20 Haziran 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

perşembe20haziran 1929 İstanbul, Istanbul, Milliyet Güzete ve matbauya Git hususlar için müdiriyete müracaet Möddeti geçen nushalar )0 kuraştur. Öelen evrak geri verii YOUNG PLÂNI İ| Bir kaç gün evel Pariste im- edilen ve Young pılânı adını h tamirat teklifnamesi Avrü tarihi siyasetinde yeni bir in mukaddemesini teşkil e- ik derecede büyük bir ehem- i haizdir. 1924 Daves p - 'aşetinin başlan & olduğu gibi Young pılanı yeni ve cihanşümul siyaset İ iktisat kombinezonlarına ze- hazırlayacak mahiyettedir. harbinin sebebiyet verdi- (Ü 2tetlerden en büyüğü ve en İtlisi iktisadi ve mali buhran- &. Young p lanı Dr. Schaht' Üediği gibi harbin mali nok- hazardan tasfiyesini istihtaf hektedir. Mali tasfiye olma- İta siyasi ve mancvi tasfiyele- imkân yoktur. İşte Young P- mali tasfiye ile diğerlerine açmıs bulunmaktadır. en Eylül zarfında Cinev- Cemiyeti Akvam içtimaları ftasında teşkili kırıılıqrmlî olan mütehassıslar komitesi 3Y çalıştıktan sonra komita nin namına izafe edilen ta- at plânını vücuda getirmiş- " Mütehassısların bu planı li tasdik edilmek üzre Al- iya, Belçika, İngiltere, A- *ika, Fransa, İtalya ve Japon hükümetlerine arzedilmiştir. Mrca mesaisinin ve binbir tür kombinezonların mahsulü o- #lâkadar devletlerin müte- ınca müttefikan kabule Kön görülen Young planının etlerce de tasvip ve tas- tdileceğine şüphe yoktur. Ahl'lınyıc:lı bir kısım efkârı 'e ve bilhassa Nasyona- yeni tarzı tesviyenin aley Ce bulunmakta iseler de Dr. ht'in imzasını taşıyan ve l Almanya için hali hazır- Müsait görülen bu p larım hükümetince de kabul k;!gı tahmin olunabilir. Bu Üirde Young p lanımı şimdi- bir emri vaki addetmek pek Wötalı değildir. Sung pılanı Almanyanın ta gt borçlarını bir Eylül 1929 ünden başlamak ve 31 Mart Senesinde bitirmek üzre 'hiıe raptetmiştir. Bu tak- 4 biri 37, diğeri de 22 sene- “İimak üzre iki devreye ayrıl- " Almanyanın bu devreler a da ödeyeceği taksitlerin u 116 milyar altın marka dır. Yüzde 5 1/2 hesa 1 taksitlerin ana sermaye- Milyar altın marktır. Bu dan 19 milyar altın mar- hsanın hissesine düşmek- ki, bununla Fransa mütte- çe olan borçlarını ödeye- ve tamirat masraflarını İ kapatacaktır. Yeni göre Almanya borçlarını knbadan ödiyecektir: Biri şimendiferleri, diğeri de imperatorluk - bütçesi, P lanının tesis ettiği âynı t sistemi Young p lanin- kısmen kabul - edilmiştir. P lanının vücuda getirdi büyük yenilik beynelmilel ler bankasıdır. Pılân had , tediye, mahsup, ha- SI ire gibi her şeyden e- hç ettiği için bunları tan- icra 1 mahiyetteki muamelâ- etmekle mükellef tesisine lüzum görül- * Bankaların başlıca va- Çaksitlerin tahsil idaresi ğ hlar arasında taksimi- ş“ü':lln noktalarına işa-, l,.. iz Young planının de, tesiri Ren havzasının N:'eğ'b'" başı teşkil eden €nin hüsnü suretle hal ha & cihan sulhu noktai &l büyük bir kazanç —&unu itibarla Young pı tamirat meselesi ile ) _.ynlın devletlere değil, İ Bet dünyasına geniş aldıracak mahiyette- ZEKİ MESUT İdarehane: Ankare ceddesi, No — 100 . Telelan numaraları, Istanbul, 3011 Kusların ficarel 3919—8013 edilmelidir. lmez. Türk tacirlerinin en ziyade müşkülâta uğradıkları ve oradaki mallarının haczaltına aldırdıkları bildirilen Ödesa limanına alt bir hatıra: Hamidiye Odesada olamıza cevabi Bursadan gönderilen deriler güya cenebi malı olduğu gihelle kabul edilmeleri imkânı kat'iyen yokmuş... Bir lacirimiz birinci ücarel mabkemesine müracaalla derilerin ehli hilrece Telkükini ve zarara ziyan verilmesini - dava eli Ruslar hat'i cevaplarıni ölidirdiler Rm_uş.