28 Aralık 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Aıle ekonomısı “Milki tasarruftan bahseder- tn evvelâ kızlarımızın vazife- #inden bahsetmem pek tabii- ür, Çi'ınkü bir yuvaya Milli ta- Tuf vekanatkârlık bir defa ka ihin dikkati ve takayyüdü ile leştikten sonra erkeğin buna akavemet edebilmesi madde- ön müşkül olacaktır.” Başvekilimiz bu sözlerile #ktisadi ve hem de içtimat mahiyette olan buyulı bir p " Cemiyet ve üllet hayatının ilk temel taşı n aile teşekkülü, maddi nevi bazı tehlikelere marüz- » Vaktinde bunların önüne lmezse Milli hayat zâfa ©- War, Cemiyet hayatında kadın erkeğin karşılıklı vaziyet ve zifeleri henüz ne hüküken, ne İt filen hiç bir memlekette ka- Surette tayin ve tetkik edil- iştir. Aradaki Trekabet ve nefis meselelerini bir ta- Ya bırakalım. Her tarafta ka- İ;Yede anlaşılan bir nokta var- © da kadınım aile teşkil ve resindeki mültüim rolüdür.Bu ! cemiyet hayatının ilk ma- izmasını teşkil eder. Kadın *er bir hakimiyet iddiasımnda hars ve zekâsile onu aile ıuamda tesis edecek vaziyet- r, Aıle hayatında yapılan te- her hiç şüphesiz her hangi siyasi veya idari mecliste anılacak rolden daha yük- ve Milli mükadderatta da- derin bir iz brrakacak mahi- tttedir. Bununla beraber kadınları he hayatınm tekemmül ve in- 'Şafına hizmet edecek surette iştirmek de cemiyetin mü- vazifelerinden biridir.Mem kıKehn umumi terbiye siyaseti- en mühim bir cephesini l&ıı eden bu — vazifeyi ihmal den milletlerde içtimaf mmü- sne bozulur. Kadın ve erke- ht aile teşkili hakkındaki te- kileri zayfler.Cemiyet haya- n muüzar karşılıklı bir ogo- üm sürmeğe başlar. Bil aile hayatının daha ziya- * ekonomik bir mahiyet aldı- hbı.ı devirde aile kurmak ce- i her iki tarafta da azalır. rabnııı gevşeyen millet- blie hayat rabıtaları da çürü- b4ğ=yıız:ın.ır Bunun Milli v:udiyet ve kuvvet namma * büyük bir tehlike teşkil et- ini izaha hacet yoktur. Maarif siyasetimizde kızla- *nızın aile teşkili, aile ekono- 'ini hakkında kuvvetli bir ter- almalarına yardım edecek İr terbiye sistemi henüz lâyık gu ehemmiyetle derpiş e- İmll değildir. Kızlarımız da umf mekteplerde hemen ay- ' tahsil istikametini takip et- tedirler. , Kadının serbestisi, kadınım le müsavatı hakkmdaki Üğkkilerin yanlış tefsirlere hA'ı.ız kalması kadının tahsil L'îgıwı'ııııı da yanlış bir isti- İq, verilmesine sebep ol- Siştur. Kızlarımız - Başvekilimizin et ettiği vazifelenini ancak tepkrde ve analarından ö- eceklerdir. Onun için Kız iekwpleııı'ıın aile hayatına e- &n olan malümat cephesini t yaşayış muhitini bu noktai Azara göre — kuvvetlendirmek Suri ve âcil bir iştir. Aile eko- isi Milli ekonominin ilk is- 'tat noktasıdır. Aile hayatı- z'ldğıu cephesinde hâkim olan dır. Erkek kazanır, kadın muha- eder. Kadın bu rolünü sa- klveı ve muvaffakıyetle ifa Bi müddetçe de cemiyet i- le dasma hürmet ve muhab- '€ karşılanı: MESUT Isveçli misafirler Limanımnızda bulunan ikinci İsveç mektep kruvazörü Mürettebati dün şehrimizi CUMARTESİ 28 nuııı_ıî_:vıı. 1920 4 üneti sene, No 1308 NUSNASI 85 KURUSTUR ve|P M. Walko Istanbula geliyor Tevfik