13 Mart 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İstanbul, cı»uiıı'i;—îztî ve Cuma günleri çıkmaya- cağını bildirir. SIHHAT İŞLERİ Bu memlekette sıhbar veshbi | teşkilât meselesi,ancak Cümhuriyet İdare sirkle narzan- dikkata alınmı . Mütlâkiyet İdareler atn, zıhhi , teşkildtn manası olamazdı: Çunkur odi watandaşların; — hayatıma' hiç ' bir gi derin hayat a kiymet - veren idare,, ancak nokrasi idaresidir. 'Türk - Cümhutiyetinin —daha busust bir vaziveti vanlır. O; nu- fus, Hayat ve mülli kı her | memleketten yet yermek zarüret, Gihkat birinci pilâna gifmesini icüp ertriyör. Sıhht teşkilâtm gayesi, yalnız meydüt . hastalerin / todavişi, Ve ikların - tedavişiryven haşta- 1 izalesi değilbunlara katşı tedabir ulmaktır. Gelmiş, Çatmış — bir> Telğketi” - metimetle karşılamak ve GnümTÜA — mücadele ederek mazarratını deletmek ne- kadar - büyük © bir marilet ise, feliketin Vüküüna mani , olacak tedbirleri almış * bulumak — daha yüksek Bir müvaffnkiyettir. 'Türkiyede " birinci - derecede sıtmaya karşı mücadele,saçmak zarareti - vardır. Bu mücadeleye taraf r4baf igirişilmiştir. “Eh ” evel Ankaradan büşltnan sitirin müca- delesi, imdi Üzak sahalara intikal etmiştir. Vaktile. birsıtma Ankara, büğün " bu müzmin liğa karşı en ernin bir şehir hali lmiştit. Ankarada sıtıma artik' tarihe geçmiştir. Sal” menbat tanat idaresinin ihenâli, — bütün Anadahinün — baraklık ve sitma ocağı, haline - iıkilabma, . sebep olmuştu.. Şimdi- sıtmadan kırıları irkı ” kurtarmak için ve Vetimi muavenet. Veki tedbirler almaktadır. Şıhhat we içtimai muavenet vekili mühtetrem — Dr. Refik B. Vekâletin mühtelil mesai ” şube- leri hakkında bize çok kıymetli izahat verdi.Dr. Refik B.. kısmı mahsusumuzda “dercolunan — dik- kate şayan — izahatı verdikten sonra, sözleri ilave ettir “İşte görüyorsunuz ki - devlet sıhbiye teşkilatı elindeki vesait nispeünde âzemi gayretle milletin hayat ve selâmetini koruyacak tedbirleri ihmal etmemekte ve mahalli idarelere-düşen sıbtit va- | gileleri ifa için de teşvik ve ter. gipten bir. ân fariğ bulunmamak- tadır. Bir. kistm hilzüssıhha işle Ande yapılan şeylerin semeresi pek geç toplarır. Biz de buğünkü — mestimizin Mmesut — NCt ini ancak — çok sencler sönra görebileceğiz. Kiverir » ki mistakbel neslimiz — şimdiye kadar gelip geçmiş Ve “yalnız kend n başka bir şey de düşünmemiş- hükömetlerin ihmal ertiği Bıhhiat — ve” sandete — nail g MAHMUT Sürt Mebusu <ı:'2=3337'.':13$" Sadakai fitir İstanbul müttiliğinden: ALÂ EVSAT EDNA koruş kuruş kuruş # » | Buğdaydan 3& 30 26 Arpadan 40 o Hurmadan 156 104 — 78 Üzümden - 156 130 — 104 | 13 Mart 1929 tarihine mü- sadif Çarşamba günü Bay- | ram olduğu ilân olunur. BAYRAM NAMAZI saat — dahika ız 38 6 SI ezuni zevali Çarşamba 13 Mart 920 f adresi: İstanbul, Milliyet Gönete ve mütbaaya cif hasuslar için müdüriye'e mürocant edimelidir. antdeti geçinemskolar 10 haruslar, Gelen evrck geri gerilmez. Nushası S Hdanruuştur SIHHAT IŞLERIMIZ BÜYÜK BİR INKIŞAF ARZEDİYOR Muhterem ıkuyıı:ılımıııı | - | Ankârada — Sıhhiye idarehane: Ankara caddesi, JF 100 Telefin aumarâları