ı ihracat işleri, dün Ödesadan geri gönderilen deriler hakkında Ruslar — tarafından yapılan kat'i tebligat üzerine tamamen içinden çıkılması müşkül ve karışık bir bale gelmiştir, Rus tcaret mümessilliği, iade olunan derilerin Türk malı olmadığı tespit edildiği için kabul edilmediğini ve bunların yerine Türkiye derisi - sevkedildiği olunacağını bildirmiştir. takdirde Rusyaya Ihracına müsaade ücaret müdiriyeti, derhal bu vaziyeti telgrafla İkusat Vekâletine arzetmiş ve bu mesele ile alâkadar olan İstanbül ticaret odasını da Rusların cevabından haberdar etmiştir. Bütün müşkilât Rüsların menşe şehadetname- lerini tanımayarak malları tekrar muayene etmelerinden çıkıyor —ii ” Bütün müşkulatın sebepleri ne? Thm odası, bürün ihtilâfın, deri meselesinde — Rusların, — ücaret müshedesine riayet etmiyerek, Türk menşe - şehadetnamesile — günderilen malları tekrar muayene etmelerinden çıktığı (kanaatındadır. Oda, yeni vaziyet karşısında na gil bir. muamele yapmak - Hüzimgel- diğini vekâlerten İstizan etmiştir. Oda erkânı ne diyor Oda erkânından bir zat bu hu- sosta bir muharririmize demiştir kit — Rusların, gönderdiğimiz deri- lerin bir kısmının ecnebi malı oldu- Zann İddla etmeleri doğru değildir. Oda bu malları muayene eden muhamnmin heyetlerinin hata etme- diği kanaatindedir, Zaten evelce tetkikat esnasında güpheli olan malların iİhracma mü- saade etmemiştir. Meselenin mahiyeti Şimdi iş ticari mahiyetten çıkarak hükümetin muahedeyi tatbik ettirmesi meselesi olmuştar. Bunun - için neticeye intizaren bitaraf kalmağı tercih ediyoruz. Rus- darla asıl ihtilâi bangi malların yerli addedileceği — hususundadır. - Ticarct odası hariçten gelen mallar arasında burada işlenen derileri yerii addediyor. Ruslar nicin yanılıyor? Rusların - yanılmasına sebep — olan eihet Avrapa malları ile Türkiye ma- Har arasında fark oldağuna — zahip olmalarıdır. Halbuki Türk dericiliği gerakki ertiği için ortada böyle bir Kıbrısta yeni harfler maarli müfettişi İbra- him Hakkı Bey Türkiye mek- tepleri hakkında tetkikatta bu- danmak ve maarif hareketile temas etmek için memleketimize tir. İbrakim Hakkı Bey irme ve Bursayada seyahat- lar yaparak bu şehirlerdeki ıonîpı':rl ziyaret etmiştir. Te tanbuldan Ankaraya gidecek ve maarlf erkânıyle temas odecek- tir. İbrahim Hakkı Bey, Kıbrısta mekteplerin yeni harfler ile ted- risata başladığı Kıbrıs mek- teplerinde tedrisatın Türkiye mekteplerinde hemahenk oldu- gunu ve bunun devam edeceği- ni bir muharririmize söylemiştir fark kalmamış ve yerli derileri. ecnebl mallarından tefrik — edilmez — hale gelmiştir. Ruslar, Arkos şirketinin sevketti. Bi mallar için teshilür - göscerdikleri halde doğrudan doğruya Türklerin götürdükleri malları kabul etmiyerek serbest Ücarete ümkân bırakmıyorlar Rusyoya İhracat filen durdu Rusya - ile İhracatimiz tamamçn Ankıtas uğramakla beraber bazı mad- deler üzerinde İhracet filen durmuş Tür.,, derileri geri gönderilen tüccardan Mehmet Eşrei Bey, dün Birinci Ti- güret mahkemesine müracsatla Rus- lar aleyhine dava açmıştır. Bir tactrin davası Mehmet Şeref Bey, Odesadan la- de