Rııwtıı Beyle gör ıışe(,ek Birkaç gündür gazeteler şel imize mühim bir adamın gele- rıldığını bildirmekte idiler, Bir refikimiz Perapalâsa gelecek 0- lan zatın M. Venizelos olduğu- nu yazmıştı. Haber aldığımıza göre şehrimize gelecek olan zat, Macar hariciye nazrı M. Wılko bir kaç güne kadar şeh- Hatırlardadır ki hariciye veki H Tevfik Rüştü B. geçen sene miyetle de şüphe yoktur. Kazazedetayyare bulunamadı ATİNA, 27 (Apo.) — İstan buldan Birendiz'iye giderken kaybolduğunu yazdığımız Aecro ekspres tayyaresi dün de Elli kruvazörü ve iki deniz tayyare- karşılanacağına lunamarnıştır. Etiıbba muhadenet ve teavün eemiyeti heyeti umumiyesi dün sabah Türk ocağında Dr, Neşet Osman beyin riyasetinde fevka Tâde bir kongre halinde toplan- tır. mîçu'mz salonunda Türk ecza- cılar tarafımdan vücude getiri - len müstahzarat nazarı dikkati celbedecek bir şekilde teşhir &- dilmişti. İNTİHAP YAPILDI Dr. Tevfik Salim paşa ile Ne şet Osman beyin çekilmeleri üze rine münhal kalan cemiyet reis liğine muallim Dr. Niyazi İsmet ikinci reisliğe verem dispanseri sertabibi stafa Talât beyler intihap edilmiştir. Bunu müteakip eczacılar ce- miyetinden davet edilen heyeti mürahhasanın iştirakile çok ha raretli müzakereler cereyan et- miştir. KENDİ İLÂÇLARIMIZI HİMAYE Milli tasaruf mücadelesine doktorların azami müzaharet göstermesi ve bilhassa milli müstahzaratın mümkün merte- be himayesi muvafık ülmüş tür, işlerdir. Eczacılar heyeti reisi Niza- Budapeşteyi ziyaret etdği za- | man, hakkında çok samimi bir | husnh kabul gosıerılmışu Ma- | Si tarafından aranmış isede bu- Dün içtima eden dolııoılıvdan ııp Zaruret olmadıkça ecnebi ilâçları kullanılmıyacak Hekimler dün toplandılar Dertlerimizi kendi ilâçlarımızla iyileştirmek kabil olacaktır : : : Türk milleti yeni bir a<mnücadeleye girdi:İktisat mücadelesi... İstiklâl mücahedesin- de, akıllara hayret veren inkılâplarda mlilletetreh- ber olan Büyük - Gazi; bu iktisadi sı ferbertikte de millete rehber oluy v Relslcümhur Bz. ahi- ren yerli kumaşından elbise yaptırmışlardır. Gazi Hz. nin gördüğü- nüz bu en son fotograf- darında, görülen elbise, gerli malındandır. Gazi Hz. nin gördüğünüz bo- yunbağları ve mendilleri de yevli kumaştandır, mallarımızdan $ meddin B., ecnebi fabrikaların kuvvetli reklâmla buldukları rağbetten bahsederek milli müs tahzaratın lâyıkile tanınmış ol- madığın ileri sürmüş ve: '— Mevcut yerli müstahza- ratın muadili olan ecnebi müs- tahzaratın reçetelere yazılrna- masını Türk vatandaşı sıfatile rica ederim.,, demiştir. Bu sözler alkışlarla karşılan- mış ve doktorlarla eczacılar ara smda ihtilâf çıkmasma sebep o lan mesele hakkında Tevfik Sa lım paşa demiştir ki: “— Yerli müstahzaratm hi- mayesi gibi milli bir iktisat işi görüşülürken eczacı arkadaşları mızla birlikte çalışmak çok mu vafıktır Eczacı beyler: — Bir çok ilâç yapıyoruz. Bunları yazı nız!,, demekle zannederim ki bi zim yapabileceğimizden fazlası- ni iştiyorlar, Hekimler içinde mecburiyet olmadan kendi müstahzarlermı z dururken mümasilleri olan Av rupa ilâçlarını kullanan olmadı ğını