10 Aralık 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Rusyanın beynelmi-! lel vaziyeti | Avrupa ile Asyanın mühim $e tozmma hakim olan büyül Rus kütlesinin cihan siyasetin- deki vaziyeti malümdur. Büyük Petro'dan itibaren cihanşümul bir ehemmiyet alan Rus siyase ti 1917 ihtilâlinden sonra baş- ka bir cepheden de bu ehemmi- yetini arttırmıştır. DevletlerCe! Miyetinin en mühim unsurların dan biri olan Rusyanım tesir ve| Tolü bu cemiyet içinde her ne suretle olursa oslun hissedile- cektir. Zaman bazı telâkki fark larını tahfif veya teşdit edebilir Fakat Rus kütlesinin mukadder rolü tarihi seyrini takip etmek- ten hiç bir vakit geri kalmaz. Her milletin siyasi ve içtimai| teşekkülüne istediği istikameti vermesi kendi tabif — hakkıdır. Yaşamak kudretile rüştünü is- pat etmiş olan milletlerin bu hakkı tanımak diğerleri bir zarurettirCemiyet hayatının devamı için düşünülecek nokta şudur. Hiç bir devlet diğerinin dahili işlerine karışamaz. Eğer bu işlerin aldığı cereyanı kendi| emniyetini bozacak mahiyette Börürse kendi hududu hakimi- yeti dahilinde münasip gördü- ğü tedbirleri — ittihaz etmekte haklıdır. Bu asırda bir fikri ve yahut onu ortaya atanı tazyik etmekle arzu edilen hedele vâ- sıl olmak mümkün değildir. Tehlikeli görülen bir fikri gene fikir kuvvetile yenmeğe çalış- mak daha müessir bir usüldür. Rusyanım içtimai rejimi hakkın da bu mülâhaza haricinde vaki olan iddialar daha ziyade siya- $i gayeler istihdaf etmektedir. Merkeri icra komitesinde Lit vinof tarafından Rusyanın bey- nelmilet vaziyeti-hakkında ya- | pılan beyanat onum Cemiyetinde'bugünkü mevkiini sarahatle tespit * etmiştir. Bu beyatlatta — bizlerir en z ade Mmeminun eden nokta Türk - Rus dMostluğunun daima tebarüz et-| Mesi ve daima ayni ihtiyaç ve | Arzuya tekabül ederek kuvveti- ni artırmasıdır. Türkiye bul Hostluk ve samimiyet saikasile dir ki büyük komşusunun bey- nelmilel vaziyetindeki inki: da memnuniyetle telâkki eder. Türkiye dostluklarını — kendi menfaati kadar cihan sulhünün menfaatini de düşünerek idare etmektedir. Bunun için dostla- rının diğerleri ile de dostluk te-| min etmelerini samimiyetle is- ter, Komşumuz ve dostümuz Rusya Son zamanlarda beynelimlel vaziyeti- ni, kuvvetini daharemin — bir suretle İmpoze etmeğe muvafalk olmuştur. Vahim bir şekil almak — istidadını Kösteren Rus-Çin ihtilâfı beynelmilel | €hemmiyetine rağımca iki ara- sında halledilmek Üzredir. Evelce İngilizlerin katetmiş oldukları siyasi münasebat gene İngilizlerin talebi ü- zerine iade edilmiştir. Amerika mür tesna olmak üzre bütün büyük dev - letler de resmi münasebhat, Fransız- | ların borçlar meselesi dolayısile izhar ettikleri ve Tütvinol'un donuk diyel tavsif ettiği ihtiraz hissinden kat'ı na var doştane ve samimanedir. Litvinot son söz — olarak Sovyet| Ri beynelmilel vaziyeti iyileş- miş omakla beraber harici emniyetin Mevcudiyetini tastik - edemiyecej de beyandan kendini alamamıştır. E- Saz itibarile cihan sivasctinin bugün- kü vaziyetinde hiç bir bir harici emniyetten bahsetmesinc imkân yoktur. Sulhün temini ve tesli| hatın tahdidi hususlarındaki