22 Haziran 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İstanbul, eli Istanbal, Mill dresi Cumatersi22hazirand29 İdarehane: Ankara caddesi, No — 100 . Telefon numaraları iliyet Gözete ve matbaaya «it hususler için müldiriyete müracaat edilmetidir. Müddeti geçen nushafar 10 kuruştar. Gelen evrak geri verilmez. RNusbhbası & Hd UI-US SİYASETİ ——— İlletler için nufusun gerek ke- İt ve gerek keyfiyet noktal na- haiztolduğu büyük ehemr malümdur. Bir millet -içinde Cak kolları, düşünecek kâfala- nufus denilen kuvvet men- temin etmek mümkündür. ve iktisadi döğüş zamanla- milli mevcudiyetin en büyük moktası: hiç şüpbesiz ,nufus- İN (Minetler bayatında büyük inki- ÜY ancak nufus inkişafı ile mü Üü yürürler. Bugünkü medeniyet b istinat , ooktalafından bi- n büyük smâatın ilk şartların- Eblri de nufys kesafeti N |Üt ve mitlet bayatında bu kal İfdühim olan nufus meselesi her |N büyük bir dikkat ve alâ : takip edilmektedir. Hayat ve | | yııin zaruretlerine uymak ve nilel cidal ve rakabet saba- Inıvmı. bir mevki işgal et- ususunu ihmal etmiyenherdev Ü bir nufus siyaseti vardır. Nu- lesi haddi zatında çok muğ geniş bir muammadır, Bunun © milletleri müştereken —alâka- *den umumi safhaları olduğu gi en bir millete has ve onun tlerinden doğan ayrı safha- Ça meycuttur. Her millet benla birer tahlil ederek neticede için en münasip ve kabili Kördüğü tedbirleri ahr. Bu 'ler içtimal siyasetin ana bat- teşkil eder. diye kadar en fazla artmakta 've bunun için bir nufus si- takibine lüzum hitsetmediği len milletler bile son zaman Mufus işini ehemmiyetle der- Nmeğe başlamışlardır. Bu me G Almanlarla, İtalyanları söy- teğiz. Almanyada en son is erden ki, dö- peti bilbassa büyük gehirler Rttikçe azalmaktadır. EğEF nu- İN benüz bir tenakus eseri hise- . bünun sebebi daha ziya- nisbetinin azalmasından i- Eliyormuş. . Ölüm nisbeti şüp- Dihayetsiz bir surette azala- (Bu nisbet durur ve doğum da azalırsa © vakıt felâket baş üş olur. İşte Almanlar b. fe |i #nünü almak için çarele. —| tedirler. nülen çareler içinde mufu- kemiyet ve hem de keyfi- * taalluk edenleri vardır. Bir Alman münevverlerince nufu iyeti kemiyetinden — daha| ir, Onlara göre asıl cins Al- Eşkil eden cski şimal ve Cer-| f bugün çok azalmıştır. Yeni | ve çarelerle bu tipin taam- | çalışmak Vâzımdır. Sıhhi ve| tedbirlerle arada — hiç bir tilmiyerek her sınıftan nu Soğalmasına çalışmak maksa- e kâfi görülmemektedir.| İK tiyasetinde istifanın da bü- | Tolü olduğunu takdir etme- İ kabil değildir. ÜN" siyasetinde de gene en ra- (Ü şayanı dikkat tedbirleri a- İtalyadır. İtalyan Hükü- Bun tezyidini — istihdaf e- kanun projesi hazırlamış ve meclisine takdim etmiş- Projenin en tipik ciheti Ro- torluğundan Augüste'nin ittibaz edilen tedbirler- olmasıdır. Yeni proje 1 çocuk başına, evli adam, diye üç sınıfa ayırmak- ı. devlet memuriyetlerin- Âtek hususi işlerde bu Üç sı- ı.'