19 Mart 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İstanbul, , Cumhuriyet vatandaşlığı Baştan başa hakikat ve sami miyetin bir ifadesi olan Başve kilimizin geçen günkü mutukle- ü cümlenin de memleketic derin bir iz VATANC n kalbinde feyizli bir ışık gına şüphe yoktür. Mühterem Rmet Paşa, hükümetin takriri gükün kanununun — yenilenme- Mmesini istediğini $onra(Bu karanı hükü başı olan , büyük Reksicumhurun irşadır ve öğünü “ile vermiştir. Bu Cun ve Ş yaraltı- söyledikten etdevlet | huriyet — vatan- Z, engelsiz yer- üyük Reisicumhurun çok gez söylenmiş her zaman gör tür.) sözleri ile nutkuna devam -etmiştir. Tarihe ve hadisata hâkim olan büyük Gazi; comhuriyetin, cum- daşlığının — evsafını 1 eden faziletlerle kalm olu- bütün li erleşme şizk yayılmasını temin- için türk ânkılâbına malüm . istikame- Yaradılışındı | « Ve ni vermişrir best ve civanmert olan dini ve dünyevi bir takım ve idarelerin “tesiri altında aralık (teb: alışmış Ve bun inliyerek bende) ica- larm - taz- hükümet na karşı adeta 1 altında ve devlet mef ir kin ve husumet beslemeğe başlamı: Sakanat devrinin b bu haleti Büyü büyük " ca farik vas e k millerin den biri de, Türkü'bu gahri © vaziyetten kurtararak onu kendi yaradılışına Ve şerefine - uygün bir hükümet vsulüne, cumhuri olmasıdır. Ancak ba)' adat ve ah etmekte idi. * te kavuşturm saltanat nasıl (te lakları ile yaşayabilmişse, cum huriyet te (vatandaşlık faziletle- tivle kuvvetlenecek, baka bula- r. Bunun için cumhuriyetten mesini temin etmek zarurt idi. İsmet — Paşa — hükümeti, yüksek ideal uğrunda — hiç fedakârlıktan geri — kalmamıştır İnkılâp- ve intikal devrelerinde bu bir Zarüret — görüldi teebirlerd u nasıl ihmal etmemişse, Zaruret lerin zevali üzerine, halk hükü- metinin tabit faaliyetine de en ni vermekte bir ereddür. göstermemiştir. Tarihte her hangi bir hü almış olduğu fazla bir. Sal kendi kendine bıraktığı - görül- müş şeylerden değildir. Fakat bizim hükümetimiz, kendisi ile millet arasında bir zıddiyet gör- Mediği batta bütün ideali &ki rejimlerden bakıye kalmış bir zıddiyet varsa onun izalesine Çalışmak televvuk Ve ayrılık, gaynlık iddia edecek Zihniyette ve m Gene İsm politikam memlekette b Millet — Medlisi- yoktür..) çaşakriri. 'süğgn kahununun de Bi dört sene Zzarfında bile sığmıyacak eyi ) Bunların &n cumhu- ğt evsafının tesis ve olduğu — için de değildir. iyor m 4 meclisten -Büyük büyük —kudret (yüz yıla şeyler yap €hemmiye phesiz riyet Ve takv Birler; atanda: yesine matuf olan ted. N Buan esinde vatı Oaların büyük bir ekse anaar ine gelmiştir ki cumhuriyet hük " n w“'l'wu_ kendilerini yüksek in- vicdin Şıkaran, ve kendile — Ve Çuurundan doğan bir 5 Mettir. Başka türlü' düşün- | it ede onlara da (balk idare- | onlarının, kavvetlerinir, | , Alnamıyacak —hakikannı MA Batırlatmak kifayet eder. | Zeki Mesat — | nüste min kar balife) Nuzahamer | tinin | muvafık bulmadığımdandır. | tık yaşlandığımdan yenl | bir sebep yok! Salhı — 10 Mart 920 İdarehane: Ankara