16 Nisan 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

,_.-aaMmı. İstanbnl, Telgraf Telgraf a Astanbal, Milliyet matbacya cit erushaler T z eliamn KADINLARIN İNTİHAP HAKKI — —oaae— Kadınlatın erkekler- gibi intihap €tmek ve edilmek hakkıra ait mes tle Avrupada Henüz kat'i — surettc halledilmiş değildir. İngiltere, Amc- tika gibi bazı memleketlerde kadır- lara erkekler derecesinde siyasihak- lar bahşetmiş oldukları halde Fran- fa gibi fikir aleminin pişdarlarından olan diğer bazi memleketlerde bu hususta henüz — mütereddit - bulun- maktadırlar. Geçenlerde, kadınların belediye intihabatına iştirak etm leri hakkımdaki toklifin mürekevesi Pransız ayanmeclisi tarafından — te- hir edildi. Bu tehir keyfiyeti kadın intihap hakkının kabul veya reddi Bibi mes'eleyi esasından halletme- mektedir. Mes'ele şimdilik talik e- dilmiş demektir. e Acaba bu mes'elenin gerek Fran-| kada ve gerek kadınlara henüz ini hap halkkı vermiyen diğer memle- ketlerde varacağı netice ne olacak- tır? Bu neticenin nihayet kadınla- Tin da erkekler gibi müsavi haklara | Mazhat olmaları şeklinde — tezahür tdeceğine hiç şüphe yoktur. Bun- dan birkaç ay evel Fransada kadın ların intihap hakkına dair olduk;: Reniş bir anket yapılmıştı. Fra: ikademisi gibi muhafazakâr bir h st bile bu hakın Vetilmesi taraftarıdır. Yukarıda mev uu bahsettiğimiz ayan — meçlisinin falik kararı da ancak 126 muhalif Yeye karşı 175 reyle ittihaz olunmuş tur. Demek ki Pransız kadınlarının | Muvaffakryetine mümanaat edecek | Ortada ciddi bir engel kalmamıştı İş nihayet bir zaman mes'elesine in- | lltar etmiştir. Kadınlarla erkekler arasında, iç- fimai ve siyasi hayatta bir takım iklar tasavvur etmek modası artık T tarafta geçmiştir. Bugünün ha —ç Pati içtimalyesi o kadar müğlak ve | $ötindir ki, kocası çarşıda dükkâ — Pinda kundura diken, ve karısı evde Xak başında çorabmı ören aâile tab- hemen bemen tarihe karışmız- fir, Artık aile teşekkülünde harici Ve dahili hayat yoktur. Bunlar bir- Tine karışmış ve kadınla erkeğin lerek saylerine ihtiyaç gösteren Bir kül olmuştur. Brkekle kadın arasmndaki klarından da siyasi ve Arklara intikal gayreti eski şidde- | Lal kaybetmiştir. Bugünkü — farkın | MA ziyade kadınların eski içtimai “ziyetlerinden doğmuş olduğuna yoktur. Kadın âlemini erket | € muhasım bir vaziyette tasa ü “lemin, t eti î" batıl düşünceler kikat önünde yavaş yavaş za: ktadır. Kadınlar — bazılarının « Gin ettikleri gibi ne lüzumundar Muhafazakâr, ne de — mücsses | seçeMlyetin esaslarını yıkacak d- 'de ihtilâlcidirler. Siyasi hayata Çak ettikleri memleketlerde er T ekseriyetinin tasvibine maz- tir Olan rejimi takviyeden hıql:ıi M"Y düşünmediklerini “pek ala İ Tmişlerdir. | bu sebeplere binaendir ki me- & _:'f hayat yaşıyan memleketler Büz Çların intihap hakkı eğer he- Muhayıa Mmamışsa — bu bir - prensir tfetinden değil, alıştırma Mülahazalarından ileri gel- ir. Her büyük ıslâhat — gihi, ; iyata iştirak etti de biraz fikir ve ih tekâmlilü — mev'elesidi ancak onları kullanmasın temesini bil tiyete dğtkasini b::l:-hlikı—ı ek gibi batıl bir zandan do- nihayet tecrül ve Mekti enlere — verilir. ilk terbiyesini, ilk hayat Veren kadın âlemi İ tlbette kullanmasını < ZEKİ MESUT —— ,, Edirne meb'usu SI: “Burufun beyvıııılî Bi DA A d0 — Bolgar ha Tertik pi SOP Sofya istasyonunda Bilikar hui Bey ile yükt bulan ÜunmiyakEnda örideki beyanatta SOT ÜmiliYe ile Bolgaristen are- kemme YtDam pek semimi ve ede . Olduğunu memnaniy ĞŞ TSDİE cttik. Teyfiy TÜne-de gidecekti Tevfik M. Buruf | tupların birinde bir tütün işinden bahsolunmaktadı SALI - 16 Nisan 999 'ı ! B İdarehane: mv'ıng Ankara caddesi, M 100 E e & Telefon numaraları $ İstanbul, 3911 — 891 hususlar (çin müdüriyete müracan! editmelidir. 0 karaslur. Öslen evrak geri verilmez. ı & Eduruştur 8918 Casuslukla maznun Kasım Ağırceza mahkemesi hakimleri huzurunda basas Kasının muhakemesine başlandı — —>*eance. —— Bu adam devlete ait esrarı yabancılara nasıl satmak istedi |leket iktisadiyatına nafi'glmasını | Maznunun üzerinde İzmit limanına ait ve büyük erkânı harbiye reisinin imzasını havi bir de plan bulundu.. | Kasım üzerinde tutulan planların kendisine ait olmadı- gını söylüyor - Hazreti Muhammede açık mektup davası da beraber görülüyor ——— Devlelln emniyetine dalir esrari lişa etmek, bir ecnebiye casusluk yapmak, müsadesini almadan mecmun çıkırmıı_k. Dini tezyif etmekle maznun kumandan - oğlu Kasım Tevfikin muhakemesine dün sabah Ağırceza mahke- mesinde başlandı. Maznun istiçvap edildi. İsminin Kasım, babasının ismi Tevfik bey olduğunu, Arnavutlukta Ergirde doğduğunu muzilkadan tekaüde sevkedildiğini söyledi. İstintak dalresinin hakkındaki kararnamesi — okundü. Kasım Tevfik erkân ve zabıtanı bahriyeye alt esrarı hükümeti, gayet mahrem kayıtlı sefain tallmatnamesini, Yavuz zırhlısının kömürlük ve makine dalrelerinin tertibat ye uksamını gösterir haritayı, Sedat isminde ecnebi bir | memura para mukabilinde teslim etmiş, Şişli tramvay tevekkuf mahallinde cürmü meşhut halinde yakalandığı zaman üzerinde İzmit limanında mayn tertibatına ait Erkânı harbiyel umumiye relsi Fevzi Paşa Hz.nin imza- sını havi bir de plan zuhur etmiştir. Bahsedilen tütün işi maznunun elyazısı ile İki parolalı mektubu da mındadır. Sedat Beye hitaben yazılmış olan mek- Deniliyor kk rak posasını n aziz arkadaşıma da undan bas evrak me “Tütünü mübayaa ettim. Yalnız özünü derhal dade etmek şartile... komisyonculuğu 400 Türk lirası vermek mecburiyetindeyi Şu mektuptan (_u) ve (posa) tabirlerinden, ele geçirilen evra- kın, suretlerinin İstinsahı ve asıllarının indesi icap ettiği anlaşı byordu. İstintak dairesinin lüzumu muhakeme karanamesi okunduktan sonra, Müddel umumi! Burhanettin bey ittihamınamesini serddetti : Din aleyhindeki yazıları : asım tevfikin bu cürümleri nasıl İşiediğini tasvir eden Burha- nettin Bey mevzuu bahle flillerin Ceza kanununun 133 üncü maddesinle 2inci fıkrası ile 80 inci maddeye mümas olduğunu beyan ettikten sonra dedi ki: *— İkinci cürme gelince “Genç düşünceler,, anamı altında ruhsatsız çıkan mecmuada İslâm dini aleyhindeki tezyifkâr yazı- lardır. Maznun, mecmuada papazlar aleyhinde yazılan makaleler kesildiği takdirde misyonerlerin kendisine 3 bin Ilra vermeği vadettiklerini bazı kimselere söylemiş, filhakika Hazreti Mulam- mede açık mektuplarına devam etmek şartı e papazlar aleyhin- | deki yazıyı 4 üncü nushada kesmiştir.,, Müddel umumilik