_lluuııikhuımibüınü N "üçhan kademesi ihdas et- " Âyni iktidar ve ehliyette ile bundan — sonra bilfarz ,W talip olan — İtalyanlar| 'vvuı çocuk babaları,sonra| —'.k sonra da bekârlar inti- ktir. Cemiyet içinde ço- 'ana ve evlilere maddi ve faikıyet temin etmenin vereceğine şüphe yok- Sok milletler güneş altın- er istiyorlar. Milletler ara- 'Üvazeneye her an tesir ya- y " Meselesi yalnız dahili bir 'i zamanda milletleri kar B *K alâkadar eden büyük A dır. P a ZEKİ MESUT İstanbul, 3911—3912—3913 Mlülliyet —ç—-hıı-ı-lrl _llı'l zaaek'uzad NLA FEMEU'E 4neli. Nane No 1905 Abone şariları A d : « 750 <. ııı.' n . 1400 4 Abone ve İlan üeretleri Gazetemizde çikan şazıların hükuku mahfuzdar Ha N--—ııı 5 l(—ı'ıı..-ı- Atinadan gonderılecek talımatın son şekli tesbit edildi Türkiye -Yunanistan Atina sefiri- nin beyanatı Muallak işler son safhâaya giriyor Atinada bir dostlük misakı akdedilecek ririmize ( Türk - Yunan beyanatta bulunmuştur. — Ankara müzakeratı ne- ticesinde hazırlanan - itilâfna- menin çok yakında imzalana- cağını ümit ediyoruz. İtilâfna- me kat'ileştiklen sonra taktiri kiymet - komisyonları Tâğvedi- ——..rrem—— Alina sefirt Enis Bey Atina sefirimiz Enis Bey dün sabahki ekspresle Ankaradan şehrimize gelmiştir. Enis Bey, bir muhar- ) meseleleri hahkında şu decek, yalnız muhtelt mubadele komisyonu itilâfnamenin tatbi- kile meşgul olmak üzere daha bir, bir buçuk sene kadar kalacaktır. M. Diyamandopulosun getirdiği talimat: ütün esaslarda mutabık — kalındığı için M Diyamandopulosun teler- Tusta git getireceği talimacın, itilâfa mani olacağını zannetmiyorum. Dostlok ve hakem misakı Mubadele komisyonuna müteallik işlere ait itilânamenin imzalanmasını mütteakip Yunan hükümetile dosthak ve hakem misakı akdedilmek üzre Atinada müğakerata başlanacaktır. Bu misakı müzskere İçin lâzım gelen talimatı aldım. Bir hafta sonta Âdkâya hareket edeceğim Misah nasıl ölacak 'Türk - Yunan misakı da diğer Beğlerlerle — akıdlünan — doğtlük ve hakem misaklarının mühtevi bulun- düğü esaslar dahilinde yapılacaktır. Harp tehlikesi var me? Bütün devletlerle münasebatımız iyidir. Biz herketle ve bilhassa komşu devletlerle — münaseban — döstaneye taraldarız ve Çök — sülhperveriz. Bazı ecnebi gazetelerin, belki de fırkacılık gayreti ve propoganda —maksadile Mmüheyyiç neşriyat yapması, bu mü- nasebalı ihlâl edemez. Bu tarzda Beşriyatın mahiyeti malöm — olduğu için ehemmiyeti olmadığı kanaatındeyim. Esascn bütün devletler sulh ta rafdandır. Harp . için hiç bir sebep yoktur. nkara müzakeratı hitikten sonra Türkiye ile Yudanistan arasında mühim bir mesele kalmamış olacak br. Ticaret muhavelesi Yunan bükümetile akdedilecek ticaret “Müahedesinin - müzakeresine yakında Ankarada başlanacaktır. Di- Ber devletlerle ticaret muahedeleri akdetmek üzre teşkil edilen - heyet bu işle de meşgul olacaktır.. Enis Bey perşembe günü Adı ya bareket edecektir. O zamana ka- dar