21 Haziran 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Aneli. Bene No 1204 Cuma $i haziran 1929 B Tdarehane Abone ve Ilan teretleri B Tatahbül, — Ankam caddesi, No 100 Gazetemiizde çikan yazıların ııuıa—..umıı Zidai g .. Tadmmanla —a ee Milliyet Istanbul, 9011—3019—3913 2 Arte ,.': - ', ». aC a n “ için müldiriyete idir. « * . « — ”a'"""""'“- Maşımaharriri Sitrt meob'ausüa « “" Haai ' 5. BO ha 0 »0 - Edirnekapı sokaklarına da medeniyetin ayağı girdi W yetin büyük anketi Hatise iliyete Türk-İta lya Gazinin enbüyük eserinedir? f Mi ima n D ELi adat İBRAHİM NECMİ BEYİN CEVABI eli üne ink Gazinin En büyük eseri milli mödantkliçi blcup olündel — İgüinden güne inkişaf şuuru yaralmaktır de iktisadi gayeleri vardır. “Bu gaye cenebi sermayesini, hebi sermayedarlarını Ürküt-) matuftur. Bu sütunlarda vesile İle anlattık ki, memle! tin kanunları dairesinde, mu- lll bir kazanç ile iktifa eden, solmıyan eçnebi . sermayesi h Türkiye, dünyanın en emni tiyat ile reddettiğimiz ecne- Üstermayesi büsbütün başka edir. Bizi bü ihtiraza Ükeden, bizde bu hissiyatı do İltan sebepler, büsbütlin bey- re değildir. Türkiyede ecne- Sermayesinin ilk şekli tama- n siyasi idi. Yakm vakitlere dar Türk halkı ecnebi alacak İarın esiri idi. Bu esgaret, naza- Üdeğil, ahtf ve fit ahkâma isti kt ediyordu. İmparatorluğun U ve İktisdi tarihi, acı misal- Hle doludür. Saltanat devrinde üyede işliyen ecnebi serma İinin gayesi, <en'hasis üsüller hbiliride: 'Siyasi ha- yet, iktisadi nufuzdan demişti. Yarım asır evel lenen bu söz, kin “lhtı olan uygunluğundan Bresini kaybetmemiştir. Yal- :Tîitkiyain değil, cihan tari şu hakikati bağırıyor: :7_1'1 zamanlarda iktisadi nu- İ istismar siyaseti diye biraz Muslihane tabirlerle ifade 9- han politika, bütün şumulile Ülü siyasetinden başka birşey üti "Bugün Afrika ve Âsya ğfnm taallük eden mesele- Çit bu zaviyeden' tetkik edin qî:ikıı daha iyi anlaşılıyor Çğek bütün Asya ve Afrika lelerinin hakiki — mahiyeti ve geri milletlerin te- lünü değil, o memleketle- Zalimane usullerle istisma- uriyetin vazifesi devlet esinde Osmanlı iktisat sist. Yıkmak, yerine Türk ikti- Sistemini kurmaktır. Hem Yoruz; hem râdikal islâhat farını hazırlıyoruz. Siyasi a siyasi bir tesir ile karı-| yeridir. - -Bizim hasmane| Edirnekapı-Fatih hattımın resmi küşadında Fatih - Pirnekapı İPanvayı Dünmerasini mahsnsa ile Küşal edildi- Meraslme B.M. Meclisi Reisi Kâzım Pş. Ka.de leşrif buyurdula 1 Mühlddin B. bu münasebelle İrat eti notukla bu hatla İstanulun wınmmugmmmmı Fatih - Edirnekapı tramvay hattının küşat resmi dün akşam üzeri saat eltıda yapılmış merasimde Büyük Millet Meclişi reisi Kâzım paşa hazretlerile Istanbulda bulunan meb'uslar, Vali vekili ve şehremini Muhiddin bey, Halk fırkası müfettişi Hakkı Şinasi paşa Vilâyet ve Emanet erkânı, Merkez kümadanı, Poliğ müdürü, tramvay şirkeli müdiran ye rücsası, matbuat erkânı Ve bir çok davetliler hazır - bulunmuşlardır. Merasime «Eâtih durak yerinde başlahımış şebit bandosu tarafından İstiklâf marşı çalındıktan sonta Muhiddin bey atideki nutku söy Şehremini muhi küşatta irat «Şimdi umumun hizmetine ve is- tifadesine arz etmeye imldn hasıl olan şu önümüzdeki eser, Tatanbu- lun en esaslı İhtiyaclarından birini tatmin odecek derecede ehemmiyeti haizdir. Havasının iyiliği, manzarasının gü zelliği, topografik vaziyetin — geniş müsaadesi sayesinde ta... ceki tarih Terden beri İstanbul halkının büyük Tagbetine mazhar olmuş bulunan bu şirin yerlerden serbest, rahat, tahli- yaptığımız inkilâbı, ikti Çtphesinde de tanlar vardır. Bunu biliyo- Ancak biz - hislerimize ve menfaatlarına, ihtiyaç İktisat kanunlarının ilhamla tabi olmak mecburiyetinde Bu doğru yolda yürürken amillerle de mücadele Süriyetinde kalacağız. Bü- kesiz istifada imkânları ve vasıtala- za bir türlü hazırlanamamıştı. Çok defa mezarların çerçevelediği sokakları inanılmayacak kadar dar, garpık, dolambaçlı olan bu semtler- de tıhhat için ve hayat için bir za- rüret olan hava ve işığın serbestçe ve Jâzım olduğu kadar — işlemesine imkân yoktu. Her karanlık köşe ve her dönemeç, bir gulyabani tesiriyle — gönüllere korku, kasvet ve candan — bıkkınlık telkin ediyordu. Halkunızda medeni Menfi , mukavemetleri kır- kâfi derecede kuv- ü yapmakta bir nevi tir- 2evkı pulanların mahiyet- Şahıs ve zümrelerin hile larının — sırıttığımı da Z. MAHMUT Sürt Mebusu , '.:ı—uım mektepliler müsada- Setkikleri ihtiyaclar inkişaf ettikçe bir aralık öyle bir vaziyet hasıl oldu ki Istan bulun her hangi,bir yerinden Edir- mekapıya gitmek, bir labirent içinde hacce gitmek gibi bir mesele halini aldı. İşte bu çaresizlikler yüzünden *İbir taraftan zengin sınıf bizzarure buralarını terk edip daha müsait bul dükları semtlere adeta hicret eder- ken diğer cehetten Istanbulu ateş- ten bir kemerle ikiye bölen yangın- lardan meskensiz çıkan yüzbine ya- kın hafktan mühim bir fukara kitle- &i ancak bu semtlerin vefakâr, müş- fik ve hal aşina sinesinde yerleşmek imkâamı bulabilmişti. Bu — suretle nufas çoğaliyor, ihtiyaç artıyor ve bilakis bununla — mütenasip olarak bareket ve faailyet imkân ve vemaiti daralmakla beraber maalesef, mahi- yetinde hakikf bir krymet taşıyan bu yerler satış kıymetini hemen kayp etmiş ve her kesin milki elinde fal- desiz bir yük gibi kalmış — bulunu- yordu. Muhterem efendiler: Senelerden beri bu — sıkıntıyı, bü lemiştir. ddin B.in resmi ettiği nutuk dan en hayırlı vatandaşlardan mürek kep bir kısımdır. Bunların — kanaat ve tavazunu daha fazla — suyistimâl etmeye kimsenin salâhiyeti olamaz- dı. Mühterem efendiler; — Tstanbulu- muzun güzel bir talli var, Geçen se- ne bu sıralarda kısıklı tramvay yö- lunu işletmeye açarken merasime ri- yaset buyurmuş olan Büyük Millet Meclisi Reisi Âlisi paşa hazretleri © gün bahşetmiş oldukları — gerefi bugün ibzal etmek lütfunda — bulu- guyorlar. Kendilerine ve eümlenize artı teşekkürat eylerim. Tramvay Direktörünün nutku. Bündan sonra tramvay şirketi di- rektörü M. Kendrof bilmukabele bir nutük söylemiş ve ezcümle demiş- tir ki; Tramvay Şirketinin şehrin utara- Bina masruf bu gibi hidemat ve me- Saisinin semeredar olması — için ge- Tek Hükümeti Cumhuriye ve Maka- u Emabetten ve gerek Emanetin fen servislerinden gördüğü teshilâtı muavenetküraneden bir lisanı şükran ile bilvesile bahsetmeği ve Şehremi- ni muhteremi Muhittin — Beyfendi Hazretlerini de, himematı umranper veranelrinden naşı kemali — samimi- yetle tebrik eylemeği bir vazife bile rek sözüme nihayet veririm. Resmi küşet nasıl yapıldı Bundan sonra Fatih ilk mektebi talebesinden küçük bir hanım — da hattın inşasından dolayı şehremane- 'tın iptidasa gerilmiş olan Kordela Istanbul meb'üsu