28 Şubat 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

ea eli AAA SF ŞAĞ PDSSĞA İ İstanbul, Ankara caddesi, AF 100 Telgraf adresi: İstanbul, Milliyet Ganete ve matbaaya cit hususlar için y Müddeti şeçennushalar 10 kurustur.. Gelen evrak gerl verilmez. G” İdarehane: Telefon numaraları: İstanbul, 38911 — 8912 — 3918 ——— SİLÂHLANMA YARIŞI . ——ece—— Hayat ve fikir; nihayet bir nok- tada” bârışıp — birlesinceye kadar, ekseriya' ayrı ayrı yollar takip eder- ler. Hayat, sevki tabit ve ihtiyatların azgın ve ihatçı bir çocuğudur. Fikir, Yükselmek istiyen aklın, daha eyiye daha doğruya, daha- güzele mütehas- sir olan vicdanın mahsulüdür. Hayat ekseriya didişmeyi - ve çarpışmayı amirdir. Fikir- ise sulh ve -adalet ister. Yüksek insanlık hiç şüphesiz fikrin zaferinden doğacaktır. Fakat her şerefli zafer gibi, bu da pek çok fedakârlıklar, — çetin — musademeler mahsulü olacaktır. Bir taraftan Kellog misükı devlet- ler tarafından tasdik edilmekte iken diğer taraftan büyük milletler arasında gizli veya aşikâr bir silâhlanma ya- tışı devam etmektedir. Kellog misakı beynelmilel sulh ve müş: tak olan beşeriyetin güzel fikirlerin- den biridir. Bu fikir harbin hiç olmazsa bazı şerait alcaında ortadan kaldırılma- sını- istihdaf/ etmektedir. O yörüye dursün!? DDiğer taraftan ihtiras ve ar- zuların baziçesi olan hayat müdalfaa ve hücum; vasıtâlarını da düşünmek- ten hali kalmamaktadır. Hayat ve bilhassa beynelmilel hayat yeni fikir- lere — göre, yeni - telakkilere göre yeni şeklini bulmadıkça — bu zıddıyetin - devam edeceğine.. şüphe yoktur. g Silâhlanma yarışmın “en “ziyade dikkat ve endişeyi celbedei' safhası- nin iki - gurupta — tebarüz -ettiğini görüyoruz. Bu guruplardan birinösini İngiltere ile “Amerika, ikincisini de Fransa ile İtalya teşkil etmektedir. Anglo- Sakson âlemine mensup olan İngiltere ile Amerika arasındaki siyasi ve iktisadi nufuz yarışı son seneler zarfında cihan siyasetinin en başlı meselelerinden birini teşkil etmeğe başl Cihan harbinden - evelki zamana kadar Anglo- Sakson âlemi- nin merkezi sıkleti Londrada bulun- makta ve başlıca kuvvetini de İngtliz filosu temsil eylemekte idi; Harp bu vaziyeti hayli değiştirmiştir. Amerikanın fakir düşen "Avrupa zararına bütün dünyada iktisadi bir hakimiyet tesis etmiş olması hiç şüp- | hesiz siyasi hegemonya iddiasına H nıçnıuı—rrlı-ı Sijr't mmeb'usu M ARINEU'E 3 A ö ai lıo ua yenlll ne | cretleri. —— M Gazetemizdö- çikan -yazilürın ” hükükü * mâhfazdür Abone şartları y İlan- tarifesi - Türkye Hariç Gnci Sahifede Sanıiml 25 ku ylığı 400 ha. 8 ha. bnci « « 50 « 750 « H « 4ncd « « 88 « HO0 < 2700 < $ ci e « 200 Hi — SN KĞÜ MENL Z B KARADENİZ BOĞAZINI BUZLAR Mİ Boğaz haricinde buzlar Rus ve Bulgar sahillerinden kopan cumudiyeler irili ufaklı parçalar halinde Boğaz methalinde yığılıyor Dün karadenizden gelen İnönü, Sakarya vapurları