Ankara ttilâfnamesinin imzalan- ması muhtemeldir. Yunan ikinci murahhası ne diyor? Artara müzakeranma iştirak eden Yunan ikinci murshhası M Fo- kat ve müşavir Manopulos da dün Ankatadan gelmiştir. M. Fo- kas demiştir kiş — Vaziyet çok müsait ve iyldir . — Artık Türk - Yunan M. Fokas — dostluğuna hiç bir mani kalmadığı kanaatin- deyim.Fakat - itilâfnamenin ne zaman imzolanacağını bilmi- yorum. Ancak cumartesi günü M. Dıyıııımııdopulvsun getireceği talimatı öğrendikten sonra bu hususta - kat'i bir şey söyleye- bilirim. Her lıaldf iki tarafın nıııııs son — safhaya giren muallak işler yakında halledilecektir. Istanbula hususi işlerim için igeldim. M. Rivasla birlikte An- karaya avdet edeceğim.., Marahhaslarımız — gitiller Mmıc baş mürahhasımız Tevfik N bey, İkinci murahhas Nebll, müşavir Mithat ve Kerim beylerle birlikte dün akşam Ankaraya hareket etmiştir. M. Rivas da Anka- raya gitmiştir. Atinada son bir içtima Atina, 21 (Apoyevmatini) — M. diyamandopulosun Ankataya götüre- ceği talimat için dün Hariciye nazırı M. Argiropulosun riyasetinde son bir içtima yapılmış. Papaya gönderilecek talimatın nihaf sekli tasvip edilmiştir. M. diyamandapulıs yarın (bagün) Ankaraya müteveccihen hareket edi- yor. Istanbulda hiç tevekkul etmeyerek 'döğrüca Ankaraya gidecektir. ıııkınıla al koşularının sonuncusu Gazi koşusunda Celâl Beyin ati birinci İsmet paşa Hz.nin Ankara, 21 (Milliyet) — Bü gün Şehrimizdeki —at koşularının sonuncusu İcra edildi Koşu ma halli çok kalabalık idi. Baş vekil İsmet paşa hüzretlerile , vekiller hazır bulunmuşlardır. Birinci koşu, üç ve daha yu- karı yaştaki yerli ve arap at ve kısraklara mahsustu. İkramlyeside (706) lira idi Yavef Fikret beyin karaca beyi birinci, Al ceylan ikin- d geldi. ikinci koşu, dört ve daha yu- kan yaştaki yerlİ ve arap at ve kısraklara mahsustu. Tevfik be- yin Geyiki birinci, Tayyar ikinci geldi, Üçüncü —koşu — gazi koşusu Olgosu ikinci geldi idi, üç ve dahâ yukarı yaştaki haliskan İngiliz at ve kısraklara mahsüstu. İşbankasi müdürü Ce- 1 beyin kapgrinesi birinci, İsmet paşa Hazretlerinin olgosu ikinci, Subehi paşanın bananı üçüncü geldi . Dördüncü köşu; çalı mamalı ve oniformalı zabitana mahsustu. İkramıyesi (500) lira idi, bitinci mülarim Mustala beyin bindiği Leyla geldi. Beşinci koşu; Karaca bey ha- rası mahsulatından Olan üç ve daha yukarı yaştaki - kısraklara mahsustu. On hayvan girdi, Ha- şim elendinin bindiği kır renkli yarını kan Arap at birinci geldi. Tp kangresi Hazırlıklara başlandı Frengi ve kanser gîbı afetler tetkik edilecek araabaşüe Eylülde — saplandcak üçüncü Tıp köngresi idare beyeti kötübi umu- misi Dr. Fahretiin Kerim ve veznedar Dr. Niyazi — Isinci beyler. köngre hazırlıkları hakkında Sıhhiye vekâle- üle temas ermek Üzete dün Anka- raya gitmişlerdir. Fahrettin Kerim Bey gu malâmatı vermiştir; Kongrüya ait ik hazırlıklar bitmiştir. Bu'işle meşgül olan “Tür