15 Şubat 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

yeni - devlet n tatbikatına başlandığı aya yakın bir an geçmiştir. Kralın, kendi ifadesine göre, nazırlarının bile baberi - almaksızın — ilân etmiş olduğu diktatörlüğün her taraf- tan husüle getirdiği Ük hayret ve endişe hisleri yavaş yavaş zevale yüz tutmuştur. Şimdi va- ziyet gerek “dahilde ve gerek hariçte daha soğuk kanlılıkla muhakeme edilebilmektedir. Kral,” 've yalnız Krala - karşı mestl olan yeni hükümet neler yapıyor? Yugoslavayada nihayet diktatorlüğe — saik - olan — devlet bubranı başlıca iki safha arzet- mekte idi; biri idare makinasının fırka mücadelelerinin meşam te- sirleri altında bozulması, diğeri de ayrı kültür ve hüviyet sehibi olan unsurların . birbirleri ile di- dişmi Umumiyetle — Balkan memleketlerinde siyasi fırkaların faaliyeti sert ve haşin bir manzara gösterir. Siyasi ve " içtimat — terbiyesi tekâmül etmiş olan — milletlerde fırkacılık ti bir nevi sımıf mücadı line girer. —Her hangi bir fırkanın iktidar mev- küne —gelmesi ile jandarmasına varincıya kada bütün devlet Memuriyetlerinde tahavvüller ylur. Sanki bu fırkrların yeğane gayesi * devlet — memuriyetlerini iltizam etmekten ibarettir, Muhtelif fırkaların keyif ve hevesine tabi olan bir idare makinasında onun başlıca kuvvet ve nüfuzunu teşkil eden istikrar, Ihtisas, iffet gibi mesleki ve ahlâki unsurlardan eser kalmaz. Kanuna ve iktidarına değil,iltimas ve dostluğa istinat eden bir me- mür devletten ziyade kendine ve dayandığı şahs veya zümreye hizmet eder. Hele memuriyet mevkilnin bir gün elden kaçması ibtimali onda ne suretle - olursa olsun azami istifade temin etmek arzusunu —Mmütemadiyen — arttırır. Böyle bir vaziyet ve haleti ru: hiyenin hakim olduğu memle- ketlerde devlet mefhumundan ’ bahs etmek bile abestir. İşte bunun içindir ki Yügoslar yanın yeni hükümeti de, devlet ıslahatına idare makinasının tan L ziminden başlamıştır. Evelki karı w tejimi: gündenberi - bir za şık ve mütefessih zeminden man- tar gibt çıkmış olan muhtelif fırkslar birer birer kapatıldıktan sonra İdare teşkilatının takviyesi- ne ve bu teşkilatın yı bir Tuh sahibi olmasına hadim tedbirler alınmaktadır. — Evelce lüzumun- dan Fazla artırılmış olan memur adedinin azaltılmasına ve memur- lardan talep olunacak fazla me- saiye mukabil maaşların tezyidi takarrur etmiştir. Bundan başka fırka ihtirasta- rının kurbanı olan mutahassıs ve namuslu memurların iadel memu- tiyetleride derpiş edilmiştir. İdare makinası bu suretle bir defa tan- zim ve takviye olunduktan sonra hareket ve mesaisinde çok - ser- best olan yeni hükümet milli faaliyetin diğer sahalarında da tasavvur etmekte olduğu ıslahatı tatbika çalışmak Aazmini göster- miştir. Yugoslavyanın mütcessir olduğu devlet bubranının ikinci ve daha zi- yade haizi ehemmiyet olan cephesi hakkında yeni reğim ne düşünmek xdir? Bu vephe de birincisi gibi sühuletle tanzim ve ulah olunabile- sek midir? Yugoslavya kadrosu içinde aynı bir mevcudiyet ve hü aldur'arını iddia eden bilhi ssa - Hirvatların bü . bu em ileri ne dereceye kadar t e€ secektir? Yugoslav diktatürlüğü buhranının