Onuncu sene Bugünlerde Cenevre'de mec- lisi toplanan Cemiyeti Akvam hayatının onuncu senesini ik- Mal etmiştir. Cemiyeti Akvam misakını mukaddime olarak ta şıyan Verssay muüahedesi 10 Kânunusani 1920 de tasdik edil diğinden Cemiyet te bu tarihte filen vücut bulmuş oldu. Şimdi S8inci içtimaını yapmakta olan meclisin ilk toplanışı da 16 Kânunusani 1920 de Paris'te vukubulmuştur. Ön sene... Mil- letlerin hayatına nispetle bu | müddet ehemmiyetsiz bir şey- dir. Fakat bir ferde, bir nc:!e göre hayli uzun ve yüklü bir devredir, Cemiyeti Akvamın on sene- lik hayatından bugün için ne gibi neticeler tesbit veya is- tidlâl edilebilir? Bu meselenin mütaleasında her milletin, her kesin kendine mahsus olan zihniyet ve haleti ruhiyenin te sirlerine kapılmaksızın objek- tif bir hüküm vermek hayli güç tür. Cemiyeti Akvam her sey- den evvel bir kaidedir. Her aki- de gibi bunun da mutaassıp ve münkirleri vardır. Akidenin muhakeme ve mantıki deliller- le alâkası azdır. Ö, mucizeye kanidir, ve her an bunun tahak- kukuna intizar eder. Beynelmi- lel hayatı böyle bir zihniyetle muhakeme edenlerin - hakikat- tan uzaklaşmış - olacaklarına şüphe yoktur. Biz esas itibarile Cemiyeti Akvamı ne göğe çıkaranlardan, ne de yere batıranlardanız, Ce- miyeti Akvamı ancak bir vakra, ve realite olarak mütaleaetme- kteyiz. Cemiyeti Akvam bir fi- kir olmak itibarile dünya üze- rinde sulh ve insaniyet dostu olan herkesin kabul ve arzu et- tiği bir şeydir. Beynelmilel mü- nasebetleri sulhu müsalemet dairesinde tanzim etmek ve in- sanların harp namı altında biri- birilerini öldürmelerine mâni olmak, beşeriyetin en aziz mef- kürelerinden biridir. Bu mefkü- renin kabili tahakkuk - olup ol- madığı ayrı bir meseledir . Fa- kat ona hizmet eden her fikir, her insanın benimsemesi lâzım gelen yüksek bir fikirdir. Fikir ve tasavvur cephesi Yüksek olan Cemiyeti Akvam, bir realite olmak - itibarile he- Nüz noksani çok ve zâfı her da- kika aşikâr bir müessesedir. Bu noksanlık ve zayıflık Cemiyeti Akvamın hem teşekkülünde, ve hem de faaliyetinde her gün hissedilmektedir. Bunları te- ferruatile burada izah etme)t mümkün değildir. Yalnız bir iki cepheye ait olan esaslı boş- lukları hatırlamak, vaziyeti kavramağa kâfidir. Bir def'a şimal Amerikası ve Rusya gibi| orulmakta idi. Büyük Reis sor|yare cemiyeti erkânı, beynelmilel hayatın en miıhm-f! ve en faal iki rüknü Cemiyeti Akvam haricinde bulunmakta- dır, Bunüun için Cemiyeti Ak- vam cihan siyasetinde kat'i ve müessir bir rol oynamak kud- retini haiz değildir . Sonra Cemiyeti Akvam, is- tihdaf ettiği gayeleri tahakkuk ettirmek hususunda şimdilik bir türlü müeyyiacden mahrum olur. Tesir ve nüfuz gence deıf- letlerin kabu) ve hüsnü niyeti- ne vabestedir . Bu itibarla bey- nelmilel hayatı alâkadar eden büyük kararlar gene Cemiyeti Akvam haricindeki konbine- zonlar ve uyuşmalarla - ittihaz olunmaktadır . Bununla beraber Cemiyeti Akvam, milletlerin