İstanbul, 3911 — 2912 — 8918 vekâletinin. değimli - eserlerinden —. Fifzıssıhha - enslitüsü SİHHİYE VEKİLİNİN MÜHİM BEYANATI Vekâlet bütçesine koyduğu yeni tahsisat ile sıtma, İrengi, verem, trahom hastalıklarına karşı açtığı cidali teşdit ve tevsi edecek yeni doğum ve bakım yurtları, verem dispanserleri aç açakaktır Vekâlet ihtiyaç nıspetınde kadrosnu tevsi edeceği gibi etibba noksanını telâfi için de mühtelitf tedbirler almak niyetindedir Sıhhiye vekili Retik vekâletin faaliyeti ve seneye alt mesaisi hakkında bir muharririmi- | ze mühim beyanatta bulunmuştur. * Sıtma, frengi, veremle mücadele En mühim işlerimizden birini 925 !eııeslııdn başladığımız. gıtma mücadelesi teşkil eder. Evelâ Ankarada yapıl- mış olan mücadele Ankara, Eskişehir, Aydın, Denizli, İzmir, Konya, Adana, CebelibereKet, Mersin, Bürsa, Ba- hkesir, Antalya, İzmlt, Samsun, İstanbul - vilâyetlerinin mühim sıtmalı kısimlarını ihtiva edecek surelte genişle- | mektedir. Bu mücadeler büyük faydalar elde edilmektedir. | ashı | Frengi ve Trahom ve Verem ile, Sıtma ile olduğu kadar vasi sahada cldale maalesef muvafiak olamıyoruz. Bunun sebebi de bütçemizin darlığıdır. Bununla beraber Frengi- nin kesif olduğu Siyas hâvalisi ile Orduda ve Bursanın Or- haneli kazasında hususi teşkilât Ie mücadele yaptığımız gibi mukayyet frengililerin resmi tabipler vasıtası ile Mmeccanen tedavisine çalışıyoruz. Trahom için de Malatya ve Gazlayıntap vilâyetlerinde dispanser ve hastane açtık. Diğer sari ve salğın hastalıklar hususunda memleketimiz çok eyi bir vaziyettedir deyebilirim. Kızıl hastalığına karşı tedbirler alınıyor ——— —— Yılmı son dört beş seneden berl Avrupa ve Amerikade lerayı hükmeden büyük Kızıl salgınından maalesci biz de hissedar olduk. Bu hastalığın önüne geçmek adi teda- bir ile pek müşgüldür. Bunun için son senelerde hastalığın amili bir nevi mikropla ihzar olunan bir aşının tatbikine başlardı. Biz de bunu derakap ihzar ettirerek memleketi- mizin en ziyade bulaşık mıntakaları olan Kastomoni, Konya we mülhakalında mecburi olarak tatbik ediyoruz. Bu iki vilâyette onbinden fazla çocuk aşılandı. Eyi netlceler ala- cağımızı ümit ediyoruz. Diğer sari hastalıklar temamile tabli bir vaziyettedir. Çocuk vefıyalı çok izam e izde çocuk vc")ıı n çnk izam edild Bununla beraber çocuk vefiyatının önüne geçmek için bir yandan halkı tenvir etmekle beraber öbür taraftan Konya İve Ankarada Iki Doğum ve Çocuk Bakım Evi tesis etmiştik, Kasabalara fennisurette su isalesi Şehir ve kasubalar hıfzışsıhhasına sit işler de ihmal edilmemiş- tir. Sular Kanuna mucibince - belcdiyelerin kasabalara fenni sürette su İsalesi mecburiyetini şiddetle tatbik etmekteyiz.