zannediyorum.., T.evrik Salim paşa müstahza-| telit bir komisyon teşkili muva|halde Türk-Yu: n müzakerelr ali hususunda Türk ecza cılığının terakki etmekte oldu- Macar Harııy nazırı yakında Ş g>iktısadi seferberlik«a Gazi Hz.yerli malından bir elbise yaptırdılar Milli tasarruf cemiyeti merkezi pralik uüsuüller takip ederek alayişsiz bir | surette çalışmaktadır güzel bir surette ispat buyurarak millete rehberi olmuşlardır. Ankara,27( Telefonla) Bir bina buluncaya ka- dar Ziraat Bankası mer- kezl umumisinde lahsis edilen odalarda çalış- inağa başlamış olan R.illi ftasarruf cemiyeti mer- kezi pratik usuller takip ederek gayesine varmak için alâyişsiz bir surette 5: Ei çalışmaktadır. Hanımlar yerli ipek çorap ve elbise giyiyor- Far. Yul başı münasebe- tile o gece şehrin muh- telif yerlerinde verilecek balolara iştirak için ygük- mf sek tabakaya mensup hanımlar terzilerine yerli tuvaletler ısınarlıyorlar. KEEREERR Hİ SN NAE | EEREERENENE Gayrı mubadıllere para 'Hüseyin Bey Ankaradan geldi Tevziatın arazi sahiplerıne de tes- mili için heyeti vekilede Gayri mübadiller cemiyeti reisi ve İstanbul meb'usu Hi seyin bey dün Ankaradan şehri mize gelmiştir. Hüseyin bey, cemiyete ait işler hakkında bir muharririmize demiştir ki: “— Para tevziatının arazi sa- hibi olan gayri mübadillere de teşmili için lâzımgelen karar- name heyeti vekileden çıkmış ve Maliye vekâletine - bildiril- miştir. Vekâlet, bu husustaki Bir Alman profesörü Alman âlimlerinden profe- sör Gert şehrimize gelmiştii Profesör, bu hafta içinde Türk ocağında bir konferans verecek tir. Bu Alman profesörü, Ber- lin gazeteleri namma Şarkta bir seyahata çıktığını söylemiş tir, ilâr İçtimam mütebakı kısmr hafi olarak cereyan etmiş, opetatör M. Kemal, Ferit İbrahim, Kilis K Rifat, Fahreddm Kerim bey lerle Ali paşa söz söylemişlerdir Bu gizli celsede çok şiddetli münakaşalar olduğu, her önüne gelenin müstahzerat çıkarma- ması lüzumuna işaret edilerek memlekette yaprlabilecek şeyle- Te ehemmiyet verilmesi temen- ni edildiği söylenmektedir. Müzakerat neticesinde milli müstahzaratı himaye için Etib- ba muhadenet cemiyeti ile sıh hat müesseselerinin ve eczacı teşekküllerinin müştereken ha- reket etmelerine karar verilmiş tir. Bunun için yerli müstahzaratı tetkik eylemek ve kullanılması muvafik olanları doktorlara bil dirmek üzre eczacılar cemiyeti mümessillerinin iştirakile muh- fik görülmüş ve mmelc idare beyetine havale edilmiştir. karar verilmistir hazırlıkları yakında bitirecek ve tevziata bqlınıcıkur l Hüseyin Bey larına mukabil verılecek olan M. Venizelos | Yunan Başvekili An- khara seyahati hak- kında ne diyor? ATİNA 27 (Apo.) M. Veni- zelos Yunan gazetelerine vaki beyanatında yakında Ankara- ya gideceği hakkındaki haber- lerin nabemevsim olduğunu, i- ki memleket arasındaki dostlu- ğun samimi olduğunu, İsmet paşaya verdiği vadin çıkacağı- nı söylemiştir. Kat'i safır, ha mı?, ATİNA, 27 (Apo.) Gazete- lerin yazdığına nazaran Anka- radaki Türk - Yunan müzake-| Yi ratı kat'i bir safhaya girmiştir. Yeni Yunan sefiri M. Polil onyadıs ve M. Fokas, mübadele komisyonu Türk mürahhası Te vfik Kamil beyle husust surette temas ediyorlar. Bu temaslar de vam edecek ve Ti meseleler görüşülecektir. Müzakereler neticesinde her şey halledilir ve arada hiç bir it. lâf kalmadığı anlaşılırsa, o Za man, hariciye vekilimiz Yunan mürahhaslarile temasa girerek muahedeyi imza edecektir. Şu ri bu defa ansı. : | mal :| değil, fazla olarak düşman or- haberler 3— Dünkü Tik maçları *— Son haberler. 