kiye tıp encümeni, nin Bazı istir- bamlarını Vekâlete erzedeceğiz. Kongrada tetkik edilecek Trengi, kanser ve kizil gibi mevzular hak- kındaki raporlar tabedilmektedir. Bunlar, en son tetkikânı ve mem- deketi alükadar eden ihsal ve ilmi mulümat mahtevidir. Diğer serbes mevzalara ait raporlar ağustos niha- onar dakika söz bakiı verilecektir. Kongranın bi rinci günü frengi, ikinci günü frengi ve kanser, üçüncü gönü kızıl ve ser bes — mevzulars tahsis edilecektir. Kongranm. il mi mahiyette ol masına — binden / azasına, Avrupada olduğu gibi 1es- Fahrettin Kerin B. hilâr gösterilmesi için teşebbüsata bulunacağız Yüzde elli tenzilat Ka mühlmi şimendifer Ücretle- tinde yüzde yetmiş beş yahot yüzde elli nispetinde tenzilât yapılmasıdır. Kongre münasebetiyle açılacık ser- giye rağbet geçen seneden fazladır. Doktorlar için kongreye kayt üc- reti 2 liradır. İştirak edeceklerin 5000 mütecaviz olması muhtemeldir. Kon- ge BM. meclisi salonünda - topla- nacaktır. nadoluda tetkihat Kongreyi — müteskip — Anadoluda bir sıbbi tetkik - sayahati yapılacaktır. Kongre Gezi hazretlerinin hima- yalerinde olup — Baş vekil Paşa baz- retleri fahri reis, Meclis velsi Kâzım Paşa bazretleri ile - Maarif , Nahia , Müdafaai milliye vekilleri, darülfünun emini ve Ankara şehremini; hezeti fahire azasıdırlar. Yeni Ankara valisi b gün İşe haşlıyor Nevzal Bey Ankara, 20 (Milliyet) — An. karanın yeni valisi Nevzat Bey geldi. Cumartesi günü İşe baş- Tayacaktır. Ankarada bulunan M. Dökleziye İdare meclisi mümes- sili temaslarına başlıyor Geçenlerde Ankaraya — giden Düyunu umumiye idare meclisi mümessili M. “ Dökleziye , bu hafta içinde Maliye vekili Saraç oğlu Şükrü beyle temaslarına başlamıştır. Bu temaslarda, kuponlar id- Mâfnamesinin mevkil mer'iyete girmesi dolayısile Düyünü umu- lnlyc, borçlarımıza mukabil tah- &is edilecek İstanbul gümrükleri varidatı mevzubahsolacaktır. Ticarel muaheteleri İngiltere ve Fransa ile müzakerat devam ediğor Yeni ücaret muahedeleri akti için Ankarada teşkil edilen heyet İnigliz ve Frasız mümessilleri İle müzakeratta bulunmaktadır. Yakında İtalyanlarla da müza- kereye başlanacaktır. Aktedilecek - itilâflar Mectisin tasdiklle kat'iyet kespedilecektir. Yeni gümrük tarifesinin - tatbi- kinden sonra, bu yeni - ticari itilâfnameler ahkâmından istilade edenler, kabul edilen esaslar da- hilinde, tenzilâta mazhar olacak- lardır. Bu tenzildi, yalnız — akmlerin, menfaatları oldukları maddelere münhasır olacaktır. Diğer — eşya ise tariledeki rüsuma tabi —totu- hacaktır. Edirnekapı-Fatih Edirmdkapı-Fatih tramvay hattı arabaları dün sabahtan iubaren halka işlemeğe Daşlamıştır. Dün arabalar çok - kalabalık olmuştur. dığımız hattın Üsküdar hadisesi Üsküdar — vakası hakkındaki tabkikat neticelenmiştir. Bugün Aliye Hanım ve M. Mamniğin İstin- tak hakimliğine davetleri muh- temeldir. BUGÜN 2 inci sahllemizde : *— Tarihi tefrikamız, Tepedelenli