Abdülhak Hamit bey tarafından kesilmiştir, Kordela kesildikten sonra davetliler — şirket baya binerek Edirnekapıya — kadar Bitmişlerdir. Fatihten Edirne Kapı- ya kadar olan bütün güzergâha ka- din, erkek, büyük, küçük herkes di- Jilmiş tramvayların geçişini memnu- niyetle seyretmişlerdir. — Davetliler zar olunan büfede izaz edilmişlerdir. Burada merasime nihayet verilmiştir mahrumiyet ve mağduriyeti çeken balk bu şehrin en çalışkan, en pâk, müspet mesai ve istihaf! noktasm- Sirkeci—Edirnekapı hattında bu sababdan itibaren seferlere başlana- caktır, mühlemeldir Sabık Babıdli Hukük — müşâvirle- rinden Herant Beyin kızı Madam Manniği cerhetmekle maznun Şakir paşa kerimesi ve İzzet Melih Beyin baldımı Aliye hanım hakkındaki tah- | kikata devam edilmekstedir. Üsküder istintak hakimi Cevat bey dün evrak Üzerinde terkikar kcra etmiştir. Aliye hanımın yarın yahor öbür gün Üsküder adliyesine celbedilerek — malümatına — mürecaar edileceğiştaltmin, edilmektedir. İstneşk “hakimi bunu — müteakip hadisede ismi geçen diğer zevatın İfadeleri ahınacaktır, Şimdiye kadat yapılan tahkikat ve tetkikata göre hadisenin — sebebi şudur. Piyano ve keman bocası M. Ber- ker her iki tarafı da — tanımaktadır. Berker san günlerde Herant efendimin evinde misafir Kalmıştır. Aliye hanım genç artistin bi evde misafir kalma- sını bir İzdiveç başlangıcı addetmiştir. Ve, Aliye hanım bunun üzerine Üs- küdere geçmiş ve malüm cerh vak'ası olmuştur. Aliye — hanımın - Üsküdana müsallâh olarak geldiği melüm olmakla beraber Berkerlmi yoksa Mm.Manniği Mi tehdit etmek üzre geldiği heniiz maltm bulunmamaktadır. Kızının bir Jkinci defa böyle bir badiseye maruz kalmasından endişe ettiğini söyleyen Herant B. Aliye hanundan babeederken diyor ki: *A göle nimn u hadiseyi me gaye We arasında € yapuğını bir türlürühtayam, , Herant / Beyin bu beyanatı Şişli muhkinde büyük bir dedi kodu tev- Mit etmiştir. Zevesi Mm. Mannikten altı seneden beri ayrı yaşayan Keğorg - efendinin bu günlerde mahkemeye —müracast etmesi muhtemeldir. Maznun Aliye hanım, istintak hakimliğinde istievabı esmasında badise günü ağyali ru hiyesinde büyükbir tebeddül olduğunu iddia edecek olursa Aliye hanım müşahede altına alınmak üzre Tibbi adliye sevkedilecektir. Mektepliler Müsakabası 8 inci hafta ediyor.. Bu süale cevap için insan , büyük İzcilerimizden müteşekkil | kortarıcımızın yaptıklarını düşünün hep'et eylülde İtalyaya — | ** bunlardan bangisine (en - büyük) ldlüçe demek lâzım geldiğini adeta tayin BB edemiyor. Tarih sahifalarında(MU- Roma sefirimiz Suat Böy'dün |(STAFA KEMAL) isminin yanı ba- Tevere vapurile ve Brendizi ta x:“:'::: :':;';;;':.:ı'::: rikile “Romaya hareket etmiştir. | 2E GrGk L Suat Bey hareket ederken be- WERE GUN a Na ret veriyor. yanatı atiyede bulunmuştur. Boğrudür Göğrüyü tti Vikalkti — Brendizi tarikile doğruca Jarasında GAZİye ait olanlarr göyle Romaya gidiyorum. Ankarada |bir gözden geçirmek bu hayretin ne büyük reislerimle temas cttim. |Yadar haklı olduğunu gösterebilir: İtalyanlarla siyast münasebetimiz | 1- Anafartalarda dünyayı devir- tevkalâde iyidir. Türk-İtafyan vi |MSB* Mmüktedir bilinen İki — büyük B devletin kara ve deniz kuvvetlerine yaseti günden güne inkişat ea | ee D L D l TAR ve bu yör ve edecektir. sayede devletin ve milletin varlığını Yakında İtalya ile iktisadi