Şimdiye kadar 18 şekir ve kasabada muntazam ve çok asri tertibatile su getirilmiştir. Diğeribir çok şehir ve kasaba belediyeleri de buna alt plât ve projeleri ihzar ettirmekledir. Kaza sıtma Kunumunun lağım maccralarına alt vaz. ettiği mecburiyete riayetle henlz birkaç belediye mecralarını tanzim etmiştir. Vekâletin bu seneki faaliyeti Önümüzdeki sene mesaisine bütçemizde mülümce bir zanıla hazırlanmaktayız. Bu zam kabul edilirse gelecek sene İçin sıtma mücadelesini daha ziyade tevsi ve Silifkeye teşmil etmek ve ye- miden Eskişehir, Manisa ve Antalya mintakalarım tesis eylemek tasavvurundayız. Mevcut mintakaların da l süretile Gürbi ve “Orta Anadolunun en mühim sıtmalı mahalleri mücadele altına alınmış olacaktır. Bundan başka Sivas, ordu ve OÖrhanelindek! Frengi mücadelelerini daha ziyade takviye ve mücadeleyi Kasta- moul ve Bolu vilâyetlerine de tatbik edeceğiz. Ayni zamanda da İMabadi 2 incü sahifada) m—uhnrtrl Silirt meb'usu NEA INU Tütün işleri 'Umumi müdür Behçet Beyin beyanatı Avrupadâ tütün fab- rikaları açılıyor. Tü- tün kanun layıhası hazirlândı Ahiren ankarddan avdet eden mumi müdüri Tütün nhisar Behçöt bey idareye aitmüh telit mesall hakkında dün Kendisile görü: şen bir muhar- rirtmize'yu m. Yamatı vermişdi: * üzllterec Almdaya ve yiçrede Biref C gara Jabrikası açmağo kurar vermişlir. . Buzt töll tefertüat da halledildikten — Behçet Bey sonra mukaveletet imza edilecektir. Bu fabrika Tarda z sigaraların — Avrupada Tağbet bulaca gından emin bulunuyoruz. Bugün Avrupüda en birin- çi tütün narm aftında satılmakta olan sigzaralar pmı yaptığımız vasat- tütünler / derecesindedir. Hem Avrapalılara eyi tütün içire- ceğiz hem de tütünlerimiz alc: hine rakla memleketler tar hından yapılmakta olan. mentfi propagandanın tesirinin önüne geçecegiz. Bir.de yeni iütün — kanunu dâyihası hı,gırliılmış!ır ki, ber düziha yakınd'Ürteliste müzökere ve detkik edilecektir. Yeni 1 şimdikine” nazaran - bazı - tadildtı ithivaetmektedir.. Beçet bey bil'umum inhisar memurlarına — müvazenel umü- miyeye nakledileceklerine dalr olan haber mımuu da şunla- ri söylemiştir — Ba £ peğpile « hakkımla henüz verilmiş bir karar yok- dur. Mescle müzakere ve tasav- vur halindedir. » —— — ürterrer Balo rezaleti lüğü (ahkır key- fıyetı tebeyyün eder- se ne yapılacak —— len mahut Balo hadisesi hakkm- da Şehremaneti muavinlerinden Hırnıc B. tahkikata devan e- diyor. Seyahat işlerinin kon- trol ve mdrıllzbıısı Emanetin dairei sel yctınde olduğun- dan Hamit B. bu noktadan tah- kikatı tamik-edecek ve baloda türklügü tehzil edecek eğlence- ler olduğu anlaşılırsa o seya- tan menedilecektir. BUGÜN 2 inci sahlfemizde : 1 Atima mektabü r çene Bezeyan ediyor haberler Bir serseri 1 sefiikamize Temirlenk Süncti sahifemizde: — Baytâm öçülesi — stanbulda nasıl geçil * g— Enamul yolunda murahkasları Avrupa —Dün çekilen tayyare piyankosu numaraları 4üncü Sahifemizde: 1 Hava tapörü 3— Fikea 3- Felek 4— Askeri Dahis 5— Sahhi bakis 6— Hikâye, roman, karikatü- Giaci sahifemizde: 1— Halka mahear yazılar Turkuvazda seyyahlara veri-| Yerli malı Giymeye mec- buruz.. - | Servetimizin üçte bi- ri Avrupaya gidiyor Türk Ocaklarının Aç- uğucidal bayrağı al- *tında > hepimiz toplanmalıyız Bize dll.on vazite Tllioclkllı'l lrlırlıı hey'eti- nin kendi Azası için yerli melbusat giymek kararı verdi- gini - yazmıştık. Bir muharriri- mizin elde etilği malümata göre yalmız giyecek eşya için harice vermeğe mecbur olduğumuz pa- ranım mıktarı umum servetimizin üçte ikisinden pek az