daşlıca amili olan Du mesele hakk da henüz ne birdikie dermiyan etmiş v erhangi bir karamm geç- miştir. İhelmal ki yeni bükümet idare ve iktisadi sahalarda yapılacak islaha- tın mubhtariyet ceryanlarının önüne İstanbul, Ankara caddesi, M0 100 Telgraf adresi: bul, Milliyet ats)bacya Gi hasaslar için müdüryete müracaal edilmelidir. Hdödeti 4 cçennueholar F0 harastar. Gelen evrah geri verlmer. N Nuslhemeor & Edunruuştyar” K YUGOSLAV BUHRANI Cams 15 Şuhbat 929 İdarohane: Telefon numaraları: İstanbul, 3911 — 8912 — 3918 Istanbul Vali ve Şehremini Muhittin bey makamında Emanet masraf bütçesini hazırladı Makamı Emanetçe hazırlanan bir istatistiğe göre şehrin imarına 3,630,038 maaşat, ücurat, tahsisatı fevkalâdeye 1,422,347 lira sarf olunuyor —i sihdem İtfaiyenin masrafı 210,200, müteferrik mas- raflar da 2,591,838 lira tutuyor. Masraf bütçesinde imarat birinci, inşaat ikinci maaşat da üçüncü mevkii işgal e srcsrcer — Emanetin masraf bütçesi basılıyor S_omhı—m senesi nin vari- dat kısmı Cemiyeti belediyece kabul edil- mişti. Bütçenin masraf kısmı da Ikmal edilerek matbaaya verilmiştir. Masraf ve varidat mütevazindir ir dki B ııvıı.&.llmlı!lr. Haber mMasraf bütçesi varidatla tevazün etmektedir. Şehremanetinin memurin maaşati ve masariti salre #trafında bir haylı dedikodular yapılmıştı. Geçenlerde Emanet Mektupçusu Ösman Bey, bunlardan maaşat kıs- mına gazelelerle cevap vermiştir. Şahremaneti de yine bu maksatla bir letatistik hazırlamıştır. İstatistiğin maksat ve gayesi ne? Emınot bunun, yeni butçenin masraf kısmı kabul 'edilmeden dedikodulardan müteessir. olacak cemiye- v Belediye âzasını tatmin gayesini gütmektedir. istatistik emanet varidatından kaçta kçının hangi İşlere sarfedildi- gini göstermektedir. EMANET VARİDATI NEREYE GİDİYOR? Bııııı nazaren varidatın en büyük kısmını imarat 'sonra İnşaat beletmektedir. Maaşat üçüncü derecede gelmektedir. Gazi köprüsü için 350,000 İlra tahsis edilmiştir ki, bu mikdar umum varidatın yüzde 3,5 ğunu teşkil etmektedir. | TEZYİNAT VE TENVİRAT MASRAFI | Tezyinai ve tenvirat masarılı 290 bin liradır ki varıdâtın yüzde 3,30 zunu da bu kapamaktadır. Şehrin imarından mütevelllt dü- yunun mıkdarı da 268,000 liradır. Bu varldatın yüzde 3.58 Idi. İTFAİYE MASARİFATI YÜZDE 3,2 NİŞBETİNDE 210,200 ilradan Ibaret olan itfaiye masralı yüzde 3,2; Üskiüdar Kısıklı hattının bedeli de 100,000 liradır ki yüzde 1,43 tutmaktadır. MÜTEFERRİK MASRAFLAR 838 lira Diğer müteterrik masarifat lle iaşaatı umumiye faslı 2 milyon 501,838 Ilra tutuyor kl varidatın yüzde (37,25) e tekablil ediyor İMARAT FASLI 3,630,038 LİRA TUTUYOR İmaratı umumtye faslı da 3 milyon 630,038 lira tutuyor ki vari datı umumiyenin yüzde 44,5 ne tekabül etmektedir, MAAŞ, ÜCRET, TAHSİSAT NE KADAR ? ——i ei Vııldııııı yüzde 20,44 üne tekabül ettiği kaydedilen m t Acurat ve tahsisatı Tevkalâde yekünü İstatistiğe göre milyon 422,347 llradır. Tanzlifat masrafı, lanzifat arabaları İmalâtı ve kamyon mesarifatı ile beraber varldatın yüzde 9,5 Inl bel” etmektedir. İDARE, SIHHİYE VE MUAVENET MASRAFLARI idare masarifatı yüzde 65 ; masarifi - sıhi yüzde 4,33 İ muavenet yüzde 3,5 ; şebirayin yüzde ı?