39 Hacü gahitede: — €abik Tevazım relsi geldi Romasi — Penceres Dahanın yazsn ı mlsaliri , 4 ehrimize geliyo: taraf, gözlerden kanlı yaş akı- tan bir fecaat manzarası arzedi- yor. Milletin refah ve saadetin- den bahse hacet yok. Ehali çok sefil ve çıplaktır. Binaenaleyh efendiler, mazide, — milletimi- zin başına geçmiş olan hükü- metler, milletin hayatmı, hay- iyetini, şerefini ve mevcudiyeti muha'faza ve refah ve saade- ni temin — eylemekten ibaret maâna ve hikmeti mevcudiyet - Bu millet için nafi olan, Şu halde bugünkü hükümeti- iİmizi de ayni vahidi kıyasi ile £| ölçelim Yeni Türkiye devletinin yeni mahiyetteki hükümeti milletin son azmü gayretile, son feda- kirlığile vücut bulmuştur. Vü- :|cut bulduğu dakikadan itibaren ! de elıne geçirdiği aksamı me- , yalnız muhafaza etmek duları tarafından çiğnenen ak- samını da istirdat etmiştir. Bu ğ suretle şimdiki hükümet, vatanı müdafaadaki kudret ve kabili- Hi |yetini bütün dünyaya tanıtmış- tır. Milletimiz ve memleketimiz müreffeh midir?Henüz inkılâpla rın, muharebelerin, müsademe- lerin içinde bnlvnuyvmı Baş- langıcın ne kadar yokıulluldıx la dolu olduğunu biliyorsunuz. Binaenaeyh şimdiden millet mü veffahtir, demek doğru olmaz. Fakat diyebiliriz ki millet ve memleketin müreffeh olacağı- ma dair büyük ümitlere malik bu lunuyoruz. Millet, hiç olmazsa mes'ut- îıır. Bir defa mes'uttur, efendi- ler. . Hakimiyet ve istiklâlini te- min etmiştir. Hakimiyet ve is. tiklâlini maddeten eline almış- tır. Saadetlerin büyüğü budur. Kendisine bu kadar maddi ve hakiki muvaffakiyetler temin e- den, yeni yeni muvaffakıyetler vad eden, doğrudan doğruya Hakimiyeti Milliyesine istinat etmemesi lâzımdır. devletinin ve onu idare eden letindir, düsturuna tebaan idare eden- yeni hükümetin vaziyeti bir taaruz teşkil edip etmiyece- ğini sordu. Makamı hilâfetin vaz'ı hazırında kalması milletin hâkimiyı ihlâl edebilecek en dişeler tevlit edebilir mi? Bu- yurdular. Bu suale toptan, kat'i ve gayri kabili tebeddül bir ce- vap vermiş olmak için hayır!. diyorum, hayır ve hayır.. (şid: detli alkışlar. . .) Şimdi bu sözümü izah ede- Tabiü, ulemayı kiramımız bu izahı benden daha güzel yapa- T |bilirler. Fakat ben de bu husus- ta cahil değilim, efendiler. Ce- nabı Peygamber, bütün ehli Is- Tâmım, bütün ehli kitabın bildi- ği veçhile Allah tarafından ha- kayiki diniyeyi beşeriyete teb- liğ ve tefhime memur oldular. Ismi Peyamberdir, yani haber| di isaline memurdur. Cenabı Hak, nususu Kuraniyesinde ona ema- ret, saltanat, tacidarlık tevcih etmiş 'değildir. Hükümdarlık l idir. H.