noksan- dir, Filtakika ecnebi memleket- lerden - memleketimize senede 22,212,419 kilo ağırlığında tam 91,746,385 Hralık imtaa gelmek H, mevcut ev- 7 küsür milyon- dan Ibaret olan bir milletin ser- vetinin en coğunu giyeceğini hasis etlmek zaruretinde kalması bittabi ehemmiyetli bir mesele- dir. Bu itibarıa merkez heyeti- nİn verdiği bu - karar” takdire değer bir keyfiyettir. verdiğimiz paranın bir. kısmimtlilmini de Jpekli ve saire” gibi eşyayi Zai- y) de bedelidir. Bununla beraber mevçut mensuçat fabrikalarımı- zin da ihtiyaçımıza kâfi gele- miyeceği muhakkaktır. Bundan dolayı dala bir müddet ecnebi mamul! maktayiz, Memleketimizde mevcut me- sucat Yabrika ve- imalâthane adedi- 9353 dür. Bünün 0335 adedinde 2 ve 3 kişi 1310 ade- dinde 4 ve 5 kişi, 713 adedinde &6 ve 10 kişi, 223 adedinde 31 ve 20 kişi, 116 adedinde 21 ve 50 Kişi, 36 udedinde 51 ve 100 kişi ve 60 adedinde de 101 ki- şiden fazla amele çalışmak x- Sılıktarağada mensucat fab- Fikasına bir navar gır ki bu müesseseler millit fab- rikalarımızdır. Mensucat fabri- kalarımızın umumi beygir kuv- veti 15,855 tir. Hali hazırda kumaş imâl edebilecek fabrikalarımız, He- reke, Feshame ve saire gibi beş altı fabrikalardır. Bu milli Tabrikalarımız tara- tından imal edilmekte olan ku- maşlar halk taralından rağbete mazhar olmaktadır. Bn fabrika- larımızın - daha ziyade inkişaf ederek ihtiyac: temin edecek bir raddeye getirilmesine — çalışıl- maktadır . Geçenlerde Sanayi ve Maadin bankası tarafından celbedilen —ecnebi mütehassıs fabrikalarımızın inkişafını temin için tetkikat yapmıştı. Bu rapor ahiren İktisal Vekületine gön- derilmiştir. Mutahassıs mezkur Taporunda bir mıktar para sarfı suretile fabrikalarımızın asril- leşeceğini ehemmilyetle kaydet- mektedir. — Abane şartları Türkye — Heriç $ Arlığı AĞ P Ü ö« 130 W (« ımı celbe mecbur bulun- | Abone ve — Tlan On altı Mart martesi günü ei Eyipte büyül yapılacak ve şehitlerin hatırası tebcil edilecektir Evelki günkü nushamızda mütareke esnasında İşgal kuv- vetleri tarafından şehzade ba- şında şehit edilen - eirat için 16 martta bir ihtifal yapılacağını yazmıştık , Bu ihtifalde yapıla- tak merasim proğramı şudur : 1 — Merasim 16 Mari 920 tumartesi günü saat onbirde iyipte defterdar caddesinde u- kerlik şübesinde başlayacaktır. 2 — Merasime - Iştirak ede- cek zevait İçin © gün köprüden saat 9,45 de bir vapur hareket edecektir. 3 — Merasime fırka, vilâyet, kolordu, Sehremaneti, maarif, darülfünun, matbuat erkânile, Türk ocağı,Hilâllaharer Tayyare Himayeyi etfal cemiyetleri,Türk talebe birliği, Spor teşkilâtı mü- |-messilleri iştirak edecektir. 4 — İştirak edecek Kıtaat tertibatı atidedir. A— Sivari Polis mütrezesi B— Muzikâ C— ÂAskeri mektep talebesi ve kıtant R Polis ve zabitet belediye mektep talebesi . R— Esnmaf cemiyetleri.. 5— Meraslm ou birde asker- lik dairesi, önünde, hu sıra ile harekete başlayacak , ve di dayetliler en ünde — hareket edeceklerdir. 