içeriye girmek için müşkilâta uğramışlar Tahlisiye idaresile Sakarya kaptanının muharririmize beyanatı Kara deniz de büyük cumudiyeler Goçın hafta Istanbulda ve Karadenizde hüküm süren şiddetli kar fırtıması esnâ- sında Varna, Burgaz, Köstence limanlarının - methallerile Karadenizdeki Rus sahilleri kıs- men incimat etmiş, bu havalide seyrü sefer inkıtaa oğramıştı. Buz kitleleri nereden geliyor ? Son günlerde havaların ısınması. üzerine bu buz kitleleri çözülmüş, seyyar cumu- diyeler halinde Karadenizde cenuba- doğru yüzmeğe balamıştır. Varna konsolosumuz ile 'Rus ve Bulgar memurini bahriyesi bu buz tabakasının seyrusefer için arzettiği tehlikeyi Liman müdüriyetine vaktuzamanında bildirdik- lerinden Keyfiyet mütayakkız bulunmak içİn vapur acen- talarına bildirilmiştir. ç i 7 Mil uzunluğunda bir buz parçası da meydan veren bir amil ol ııigiltere, *Amörika' karşısında, Çöktan, anevi faaliyet iddidlarından Waz- geçmiş ve deniz kuvvetlerinde mü- davi bir vaziyetin kabüulüne rıza gös- termiştir. Fakat Anglo - Sakson dün- yasının çok zengin ve çok mağrur Bir uZzvunu — teşkil “eden - Amerika baş almak iddiasından Teragat etme- miştir. Bunun içindir ki Kellog. misakının — tastikinı — müteakıp — he- men yeniden 15 kruvazörün inşası karat altına alınmişur; İngilterenin de deniz kuvvetlerinin tahdidi hakkında bir uzlaşma vuku buluncaya kadar, mukabil. tedbirlerini almakta olduğu- na şüphe yoktur. y İkinci derecede diğer mühim bir silâh- lanma yarışı da Akdeniz havasında Baş- lamıştır. Bu varışın rakipleri de Latin âleminin iki kuvvetli uzvu olan İtalya ile Fransadır. Mussolininin — siyasi telakkileri " malümadur. - Beynelmilel hayatın hali hazırında kuvvete büyük. bir ehemmiyet atfeden İtalyan hükü- met Teisi programımı adım adım takip etmektedir. Bu. program / meyanında” İtalyan #ilosünun — yeni inşaat ile küvvetlen: dirilmesine-ait olan - tedbirler geçen- lerde nazırlar , meclisinin tasvibine iktiran eylemiştir. Akdenizde - hayati menfaatlara malik olduğunu ve büyük Vr müstemleke imparatorluğunu mü- dafaaya —mecbur> bulunduğunu iddia eden Fransa İtâlyanın bu teşebbüs- lerine lâkayt değildir. O da statükoyu muhalaza için mukabil tedbirler itti- hazından geri kalmamaktadır. Adeta denilebilir ki »bugünkü sulh ve mü- salemet fikrinin istinat noktası silâh kuvvetidir. Bu telakkinin. değişmesi ve dikrin nihayet ihtirasa galebe çalması için daha epeyce beklemek lâzımdır. ZEKİ MESUT Baro intihabı Yeniden yapılmak için hey'eti umumiye karar verecek li pis Barodaki intihabatta cereyan münakaşaları yazmıştık. İntiha- batın tecdit edileceği söylen- mektedir. Reisi sanilik ve inzi- bat âzalığı intihabatının ne su- retle cereyan ettiği tetkik edil- mektedir. — İntihabatın tecdidi için meclisi inzibat kararı kâfi gelmemektedir. Bu hususta he- y'eti umumiyenin tecdit kararı vermesi ve intihabın yeniden riça