caddesi, M 100 ' » İ Tel ” için ccanl rok geri verlim 5 Hduruştur p var! “Bu harp 3seneden lİ0seneye kadar behemehâl olacaktır!..,, Mı Troçki diyor / KCGDEERAR GAST < ki: bu harp İngiltere ile Amerika arasında olacak- tır. Fakat nereden çıkacağı kestirilemez. Büyük harp nereden çıktı ? ya sığmiyan Bir zamanlar dünya |bu adam Türkiyede gördüğü | misafirperverliğe medyundur. Türkiyeden ve Reisicumhurumuz- dan sitayiş ve fevkalâde hararetle bahseden M.Troçkinin beyanatı Tokaulyııı otelinin küçük ve müte- vazi bir odasında bir zamanlar dünyaya sığmıyan, milyonlarca in- sanın mukadderatına hâkim olan | bir misafir vardır: Leon Troçki... 13 Sene evveli Trnçkv ile tanışırız. daha doğrusu ben onu tanırım, o beni tanımaz. Kendisini evvelâ 1916 senesinde Nevvyorkta konferans Verirken görmüştüm. Harp aleyhine, bilhas- sa Amerikanın harbe girmesi aleyhine söz söylüyordu. İnsan şeklinde tecessüm etmiş her dakika infilâke amade dinamlt kitlesine benzeyen ihtilâlci o zaman Leon Brouştayn idi; Bronştaynın sözleri halâ kulağımda çınlıyor. Üzerimde üyle birtesir bırakmıştır ki ondan sonraki hayat ve faaliyetini hususi bir alâka ile takip ettim Bünun içindir ki dün To- katliyan oötelinin odasında elini sıkarken ve şimdiki adam bana adeta eski bir aşina İle karşılaşıyorum | gibi geldi. Benim tanıdığım Bronştayn ile dün elini sıkdığım Troçki arasında hayli fark vardı. Önüç uzun ve yorucu senenin tarihi yü- zünde okunuyordu. Bir defa, simsiyah saç- ları büsbütün beyazlaşmıştı. Yüzünde derin çizgiler hasıl olmuş, harekâtında eski çeviklik kalmamıştı. Yorgun bir işaret ile bana yer gösterdi. Kendisi de oturdu. Troçkinin ilk sözü ne oldu? Biyük ihuraller yapan ordulara kurmanda eden 'bu küçük boylu İnsanın bariz asabiyet eseri göstermekte olduğunu hayretle müşahede ettim. Bunun sebebini zihnen araştırırken Troçki söze başladı. — Yanlış anlaşılmış, dedi. Türk hüküme- serbestimi dahtit ettiğini ben hiç bir zaman söylemedim . Fransız gazetelerine ma- kaleler yazdım. 6000 kelime tutan bu makolı lerimi Rusça yazmıştım.. Gerek' telgrafla irsal edilirken , gerek tercemede bir çok hâtalar yapıldığını gördüm. Bilakis Türk hükümeti bana büyük misafirperverlik — göstermi; bunun içtn de çok müteşekkirim. Ben buraya gelirken nasıl bir kabul göreceğimi pek bilmi- 'yordum Reisicumhur H. ne Mektup R;ı;ıcumıuı_mı:nerınc bir mektup yazdım, Derhal Vali beyden bir cevap aldım, Bu cevap gazetenizde çıklı ve doğrudur. Türk hü- kümeti biç bir suretle harekâtımı tahdit etme- miştir. Evelâ konsoloshanede kalmak İstememin mebebi, Almacyaya gitmek için müracaatta bu- lunmuştum. Bu cevap çabuk gelecek diye otele çıkmak istememiştim. Fakat uzayınca daha fazla kalmadım. Gazetecileri daha evel kabul edeme- memin #cbebi de resmi bir yerde bunu yapmağı Tareİ Şimdi herkesi gö- Türkiyeden niçin gitmek istiyor ? Mirkiyeden y Aiçla gitmek İstediğimin sebebii T sorabilirsiniz. Lisan ıııım.