edilen derilerin Türk malı olup olmadığının mahkemece tespitini ve bu müşkülâr yüzünden vukubulan zarar ve siyanın — Rusl: tazmin ettirilmesini İstemektedir Mumalleyh dün çu vermiştir.; — Ruslar, ( 30) Künunusanide Kgönderdiğimiz derileri ancak şimdi geri göndermişlerdir. Ticaret odası tarafından verilen menşe şahadetna- mesinc rağmen bunların yerine başka mal vermek hukukumuza bir tecavüz mehiyetinde — olduğu için kat'iyen varit olamaz. Biz, Rus — mallarına verilen serbestiden mütekabilen isti- Yade için Ankaraya müracaat ettik İktisat Vekili Bey, bu mesele İle ehemmiyetli surette meşgul olacağını beyan etti., Falih - Bülmekapı İrammayı Şehremanetinden: Fatih, Edirne kapı bulvariyle tramvay hattının resmi küşadı Haziranın yirminci Perşembe günü saat beş buçukta yapılacaktır. İstanbulda bulunan meb'usanı kiram ile meclisi umumi vilâyet ve cemiyeti umumiyei be- lediye azayı muhteremesi - ailele malümatı riyle beraber davetli olduklarından henüz davetnamesini almamış olan zevatın bu ilânı davet mukabilin- de telâkki ederek Fatih tramvay * İstasyonuna teşrifleri rica olunur. & ALİYE HANIM “Mm. Mannik - beni baritbirsurette karşı- ladı, bundan mugber oldum, ve..... Aliye Hm. Mm. Mannik M. Kirkor M. Herant hadiseyi nasil anla- tıyorlar? Herant Efendi: Kizimin haya- tının, tehlikede olmasından korkuyorum.,, diyor. Aliye Hanım efendinin kızı Madam cerheden Şaklr paşanın - kızı ve lazzet Melih be- yin baldızı Aliye hanım hakkındaki tahkikât - mühim bir safhaya da- hil olmuştur.Üs- küldar Çinili polis merkezi cerh ha> Kkındaki — tahki- kâtını ikmal e- derek müddel umumi M Berker liğine tevdi et miştir. Üsküder - müddel umumisi Suat bey bir muharririmize bü hadi- se hakkında bir şey söyleyemiyece- Hini tahkikatın devam etmekte olda- guna söylemiştir. /Mabadi dördüncü sahifaı Mektepliler Müsabakası —e — Haftanın en mühim haberi nedir?.. Müsabaka- * T incl haftanın birlim- cilliğini kazanatt talebelerin fstim l'_l.: neti- © Seiştik. Titei haltada Darüş- şefaka lisesin- den 856 Hallt Bey ea mühim haberi seçmek ve yazmakta y ikinciliği ka- — Halit Bey zanmıştı. Halit Bey 'dün 7 lira olan ikineilik ikramiyesini gaze- temizden almıştır. Bu gün de kendisinin bir resmini derce- diyoruz. Her hafta - birinciden altıncıya kadar mükülat kaza- nan beylerin resimlerini de derce- deceğiz. 8 inci'hafta 8 inci haftanın en mühim haberi nedir ? müsabakası haziran bu günden iti baren başlamıştır. Gelecek cevapları haziran Salı - günü akşa- mına kadar kabül edece- giz. Sinci haftanın en mühim haberi için alınacak netlce E haziran Çarşam ba günü Hân edilecektir. Cevaplarınızı Milliyet mü- sabaka memurluğuna gön- deriniz. ; Müsabakamıza haftanın Not: Ca mahlm taberil e olduğunu bildirmek ve niçin o haberin tercih edildiğini Izah etmekle iştirak edilmelidir. Herant Manniği tebanca ile Üsküdar | Milliyet | EBsaşraea ah rriri Süfürt maeb'uasu Abone ve Han iteretleri Gazetemizde çikan yazıların hukuka mahfuzdar Abome - şartları İlan tarifesi Gaci Sohifede Santimi Sacl Ruslar aleyhinde davalar başladı ve mesele büyüdü... Talimat hazır! Milliyetin büyük anketi Diyamandopulos pazara geliyor Yunanistan bütün rumların etabli edil mesini istiyor.. Atina, eksartitos) — Dün akdedilen ici da M. Paj verilecek — kat'i talimat tespit edilmiştir. Diya mandopulus bu talimatı haml- len Cumartesi günü — buradan — M, Argirepolos Istanbula hareket edecektir. 