edilmesi muhtemeldir. ğ velki -Bulgar ajansıda.. ik tulünde muazzam Emüg::ıîenm karadenizde %&üğünü tebliğ etmiştir Karadenizde seyrüsefer eden vapurlar için büyük bir tehlike teşkil eden bu büyük buz hakkında alâkadar makamata mütemmim yeni bir malümat gelmemiştir. Boğaz haricinde büyük buz parçaları Fakat şlmalden cenuba akıp gelen irili ufaklı buz kitleleri -Boğazın methalinde mutemadiyen teraküm ve Boğazdan girip çıkan vapurlar için büyük bir tehlike teşkil etmektedir. Hattâ Bulgar ajansının mevcudiyetini bildirdiği büyük buz dağı erimez ve çözülmezse ve akın- tının tesirile cenuba doğru bir istikamet takip ederse Boğazın methalini kapaması müsteb'at değildir. Netekim Boğaz. haricinde -dün yığılan buz parçaları pek ziyade çogaldığı görülmüştür. ; Sakarya ile İnönü ün karadenizden lima, gelen Sakarya ve İnönü vapurları bu buz parçaları arasından bir geçit bula- rak içeriye girmek için büyük müşkülâta - rast gelmişler ve güçlükle Bogaza ğirmişlerdir. İki vapur kaptanının mehareti sayesinde vapürlar kazasiz ve arızasız İlmana gelmişlerdir. Tahlisiye idaresi ne diyor Bu hususta _ma!ümatınn' müracdat ettigğimiz - Tahlisiye demiştir ki : — Evelce Rus limanlarından. cenuba doğru buz parçalarının geldi- Zini bildirdiler. Biz de bünü bütün kıı_mpaııyrılura tebliğ ettik . Hakikaten buz parçaları Boğaza kadar geldi. Demek ki Boğaz methalinde bu buz parçaları çoğalmış ki İnönü ve Sakarya vapurları müşkülâta uğramışlar. ğ Sakarya kaptanı ne diyor - Sakaryu kaptanı ,da, malümatıra müracaat eden inuharrtrimize şu beyanatta bulunmuştur: f İ SSi #— Filhakika Karadeniz boğazı haricinde bir - cumudiyeye rast geldik. Yolumuzu degiştirdiğimiz için bilâ hadise limana girdik ., Havalar ısınmış olduğu cihetle şimalden gelen buzların erimesi kuvvetle muhtemeldir. Zabıtlar s;r’atî; tutuİacak İstenegrafi kursundan çıkanlar dakihada 200 heceden iazla zabıt tutuyorlar idaresi Ankara, 27 ( milliyet ) — Teşrinevelin on üçünde Ankarada ticaret mektebinde açılan istenegrafi kursu hitam bulmuş, bugün bir hey'et huzurunda imtihanlar yapılmıştır. Saat tecrübelerinde bazı efendiler dakikada 200 heceden fazla zabıt tutmağa muvaf- fak olmuşlardır. Eü küvvetli bir zabıt kâtibinin Arap harflerile sur'ati, dakikada 170 - 180 hece arasındadır. * UN ÇOK Yeni bir meseledaha çıktı, hile mi yapılıyor ? KANADA UNLARININ ÇUVALLARI DEĞİŞ- TİRİLİYOR Bu değişiklik bilhassa Mar- silyada yapılmaktadir Un r —m İ DEĞİMLİ BİR TAMİM İsmet pş. hazretleri- nin Maarif mensup- larına teşekkürleri Ankara, 24 ( milliyet ) — İs- met paşa hz. maarif vekâletin- den istifası hasebile atideki tamimi yazmıştır: a ei -“&Maarif Vekâletiniri pek'değimli TEVZİAT Dün verilen kararlar »» BDİLDİ Garbi Trakyalilar_ıh talepleri Dün toplanan gayri mübadil- ler cemiyeti idare hey'eti şu Iki mühim meseleyi görüşmüştür. 