hayatına nispetle, gittikçe büyüyen ve istikbali olan genç bir uzviy:ş. tir. Hak ve adaleti rehber itti- haz etmek suretile bütün beşe- Tiyetin teveccüh ve hürmetini kazandığı takdirde ağır olduğu Dispette emin adımlarla mef-| Şi: 'esine doğru yürüyebilir . ğ ZEKİ MESU" İi — L AAA — C Fırka divanı Gazi Hazretlerinir riyasetinde toplandı —— re eee recAA Divanda Tayare piyangosunun İzmirdeki satışından mütevelli beyiye komsiyonu meselesi görüşüldü Tayyare cemiyeti merkezi unumisi in muamelâtı usul v muvafık ve her türlü tereddütten azadedir. Mühim bir tebliğ neşredildi Sualler Gazi Hz. tarafından sorulmuştur En evvel Haydar Rüştü ve Fuat quler dinlenildi Içtima bilâfasıla yedi saat devam etmiştir Mecliste Basvekâlet odasında meselenin hükümete intikal eden cephesi görüşüldü ANKARA, 18 (Telefonla) — Firka Divani bugün tam saat | Ptrka teşkilâtı erkânr bulunu- on beşi on geçe Meclis merasim salonunda toplandı. Salonda bu münasebetle bazi tertibat alımmış, masalar ve koltuklar kon- muştu. Salonun ortasına vazolunan bir masanın etrafında ortada Gazi Hazretleri olmak üzre sağda İsmet Paşa Hazretleri solda kâtibi umumi Saffet B. ler almışlardı. Bu- teşekküllin sağ cep- hesindeki koltuklara kabine âzaları, sol cephesindekilere de umumi heyeti idare ve grup heyeti idaresi oturmuşlardı. Sala- nun bir köşesi de zabrt kâtiplerine tahsis edilmişti, EN EVVEL DİNLENEN |ydar Rüştü ve Tayyare cemi. ZEVAT ei l isti Disii dürülden Gnlakmenan| et vit Pust DEykee NUN G lüzum gösterilen zevattan Ha-| lundular. Sualler Gazi Hz. tarafından soruldu |duğu suallere teferruata giriş- meden müspet ve esaslara te- mas eden cevaplar istiyordu. Dinlenenler meyanında İz. mir belediye reisliği zamanın. da orada tayyare cemiyeti reli ıbulunın Erzurum meb'usu Aziz Bey ve gene o zaman jandarma kumandanı olan ve idare heye- tine dahil bulunan Emin Fikri Beyle, İzmir piyango şubesi müdürü sabıkı. Durmuş Bey vardı. Koridorda bir çok meb'uslar- la beraber neticeyi merakla bek tarafından |liyen kalabalık meyannda tay- İzmir Fuat Bey Sualler Gazi H “yulüyet pırka kongresi hdli içtimada Fırka kongresi dün mesaisini muvallakıyetle bitirdi yordu. Divanım huzurundan çıkan Puat Beyle Haydar Rüştü Bey kotidarda iki eyi dost gibi gö- rüşüğorlardı. Divanca lâzımge- lenler dinlendikten sonra karar verildi ve bu karar alâkadarla- ra birer birer davet edilerek kendilerine tebliğ olundu. İçtima bilâfasıla 7 saat de- vam etti, İçtimadan sonra İs- met Paşa yanımnda Dahiliye, Maliye, ve Adliye vekilleri ol- duğu halde mecliste Başvekâ- Sadrettin Bey — Haydar rüştü B. let odasında hüsusi bir içtima yapılmış ve meselenin hüküme- te intikal eden cephesi görüşül- müştür. Fırka divanınca Haydar Rüş- tü Beyin vaki neşriyatı mahal- (Mabadi 2 ci sahilede) Gaip polis Raşit Efendi iki aydır galp Bir ay evvel kendisini gören oldu mu? Üsküdarda — Salacık polis mevkuünde polis Raşit Efendi bundan iki ay evel ortadan kay- dolmuştur. Raşit Efendinin e- vi — Beşiktaşta- dır. Ailesi ve ço cuğu vardır.Ke: disininin — bun dan bir ay eve pejmürde — bi halde görüldü ğü — yazılmışt Fakat bu habe tceyyüt — etme miştir. Gaip pc lisin refikası bi —— .