î ; şehir B yüzde bir ; tahsil aldatı binde 64 , İktisadi umı masarlil! de blade 14 tutmaktadır. —O geçeceği mütalansındadır. n bu ceryanların vücudunu — bildiren vası talar da or kaldırılmış - olduğu için ber iki taraf sükür sükün içindedir. Bu nasıl bir sükünder? Arzuların tatmininden mütevellit tatlı bir raha- Yoksa diş biliyen ve fırsat liyan cebrt bir mi ? Bunu | bize istikbal üğretecektr ZEKİ MESUT l İş Bankası İş Bankası yakında Erzu- rum ve Konyada şubeler açacaktır. Bu şubelerin me- murları İstanbul şubesindeki sitajyer gençlerden seçile- cektir. Müdürü umumit Celâl Bin bugünlerde şehrimize gelmesi ve buradan İzmire gitmesi bekleniyor. Edirme Meh'usu Mlilliyet HB yzancalamıerüri Silmt meb'usd MARIMTU'TN TAHKIKATDEVAM ETMEKTEDİR Evrak üzerinde yapı- lan tetkikat eee Billüken MEVKUFLARIN VAZİYETİ VE DÜN DİNLENENLER Te ll Mavkuflar hakkındaki tah- kikata devam edilmektedir. Tahkikat gün geçdikçe in- “kişaf ediyor. ha- kimi Hikmet bey movkut- ların temas vateşebhils- lerile alâka- gdar bazl şa- hitler dinle- miştir. Şim- diye kadar yapilan tah- kikatlan Kad. hanımın lsmini YI » Hikmet Bey taşımadığı başka bir namı müstear kullandığı anlaşıl- mıştır. Kadriye hanımın ne için |kar yıgınları vesalti nakliyenin bu- bir narhı mustear kullandığı|radan güçlükle geçme: da tamik edilmektedir. KADRİYE HANIMIN BABASI Mevkuf allenin relsi ve Kadriye hanımın babası Ali Riza bey dün tevkifhaneye gelerek, allesi efradına ba- zi eşyalar getirmiştir. Dün evrak uzerinde tet- kikat yapılmış,' ve bazi şa- hitler. dinlenmiştir. KLar C EE O Rana ee |. Tekiş eülliyor —e eölüğirirri Mülkiye müfettişleri Polis merkezlerini dolaştılar Mülkiye müfettişleri muh- telif — işlerin tahkikatı ile- meşgul oluyorlar. Müfit Bey, Hapisane tahkikatını bitirmiş ve fezlekesini tanzlme baş- lamıştır. Hakkı ve Muzaffer Beyler Istanbul cihetindeki bazı polis merkezini teftiş etmişlerdir. İFADELER ALINDI Unkapanı merkezinde de Adliyeden sadir olan bir | hükmün infaz edilmediği cihetle tahkikat yapılıyordu. Müfettişler bu merkezdeki memurların ifadelerini tama men almışlardır. Afganistanda İngiliz tayyareleri Yeni Delhi, 13 (ALA) — Bundan bir kaç gün evel mecburi surette Afgan kabi- leleri arasında karaya inmiş olan bir ingiliz tayyarecisin- den biri hava tarikiyle Pe- şavre dönmüştür. Bu tayya- reciler ecnebilerin tahliyesi ameliyesine iştirak maksa- | | yordu. diyle Kâbile gitmişlerdir. —— Memurlar hakkında bir karar —tase Ankara, 14 ( Milliyet) — Bir vekâletten istifa eden memur- Tarın altı ay zariımda diğer bir vekâlet memuriyetine alınma- ması Heyeti vekilece kararlaştı. — Barem maaş layıhası Ankara, 24 (Milliyet) — Ma- Hiye müldürler komisyonu barem lâyıhasını bu hafta içinde tes- pit ve vekâletin noktal nazarı- n Mallyeye — arzedeceklerdir. Lüyıbada, Şuradan çıktığı şekli üzerinde de esaslı tadilht ya- pılmaktadır. l; Arlgı Ancü, Sene J€ 1083 Abone şartları ğ Türkre — Hariç $00 da. 8 aa. e. < M« 400 < Abone ve Ilan ücretleri Gazetemizde çikan yazıların hukuku mahfuzdur BU GÜN Kar yok, belki « Yağmurt! —ees a Emanet