va- |koruyan ve kurtaran GAZİdir. ziyetimiz büyük İnkişaf 'devre- | 3- Suriyede bozguna uğramiş ör- Jerine dahli olacaktır. Italyanlarla | dularımızın bekayasını bir araya top Jayarak bu karma karışık döküntü- lerden bir kuvvet yaratan ve bu kuv vetle istilüya kargı duran GAZİ dir. 3- Mütarekeyi müteakıp — yalnıs eenebiler değil bizzat Türkler bile artık Türkiye için hayat ve istiklâi ümidini kesmiş olduğu halde yüksek kalbinde tek başına bu ümidi besli- yen ve onu tahakkuk ettirmek için bemen mücahede meydanına atılan GAZİ dir. 4 Asırlarla süren ümitsiz Inhi- İzamlardan ve onları tamamiryan scn Suat Bey aktı “Mukarrer Uğaret” munktdet yakında Ankarada müzakere ve intaç edilecekrir. Genç neslimizin güzlde izçileri eylülde İtalyaya geleceklerdir. Iz- çilerimizin — seyahatinin İtalyanın samimi muhitinde derin intibalar bırakacağını — şimdiden — tahmin ediyorum. Son safla. Türk- yunan müzakeralı Yanan murabbası pazara geliyor 'Türk- Yunan müzakeratı en 8 inci haftanın en mühim | son ve kat't safhasına girmek haberi nedir ? müsabakası hazirandan — Itibaren başlamıştır. Gelecek cevapları Ea haziran Salı günü akşa- mına kadar kabul edece- giz. Binci haftanın en mühim haberi için alınacak Rivas, Türkihey” metice Emlnn Çarşam ba günü Hân edilecektir. Cevaplarınızı Milliyet mü- sabaka memurluğuna gön- deriniz. NOt: Gi şhhim haberinla ne olduğunu bildirmek ve niçin o etmekle iştirak edilmelidir. Kadriye hanım rine on güne kadar baslanıyor üzeredir. Pazar günü şehrimize gelecek olan M. Diyam andopu: los derhal An. karaya gidecek- l ür. Bugün de Bitaraf reis M. eti reisi Tevfik Kâmil, ikinet y gryaman'de mürahhas Nebil — polos müşavirlerden Mitat ve Kerim Beyler Ankaraya gideceklerdir. Dün köndisile — görüşen — bir kısaca demiştir kk — M Diyamandopulosun ge- tireceği talimatın yeni bir müza- kerye zemin teşkil edip etmi- tarafından tahsis edilen çift 8& ara-|İzmirde muhakemele- | yeceğini bilmiyorum. dei umumiliğine verilmiştir . Ta- lepnamenin — hazırlanmasına bu Sui kast ve taklibi hükümet | gün başlanmıştır. Perşembe gü- maddesinden maznun Kadriye |nünc kadar talepname hazırlana- şirket tarafından Edirne Kapıda ih-| hanımla alakadarlari hakkındaki | rak Müstantiklere iade edilecek tahkikar evrakı üzerinde Müstan-| ve kararname yapılacaktır. tik Hikmet vnazım beyler tara- fından yapılmakta olan tetkikat bitmiştir. Tahkikat evrakı İzmir Müd- Yaptğımız tahkikata nazaran Kadtiye hanımla arkadaşlarının muhakemelerine nibayet 10 gün sonra başlanacaktır. hezimetten kolu kanadı kırılmış zen İnedilen Türk yavrularını bir nefesle canlandırarak insan, pa- ra, ümüt Yöksdllukları İçindefi yep- yeni, taptaze bir millet ordusu çıka- ran ve bu ordu ile iki defa İnönün- de, bir defa da Sakaryada düşmanın tecavüzünü kıran GAZİ dir. $ Asırlardan beri salibin girdiği yere avdet edemiyeceği adeta — bir kanun hükmünü almış olan — hilâli, AFYON KARAHİSARInda birden- bire dünyanın hayret nazarları önün- de yükselterek tekrar İzmire, Bur- saya, Istanbula, Edirneye götüren ve böylece dünyanın devrini değiştiren GAZİ dir. 6- Lozanda Türk milietine bütün mütemeddin milletlerle bir - ayarda muamele ettiren, Almanyanın, Avus turyanın, Bulgaristanın — geçtikleri ağır boyunduruğu Türk milletinin üzerinden atan, asırlardan beri sabık OSMANLI imperatorluğunun omuz