ıkılu vazife- lerini takdir etmiyen hükümet- |i :| lerdi. :| hâdim olan hükümetler değildi. # Gazi ve inkılâp Yazan: Sürt Mebusu Mahınul 1 —34 — Millethakimiyet ve istiklâlir maddeten eline almıştır leniz bilirsiniz ki, o devirde x selâ şarkta bir Imı devleti malde bir Roma imparatorlu; vardı. Bunlardan başka bir | kım devletler daha vardı. | devletlere gönderdiği name Cenabı Peygamber diyordu | “Allah birdir. Ben önun ta fından size hakikati tefhir memuürum. Hak din, İslâm : nidir. Kabul ediniz!” ın sonra da şu sözleri “Ben size Hak | nini kabul ettirmekle zanretr yiniz ki, milletir nize vazıyet etmi Siz hangi şekli hükümette * gi vazıda bulunuyorsanız yine mahfuz kalacaktır. Valr dini hakkı kabul ve mufa ediniz. Benim istediğim, Al bın istediği işte budur!” Eğer Hazreti Peygamberi bu teklifi kabul edilseydi x ba masıl bir şekil ve vaziyot £ sıl olurdu? Bir İran Devleri | lâmiyesi, bir Roma devleti | lâmiyesi, bir Mısır, Surive saire Devleti İslâmiyesi olaca tı. Acaba bunların fevkmde haricinde de Peygamberin me i,bu müstekil İslâm de mevcndiyetile taarı eder mi idi? Elbelte etmezi Fakat bu davete icabet vaki « madığı için Cenabı Peygambı kendisine *K ATslarla berab teşekkül etmek, taazzuv etm ve bizzat bir hükümet yapma bir kuvvei askeriye vücude g tirmek, Peygamberlik vazifı ini, böyle bir hükümet ve ku vete istinaden ifa etmek mecb riyetinde kaldı. Bu suretle &l ve hâs olan Peygamberl vazifesine fer' olan bir şeyi & ha ilâve etmiş oldu. Bundan başka efendiler, Pe gamberin — irtihalinden sonr mevzubahs olan şey, bir Em: ret teşkili ve bu Emareti vüc de getiren insanların başına | Emir intihabı meselesi idi. El Bekir, Emtr olarak — intihap lundu. Ömer de Emir i Hatta Ülemamız pekâlâ biliri eden yeni hükümetimizin bizim|ki, Hazreti Ömere «Halifei R için, memleketimiz için en ma-|sulullah» dediler. O, ilk de kul ve saadet verici bir hükü-|olarak minbere çıklığı met olduğuna kimsenin şüphe| «Hayır, ben Halifei Resululf değilim. Siz müminlersiniz Efendiler, bir arkadaşımız |ben de sizin Emirinizim, reisli makamı hilâfetin bali hazır va-İzim» demişti. Nihayet, ziyetile müstekil yeni Türkiye|bildiğiniz veçhile, Hazreti A ger zamanında bir tarafta - kend -bilâ kaydü şart Hâkimiyet mil|Iraklıların Emiri oldu, diğer | rîâu Emeviye SuriyeninSulte oldu. Fakat bunların unvanları H fe idi .Daha sonra Bağdatta | Saltanat kuruldu: Devleti A basiye. .. Sultanlar, padişal lar mevkii iktidara geçti. De letin adına Hilâfet, başma g çenlere de Halife denilmişti. Endülüste de bir Saltanı İslâmiye vardı. Orada da S tanların ismine Halife deniliyı du. Bu izahattan sonra cok | anlaşılıyor ki, esasen Hilâfe ten maksut, doğradan doğru hükümettir!, Şimdi şunu izah etmeliyin Dinin esasında hükümetlerin veya bu şekilde olacağına da kat'i bir ifade yoktur. Yalı hükümetin hangi esaslara isi nat etmesi lâzımgeleceği tası edî!mîştir. Bu, vazih ve'kat O esaslardan biri veen w himml (Süra) dır. Bu essa, de vetli bir esastır. Ru eğae, de rudan doğruya Allahın da 'er ridir. Peygamber olan zat & mdiliğinden değil, mitsavı le iş yapacaktı. Mu bövla alr ca, ondan tonra — ehli İsl&r - TBitmed