11 Aralık 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

“ BUGNÜ 2inçi sahifede: 4 üncü sahifede : 1— Vatikan hükümetinde ve f 1— Felek 2- Roman — ÇARŞAMBA 11 KÂNUNUEVEL 1929 tarihte ilk cinayet 5S inci sahifede : 4 üncü sene, No 1375 2— Son haberler â 1— Polis, mahkeme ve şehir 3 üncü sahifede: : haberleri HUNYN — Millet mekteplerime ders i— Şakir B. hadisesi, 2-Neş- et Ömer B: izahat veriyor Çi KS NUSHASI 5 KURUSTUR _ MBaşanacalasantı” we : Diürrt menelburmuz VO A YINE U Büyükk Ğazimiz, paramızın kıymetini yükseltecek olan iktıisadi mücadelede de millete rehberlik ediyorlar.. Gazi Hz. yerli mal| M. Karahan ğiymekıe bize Rus hariciye rehberlik ediyor. komiseri yarın geliyor Kostüm - ve paltolarının yerli kumaştan imalıni emir buyurdülar ——— ..14000———— Vekiller ve meb'uslarda yerli mal giyecekler » eee .—— -Talebe birliği gerli amalıdamim için bir — e Çocuk sıhhati ğ İngiliz Sihhiye Nezareti, sıh lye müdürlüklerine gönder- ği bir tamimde 5 ile 15 yaşın- daki mektep çocuklarından has- talıklı olanların tedavisi için hü İtümet tarafından her sene ya- lan hirçok milyon liralık <ias- fafın kabarmasına meydan ve- lilmemesi maksadile yaşları be- İten âşağı olan çocükların sıli- hatine çok itina sedilmesini ve zısıhha kaidelerine muvafık Sürette çocuklarını büyütmiyen| *beveynin mahkemeye verilme- Sini ihtar etmiştir. . İngiliz hükümetinin bu ted- diri, devletle çocuk arasındaki ı'fünasebetirı yeni bir telâk'sisi- hi ifade etmek itibarile son dere Ce dikkate şayandır. Yeni dev- et mefhumu çocuğun sıhhat ve terbiyesini doğrudan doğruya Ümumi ve milli bir mesele ola- Tak derpiş etmektedir. İlk evel lşevik Rusya'da kabul ve tat- bik edilen bu esas ehemmiyeti İtlbarile yavaş yavaş diğer mem leketlerde de nazarı itibara alm- | Mağa başlamıştır. Çünki çocu- ğüun'gerek maddi ve gerek ma- hevi cepheden milli teşekkülün Mtalya sefiri M. Oîsî;ı;“î.&ırone - dün memleketine gitti e inkılâp Yazan; Siirt Mebusu Mahınut Gazi v PALREP Hüt | Ca $i aSi Haliie_ ne olacak? Gazeteciler soruyor ve Gazi Hz. not alıyorlardı.. İzmit mülâkatının mahrem vemühim safha larını bugünden itibaren neşre başlıyoruz.. KGazi Hz. ile İstanbul gazeteleri baş muharrirleri arasında cereyan eden İzmit mülâkatının dünden itiba- ren neşrine başladık. Fevkalâde ehemmiyeti haiz olan ve şimdiye kadar mahrem kalan bu mülâkatın dün neşret- ——..-.—— Sefir. memleketimizden çok iği intibalarla- ayrıldığını söylüyor Misafirimiz cuma günü Ankara'da bulunacaktır; Geçenlerde -Ankaraya gide- rek Reisicümhür Hazretlerile erkânı hükümete - veda eden İ- talya sefiri Orsini Barone ce- napları dün memleketine avdet etmiştir. $ Sefir cenapları kendisini te- :yi eden bir muharririmize de- 5; miştir ki: Hariciye Vekilimize iadei- ziyaret etmek üzre ayın yedisin- de Moskovadan hareket eden Sovyet Hariciye Komiseri Müö- syö Karahan yarın saat 12 de Çersinski torpido muhribi ile İ:-! manımıza Muvasalat edecek! Çersinski" - tor-: pido muhribi Do ğ mabahçe önünd duracak - yve M& — Türkiyeden çok iyi inti- Ü balarla ayrılıyorum. * İki mem- “temelini, teşkil ettiği hakikati LAG Üye *& pbrerı y v : Ş üŞ syö Karahan Dol Tei da samimt bir dost-| tiğimiz kısmında mülâkatta Halide Edip