teşebbüs| ler henüz müspet ve kat'i neticelere iktiran edememiştir. Bugünkü siyasi hizamdan memnun — olmryan ve önü, İlk fırsatta kendi lehlerine bozmak is teyen devletler az değildir. Rusya- tün kendisi bile Romanya hududunu kat' ki etmekten uzaktır. Gene Litvinof'un Besaraliya hakkındaki be Yanatı Avrupanın Cenubu — şarkisin- deki siyasi statükonun — nezaket ve asasiyetini bir Bere dâha ortaya at- Meştir, Buna rağmen komşumuz Rus Yanın da cihan sulhünün temini uğ - Tunda meydana konulan her likir ve teşebbür rnimiyetle iştitak etmek- 1t olduğu herkesçe malüm bir baki- kattir. ZEKİ MESUT AAA İŞERİ 3 Şehrimizde zelzele İstanbul, 9 (AA) — Bu sa: 2:15 geco Sünlla JA kazıpılı f bir zelzele olmuşlur. Zayi At yoktur. Mülletler'- gÖ AAA SALI 10 KÂANUNUEVEL 1929 4 üncü sene, No 1875 NUSHASI 5 KURUSTUR Eükümetin 'il_<ıtı sadi mü ım*l : Süümt mazelounmur OA EENELU'E cade BUGNÜ 2inci sahtfode: 4 üncü sahifede : 1— Rüslar cevaplarını verdtler ( 1—, Felek Z 2— Hindistan'da İskvnderin Çocukları mı? 3Son haberler ziyeti F çebeke var lede aldigı mühim tedbirler rlert $ ncı sahifede : 1— Ekonomi, memlekette umumi bir memnuniyetle karşılanmıştır.. iktısadi cidal Çok ehem safhaya gi rdi. Muvaf fakiyet mu hakkaktır. Yerli mala rağbet artıyor Kambiyo ihtiyacı yarıyaindirilecek Bu sayede milli paranın kıymeti artacak —emaı Yerli mallara gösterilen rağbeti azami hadde çıkarmak ve tarafına memleketin her tamim sadi mücadele çok ehemmiyetli Hükümetin ticari müvazene- mizi mümkün merbetc kısa za- manda temin için aldığı esaslr tedabir umumi bir memnuniyet le karşılanmış, ihtiyaçlarımızı asgari hadde indirmek ve bunu da mümkün olduğu kadar yerli ,mallarile temin etmek için ilk müsbet adımlar atılmıştır. İlctisat mütahassısları, hükü- Metin kiğinetli Yardımile bu se- ferberliğin, tam bir muvaffaki- yetle neticeleneceği kanaatinde- dir. Bazı bankaların iddiasına gö- re, memleketimizin kambiyo ih-| tiyacı senede tahminen (20)mil yon İngiliz lirasr kadardı! Hükümetin harici mübayaatı için lâzım gelen kambiyo da bu na dahildir. Hükümetin kambiyo sarfiya- tonı zaruri işlere inhisar ettirme sile (3) milyon İsterlin tasarruf edileceği gibi memleketin şuur- hu teyakkuzile husule gelen va- ziyette kambiyo “ihtiyacını lâa- kal yüzde elli nibetinde tenkis edebilecektir. Yalnız hariçten demir travers getirilmemesi ayda 100000 lira- lik tasarruf temin edecektir. Milli fabrikaların tevsii sure- tile yerli mamulâtın mikdarı ih tiyacın mühim bir kismına teka bül ettirilecektir. Bu suretle memlekete motor, lokomotif, vagon gibi büyük sa Hayi mamulâtile iplik gibi bazı laf maddeler müstesna ol- O halde kimsenin kim seden haberi yok... İki Türk tebaası kadın nasıl Yuna nistana kaçtı ? Kiremit mahalle- sinde bir arsa, 21 numaralı bir ev diye gösteriliyor VE.... Avükat Nurulldh beyin zev- cesi madam Yülya ile kızı Mel- ha'nın Yunanistanistana " kaç- tıklarını yazmıştık. Tahkika- ta polis ve adliyece devam edil- mektedir. Polis dördüncü şube ortada kaçan kimse olmadığını ve Ma- krina işmindeki Gazi Hz. Reisicumhur Hz. şehrimi:i nevakit teşrif buyuracak? | Reisicumhur