1 — Tarafeynin bırakıtğı mü- badil emlâkin takdiri kıym&ti bu künğü müzakereden tefrik olu- nüyor. Mübadil - emlâkin kımeti toptan bitaraflar tarafından takdir edileceğ iki taraf da bu takdiri kımeti kabül edecektir. 2 — Diger emlâke gelince her iki hükümet kendi — hudutları dahilinde ve elyevm tahtı iş - göllerinde bulunan —emlâki alı koyacaklar. Bu emlâk firari rumların emlâ kidir fakat - aile reisleri — İstanbulda — bulunan ve dönmek hakkımı haiz olanların emlâki bunları işgal eden muhacir lere tapu verilmemiş ise kendilerine iade olunacaktır. Kezalik her iki hükümet tartfı diğer tebasının kendi- hudutları dahilinde bulunan emlâkini alıko- yacaklar — meselâ — Yunanlıların Anadaludaki ve etabli mların ru mübadele mıntakalarındaki cmlâ- ki Türkiyeye kalıyor. Türkiye muayyen bir kısmı Müstesna Yunan tebaşının İstan- buldaki emlâkini İade edecek geri vermiyeceği emlâki satın alacaktır. Yunanistan garbi Trakya Türk lerinin bazı emlâkini kendileri orada bulunuyorlarsa satın alacak- tır. Yunanistanın Türkiyeye vere- ceği Tazminat 500,000 - İsterlin olmasını teklif ediyorlar. Bu meb- Jâğ Yunanistanın garbi Trakya da alacağı Türk emlâkini mübayaa için veriliyor. Türkiye bu mebla- gdan — 150,000 — isterlinini etabli rumların tahti işgalde bulunan emlâkini mübayaa için — tahsis edecektir. Yunanistan bu — talimatında eİyevm İstanbulda mevcut bütün rumların yeni bir tetkik ve tah- kika tabi tutulmaksızın etabli addolunmasını ve — alancı li mübadele komityonu tarafından kendilerine etabli vesikası veril- mesini teklif etmektedir. 19 Hazin ölüm Haydar Muhiddin be- yin cenaze merasimi Bir müddettenberi bulunan ve evelki gün vefat eden cemiyeti bele diye azasından Haydar Muhid: din beyin cena zesi dün kaldır rılarak Zünbül elendiye defne- dilmiştir. Cena- rabatsız ze merasiminde Hakkı — Şinasi y oydar muniddin paşa, “vali ve- Biy kili ve şehremini — Mühiddin beyle Emanet erkânı, cemiyeti belediye azası, firka mümessilleri ve daha bir Çok Zevat hazır bulunmuştur. Gazinin en büyük eserinedir? İshak Refet beyin cevabı “.Gazinin en büyük eseri yaptığı, yapmakta olduğu tarihtir..,, Anket, şimdiye kadar gazeteleri- mizde gördüğüm anketlere hiç ben- zemiyor: Bu kısa sualin cevabını da hiç bir sualin cevabina — benzeteme dim. Bu ne güzel bir düşünüş, ne ix yi bir buluş, ne kolay bir sual, ne Büç 'ne çetin bir cevap! Ne diyeyim Garzinin en büyük e- | Beri acaba büyük zafer midir? Ama zaferlerin hangisi küçük?.. Harf değiştirmesi Türk dilinin kurtulma Si midir, kanuc / dağişmeleri midir, şapka mıdır, Devlet makinesinin de ğişmesi midir, hür ve müstakil cum- huriyet Türkiyesi midir, yalnız Tür | kiyede değil bütün dünyada kazan- dığı yüksek sevgi, saygı mıdır, yok sa onun her şeyden yüksek olan fe- ragatı mıdır?.. Bir birine bağlı olan - bunlardan, banlara benzereterlerinden birisine işte budur!,. demeğe dilim varmı- yor. Gazinin &n büyük eseri yaptığı, yapmakta olduğu Tarihtir. O bütün Mücsseselerile, bütün mücesirlerile tarihin üştünde ayrı bir tarihtir.Biz ler bü tarihi yaşayanlardan olduğu- muz için şumulini, kudretini doğut | kanlığını gereği gibi düşünüp kav- rayamıyoruz. İnkılâpların yüceliği, durmadan dinlenmeden coşa coşa akan hadise- lerin bir birlerini kovalaması, her biri bimalâyaları