An Paşa ve Vasilikt 2- Azina mektubu 3— Son baberler 3 üncü sahifemizde: — Kstanbul Cuma günleri nasıl eğle- niyor 2— Zabitanin terfilerine ait kanasun tadıl edilen maddeleri 4 üncü sahifemizde: 1— Hava saporu Felek, Hahanın yazın â— Roman, Civar, mahallâttan ıl bazı — mektuplarda işlemeğe ııı_—xammmıın dolayı beyanı memnuniyet ediyor. Mıllıxetın büxük anketi Gazininen büyük eserinedir? Gazinin hangi esezi büyük değil: e kiY En müterakki — milletlerin en gıııdı askerlerini " denize döken dünyanın &n küvvedli dönanmasinı denizcilik tarihinde emsali bulunmaz zaylatla kaçıran — ve bu süretle 'Tür- kün, Osmanlı imperatorluğile birlikte batup gitmesine mani olan. “Çanak- kale müdalassı “Kahramanını, milli tarihte ve cibanın barp - tarihinde Mycmutlaşurmaya kâli büyük bir eser değilmidir'- Urmumi barbin sonların- da, müttefikleri yenilip ayrılmış, aza- sı parçalanup kopanılmış, başı çürü- yüp kokmuş Osmanlı — padişahlığı yokluğa doğru yuvarlanırken, mem- leketin sınırlarından — muzafler dülş. manların ilerlememesine karşı dura- rak, Türk yurdünu istilâdan, Türk milletini düşman ayağı alunda kalup ezilmekten kurtaran, milli hududu Türk ordusunun kanlı süngüleriyle çizen “Şark muharebeleri, - Kuman- danına, Türk milletinin ebedi minne- tini kazandırabilecek pek büyük bir eser diğilmidir?- Cihan harbi hitam bulupta Osmanlı saltanatının padişehı, hükümeti, rical ve ayanı “müstakil devlet mefhumile telifi kabil olmıyan, şartları - kabol ile gulh muahedesini imzaladıkları sırada, başsız kalmış , şirazesi — gevşemiş Türk — milletini dışardan ve içeriden çıkarılan bin bir engele rağmen, toplayıp kavraya- rak, bu milletin ruh ve idealini ken- dinde cişimleştirerek, *Yok, bu oll- maz!, diye yalnız sözle değil ; efal e haykırmak ve sonra - bu körkunç narayı susturmağa gelen Fransiz , İngiliz; Ermeni , Hilatet ve Yanan kuyvedetini açık vş sinsi, üskerni ve siyasi — küvvetlerini | darma — dağın ederek, >dahil ve haricinde - tema- men müstakil , hür, — milli haki - Mmiyetine sahip yeni bir Türk devleti kurmak; evvelkilerden daha — büyük bir eser değilmidir? Lâkin Gazinin bundan daha bü yük bir eseri var. Ölümden kurtar- AKÇURAOĞLU YUSUF BEYİN CEVABI “En büyük eseri kendisidir; büyük eser- lerin hepsi o büyük eserden dogııuşlır » Akçuraoğlu Yusuf Bey diği milletini yaşatabilmek için, onu asrımızın medeni milletleri seviyesine Yükseltmek istedi. O Türk milletini, €iban tarihinin hayat yanşında yenil- miş şark medeniyetindençekip çıkara- vak, garp medeniyerine doğru iler deriyor. O, dirilik, Çalışma, yarışma, ay dinlik, açıklık, Yerahlik ve düzeniğ #erbestliğe dayanan — gürp medeniye tine Türkleri kavüştururken, başke şark milletleri de Ona uyuyorlar, Gazi yahız Türklere değil, Bürün şarklı- Tara hayat yolünün. kılavüzüdür. Bu gün, bütün şarklılar onun izinde yü- tüyorlar. Gazinin bu eseri milli mik: yastan taşar, beşeri