ııııî ıçlııâ!:r.eA'ı:vI bir lisan öğrenemem Yoksa çok sevdiğim, ve misafirperverliğine şahlt olduğum memleketinizde ikamet etmemek için M. Troçki bundan sonra masa Üzerinde duran İki kitaptan birini aldı . Belliki bu kitapları mü- lâkat İçia hazırlamışeı . Birer küçük kağıt ile işaret koyduğu yerleri açarak dedi ki : im — külliyatımda: cilttir . hakkında yazdığım bazı yazılar f | 'e -Amerika arasında 3 sene yohut t ra büyük bir harp olacağını muharririmize beyan eden Troçkinin demsili bir resmi buradadır. Bir danesini 1409 senesinde yazmıştım. Bu yazımda ve bundan soara yazdığım yazılarda Türkleri o kadar metettim ki bana Türkofil ismini erdiler . Bilirsiniz. 0ozaman Rusyada çok Türk aleyhtarı vardı. Bu Türk sanra Türki- yeye mi l dim. Dos- dum Ceneral Rüş Ordusunun — mümessili olarak Ankaraya yolladım. Türkiyenin istikiğl için mücadelesini çok büyük bir alüka ile takip etllim ve bu mesut neticeden çok Memnun oldum. İstiklâlinizi, bu uğurdakl müca- deleyi büyük. reisinizin Idaresine medyunsunuz. Gazinin büyüklüğü artık dünyaca teslim edilmiş bir hakikattir. Bir hâkikat ki burada tekrar etmekten ben de zevk du- yarım. Türkiye Rusya münasebatı snvyı:ı-ılırliıııııu ni sorüyorsunuz. Bu dalma samimi olmuştur ve samimi olacak- - tır. Siyast sahadakl münasebatın ticaret ve ikti- sat sahasına intikal etmesi temenniye çok şa- yandır. Troçki bundan sonra Sözü Rusyadaki dahili politikaya çevirdi. — Beni bazılar Sovyet aleyhinde zannederler dedi, Bilâkis ben Rüsyadaki hükümetin dostuyum Yalnız cebir ile değil hukuki yollardan yürüyerek şimdiki hükümetin dahili ve harici siyasetini tebdil etmek isteriz. Biz bir fırka değiliz, fırka. iİçinde zümreyiz. aramızdaki Ihtilaf Leninle — ölümü gününden başlıyor. Şuhst bir münazaa değil, fikir ve kanant çarpışmasıdır. Troçkinin gözüyle dünya sonra beynelmilel siyasetten Dünya kati olarak harbe doğru gid yor. Bu harp belki ÜÇ sene, bel. ki beş, belki de on Sene sonra başlar. Fakat her halde başlayacak ve bir İngiliz-Amerikan muhare- besi olacak. Belki evvelâ İngiltere le Amerika ara- sında başlamaz. Nasıl ki eski muharebe Sırbistan ile Avusturya arasında başlamıştı. Fakat nerde başlarsa başlasın mutlaka | İngiliz-Amerika harbı olacak. İngiltere maziyi temsil eder. Amerika istikbali Amerika nereye el fsa karşısında İngiltereyi görüyor. Şimdi denizlerin kükimiyetini istiyor. Bu ne demektir? İngillereyi hâkim me almak, yerine geçmek de- inden yer et mektir. Kelloğ misakı da harbı dacil edetekli Çünkü b misak neyi, menediyor ? : Tecavüzi bir harbi, BifHatbil tecavüz olup olmadığını da tayin ©* P Küvvettiri Bunun içindir ki Amerika Yeniden bir çok kurövazör yapmağa KArarF verdi Rusya: tekrar d ie mülakatım Töfeşekkar ederek *Or Rüsyaya tek “Troçki bu € ağzile cevap vermedi. Boşluğa baka rak hazin hazin güldü ve hem müsbet,hem de menfi bir mana Hade edecek tarzda omuzlarımı mi? çok ka amıştı. - Kendisine kum, Jönecekmisiniz Hllryet Başımakarriri Silrt meb'asa MA RIMCU'T Veda ederken | kaldırdı. Bu vaziyet karşısında ben de bu sual Üzerinde