1- Yunanistanda emlâki ©- lup ta iade edilmeyenlere yapı- lacak tevzlat ,-2- Kongranın ne işlerinin müstekil bir vekil tarafın: Amerika ve Marsilyaya külliyetli miktarda un - siparişleri yapıl- maiştır. Bunların mühim bir kıs- mının yakında vürüdu beklen- mektedir; Fakat, dün bu un iş- lerinde 'yeni bir mesele cıkmıştır. Şehrimizdeki buğday tacirle- ri, hükümetimizle ticaret mua- hedesi akdetmemiş olan“Kanada,, bıı’ııgı::ylın ©n beş' misli resme tabiolduğu halı biristifade Kazalllş. Vai dan görül imkân - bırakmak üzre bu vekâletten. affını reisi < cumhur hazretlerinden istirham ettim. Hükümetin başlıca temel işlarınden olan ” Maarif Vekâletlnin #fakiyetleri için bundan sonra dıî çalışacâğım . Gördüğüm samimi yardımdan dolayı maarif arkadaş- larıma saygılı teşekkürlerimi tak- dim ederim . ,, t yeni vekil Vasıf bey bugün yaya gönderi çuval- ları Geğiştirilerek memleketimize az resjimle ithaline teşebbilse dil- diğini , bundan hem hükümetin ve hem de buğday Aacirlerinin zarara uğradığını söylemektedir. Alâkadarlar, hükümete müraca- atla Kanadı buğday mani olan ağır resim , tenzil edildiği takdirde vaziyetin, hal- kin lehine olarak iyileşmiş ola- cağı ve bunun te'sirile ekmeğin ucuzlaması muhtemel olduğunu bildirmeği muvafık — görmekte- dir. Bu suretle çuval başına bir buçuk lira fark olacağı İçin | ekmeğin (60) para kadar ' ten- zili mümkün ola görülmektedir. muhakkak gelerek — tebrikleri Okabul etmiıştir. ea ? Vasıf Beyin tamimi ; Vasıf Bey maarif teskilâtına Ve anın bütün mensuplarının muva- gün topla sı lâzım geleceği etrafında müzakerat. ——— — Aldığımız malümata — göre Garbi Trakyada emlâki musa- dere edilmiş olanların da bu İ istifade leri için TEVZİAT YİNE TEHİR | Vilâyet ve, Emâanete Git mühtelif işler hakkırıda gazetemize izahatta bulunan Muhittin Bey muhtelit komisyona müracaat etmişlerdir. Bu müracaat komis- yon tarafından cemiyete bildi- tir. D.uııku Açtimada bu mesele etrafında müzakerat- olmuş , yet — Garbt — Traky ın talepleri tefsire muhtaç - görül- düğünden komisyona ona göre Tak_sim abidesi Cumhuriyet abidesi hakkında Muhittin -- beyin beyanatı cevap verilmiştir. Bunun neti si olarak tevzlat işi bir miülddet için daha te'hir edilmiştir. — Nihayet kongranın toplanması selesi görüşülmüştür. Kongra “ Maarif Vekâleti- vazifesine on beş marttan sonra Türk ü g K ktır. bugün başladı muz Gazi Mustafa Kemal Haz: retlerinin inkilabımız için işaret ettiği müsbet hedeflere - doğru küdretli. “hamlelerle — ilerleyen şuurlu ve necip halkımızı fennin ve' bilginin bütün feyzlerinden müstefit etimnek gibi - kudsi bir gayeye varımak vazifesiyle mü- kellefiz , j Büyük işi başarmak için mes- AMERİKA SEFİRİ 1STANBULDAKİ ngIRIN' TEB- #DİLE -DOĞRUS DEĞİLDİR Sefir namzeti olduğu söylenen Zatın izahatı ERESİR Ce LN Dört gün sonra yeni Ame- rika reisi cumhuru M. Hoover 1 Vazifesi başına geçecektir. Ame- rikada reisi sumhur - degi- şince. bir .