davayı teşrih ederken maznunun irfan seviyesinin de bu kabil bahislere ve matbuat hayatına girişmesine müsali olmadığı kanaatini de iİlAve etti. Şubatın 16.1ncı gi urhanettin Bey mutalaatını bitirdikten sonra rels Nusret Bey maznuna şu suali sordu : — Şubatın 16 1ncı günü saat 16 buçukta Şişli tram- vay tevekkuf mahallinde mahallebiciye giderken üze- rinde bazı evrak bulunmuş. Bu planları nereden aldın? Hepsini dinledim. Müsade ederseniz hepsine birden cevap vereyim. maznun bu cevabımdan sonra evelden hazırladığı bir tomar kağıdı okumaga başlabı. Reis — Onları sırası geldiği zaman - dinleyeceğiz. Şimdi süali- me cevap ver ?. Süale verdiği cevap: azaun, kağıt! mı okumak şöylece cevap verdi: — Şişlide bulunan hemşiremin evine gitmek Üzre ikon bir için haylı israr etti Sonra silale ea İsta; y Oğda vuky bulmu | lyesi — Tevtik n ğ da kralı öş mülâ- | başkâtibi 'e hağır bulunmuştur. ti — Cumhur şahıs cüzdanının çalındığını İddia ederek üzerimi aramağa başla- di. İki adım ötede karakol olduğu halde oraya bile götürmediler. Plânların arkadaşın Ümer E, tarafından tanzim edildiğini söylemişsin. (Mabadı J inci sahifada) | Ticaret odaları eee — Liman ve Şirketler raporu encümenlere havele edildi seerac — Istanbul — mıntakası “Ticaret odaları üçüncü kongrası dün saat on beş buçukta toplandı. Kongrada, mımtakaya — dahil Ticaret odaları murahhakları ile İktisat vekületine merbgt mücs- ( sesat müdürleri hazır bulunmuş- lardır. Istanlrul Ticar&i müdürü Muhsin Bey, kongrayı açarak kısa bir nutak İrat etiliştir. Muhsin Bey, Cumlhiriyet ida- resinin iktisadi sahadabi feyizli eserlerinden oda kotiralarının memleket için çok ehtmmiyetli olduğunu, ticart ihtiyâçlar ak- kında kongra tarafımtah alına- cak kararların hükümete - arz- edilmesi faideli olacağını söylemiş ve mıntaka kongrasinmı mem- temenni etmiştir. , Bundan sonra azağan İzmit tcaret odası mümessili Hüseyin Bedreddin Beyin kongrasin üç senede bir. olması - hHakkımı verdiği takrir okunmuş've tasvip edilmiştir. Kongra mümüsebetile Gazi hazretlerine Meclis riyase- üne ve Başvekiliml: vekâletine tazimat çeklimesi tekarrür İstandul - Ilmanı şirketler için kongra: odaların kooğra mukarreratını tetkik ötmek lüzre dörder kişilik üç encümen teşkli gdlilmiş ve ancak kongra * geretine bir çay ziyafeti verilmiştir. Bugün cacümen'er toplanarak raporları tetkik edecelilerdir. Kongra ikinci içtimenı.yarın aktederek encümenlerin rapor- larile meşgul olacak ve Cumar- tesi günü mesalsini bitirecçktlr. seswmer —— Afgandaki hey'eti- | mizin aileleri geldi Afganistanda butvnan hey'eti askeriyemizin « — ©> .dün Reşit Paşa vapürlir şehrimize gel mişlerdir, Bu aileler At ganistandan Bombay — ve İskenderiye tar rikile avdet e - mişlerdir. Afganistan - dan gelen hey": eti askeriyemiz relsi Kâzım Pa-, şa Hazretlerinin aileleri İle, mi- ralay Reşit ve — Kâzim Poşa Cemll, binbaşı Halim, yüzbaşı Raşit, Kâzım ve Nami Beylerin aileleridir. Kâzım Paşanın ne zaman gelebileceği malüm değildir. Floryada sanaloryum Bir cenebi grap plaj sahihi İle müzakerede Haber aldığımıza nazı grubu Floryada bazı plajlar ve sıhhi apmak için o kısm arazinin sahibine müracaat etmiştir. Floryada Avrupa otelleri derece- sinde