caddelerin temizlen- mesi için çok çalışıyor — TARLABAŞININ TATHİRİ En ziyade müşkilat nerede var İki gündür hava şiddetini tamamile kaybetmiş, kar dur- muştur, Fırtına yüzünden vukun gelen bir ikl ufak tefek vak'a- dan başka mühim bir hadise olmamıştır. Emanet amelesi dün de so- kakları temizlemekle meşgul olmuşlardır. Büyük caddelerin orta yerlerindeki karlar tama - miyle kaldırılmıştır. Lâkin cad- delerin kenarları ve mahalle aralarında halâ toplu kar yı - gınları durüyor. Bilhassa Bey- oğlu caddesinin iki tarafındaki e sebebi- yet vermektedir. Bunun için Emanet bugün Tarlabaşı cad- desini sür'atle açtıracak ve o- tomobiller buradan geçecektli >e Nezafet arabıa vekamyonları kar yığınlarını denlze dökmek- tedir. Tren yolları da açılmıştır. Anadolu hattında basliyö tren- leri muntazam işlemekte olduğu gibi Ankara, Konya, Halep ve Adana postaları da - İntizama . "=ııı çiheti banliyö tren- lerl de müntazamdır. - Eks- | pres öüü >gelmemiştir. , Sebebi ise henüz malum değildir. Ma- mafi kumpanya yolların açık olduğunu ve bir kaza da mev- çut olmadığını söylemektedir. Hava rasat merkezleri soğuğun kırıldığını, kar ihtimali ko'- d- ığımı haber vermektedirler . Ve. şilköy rasathanesinin — verdiği malümata göre bugün —hava bulutlu ve yağmurludur. Kar Ihtimali biç yoktur. —— Ermeni Emlâki Teffiz kanununda Ermeni emlâkinden istifade için geçen Temmuza kadar iskân dalrele- rince muamelenin bitm: , yahut bitmek üzre olması lâzım geli- Hükümet “ Bitmek üzre ol- ması, tabirinin telsirini meclis- ten taleb —etmiştir. Encimen toplanarak * Bitmek üzre, ta- birini mübadillerin müracaat evrakının mu: görüp tetfiz komsiyonlarıncu evrakın derde- sti tasdik olması suretinde tes- git etmiştir. el Sir Henri Dobs hrimizde sabık İrak Tevka. eri Sir Henri Dobs dün Lotüs vaputiyle şehrimize gelmiştir. Sabık Komiser şefaret- hane erkânı tarafından karşılan- mıştır. EMANETİN MASRAFI VARİDATINDAN FAZLA MI? MUALLIMLERE | “ZAMMEDİLECEK ISTANBUL HUSUSİ MUHASEBE BÜTÇESİ “MAARİF VE NAFİA BÜTÇE- LERİ KABARIK Vilâyet hususi muhasebesi- nia mıyor. Maarif müdürlüğü de bütçesici ikmal ve Vilâ- yete göndermiştir. Husust mu- hasebe müdürlüğü muhtelif da- irelerin bütcelerimi birleştirmiş- tir. ÜUmümi yekün — 4,200,000 Hradır., Bu yekün 1929 senesinin vari- datıdır. Masarllat da ona göre tanzim olunacaktır. KABARIK BÜTÇELER VAR Dalrelerden gönderilen büçeler fazladır; fakat bu fazlalık, vari- dat olmadığından teazil edilecek ve Yilâyet Umumi Meclisine mü- tevazin bir bütçe verecektir. En ziyade Nafia ve Maarli bütçeleri kabarıktır. MAARİF İstanbul Maarif bütçesinin Adi kısımı 1,985,000, fevkalâde kısmı da 500.000 Hradan İbaret- tir. Pevkalâde bütçe bilhassa inşaat için tertip edilmiştir. Bu sene pek çok mektep İnşa edi- lecektir, bu binaların arsaları temin edilmiştir. Muallimlere zamyapıla- cak Bütçenla âdi kısınında mu- allimlere — zamyapılması — için 80,000 liralık tahsisat tur. Maaşlara yüzde 15 ulape- tade bir zam lerıi Vâzım gelmektedir. Bütçede mesken bedeli Iİçin de tahsisat konmuş- tur. VALİNİN MÜTÂALASI Bütçe tevhit edildikten sonra Vüft Ueki Mulfttin bey de