mikyasla ancak ölçülebilir. Gazi, bu pek büyük ese- rile, beşeriyatin tekâmülünde adam Ooğullarına azim hamleler yaptıran insaniyet kahramanlarından biri ol muştur, Bonunla — beraber, Gazinin en büyük eseri şark inkilâbının büyük kahramanı olması da değildir. bence Gazünin en büyük escri, kendisidir; zira saydığım büyük eserlerin hepsi, © en büyük eserden doğmuştur. Akçuraoğlu Yusuf ... AYNİ ZADE TAHSİN BEYİN CEVABI Gazinin hepsi birbirinden büyük olan eserlerinin — senacı büsbütün yeni bir devlet kurmaktır. Yeni mer- kezi, yeni .ımını. ycııl ı..m larile pek mümtaz. bir olan bu yeni devletin ıdı ’lııüyı 'Türkiya cumhuriyeti türk milletinin boynuna asılar 1'dam kararnamesini bürün bir husumet dünyasına meydan nı.ı,ını yırtmak — Süretile — teşkil Tllıklyı cumhuriyeti türk mille- letine mali, iktisadi adli, siyasi bütün hürriyetini temin eylemiştir. 'Türkiya uı—sınıyın temamiyeti milkiyesini ve istiklâlini artik büyük devletlerin müşterek kefaletine değil yalnız kendi hak ve kuvvetine istinat ettirmiştir. “Türkiya cumhuriyeti milli hudut- lan içinde bürtün anasın zindeğistni Sulbun — muhalazasına ve milletinin kealisine tahsis etmiş ve maziye değil en feyyaz prensiplere tevlikan yüzünü temamen istikbale çevirmiş tam asdi, İâyık bir. devletdir. Nihayet Türkiya cumhuriyeti ci- han harbının parçaladığı köhne sal- tanatın, (Sevr) muahedesiyle yaratıl- mak istenilen daha zelil ve hakir, ta- mamen esir bir hükümet heyulâsının yerine en mütektmil, en medeni bir Gevlet olarak kalm olmuştur. Dorülfünun Hukuk Fakülttesi Müderrislerinden Ayni zade B. Tahsin ** * Tahir Bey niçin?” sualine verilecek taalluk etmesi muvafık olacağı fik- rindeyim: Harp devresi, Sulh dev- resi, Birincisinde, Gazinin en büyük e- #eri, itikadımca, mütarekeden sonra —yani vatan en elim ve adeta gimit- TAHİR BEYİN CEVABI siz bir vaziyete düştükten sonra — milletin kabili istifade bütün kuvvet İlerini toplayıp ba küvvetlerin başı- 'a geçmek süretiyle duşmanları, ta- rihte misli görülmemiş bir - tarzda, aziz topraklarımızdan milletimize tam bir istiklâl karandır masıdır. kovması ve Harp devresinde bunu Gazinin en iyük eseri addettiğimin sebepleri- Büyük Gari bizzat kendisi söyle- İmiştir: Filbakika, tarihi nutuklarıs |as, 'Türk Gençliğine karşı vaki Hi- tabelerinde tasvir buyurdukları vazi iyet—ki dahili harici maniler, Tuklar, hatta ihanetlerle doludür, iş- 'te bu vaziyet — içinde milletin vi Karındaki küvvet ve küdrete iman Anketinizin mevzuunu teşkil eden | Ye bu küvvet ve kudceti dahiyane bir “Gazinin en büyük everi nedir ve|Surette sevk ve idarc ederek arzetti. cevabın; | fim mes'ut neticeyi istihitale muvaf- biribirinden Karklı olan, iki devreye| fak olmuğştur. Yok- Halaskârımızın Sulh devresine ait '€en büyük eseri de Cumhüuriyeti tesis etmesidir. Bu kanaatımın esbabı mucibesini, bilmem ki, üzüm uzadıya teşriha lü- zum vâr merdır? Yalnız şu kadarını