bir otel ve bir de sanatoryum yapmak bu grubün proğramı dahi- Tindedir. Grup burada yapılacak: tesi Avrupadakinden daha >çok muv; fakıiyet / kazanacağı — ve bü memlekete mühi İbrahim Tali bey Müzakere Kat'i saflıada M. Rivas dün akşam Ankaraya gitti Cemal Hüsnü Bey komis- yona bir mektup gönderdi Ankarada cereyan eden Türk |-Yunan müzakaratı bu günlerde kat'i safhaya girecektir. Yunan hükümetinin cevabını hamil bu- lunan Yunan hey'eti baş mürah hası M. Diyamandopulos -dün akşam Aakaraya gitmiştir. M. Diyamantopulos Ankarada bir kaç gün kaldıktan.sonra bura- ya avdet edecektir. | — Komisyon reisi M, Rivas Vi- |küna ile birtaraf azadan M.| |Holstadt ta bu günlerde Anka-; aya gideceklerdir. CEMAL HÜSNÜ BEYİN TEŞEKKÜRÜ Maarif Vekâletine tayin edi- len Cemal Hüsnü bey Muhtetli: komisyona hararetli ve sami- mi bir veda mektubu göndermiş tir. Cemal Hüsnü bey mektu- M. Holştad bunda Ankarada kalması zaru- ret kespettiği cihetle azaya biz-| zat vedaa gelemediğinden mü-| teessir bulunduğunu beyan — et- nekte, mesai arkadaşlarının ha- tırasını da daima muhafaza et- tiğini bildirmektedir. — —ercr Bu hanım kim Dün gece saat 20 raddelerinde | Cağaloğlu caddesinden geçmekte | olan 30-35 yaşlarında temiz gi- yinmiş bir hanım birdenbire yere yuvarlanmıştır. Etraftan yetişenler bamımı bir otomobile koymuşlar ve derhal Sıkhat yorduna nak- letmişlersede, yurda çıkarılmak üzere sedyeye konulduğu zaman terkihayat etmiş olduğunu gör- müşterdir. Eyi bir alleye mensup olduğu tahmin- edilmekle beraber, ha- mımın hüviyeti anlaşılamamıştır. Növbetçi muddei umumilik keye fiyetten erdi Haftanın en mühim haberi Her Türk talebenin işltirak edebileceği müsabaka martesi gününden iti- nisan Cu- |perverler birliği direk baren başlıyacaktır. Pi Anet. Sene W 1141 Ahone 4 Gazetemizde ç Abone / şartları ücretl kul ve İlan 1 yazıların hi ka mahi Dlan tar Sncl dacd <$ ci & Ekumruştur” gerli malı Bir sergi açılacak Ankarada ve Istan- bulda sergi açılması düşünülüyor lli Türk sanayi birliği Ankarada milli mensu- catımızı teşhir için bir sergi açmağa karar verimiştir. Ankaraya — giden * birlik hey'eti bu meseleyi de takip etmiş ve neticede serginin Istanbulda açılmasına karar verilmiştir. Sergiye Iştirak için Fırka- da müzakerat cereyan etmek- tedir. d Ticaret Odası bu sergiye | 2,000 lira ile yardım ede- | cektir. Yerli malları derneği Tılehe birliği yerli malları kullanma derneğini bir cemiyet haline getirecektir. Birlik hükümete müra- caat edecektir. He_yelan mı? Ortaköyde bir kısım yer çöküyor Dünkü nushamızda Ortaköy- deki bir heyelan ihtimalinden bahsetmiğtik. Bu hususta yap- tiğımız teikikata nazaran mev- zuu bahıs heyelan — ihtimalini teyit edecek bazı alâmetler bulunmaktadır. Beşiktaşla Be- bek arasındaki İndifal sahada | kısmi ishidam ve heyelan baş- langıçları vardır. Arazideki çatlaklar, Bebek tılıtımındaki çatlaklar ve Bebekte Kadri Raşit Paşanın küşküladeki bahçesin inhidamı bu ihtimal- leri takviye etmektedir. Bu arazi bir buçuk metro kadar çökmüştür. Polis her ihtimale karşı halkın bu arazlde gezme- sini menetmiştir. İstanbuldan İzmire gönde- rilen üç mevkuf khomünist stanbulda tevkif edilerek İzmir vapuru ile İzmire - gönderilen komünistlerden