miyetlyi bir | Hazretlerinin Yalova'yı teşrifine ait tafsilâtı Tütün... | Buradan ecnebi tütünü ihraç edilmiyor.. Behçet ve Hamdi Gazi ve inkılâp Iİ İİİİ izan: Sliri Mebusu Mahmut HLz Gazi Hz. Cevap veriyorlar.. dünkü nushamızda yamıştık Reisicumhur Hazretlerinin şehrimizi ne vakıt teşrif edecek- leri hakkında şehrimiz alâkadar mahafiline henüz bir tebligat va ki olmamıştır. Gazi Hz. dün Yalovada yapı- lan yeni tesisatı tetkik buyur- muşlardır. Yalova'da bulunan Istanbul Vali vekili Muhiddin Bey de dün akşama kadar avdet etme- miştir. Bugün gelmesi muhte- meldir. Beylerin beyanatı « ..Harbin idaresinde sayılamıyacalk hadar hatalar olmuştur. Bu hataların birinci mesulü Enver paşa merhumdur...,, Vaziyet böylece müphemiyet Bey — Sulh me- içinde devam edip gidecek miy- ihabat meselesini.. di? Herhalde Istanbul efkârı u- lüştak Bey — İstan- İklisadi mücadeleyi muvaffakiyetle idare eden kıymetli büşvekilimiz İsmet Pş. Hz. Baloda .dîı—yîak etmek üzre başlıyan büyük iktı- bir safhaya girdi. mak üzre diğer eşyayı hariçten celbe mahal kalmıyacağı temin edilmektedir. Bilhassa lüks eş- ya ve gıda mevaddı ithalâtının tamamen fuzuli olduğu söylen- mektedir. Hususi müesseselerin ithalâ- 'tınm kontrol ve tahdit edileceği şayi olması üzerine bunun doğ- ru olup olmadığını soran bir mu İharririmize Maliye . müsteşari VAli 'Riza Bey ademi malümat jbeyan etmiştir. Bazi iktısat mütahassısları, böyle bir kontrolun ve tahdidin Töbünind * hei güç ve hem de tacirler için; EPesinden Ali Si zararlı olacağımı ileri “sürerek || CB müdüriyeti hükümetin tedbirlerile milli te-| yakkuzun muvazeneyi - temine | kâfi geleceğini söylemektedir. Bazlı B. Sireyya B. baloda dayak Bey dün Şakir Beyi sasen asgari hadde dav desine müracaat etmiştir. mecbur olacaklardır. İmtiyazlı şirketlerle resmi de vairin mübayaatında yerli mal- larını, fiatı yüzde ön da fazla ol sa tercih etmesini âmir olan (688) numaralı kanunun tatbi- katımım sıkı süurette mürakaba edilmesi, tekarrür etmiştir. Bütün ihtiyaç sahalarında ta- sarrufa tiayet ve mümkün mer- İtebe milli mamulâtr almak hal- indirmeğe da da tahkikat yapılmaktadır. iddiasını tir kit Şakir beye işten elçektirilecek mi? Yüksek mühendis mektebi ta- ü Bi müdür muavini Şakir Bey tara- İfındarı Sipahi Ocağında verilen atıldığını iddia davetle ifa| ir Bey, müevvel ifade ver miştir. Dayağa iştirak ettiği sö ylenen polis memuru* hakkın- Müfettiş, Süreya Beyin de! dinliyecektir. Dün bu hususta Polis müdünü Şerif |Bey bir muharririmize demiş- harririmize tütün inhisarı mü- dürü umumisi |miştir ki: — Böylebir şey kat'iyyen yok tur ve olamaz da. İyakit konuşulan — şeyl 'Tasavvur edilebilir mi ki mil-/ birinin neşredilmemesine karaı Behçet bey de- dahiline girsin de sonra bura- ti, dan ihraç edilsin, « Buna imkân| yoktur. Menşe gahadetnames di sene geçti.