andıran varlıklari- le baş döndürürür iken sessiz saraın tısız devrilen, yuvarlanan gölgelerin ALİ EKREM Milletiizin fikir ve vicdanını tenvir ve irşada pek müstesna bir türetle hizmet edeceği aşikâr olan mübeccel sualinizi bendenize de tev cih buyurmanızdan dolayı arzı şük- Tan ederim. Cevabım' şudur: Gazinin en büyük eseri kendisi- dir. Biraz muciz ve binacnaleyh müphem görülebilecek olan şu ceva bi tavzih lâzımsa derim ki: Gazi Mustafa Kemal Türk vatanı nı izmihlâlden ve Türk milletini ce .* KEMAL CENAP Kemal Cevat Bey Gazinin en büyük eseri Türkiye- ye ve Türke dinamik bir hayat ve bu hayatın çaraitini vermiş olması- dir. Asırlarca devam eden Teokrat ve despot rejimin uyuşturucu tesirile siyasi, içtimal ve harsi hayatı zâhi- ren kabili takdir bir kemmiyet teş- ** İshak Refet Bey perde perde silinmeleri, her siliniş. te başka bir güneşin doğması başka bir ufkun acılması — duygularımızı sağırlaştırmış, keçeleştirmiş, nasım- laştırmış desem yeridir. Bu Tarihin öyle dakikaları, &) anları verdır ki: doğurduğu hadir lerin bir teki Asırların karnına sığ- maz. Ne mutlu bu günleri ne mütlu bizlere ki; dünya şairleri- nif, dünya Fatihlı bile doğmayan şeyleri gözlerimizle gördük, ellerimizle tuttuk. İSHAK RE yle görenlere, BEYİN CEVABI halet ölümünden kurtarmak için e- velemirde kendi nefsini en büyük fedakârlık ve en yüksek vukuf ve irfan derecesine İlâ ederek kemali- ne dünyayı hayran etmiş ve sonra bu sayede her eserini beşerin göre- bileceği en bülent ve müstesna bir Mmuvaffakiyet mertebesine isal eyle- miştir. Arz ve teyidi efendim. Darülfünun Müderrislerinden ALI EKREM ihtiramat eylerim BEYİN CEVABI kil etmez gibi görünen Türk heyeti içtimaiyesinde gizli enerjiler bulun- duğunü © keşfetti. Türkün bitgin bir 'zamanında Dumlupınarda düş- man kafasında infilâk eden bu ener H, Türkün hüviyetinde meknuz i- ken Gaziye kadar gelenler bir ta- kım muaddalatın hallile uğraşan a- kademisienler gibi nazariyat saha- sında dolaşarak o kudretin mahiye- tini takdir ve tahmin edemiyorlar di. Dumlapmardan sonra başını yük- selten 'Türk ve Türkiye, eskisi gibi latent değil fakat dinamik ve canlı bir hayat için, kudretinin ebediyeti için bir iksire muhataçtı. Bu iksir, eski rejimlerin Türke tattırmadığı beynetmilel bir iksirdi: Medeni ka- nun, medeni kisve, yazı inkılâbı. Kurtarıcı bir harp yapan büyük kumandanın, içtimal marazlar heki mi gibi âmil olduğu ikinci icraat « bası daha az halâskârmıdır? KEMAL CENAP Tıp Fakültesi Müderrislerinden BÜRHAN CAHİT BEYİN CEVABI (Gazi) nin sürekli dalgalar gibi birbiri peşinden yükselen, deviren, yıkan ve yıkayan inkılâp hamleleri © kadar büyük, o kadar geniş ve o) kadar birbirine bağlıdır ki birini ötekilerden ayırmak müşküldür. Kı yyam, ezgin ve bezgin Türk cemiyeti ne can verdi. Zafer, istilâya nihayet verdi. Çürümüş ve kokmuş ananele- Ti kesip temizleyen, medreseleri, püskülleri, örtüleri toplayıp götü- ren hamlelerde Türkün iliklerine işleyen iptidailiğie, fikir ve hayat sefaletine nihayet verdi. Bu müsel- sel eserleri (Gazi), harf inkılâbile birbirine öyleperçinlediki eğer Türk inkılâp tarihini yazanlar hadisele- rin ve hamlelerin hayret verici ca- zibeşine kapılarak şaşırmazlarsa bi- zi maziden çeken ve nesillerin dili- ni çözen yeni Türk alfabesini, (Ga- zi) nin en büyük eseri olarak kay- dedeceklerdir. BURHAN CAHİT