-.—— Halkın ihtiyaçları nazarı dikkate alınmış, yeni heyeti idare seçilmiştir ilâ iyaseti, Halk fırkası Vilâyet kongre-|riyasetı, veki inin ikinci içtima: dün Hakkr| kâtibi umumiliğine çel Slm:_-'. paşanın riyasetinde ya-|Mat telgraflarına gelen cevap nasi p içtül lar okundu: â çi da şılmfî:]ıî: Pşeç?: ğ.u::M. (Mabadı altıncı sahifede) Başvekâlet ve Fırka |mematından ma muharririmize * zevcenin hayat, Raşit Et, imal dahilinde gö kilen taziYlümat alamadığını söylemiştir. | tedir. Çünkü ailesinden uzak- Raşit Efendinin herhangi bir sebeple intihar ettiğine de ihti- mal verilmemektedir. Polis Ef. nin başka bir tarâfa gitmesi de |Müddei umumi- D Jere kurs Kenan Bey Anka- raya gidiyor Kurslar iki ay kadar I sürecektir Adliye vekâleti tarafından Ankarada vilâyet cinayet müd- dei umumileri için bir. kurs a- çılacaktır. Bu kursa iştirak için İstanbul müddei umumisi Ke- nan ve muavinlerden Hayrettin Şakir Beyler iştirak edecekler- | ;dir. Kursiki ay kadar devam edecek ve adliye vekilinin bir nuckile açılacaktır.Kenan Beye bu gaybubeti esnasında başmu- (avin Kemal B. vekâlet edecek- tir. Kenan ve Hayrettin Şakir Kenan B. Kemal B. Beyler bugün Ankaraya hare- ket edeceklerdir. Tarife komisyonu Ticareti bahriye müdüru Ze- ki B. in riyasetinde toplanmak ta olan tarife komisyonu, Per- şembe günü ikinci içtimamı yap mıştır. Bu içtimada Şirketi Ha- yriye'nin hesabatı ve tarifeleri tetkik edilmiş üçretler Üze de müzakereler cereyan etmiş- tir. Komisyon Salı günü tekrar içtima edecek Şirketi Hayriye 4 / İ07 AŞ Celâl Bey B — Ğ0 : milliye teşkilâtı hakkında izahat verirken “ — Bendeniz bu vukuat, ce- dim. Orada müdafaaya ait hiç bir avzıfe ile alâkadar değildim. Bendenize küçük ve hususi vazilei siyariye levdi edilmiş! Bununla Leraber memleketin bir ferdi sıfatile uhdeme düşen vatani vazi'emi yapmak mecbu- riyetini hissediyordum. Binaen- aleyh vi ti az çok, yakmaan takip övtiğimi iddia edebilirim. Efendiler, Bursa hakkında söy| lenen sözler, affınıza iğtiraren arzediyorum, ifrat ve tefritten hâli değildir. Bazı arkadaşla- rımız hissi: a cereyan vere- irek ulu orta, ittiham — şeklinde yürüyorlar. Buradan söylenen her söz, bu kürsüden verilen her n İümat yarın tarih için him bir vesika olacak.. Bu barla orada vukuu hali gördü - ğgüm gibi anlatmak su. — leta- rihe karşı vazifemi — ila elmiş olacağımı sanıyorum. Maruza- tımımsaiki bundan ibarettir. Yok sa ne birisini hatasından sıya - net etmek ,tebriye ettirmektir. Ne de bazı zevatı ittiham altın- da bulundurmaktır. Efendiler! Bursa, — Kuvayi milliye teşkilâtını sekiz ay ev- ve Liman Şirketlerinin tarife- lerinin tetkikine devam - oluna- caktır. Mektepliler müsabakası 36 inci haftanın birincilikleri 37 inci haftanın birincilikleri şuğlardır: 1 — Galatasaray 'Lisesinden | 8 İskendet Nafiz B. | 2 — Buzsa birinci lisesinden 12S Burhan B. 3 — Galatasaray lisesinden | 262 Besin B. 4 — Darüşşafaka 14 Nazım. | $ — Üsküdar Orta mektebin.