6 — Şehitliye — muvasalatla Sıra İle Ordu, Cumhuriyet halk Aırkası türk talebe birliği aa- Komünistler Geçenlerde şehrimizde bir komünist beyannamesi bu- lunmuştu. Bu hususta yapı- lan tahkikat bitmiştir. Netice şudur: Buradakli beyanname es- kiden kalmıştır. İzmirdeki komünist maznunları ile alâ- kası yoktur ve burada kimse- t de tevkli ıılınııııııııuıı'. | İKAZA TAHKİKATI Kayanın düşmesile müsademenin vukuu arasında ancak iki dakika geçti Doğançayla Geyve arasında vukubulan tren kazası tahkikatı I dün bitmiştir. İ , Bu mesele ile ehemmiyetli surelte meşgul olan Devlet de- mir yolları umum! müdürü Ha- şim Bey, tahkikatın neticesine dalr şu Izahatı vermiştir : — Hattın üzerine düşen taşın otuz metro İrtifamda bir tepe- den koptuğu ve yuv irken tiç parçaya ayrılarak yolun tüne isabel ettiği anlaşılmıştır.. Tren, Bu sukuttan İki dakika sonra oradan geçerek kazaya maruz kalmıştır. Taş rayları bozduğu için tren yoldan çık- mıştır. O esnada İokomotifin mulat sür'atle seyrettiği ve yol bekçisinin vazilesi başında bu- landuğu — tespit edilmiş olup mes'uliyeti mucip bir şey yoktur.. Kanlı numayişler | Bombay, 12 (AA) — Suraya | denilen istiklâl günü dün burada bir çok gler tertibi suretiyle Bn mitingler esna: ecnebt — memleketlerden ithal olunan , mensucata — karşı boykotaj yapılması iltizam olun musı ar. Sözden file geçen nüma, yişciler zorla gasbetmiş oldukları üeretleri Hazetemizde çikan yazıların hukuku mahfazdar Baci Sahifede s..n imi Saci —« Şehitler ıhtıfalı Cu- j İlan tarifesi Müakabelei bilmisi! kanunu ikt sından olarak sohipldri — dur bulunmuyaa Yunan emlâki hakki da müamele - yapıldığını - söyle Ha Düfterdür Şefik bey —— “YUN Ah EMLÂKİ Varidat gayı gayri müba- dillere tevzi ediliyor plkrdn e z Mükabelei bilmisil ka- nununun tatbiki Gözü mübadillerin. terfiki için bazı mükarrerat — ittihaz olunduğanu yazmıştık. Bu cümle- den olarak Türkiyede bulun- miysin ve vekiller ile idare o- dünan — Yunanlı emlükine — de vaz'iyet edilmektedir. Eğasen kanun mucibince eski- denberi burada bulumıyan Yunan- hların emlâkine vaziyet olunma- ktadır. Vekilleri vasıtasile idare olunan Yunan emlâki şehrimiz- de 60-70 kadardır, ve- bunlar büyük mebanidir. — Bunların- varidatı da gayri- mübadillerden — Yunanistanda emlâki bulünanlara tevzi eül- | decektir. ' Bu mes'ele hâkkında dün bir — muharririmize — Defterdar Şefik bey demiştir Ki * Z « Veni bir şey yoktur. Kadun eskidir. Bir buçuk sene- den beri bu muamelc yapılıyor. Mukabelel bilmisil kanunu İkti- zasındandır. Bu gün (dün) bir akşam — gazetesinden — telefon ettiler. Mütegayyip Yunanlı emlâki- ne ötedenberi vazıyet müame- lesine devam edildiğini söyle- dim; ifadem “üç günden beri,, şeklinde çıkmış, Bunda sehiv vardır, aslı yöktür. Çünkü bu gibi emlâkin vaziyeti tahakkuk ettikçe vaziyet olunuyor,, Bu mesele hakkında mubte- lit mübadele komisyonu Türk hey'eti ademi malümat beyan etmektedir. Yalnız bazı mahafilde hükümetimizin gayri mübadil- derin — vaziyetlerini ıslal için ciddi tedbirler aldığı söylenmek- yen üzerine dün mukarrer olmasına reğmen tir. Aldığı. mız malümata Köre — içtimmin tehiri Türk bey'etinin Ankara- dan bazı talimata intizar et- mekte olmasından ileri gelmiş- hekimi Cumartesi günü başlı- yoruz BÜRHAN CAHİT