mütulâasını İlâve cedecek ve | martta Vilâyet meclisine verile cektir . Ecnebi Bankalar Ticaret müdürüyeti bir tamim gön- derecek ——— Şehrimiz Ticaret müdür- lüğünden bil'umum ecnebi şirketlerine gönderilen bir tamimde, mevcut memur- ların adedi, aldıkları maaş mikdarı, mezhebi, yaptığı yazifenin mahiyeti hakkında mufassal bir liste yapılarak gönderilmesi bildirilmiştir. Bu listeler geldikten son- ra, banka ve şirketlerde mustahdem olan Türk me- murların adedi, aldığı maaş mıkdarı ve gayrı Türklerin almakta oldukları maaşlarla nispeti anlaşılacaktır. Bu listeler bilhassa bu banka ve şirketlerden hangilerinin hüsnü niyetle hareket ettik- lerini gösterecektir. BUGÜN 2 inci sahifemizde : I— Hattalık siyasl Temal $— Sudanda Dir sihirbaz bülün hü- kümeti elinde mi oyastıyor.? 3— Son haberler . B üncü sahifemizde: g- İzmire mötbiş yağmarlar yağıyor 9— Bir kondüktörün ayağı kesildi. B— Emanet kizak tecrübeleri yap- uzişar. #üncü Sahifemizde; 1— Hsva raporu t Fıkra 3 k 4— Temaşa Hayatı &-- Sıhhi - bilgiler, 6— Bikliye, Roman, 5 inci Sahifemizde Sinema hayatı ve hahtanın illlmleri, 6 inci sahifemizde — Halk neşriyatı . Yeni maaş Tâyıhasını hazır- fayan maliye vekili Şükrü Bey — MAAŞ LÂYİHASI — Hey'eti Vekilece tetkik edilmek üzredir LÂYİHANIN TETKİKİ 17,5 MİLYON LİRAYA MÜTEVEKKİF Maliye encümeni müdiranı memurların derecelerini tes. pit eden projenin tetkikatını bitirmiş gibidir. Yalnız büt- çenin haricindeki memurlar dereceleri tespit edilmektedir Encülmen Şurayı Devletin dereceleri tespit eden pro- Jesinde ehemmiyetli tadilât yapmıştır. Derecelerin tes. pitinden sonra evelce hazır- lanan maaş projesinde de tadilât yapılacaktır. Evelce yeni projenin tat- biki 17,5 milyon llraya mü- tevekkifti. Şimdi bu mikdarın daha fazlalaşması muhte- meldir. Maliyece bu projenir seneden seneye tatbik edil- mesi düşünülmektedir. Bunun için her derecede azami, asgarl mikdarlar ko- nacaktır. 929dan — itibaren asgari mikdarların - tatbiki muhtemeldir, Bundan başka son üç sene zarfında maaşlarına zam yapılanlar ilk sende müsteili olmıyacak, oönyedi, — onaltı, onbeş, ondört dereceli me- murlar meyanında âli tahsil görmüş olanların mağdur olmaması için bunların on« üçüncü derece üzerinden maaş almaları hakkında lâyihaya bir madde ilâve olunacaktır. Vekâlet dere- celer ve maaşat projelerini gelecek hafta Heyeti Vekileye sevketmek niyetindedir. Açık maaşları Kadrolardan açıkta kalan memurlara verilecek maaş hakkında Maliye Vekâletin- den Detfterdarlığa bir emir gelmiştir. Evelce açığa çıkarılan memurlara; memuriyetleri maaşına muadil derecede yeni bir memuriyet teklii edilinceye kadar memurlar açık maaşı alır, kendilerine ayni ayrıldıkları memuriyet masşina muadil memuriyet teklif edilipte kabul etme- dilermi açık maaşları kesilir, bir daha verilmezdi. Yeni gelen emirde muadil maaş meselesinin nazarı dik- kate alınmması bildirilmiştir. Bu emre nazaran evelce 20 Hlra maaşlı bir memurl- yetten açığa çıkarılan bir memur 10 lira maaşlı bir memuriyet teklifi karşısında kalırsa ve bu - telifi kabul | etmezse almakta olduğu açık maaşı kesilecek, verilmiye- cektir. z