| den 168 İhsan B. İsimleri yukarda yazılı olan Beyler bugünden itibaren gaze- temize müracaatla ikramiyele- rini alabilirler. 37 inci hafta 37 inci hafta başlamıştır. Ö- nümüzdeki Perşembe günü ak- şamına kadar gazetemizde çıka cak haberlerden en mühimmini seçip Cumartesi akşamınma ka- dar gazetemiz müsabaka me- murluğuna gönderiniz. ihtimal dahilinde görülmemek- laşması için ortada makul bir sebep yoktur. Polis, bu esrar- engiz mes'eleyi tahkik ve Raşit Efendiyi aramakla meşguldur. ilk tedrisat meseles Maarif Emini noktai nazarır vekâlete Maarif vekâletile temas et- mek üzre Ankaraya giden İs- tanbul Maarif Emini Muzaffer Beyle terbiyei be deniye umumi nüfettişi Selim Sırrı Beyler dün yehrimize avdet »*tmişlerdir. Ma- wif emini Mu- raffer Bey, yap- uğı — temaslar rakkında bir mu iarririmize şu i- zahatı vermişti! Selim Sırrı B. — Anka- raya, mıntakam dahilindeki Ma arif işleri hakkında vekâlete i- zahat vermek üzre gitmiştim. İcap eden temasları yaptım, iza hatı verdim ve bazı emirler te- lâkki ederek avdet ettim. İlk tedrisatın Türk mektep- lerinde yapılması şüphe yok ki çok şayanı arzudur.Fakat seya hatim sırf bu sebeple yapılma- dığı gibi vekâletten bu hususta kat'i hiç bir emir de almış de- ğilim. ” Muzaffer beyin verdiği iza- hat haricinde aldığımız mevsuk malümata göre İstanbul maarif emini ilk tahsilin münhasıren Gazi ve inkılâp e nizamata Yazan; Sürt Mebusu Mahmut ursa kuvayi vel yapmıştır. Zannediyı ki, o vakit Anadoluda | r olmak üz: birinciliği kazanmıştır. Balil sirli arkadaşlarımız pek îlilî dir ederler ki, Bursaya ait kilât, sırf mevzri iken Bursar| bir kaç yüz kişiden — ibaret müfrezesi, sırf iaşesi ve maa; ti kendine ait olmak üzre Ak| -sar cephesinde hizmet ediyol |du. Düşmanın son taarruzun| |Bursalılar iki bin kişiye yı bir kuvvet cepheye gönderdil. Demin, Necati Bey arkadaşı zın dediği gibi, muharebede lâdet gösterdiler. Demek ki Bursalılar, rini yapmışlardır. Fakat bu darı kâfi mi? Hayır Efendil Kâfi değildir. Çoluğumuzla, cuğumuzla -silâhrmiz. o zaman- hattâ yumruklarımız sopalarımızla düşmanlara atılmak, süvarilerinin önüne larak çiğnenmek suretile karşı olan vazifemizi yı dik. Bursalılar, yalnız bu tadan muahaze edilebilir. F: mümkün olan vasıtalara mi eaatle müdafaa tertibatı alm dıklarından dolayı hakların (Mabadı dordüncü — sahifde | bildirdi Muzajfer B. Türk mekteplerinde yapılm; daki — noktayı nazal maarif vekâletine bildirmiş | bu hususta yapılan - tedkikali hülâsasını takdim etmiştir. © ,rek şifahi notların, gerek kikat netayicini ihtiva eden porların vekâlet tarafından kikinden sonra bu hususta karar ittihaz edilecektir.