hanımla, İstan- ğâî tarafta temamen anlaşılırıı k ooper a“f teşk il mabahçe Fihtımıı ki îke:aîıîas:ıı van'hrsan.mn çonda bul mebusu Adnan, Ahmet Emin, Falih Rıfkı, Veiit, Şup ; edecektir dan kaâraya çıka: hi Nuri, Yakup Kadri, İsmail müştak, Kılıç zade Hakkı İstikbaline teallük eden mese- İelerde, devletin lâkayt kalması fasavvur ve tecviz edilemez. Cocuk cemiyet hayatının son lâkki ve icaplarına göre aile- den ziyade devletindir. Devlâ- tin içtimat siyasetinin ilk u '*- desi bedenen,ruhen sağlamı va- tandaşlar yetiştirmektir. Devle- | tin bu vazifesinden aileye teret- “tüp eden mesuüliyet hissesi cid- | Üiyetle nazarı itibara alınmadı- Bi takdirde, ebeveyfiin ihtar ve hihayet cezaya maruz- kalması haksız ve lüzumsuz bir hareket değildir. — Bir taraftan bugünkü hayatın Maddi güçlükleri, diğer taraftan dile teşeküllerindeki manevi _Bağlarm muhtelif sebeplerle ge Vşemesi, devletin çocuk siyase- -tine daha büyük bir ehemmivet Vermesini icap etmektedir.Mun- tazam bir çemiyet içinde çocu- n gerek Bihhat ve gerek ter- Diyece mühmel kalmasına ta- ammül etmerlr imkâfiı yoktur 4 — Bi çoçuklar-ileritte deVlet haya- - tinda nizağt'ye terakki değil, in hilâl ve tedenni amilleri olurlar. lilletin inkişaf ve istikbaline |Sit büyük mesuliyetini müdrik Olan herhangi bir devlet ise bu hevi amillerin çoğalmasına da- © !;- iptidadan mâni olmağa çalı- Ailenin, vE.devletin thmal etti-| memleketin her tarafına tamim ve teşmil etmek için sadi mücadele çok müsbet bir safh, i açılan “iktı- Bilhassa İngiliz lirasının gayri tal îgıurene tereffüü €rine umumileşen bu yüksek cidalde de memleketin bütün büyük ve haylıtî işlerinde olduğu gibi Gazi Hazretleri filen rehberlik edi- yorlar. 2 Haber aldığımıza göre, iktısa yükseltmek için alınan tedbirleri ehemmiyetle takip buyurasi zi Hazretleri Hereke fabril l larını tetkik büyuürmu; ve beğenmişlerdir. Büyük müncimiz, kendilerinin kostüm ve paltolarının bu ku- diyatömzi Tâyik'oidu ği DENBE Ga 1 maşlardan yapılmasını arzu etmişler ve tefrik ettikleri nümune-| S erden bunların imali için emir vermişlerdir. Vekiller ve meb'uslar yerli malı giyorlar Dahiliye vekili Şükrü Kayaî len faaliyetten memnun olmuş- beyle erkânı hükümetten bazı İardır. N zevat ve mebuslarımızın ekseri-| — Tahkikatımıza nazaran söon si'de yerli malımı giymek için! günlerde- yerli mallara rağbet siparişlerde bulunmuşlardir. bir misli kadar âartmıştır: Gazi Hazretleri, yerli mamu-| - Bilhassa kumaş fabrikaları- lâtmı şayanı takdir bulmuşlar, mızın ekserisinin satış mâğaza- iktisadi halâs yolunda göster?-| ( Mabadi 5 inci -sahilede ) Ingiliz lirası dün 1055 ten 1038 kuruşa düştü.. Borsada vaziyet normal-bir şekilde inkişaftla berdevam Osmanlı Bankasının 200,000 İngiliz satmak için Londradan emir aldığı sövlenivoı? Hükümetin esaslı tedabirile müte madiyen düşmekte olan İngiliz lirası Büyük bir hayat cidaline ma Uz olan bugünkü devlet bünye- gelişi güzel yaşayıp kuvvetle emez. Onun hayat ve enerji aynaklarını daha ilk görüşte / dikkat ve itina ile kuvvetlendir Meğe çalışmak lâzımdır. Çocuk Milli hayatın ilk ve en mühim üceyresidir. Bir milletin istik- | alini, büyük bir mikyasta, ço- | Suklarına karşı almış. olduğu | (Çaziyetin şeklile tesbit etmek — biç te hatalı bir görüş âayılmaz. A ZEKİ MESUT Kâzım Pş. Hz. ANKARA, 10 (Telefonla) — eclis Reisi Kâzım Pş. Hz. nin Tahatsızlığı — ehemmiyetsizdir. âzım Pş. Hz. her gün Meclise Selmektedir. _- w [—Mektepliler müsabakası : 31 inci hafta | 31 inci hatta başlamıştır Ö- Ü "ümüzdeki perşembe akşamı Na kadar gazetemizde çıka- Cak haberlerdün en mühimini H ftmartesi akşamına kadar A ' gazetemize gönderiniz. dün Borsada 1053 kuruştan açılmış ve 1038 kuruşta kapanmıştır. Tahkil göre İsterlinin bir kaç gün içinde 80 kuruş kadar suku: tunda milli bankalarla Osmanlı ban- kasının kambiyo satışları da amil ol- O Ix banlı : külliyetli miktarda kambiyo — arzet- | mek suretile hükümetin para istikra- | vent istibdni alldü isimikolaylaş tırmağa karar verdiği anlaşılmıştır. Borsada, bankanın Londradaki merkezinden 200,000 İsterlin satılma S1 için emir geldiği şayi olmuş ve der hal tesirini göstererek spekülasyoncu ları korkutmuş ve hattâ tüccarın kam biyo alışı bile durmuştur. Her tarafta umumi kanaat İngiliz Hrasının ehemmiyetle sukuta müte- mayil olduğu merkezindedir. Mamafi bazı bankalardan aldığı- mız malümata göre, hâlâ borsa hari- cinde spekülasyon devam etmekte ve kambiyo üzerinde günde 20 para he- sabile repor — muamelesinin cereyan — Tahkikatıma göre, İngiliz li- rası satan yalnız Osmanlı bankası de- gildir. İş, Ziraat, Deres,,Loni bankaları da kambiyo satıyorlar.. — safir edilecektir. etmesi de bunu teyit eder mahiyette görülmektedir. Resmen memnu olan repor mua- melesini filen ortadan kaldırmak üz- re için için devam ettiği söylenen meydan verilmemesi lâzımdır. İngiliz lirasınım dünkü vaziyetini ve tedrici sukutunu gösteren - Borsa levhasi önünde halk toplanmış ve bor sa kapanıncaya kadar bu kalabalık 'gayrı resmi kambiyo. muamelelerine kal Alıcılar tereddüt içinde oldukları için ilk muamele ancak saat onu kırk geçe olmuştur. Borsacılardan bazısı İngiliz lirası- nın 1059 kuruştan açmak istediler, fa bal “ olunacaktır. Dolmabahçe tıhtımında askeri merasim ya- pılacaktır. — x Mösyö Karahan- şehrimizde üç dört sdat kadar tevakklif e- decek ve yarın akşamki ekspres le“Ankar HrE e-it ” | “Rüs hâariciye komiserini hü-| / namına istikbal eğmek “teşrilat umum müdürü Ba- 'Rıza Beyle Hariciye wekili kümet Kadri Riza bey. şehrimize:gzel- mişlerdir. Rus sefiri Süriç yol- daş da bu gün gelecektir. Katahan 'ile beraber Rus Ha riciye erkânından- bazı zevatin da bulunduğu haber alınmıştır. Mösyö Karahan'a burada An- kara'ya hareketinden evel hu- susi birf Çay ziyafeti verileceği de haber alınmıştir. Cuma günü -Ankaraya gele- cek olan rus hariciye komiseri M. Karahan Ankara palasa mi- | M. Karahanın burada bulu- nacağı bir hafta zarfında harici- ye vekili ile diğer bazı erkân, müteaddit ziyafetler verecekler dir. Rus sefareti de bir ziyafet verecektir. Karahanın burada bulunma- sından bilistifade müddeti biten Türkiye - Rusya dostluk mua- hedesi tecdit ve muahede Ka- rahanla Hariciye vekilimiz ta- rafından imza edilecektir. Hariciye vekilinin Rusyaya iadei ziyareti muhakkak ise de tarihi henüz muayyen değildir. ———ti ee ——— Polis kanunu Terfi, tecziye ve azil hakkında mühim maddeler Polis memurları hakkında yeni bir kanun hazırlanmaktadır. Bu