çok, memurlar da değişir. Bu ara- hk bilhassa sefaretlerde tebeddülât ya- uhır . Bu me- yanda Ameri- kanın Türkiye Amerika sefiri sefiri Mr.“Grevv., M. “Grevv., nun da değişe- ceği ve yerine Metro --Goldvyn mayer film- şirketi müdürü-Mr. Louis B. mayerin tayin edileceği bildirilmiştir . n Bu haber Amerika sefaret- hanesinde tekzip edildiği gibi, son posta İle gelen - Amerika gazeteleri de bunun asılsız ol- duğunu yazmaktadır. Mr. Mayer bir mesele hakkında — Herald gazetesine demiştir ki: --Ben hiç bir memuriyet için namzet değilim: Türkiye sefaretinin bana teklif edildiği doğru değildir. Esâsen Mr. Hooöver henüz vazifesi başına geçmemiştir. ? BUĞGÜN 2 inci sıhlıeirrizde k 1— Türkiye - Yunan inkıtar mes'uliyeti kimde ? 2— Algan Kralı bazretlerinin yeni muvaffakiyeti 8— Son haberler. 4— Tarihi tefrikamız: Temirlenk 3 üncü sahifemizde: 1— Kadriye hanım hakkındaki tahki- kat ne oldu? müzakeratının 4üncü Sahifemizde: 1— Hava raporu 2— Fıkra 3— Felek 4— Kadın gözüyle 5— Roman, Hikâye, Kariketür. G6 ıncı sahifemizde Halka mahsus yazılar *i şlarımın. devlet memurla- orının ve münevverlerimizin mü- zaheretlerine- güveniyorum. Aziz. 've kiymetli arkadaşım merlinm” tasvibiyle ve derin bir Vuküf ve imanla yürüdüğü mesai yolunda hatırasını tebcil ve elem ile yad ederek çalışacağım . , 3 ' Bî_ıî kaza ai gena a Müsademe rihtımda runun yanlış . manev- rası buna sebep oldu! Dün sabah limanda bir vapur kazası olmuştur. Fransız bandı- ralı “Tadla,, vapuru rıhtımdan hareketi esnasında yaptığı yanlış 'bir. - manevre. - yüzünden - İzmir “vapuruna bindirmiştir. - O sırada şamandırada bağlı düran İzmir vapuru ile bu musademe çok şiddetli- olm )Ş ve İzmir arkadan izmir vapuru ehemmiyetli — surette — - hasara Oğramıştır. sefayin- derhal “Tatlanın mensup olduğu kumpanyayı protosto et- miştir. Ticareti bahriye müdürü, İzmir vapurunu muayene. ettirecek, ha- sarı sefer icrasına mani görürse İzmir yarınki”seferini yapamıya- cak ve yerine başka bir vapur gönderilecektir. “Necati beyin yüksek Meclisin | İzmir vapuru ehem- /miyetli hasara uğradı oldu ve Tad!a vapu- Bu musademe - üzerine Seyri- “İRAN SEFİRİ CEMİYETİ- -AKVAMA GİDİYOR İran sefiri “dün sabahki eks- presle - Ankaradan şehrimize gelmiştir. Se- B hd S tinin Cemiyeti akvamda mü- rahhası oldu- ye- 'gidecek &-| t Fakat ista- h syona geç gel>. -— —: e miş .olduğu ci- ERUGİ HAZRETLERİ hetle hareketi bugüne kalmıştır. Setir Fruği Hazretleri,* Ce- nevreden avdetinde - doğruca -Buğday mubayaası ; Tacirlerin bir teşebbüsü - Hilâli ahmerin (1,200,000) ki- lo buğday mübayaası için açti- ğı münakasanın elinde fazla stok bulunduran - bir — tacirin gayri tâbit bir kazanç - temin etmesini mucip olacağını naza- rı dikkate alan - diğer tacirler rekabete imkân bırakmak Üzre bü mübayaanın kısim kısım ya- pılması “için teşebbüste buluna- caklardır. l