-- O zaman için bi tasile muayene ettirip her ba-| gözlerimizin önünde duruyor. lyayı ve dengi kurşunlatırız.” den Hamdi B. de demiştir ki: — Bir kaç'ay evel böyle bir| yetle yaptı. mesele mevzuu — bahsedilmişti. | “Halkın yerli malları tercih et| “TTİSU Fakat âslı çıkmadı. Olmasma jer arasında konuşulan — şeyleri| mesi karşısında alâkadarlar za-| — Bu meseleye vazıyet edenlda kat'iyyen ihtimal vermiyo-| 3 ynen yazacağız: | |yara uğramamak için ithalâtı e- mülkiye müfettişi İmadeddin/rum” — —— Yü Kati Bir musevi daha kayboldu Mordo efendi 3 ay eve Gaziayıntaba gitmiş ve | birdaha görünmemiş Bundan bir ay evel Üsküdar tara- fında Selimiye civarında elan ve bütün Saat 9,30 mebusu Adnan Bey, muharriri Ahmet Emin kı Bey, Tevhidiefkâr başmuhaı Bu mülâkat 1339 senesi kânu musanisinin 16/17 inci gecesi sa at akşamın onundan sabahın ü-| çüne kadar devam etmişti. O len hiç yonlarla kaçak tütün memleket yerilmiş ve öyle hareket edilmiş | & | Şimdi o tarihin üzerinden ye-| ne ihtiyacı olan tğecar bize mü-| hayal veya hiç olma$sa” sadece racaat eder. Biz'de ihraç edile-|bir emel olanı bir çek temenniler cek malları eksperlerimiz vası- bugün canlı bir hakikat helinde ; şunlatırız.” - — Gazi bütün o konuşmalar es-| Ticaret odası reis vekillerin-| hasında «Yapalım ve yapaca- gız!ı dediği şeyleri muvaffaki. İşte o gece Gazi ile gazeteci-| 16/17 Kânunusani 1339 Halide Edip Hanım, İstanbul akit baş- Bey, || Akşam başmuharriri Falih Rıf- riri Velit Ebuzziya Bey, İleri| başmuharriri Suphi: -Nuri Bey, İkdam muharriri Yakup Kadri Bey, Tanin muharriri İsmail mumiyesini tenvir etmek lâ- zımdı. Bunun için de İstanbul| Yakup Kadri Bey — Halk fır gazetecilerile görüşmek, onlara| kası hakkındaki mütalâayı dev- hakiki vaziyeti anlatmak, gönül letinizi... İlerinde yaşıyan tereddüt nokta-| Suphi Nuri Bey — Üçüncü, armı aydınlatmak, inkılâp gaye| dördüncü derecede olmak üzre Behçet B. Jamdi B — |lerinin bir an evvel tahakkuku merkezi hükümetin neresi ola- Şehrimizde şubesi — bulunan noktai nazarından çok faideli o-|cağı.. bir ecnebi tütün şirketinin bu- lacaktı. Yakup Kadri Bey — Büyük radan Çekoslovakyaya Türk| Bu mülâhaza ile İstanbuldaki | Millet Meclisinde tebellür eden |tütünü namı altında mühim mi- 'Türk gazetelerinii ümessilleri cereyanları öi isteriz. tarda ecnebi tütünü ihraç edil-|İzmite davet edildiler. Orada Gruplar arasında ihtilâfı efkâr diği şayi olmuş ve yazılmıştı. |Gazi , dü- | olduğunu işidiyoruz. Bu ihtil&f- Dün bu hususta malümat al-| şündükleri: liyecekler, bil-'ların mahiyeti nedir?.. !mak üzre müracaat eden bir mu.mdikıerin lerdi. | Haber alıyoruz ki möcliste'ir tica ve terakki cereyanları var. Bunlar biribirile çarpışıyor. Bu cereyanlar şimdiki halde meclis te ne derecede kuvvetlidirler? hükümetinin kat'i ve müsmir şeklini temin ve tayin edetek ka nun mudur? : Suphi Nuri Bez — Eski harp mesulleri tecziye edilecek 10i; edilmiyecek mi? Yani onları tec iye tmekle memlekette mesu- liyet fikrinin hâkim olduğu gös terilecek mi? Ahmet Emin Bey — Nüfus mesolesi; muhaceret meselesi mevcut nüfusu yaşatmak mese- lesi vardır. Harp ve sefalet yü- zünden azalan nüfusun tezyidi, hariçten muhacir celbi için ne gibi tedbirler ittihaz olunacak? | Suphi Nuri Bey — İstikbalde yalnız mr yaşıyacağız? Yoksa bir devletle ittifak mı edeceğiz” Ahmet Emin Bey — Hakimi yeti milliyeye karşı mücadele