kanunla »olis teşkilâtı daha esaslı bir şekle if- 4g edileceği gibi polisin terfi ve tec- ' “iyesine ait hususat hakkında da bir takım mevadı ihtiva etmektedir. Ez- cümle şimdi polis divanı tarafından bir polis memuru idareten — azledile bildiği halde yeni kanuna göre polis divanı kararile memur - azledilemeye- ye verilecek ve mahkeme — kararına göre haklarında muamele y cak- tır. Bundan başka emrazı züfireviye H di İ k " a'ya hareket edecek-| Ü namına kalemi mahsus müdürü!l | adamlarımıza çok müteşekki- cektir. Kabahati görülenler mahkeme| M. Orsini Barone rim, -Vali vekili Yalovadan geldi “Mühiddin beyin gazetecilere beyanat! Yalova'da bulu- ” nan Vali Veki! ve şehremini Mu hiddin Bey şehri: mize avdet etmi- ştir. — Muhiddir Bey, dün bir müc det Vilâyette ve bilahare Emanet | te meşgul olmuş- ( tur. Muhiddin B. gazetecilere be- Muhiad yanatında demiştir ki: İit En._! — Yalova'da yapılacak yeni nüz bir tebligat almadım. lova'ya giderim. Reisicümhür şehrimizi henüz bir şey yoktur.” Tayyare piyankosu bugün çekiliyor Tayyare piyankosu beşinci x salonunda çekilecektir. Bu ke liradır. Baba katili BURSA, 10. Yenişehirli Osman, işi de polist ve sıhhiye müdiriyetine verilmektedir. ten açılan İngiliz lirası tedricen düşe- vek 1038 kuruşa kadar indi. Vaziyet normal bir şekil aldı. Tüccarın haki- ki ihtiyacı tatmin edilmiştir. * heti min edildiği: de fazla dü Bütün tahminlerimiz kespi kat'i- yet etti. Şimdi Borsada bütün alış ve satışların hakiki ihtiyaçtan ileri geldi kü vaziyet hakkında şu izahatı ver- mistir- orada kalmıtır. - Yarım akşam (bugün) saat dört | ği tespit edildi. Altın 917 kuruşa dü Li-| buçukta bütün - bankal direktörle| — Her halde hiç bir ihtiyaca müste- ret 8,98 dir. rinin kambiy iyeti hakkında mu| nit olmadan alım satım yaparak Bor- Maliye müsteşarı Ali Riza bey dün talâalarını almak için bir içtima akte| sa oynayanların bundan k&-: bekler- dilecektir. Bankaların kambiyo satış ken müthiş zararlara düşecekleri mu ları devam ederse İngiliz lirası tah- dürmüştür. — —— u Ca Uludağdaki otel BURSA, 10. Uludağdan yapılan otelin tesel lümü için Vali Fatin ve viyâye hakkaktır.” gitmişlerdir. kadro ve teşkilât hakkında he- Bir çok gün daha Burada- yım. Belki cumaya tekrar Ya- Hazretlerinin teşrifleri hakkında keşidesinin birinci kısmı bugün saat 1 de Darülfünun konferans şidenin büyük ikramiyesi 50,000 Milliyet) — babasının mütemadi tekdirlerine kısmış ve mavzer tüfeği ile babasını öl t Milliyet) — encümeni âzaları, mühendisler, Cümhüriyet Fırkası mütemetle ri, İş Bânkası müdürü Uludağa -—Yeni teşkilâtı esasiye Gazi Hazreti. —x bu su-! alleri not ediyorlar. . Belli ki da 'na geniş bir hudut dahilinde, daha esaslı sualler sorulmasını istiyorlar. Bir aralık kendisi sor |du: Gazi — İstanbulda Hilâfet ve Saltanat meselesi mevzuu bah- soluyor mu? İsmail Müştak Bey — Gönül- lerde mevzuu bahsoluyor. Gazi — Ne suretle? İsmail Müştak — Istanbulda iyet ve gayri niyet meselesi vardır. Halk, ken edilip edilmed ğini düşünüyor. Saltanat ve Hi- iâfet lesi de halk niyet ve ademi memnuniyeti su retinde mevzuu bahistir. İstan- bul halkının büyük bir kütlesini teşkil eden - memürin sınıfı bu- gün ümitsizlik içindedir. — Ahmet Emin Bey — Halife- 