israr etmeden dışarı çıktım.. »» gn İKR_AMİYE Tütün inhisarı erkânına 20 bin lira ikramiye veriliyor İKRAMİYE KIMLERE VERİLECEK ? Tütün Inhisarının Devlet Inhisarı şeklinde fazlal <r- dat temin e- den İdare er- kânına İkra- miye verilme- si hükümetçe takarrür et- miştir. Tevzi olunacak İk- ramiye mıkda- rı 20 bin lira- *& dır. Bu para- nin derece de- - Sayfi Bay rece taksimi şu suretle ya- pılacaktır. Bu günkü sistemi tesis eden Sabık umum müdür Seyfi beye 3000, bu gün- kü varlidatın | tezyidinin te- minine muvaf .e N fak olan Tü- | İnhisar | ve tün müdürü Beh- Adil Be idaresi un.um çet beye 3000, mülga Reji zamanında Hükümet ko- miseri olan Seyfeddin be- ye 1000, mec. lisi idare re- isl Hacı Adil beye 3000 li ra mütebakı 10,000 - Lira behçet bey da - 1500 ve 2000 Lira ara- sinda tehalüf etmek üzre meclis idaro azalarına tevzi edilecektir. Mamafi, umumi müdür Behçet bey, bu hususta he- nüz mukarrer bir şey olma- dığını söylemiştir. ——— c er— — İsmet Pş. Hz. İzmirde münteşir — Azadolu refikimiz yazıyor : Yarış ve islâah encümeni ta- rafından her sene tertip edil- mekte olan yarışlara bu sene martın yirmi dokuzuncu Cuma günü İzmirde başlanacaktır. Yarış encümeni bu sene ya- rışlara — Tevkalâde ehemmiyet vermektedir. Bahususk! bu se- neki yarışlara Avrupadan sot zamanlarda satın alınmış ol cins hayvanların da İştirak €t mesi mükarrer bulnodüğu İÇİT bu ehemmiyet büsbütüm maktadır. ldığı- | Hususl ııır:ır-“”'“,m':,_f:î ee l mıza göre Yarıg GAĞT Pelsi | olan ve yarış c Üide ateden Başveklil- Paşa — hazretlerinin zmirdeki —İik bulunmak — Tariki telekamız: Temirleck 3 üncü sahifemizdi — Yüksek — zedrisat — m zinek ucuzlayacak mı ? Süncü Sahtfemizde: 1— Hava rmpora 2- Felek Gincı sahifemizde: 1> Halka mahsus yazılar g—Sönen işık go” , dün de İki mühim Abone ve İlan Ücretli Gazetemizde çikan yazıların huku Abone şart Nashası X Hakikat.. geçte olsa ken-/ dini gösterdi Garbi Trakyadaki | Türklerin vaziyeti | muhtacı ıslahtır Bitaraf azanın mühim raporo | Muhtelit mübadele komisyonu | Içtima akd etmiştir. Ögleden evel akdedilen celsede Garbi Trakya vaziyeti hakkında bitaraf azadan M. Holstadın vermiş olduğu muhta- | ra okumuştur. M. Holstad rapo- | Funda Garbi Trakyada muhtacı Islah vaziyet mevcut olduğunu buna karşı gelmek için derhal tedabir alınması lâzım - geldiği kanatını İzhar etmiştir. Aldığımız — malümata — göre raporda komlsyonun (28) a ralı kararına da temas edilmiş- tir. 98 numaralı karar: Carbi Tıacyada vaz'ıyet edilen emva- Nwenkule ve gayri menkuüle saliplerine Tazminat ve kira ücretlerinin verilmesi lle büyük emlakin iade edilmesine dalrdir. Bundan maada raporda Garbi Trakyad ahaliain işile meşgul olabilmesi için “EMNİYET HA- VASININ TESİSİ, Jâzım geldigi 1923 senesinde Türklerin mallarının müsadere — edilmiş olduğu beyan edilmektedir. İKİNCİ CELSE Akşam saat(19)da akdedilen Ikinci celse gece yirmi bir bu- çuğa kadar devam etmiştir. Bu celsede geçen Içtimada Yunanlıdar taratından — verilen