larını çökerten imtiyazları ortadan kaldırarak yeni Türkiyeye yeni ve |söecaleli “Glz Büğünt töİnln öilük a Zİ dir. 2 Kurtardığı ve istiklâl yoluna götürdüğü milleti her türlü esaret sultanlık, medretecilik. tekkecilik isimleri al- ytrndaki maddi ve manevf istihdat bo- | yunduruklarını — kıran, Türküyede CUMHURİYETİ. Büyük — Müllet Medtisini, lâyik ruhu uyandıran.Tür klere medeni dünyada bir mevki ver mucizeli İbrahim Necmi Bey diren, onlara bütün medeniyet âle minin müşterek vasıtalarını, meden kayafeti, medeni serpuşu, medeni ya zıyı bahşeden GAZİ dir. Burada ancak ana hatlarını saya bildiğim bu eserlerden yalnıs bir t« neti onu vücuda getireni dünya rihinde mümtaz kılmağa — kâfi Idi Halbuki yalnız Türkiyenin değil, a- deta yirminci asrın yegüne — dahis olan GAZİ bunların hepaini kendin de toplamış, kendi mevcudiyeti mi). letinin göğsünü İftihar ve gurur ik doldurmuştur. Böyle müstesna eser lerle mütemayiz bir tarih mucidesi nin âsarı içinde on büyüğünü seç mek benim gibi âcizlerin — elinder gelir yeylerden değitdir. Mamafi süalinize naçiz BT könaa le şu cevabı vermek isterim: — Fikrimce GAZİnin en — büyük eseri, Türk milletinin muasar mede niyete girmek kudret ve — istidadın: haiz bulunduğunu keşfetmesi ve bu nu yalnız başkalarına — değil, bizta Türk milletinin kendisine de tunat- masıdır. Evet, bütün Türkler ve 'Tü. kiye ile alâkadar bütün insanlar a rasında yalnız GAZİ bu hakikati & rin ve müstesna bir görüşle sezmi 've sonra da bütün dünyaya tanıtmış tır. İkinci Viyana muhasarasından bar kumandanlık muharebesine — kadar bütün dünyanın Türklere — verdiğ kaymet, $1 Ağustos 1922 den itiba ren değişmiştir. Hattâ Türkler bik ancak GAZİnin irşadiyle varlıkla: rını anlamışlar ve nefislerine İtima; duymuslardır. İşte zannımca GAZİnin en büyük eseri bü millf şuuru — yaratmasıdır. Çünkü bu olmasaydı bütün yapılan lar metin ve peyidar bir — temeldon mahrum olurdu. Yalnız bu milli yu ur sayesindedir ki asırlara — sığma: zannedilen teceddüt ve inkilâp eser leri milletin icsbında kaniyle müda fan edecek sürette benimsediği &: mali hükmünü almıştır. İBRAHİM NECMİ ... VASIF BEYİN CEVABI Siirt meb'usu muhteremi Mahmut | kuds! zafer tahakkuk etmeseydi ya Müsabakamıza hüftanın | Gelecek talimatin mahigeti |* kardeşime Gazinin en büyük e- |Pt seri başkumandanlık meydan muha- tine teşekkür etmiş ve bilâhara hat-| haberin tercih edildiğini İzah | muharririmize Tevfik Kâmil bey |”*besinde kasanılan — zaferdir. Bu pılan bütün inkilâplar bir hayal ma iyetinde kalmaktan kurtulamazdı. VASIFP İzmit meb'usu 'Türk matbuat cemiyeti kon- gresi dün saat 13 te Türk ocağı salanunda toplanmıştır. Kongrede Gazi Hazretlerinin Türk matbu- at cemiyeti azasının tazimatına verdikleri cevap okunup alkış- lanmış müteakiben Hey'eti met- keziye intihabına geçilmiştir. İn- tihap Saat 16 da neticelenmiş ve ekseriyet berveçhi zir zevat üze- rinde temerküz etmiştir. Mehmet Asım Bey. Ahmet Şükrü Bey, Hakkı, Tarık Bey, Matbuat kongresi | Btem İzzet Bey, Refik Ahmet Bey, Ali Naci Bey, Abidin Daver Bey, Selim Ragıp Bey, Senih Muammer Bey, Ahmet Kadri * Bey, Ahmet Hidayet Bey, Ali Fuat Bey, Ekrem Reşat Bey, Hüseyin Avni Bey. Vakit geçiktiği için Reis, umu- mi kârip ve haysiyet divamı in- tihabı yarma talik edilmiştir , köngre yarın sast 13 te gene aocakta toplanacaktı ,