ct mek meşru addedilecek mi? Sonra bizde memur meselesi v.rdır. Fırkalara mensup me- murlarla devlete mensup me- murlar vardır. Bir fırka meykü w kadınla kızılnunun iş'arı üzerine hudut ha- Kalyopinin mübadele komisyo-| ( Mabadi 6 ımcı sahifede ) * — Süreyya Bey tarafından| b **& Vali muavini Fazlı Bey de /bu hususta tahkikata devam o- lunduğunu söylemiştir. Yeni müddei umumi baş muavini Zeki Beyden inhilâl eden müd dei umumilik basmuavinliğine tayın kılınan mi” | fettiş Kemal B dün yeni vazife- | sine başlamıştır. Kemal B. sırasi le Samsun asli-| Pi mahkemes İ $ müddei umumi liği Sultan Ah met Sull mahke mesi hâkimliği müddei umum N İmuavinliği, adli- ye müfettişlği Kemal B. yapmış ve adliye mmesleğinde 15 sene vazife görmüş kıymetli bir hâkimimizdir. Kaçünların oturduğu Resafe apartımanı MOSKOVA, 8. A. A, Karahan Türkiye hükümetini ziyaret etmek üzre 'hareket etmiştir. İzmirde soğuklar olarak gündenberi Mordu ef. den hiç bir ha- ber almamamıştır. Gaziayintap'la va- K mullşberelerde Melekiz Taktat Türkiye-Rusya M. Karahan Ankara- ya gelmek üzre hareket etti İZMİR, 9. A. A — Havi birden bire bozulmuş ve soğu- pnu; ştür. Tirede elektrik İZMİR, 9. A; A. — Tire bele- diyesinin elektrik tesisatı bit- miş, sokakların tenviratına baş- lanmıştır. Yakmda evler için a- boneye başlanacaktır. ortadan ka-| V e.: ga ln —M. Ankaraya| hç“g': Bey, İleri muhabiri Kı-İiktidara gelince diğer fırkaya İkın umumi iktrsat programının | Müddei imiliğe verilen isti-| tâharriyata rağ- le Hakkla Bey... Salonda başlıca iki maddesidir. hi d-,ğ"ğ“mhğm evrüki daİmen bir türlü ni idiler.Gazinin izahatını bekliyor gea a recek, T Bu suretle hem herkesin mev mülkiye müfettişliğine verilmi-| bulmamıyınz0 ve lardı. Gazi Başkumandan söze| (o Glahassıs memurlardan is cut parasının iştira küvveti art-| çtir.” ö N bqlıd_ı: B tifade imkânı kalmıyacak. . Bun mış ve hem de para istikrarı ko- ğ KB |Sirkecide Kum mi Gazi — Konuşacağımız esas-| | 7 ) y Linda bir tedbir ittihaz ADAa Dayak hâdisesi resmen anla z z Z ar a r ylaşmış olacaktır. Sele i * İydanı mahallesin- hi meseleler ne ise evvelâ onları| 1 > şılırsa Şakir Beye işten el çekti-| 4 oturan Mardo tenbit ödelii, Plsagi Boktakim ST AM TU Ş rilmesi muhtemelı:.ı; SAA ı de kaybolmuş- öği ö eli 2 (Devamı var| Şakir Bey hakkında daha ba-| T5 yacusta olde aç ae aa SAA YF YRREM F Tet üi zi gikâyetlerden — bahsedilmek-| ğunez O mali Hakem mahkemesi pek tedir. Mordo ef gi Sale ; — mühim bir karar verdi — n tiç bir a İZmir yangınında bankalardaki para ' ve mücevherleri yananların iade iddiaıs reddedildi ir. İngiliz ve Yunan mahkeme- |lerinde de ayni tarzda davalar mev- cut olup İtalyan mahkemesinin verdi- ği hükmün bu davalara csas teşkil - ileceği kuvvetle muhtemel oldu- de, harbi umumide Eyipte Bahariye- de tesis cdilen araba fabrikasma ai arazıde bazı tesisat vücude getirdil İlerinden bu tesisat ve malzemenin ve yahut bedelinin indesi iddiasile bazı| talyanlar tarafından — hükümetimiz | Fürk-İfatyan Hakem mahkemesindi aleyhime ikame olunan davada redde dilmiştir. Türk - İtalyan mahsx- * dün aSi t Z eei : | ;