Muharriri ; BÜRHAN CAHİT Bürhan Cahit beyin gazete- $i miz için yazdığı milli ve fi edebi bir meraklı romanı İİS tefrikâ etmeğe başlaya - ji caktır. — Ht Bürhan Cahit bey bu Bi eserinde fakülteden yeni çıkmış bir genç doktorun Şifi Anadolu içinde geçirdiği Şi şayamnı hayret macerayı, $i Sinyor Kanonika bu- raya geliyor ç Şşlırçmjnl Muhittin- Bey dün bir muharririmize şehri alâkadar eden - muh- telif mesail hakkında ati- deki beyanatta bulunmuştur. “— Son günlerde Taksima bidesi etrafında bazı şeyler söylenmekte- dir. Abide komisyonu reisi Hakkı Şinasi paşadır. Ben, ö yokken vekâlet ediyorum. Abide hakkında raper veren-Malik beyi ben tavsiye etmiştim. Rapör şimdi tetkik edili- yor.#Kanonika da gelip görecektir: Vaktiyle abide teslim alınırken, bir hey'el tetkik- etmişti. Bu hey'- ette Mülik bey de vardı: O zaman- da şimdiki kanaatini izhar etmişti. -4Hakikat — şimdi - Kanoni- | kamıada - iştirak — edeceği münakaşada . tezahür - ede- . | cektir: Esasen Kanonika ile daha - halledilmemiş - hesa- .| bımız yardır. Gelir, tetkik ve münakaşa eder;, bir karar veririz.,, - Mühittin heyin valiliği ir - refikimiz — Mühittin - beyin valiliği asaleten. tayin - edildiğini — yazmıştı. 'Muhittin bey. demiştir ki: “ — Kanunen iki mMemüriyetin asaleti bir adamda toplanamaz . Ben Şehremini ve Vali vekiliyim / Ortada yeni bir vaziyet yoktür . Eski Istikraz bahsi 1909 senesi istikraz. mesele- sini henüz müzakere etmekteyiz Daha bir netice yoktur. Bütçeye - tahsisat koyduk. Mesele intat edilirse bu sene taksit verece- ğgiz. İş bankasi İle de istikraz meselesi müzakere Henüz kati, bir netice almadık. NE OLACĞK_ K? Bankadaki sahipsiz “ -parala : “ Söylendiğide göre şehrimizde bülünan bazı bafkalarda sahibi ortada olmıyaf bir çok para ve mücevher - ir. — Bankaların hususi larında bulunan bu paraların N€ miktara baliğ ol- »kestirilememektedir. H,mlıkl bu gibi metrukâtın lete İntikali Iâzım gelmekte- dir., BU metrukâta şimdiye ka- dar Vürislik için de kimse mü- x deş j | racâat etmemiştir. köy kızlarının saf aşkla- jj rını bütün küdretiyle tasvir ı etmektedir . 'KÖY HEKİMİ| Muharririn şimdiye kadâ” yazdığı bütün — romanlâr | arasında uslübuna yeni bir çığır açan mevz Yeni i bir- yola sevkedef taze, canlı, meraklı bif €Serdir . £ sMilliyet, kaflTİnin Bu. Ü rhan Cahit beyİ? DU eserini (l bütün diğer l'l:'lnııırmdın ti çok derim bİF 'CZzetle takip (l edecekleriiden eminiz. |— Bu mesele hakkında dun bir |(Muharririmiz Ticaret müdürü Muhsin beyle — görüşmüştür. Muhsin bey demiştirki : “—Bize bu mesele hakkında henüz bir müracaat vakı olma- mıştır. Bankalarda eğer sahip- siz mücevher ve para varsa bunlar beytülmale aittir. Ban- kalardaki bu kabil hisabatın tetkiki bize ait değildir. Bünun için bir mahkeme kararı lâzım- — dir., S Haber aldiğımıza göre Ma- liye Vekâleti bu mesele hakkında tahkikat yaptıracaktır.