nota etrafında müzakerat cere- yan etmiştir. Nihayet her iki hükümetin itilâfnamelere riayet etmeleri içla temenniyatta bu- lunulmasına karar verilmiştir. M. Holstadt gidiyor Aınıgıııııı malüâmata göre muhtelit komisyon bitara! Azasından M. Holstadt memle- | ketine gitmek için üç haftdlık mezunlyet almıştır. M. Holsşadt cumartesi günü hareket ede- cektir. *K Atina sefareti Henüz kimin tayin edileceği belli değil Cevat beyin Tokyo sefareti- ne tayini üzerine Atina sefaretir ne Hariciye Vekâleti Mi ” Enis, ve Muhtelit mübadele Daş mürahhası Cemal HOSNÜ beyler. den birinla tayin azılmıştı. . yi I Masnli ve Eyiş beyler “ vazlfelerini tada devam Şacceklerdir. Atina sefaretine meb'uslar- amızdan birinin tayini müuhte- meldir, İntihabat bitti Reyler tasnif ediliyor! Cemiyeti betediye Intihabatı bitmiş, bele- diye önlrele- ilide - reyler tasnif edilme- ge başlanmı İlecekleri ştır. Bazı da- irelörde tasnif bitmilştir. Bir | kısmında da bitmek Üzere- dir. Her tara- | tafırka nam- zetleri ittifak- İR kazanma- dır. _M B Hükümetimiz kuponu tediye etti ( Resmt tebliği son haberlerimizde okuyunuz ) O ğenamanan (” —Üry eri ku ” mahfazdur. İlan tarifesi hct Sahifede Sanim; M. TROÇKİNIİN GAZETEMİZE BEYANATI Önümüzde bir har Ticaret odası umumi kâtipliğinden i 'den Vehbi Bey İstifa etti.. Ticaret odası umumi kâtibi niçin istifa etti ? Söylenen ihtilâf ne olabilir ? Altı seneden beri Istanbul Ticaret Odası kâtibi umu- miliğini ifa etmekte olan Iktısat muallimi Vehbi Bi ahiren — vazifesinden — isti etmiştir. Haber aldığımıza göre Ticaret —Odası — muühitinde bir Jhtilâf vardır. Bu yüzden bir hafta evcl sabık ticaret müsteşarı Vahit Bey de Istifa etmişlir. Bu vaziyet İktısat Vekâletinin de nazarı dik- katını celbetmiş ve dün Ankaraya avdet eden müs- teşar Şakir Bey bu hususta tahkikat yapmıştır. p Vehbi Beyin istifası ka- bul edilmiştir. Kâtibi umu- miliği muvakkaten muha- sebe müdürü Tevfik bey Haya başlamıştır. Bu hususta Oda relslerinden Hamdi bey, dün bir muharririmize de- miştir ki: n “ — Vehbi beyin 05 * edilmi; Yerine YOT zat hakkında MESÜS bir verecektir. ceki er aldığımıza Vehbi beyle Oda reisi Hamdi bey arasında prensip Thtilâfı çıkmıştır. Vehbi bey bu yüzden Istifa zaruretinde kalmıştır. Türk memurlar Vekâleti — müsteşarı şehrimizden İktisat Şakir bey € Ankaraya g- Mmiştir. Dün kendisi ile gö- rüşen bir mu- harrirlmize Şa- kir bey, muh- telif meselelet hakkında çu malümatı ver- miştir. v « Ystanbilü — Şakır Bey mezunen Kelmişeim . Şimdide nvdet ediyorum Ecnebi şirketi ve bankaları- n Türk memur İstihdam etme- meleri hususunda - bin türlü se- bep İCat etmekte olduklarını büllyoruz. Bu — hkuşusta Vâzım geldiği gibi hareket edileceği tabildir. Bir çok şirket ve bane kalar ne kadar Türk memur Istihdam — ettiklerini henüz bil- dirmiş değildirler. ağvedilecek odalar taki tetkikat honüz taç edilmçmişür. Avrupada — bulunan — t mümessülerimizin - göönde raporlar üzerinde Vekülelçe tete | kikat yapılmaktadır. çan Bn