Doktor Hikmet, Laz Mustafa, kitapçı Hüseyin elendiler dir. İzimir Polis müdü- riyetinde müddel nmumi” Hasan Safiddin, başmuavia Haydar, Polis müdürü —Ömer beyler târafından isticvap edilmişlerdir. Tevkifhanede bulunan komünis- tlerle bunlar arasında müvace- heler yapılmıştır. Yeni gelen üç mevkufla Niko arasında yapılan müvacehe uzun sürmüştür. İstanbuldan - getiri- rilenlerden doktor. Hikmet bey miş ve bu mahkümiyet üç indirilmişti. Mumalleyh geçen- lerde yine Üç ay hapsa mah- küm olmuş ve bu mahkümiyet müddetini bitirmek Üzre. iken şehrimize gönderilmiştir. Madritte nümayiş Madrit, 15 (A — Vat var lehinde bir numayiş tertip etmiştir. 2 inci sahilfemizde : 1— Atine zetesinin safı, & Hüküretla ga- Son haberler 3— Tarlki tefikamız. Temirlenk 3 üncü sahifemizde: Bt dün ilk | Girşinaslığın en yüksek tezahu- | rudür. | nus Emre hakkında tetkil .Casus Kasım harp planlarını nasıl satacakiı?.. Yunus Emre ihtifalinde nuluklar dinlenirken Türk şairi Yanus Emreninnamı dün bütün edebiyat- çıların iştirakile — tfaziz edildi B Halk bilgisi derneği tarafır- f dan tertip edilen Yunus Emre — ihtifali dün Darüliünun konfe- — — rans salonunda icra edilmiştir. Halk bilgisi derneği mümessili Ziya bey celseyi açtı. Bundi sonra Edebiyat fakültesi reisi Köprülü Zade Fuat bey Yanus — Emrenin hayatı, asarı, şahsi- yeti hakkında bir saatlık bir konterans — verdi. Fuat bey, — Yunusun hayatı hakkında kâfl —| malümat bulunmadığını, Sakarya | çıvarında bir köyde doğduğunu, Yunusun yenl bir devir açtığını, eserlerinin milli edebiyat için — kiymetli — Menbalar — oldugunu göyledi : N — Şahesetler her zaman bir — muhiti içtimainin mümessilidirler, Yunus da halkın rahundan aldığı — ilhamlara şahsiyetini katarak - | şaheserler yaratmıştır. Bu günün - gençleri, siz de şaheserler yas ratmak İsterseniz İlhamlarınızı — halkın ruhulndan J Bunu mütcakip Kiz ve Erkek — muallim mektebi talebeleri, Vus nusun saçme şiirlerini okudular. j Güzel sanatlar birliği namına — | Peyami Safa Bey şu nutku Irat © etti: Si Bu günkü nesillerin oğuls | ları edebiyat tarihinin karanlık- ) larını parçaladılar ve aziz Ana- l dolo topraklarında büyük ve | halis bir madenin şah damarım 4 buldular. ; Yünüs Emre ihtifali bu ka- — Ben, güzel sanatlar | edebiyat şubesi, yani ak sa- || kallı — ediplerinden — bıyıkları henliz terlemiş cdebiyat delikan- hlarına varıncaya kadar hepsi nİZ namına onun büyük âlnımı — manevi varlığım olanca hızıyla takdis ediyorum. , i Edebiyat Fakülltesinden Fe- riha hanım da Yunusun - şi'rini — okudu. Bundan sonra şair Ne- cip Fazıl bey Yunus Emre isl: mli bir şirini okumuştur. Bundan sonra Halk - bilğisi derneğinini bir broşürü halka tevzi edilmiştir. Broşürde Yur ve şiirler vardır. Hertarafta ihtifal gaptldı Bu ihtifal aymı günde Ankara İzmir. Konya, Erzurum, Adana, Edirne, Kayserlde de yapılmıştır. Ankrada ihtifal a Ankar 15 CAA) — Halk şallri Yunus Emrenin 640inci yıl dönü | | | | g ! | ;ı | g mü münasebetiyle halk- bilgisi derneği tarafından — bugün - bir ihtifal tertip olunmuştur. ç Adanada Yunus günü Adana, 15 (Milliyer günü barada parlak bir edilmiştir. — Yunus Memurin maaşa-, tına dair kanun| layıhasının metni son haberlerimiz- | de dir.