'nin vazife ve salâhiyeti tayin e- |dilecek mi? Halifenin vaziyeti devlet makinesi üzerinde dini bir mahiyette mi kalacak? Suphi Nuri Bey — Mudanya muahedesi yapılmasaydı, ordu- lar harekâtına devam etseydi da daha iyi olmaz mı idi? Gazi — Harekâtı asr...., - istihsal edilecek şeyi Muud..ya mukavelesile kazandıktan sonra —Maerkezi hükümetin tespiti? — Meclisteki ileri ve geri cerey: — Harp mes'ullerinin takibi meseleleri ne olacak?1 ; * * £ > niçin sulhü -gayri —muayyen bir| — Ebeveynin çocuklârına kar- LAİ ' z ; DŞ . İ | M olan vazifeleri, yalnız husust | Mitli fabrika'ar ihtiyas' — ;îî ERRİNEER Beylerin hazır bulunduklarını kaydetmiştik. Bu jevat —— bir aile işi değildir. Bu vazife-| — — 4, ge FK ee ü Gazi Hazretlerinden soruyorlardı: — — : B e şi değ bi 5 'atmin edecek suref Vali Vekili, Ko < ler hiç şüphesiz umumi ve mih| — — - Sepsi'edilecektir " İlordu sumandanı — İstanbul meselesi? —— Ti bir mahiyeti haizdir. Milletimi ŞaKak 5z vi : »— -|Bahriye erkânı, -— Sulh meseleri? toğrudan doğruya bünyesine ve Paramıza hakiki kıymetini temin edecek olan v<-li - malları !, /Fi dan istik- M.Kârasazı — — Halk fırkası? ? kanunu? zam-na atacak teşebbüslerde bu lunalım? Gazi devamla: Ku — “Harp mes'ullerinden bah- — setmiştiniz. İtiraf ederim ki, es- > ki Osmanlı devletinin harbı u- mumiye nasıl bir maksat ve ga- ye ile girdiğini, yani harbe işti- rakten maksat nedir, anlamış değilim. Harpten büsbütün içtinap mümkün mü idi, hiç olmazsa harbe iştiraki mümkün mertebe | tehir kabil değil mi idi? İşte bu * noktaların mütaleaya değeri vardır. t Harbe girdikten sonra idare noktai nazarından yapılan hata lar çoktur: Bir milletin kuvıyîv asliyesi; kendi hayatını ve mev- * cudiyetini müdafaa içindir. Fas - kât kendi mevcudiyetini unutüp, * ta-kuvvetini herhangi yabancı * Bir gaye için istimal etmek â5r , la caiz değildir. Harbi sevk ve idare edenler, umumi harpte kendi mevcudiye timizi unutarak tamamen baş- kalarının esiri olmuşlardır. Esa sen memleketi müdafaaya kâfi olmıyan kuvvetlerimiz, Galiçya- ya, Makedonyaya, İran ovaları- —— na gönderilmekle hata edilmiş- Vx Harbin idaresinde sayılamı- (Mabadi 2 inci sahifede) irtisa tahkikatı '|Müfe lerini tetkik ve Kâ Eski Barut inhisar şirketinde vu- kubulan büyük irtişa işi tahkikatı son safhaya girdi. Maliye vekâleti tarafından bu me- sele tahkikatile meşgul olmak üzre şehrimize gönderilen maliye müfet- tişi Esat, Hulüsi ve Cemal Etem be- ylerden mürekkep heyet dün şirketin evrakı üzerinde hesabatı tetkike baş lamıştır. Müfettişler, Ankarada bulunan ve u meselede ismi geçtiği — söylenen Maliye vekâleti kavâanin şubesi mü- dürü Edip beyin ifadesini evvelce al- mışlardır. K Tahkik heyeti dünkü tetkikatı mü- teakip şehrimizde bulunan eski yari- dat müdürü umümisi Kâmil beyin de malümat- * müracaat etmiştir. Heyet, şimdiye kadar yapılan tah- kikata, isin mali cihetine ait tetkikat neticelerini de ilâve ettikten sonra t Üç maliye müfettişi tahkikatla — iştigal için Istanbula geldi ttişler sabık barut inhisarının defter mil B.in ifadesini aldı.. * Müfettişleri 'tahkıkuta gönderen Saraç oğlu Şükrü B. Bu irtişa işihin mâli kısmı, müfttiş< — Ki MRAŞT aK lerin laşıl: ktedir. mesele intikal tir. söy Y