25 Ocak 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

USAINL z : EBLGRAFLAR * « » | RAPTALIK SİYASİ IEMAL B Alganistanda vukuat bir si- nema perdesi üzerindeki hadi- seler kadar sür'atle cereyân etmektedir. Müthiş bir. dramın en müheyyiç bir safhasına şahit oluyoruz. Gözlerinizi perdeden B kaldırmağa gelmez. Bir Kral gider, diğer bir Kral gelir. Ge- JJlen Kral da kaçar, Bir saniye sonra bunu istihlâf eden Kral öldürülür. Politika, aşk, Ihtiras, entrika, ecnebi casusu, hulâsa müheyyiç bir romamın bütün elemanları mevcut... — Geçen haftaki icmalimizde Kral — Amanullabın — Kâbilden müfarekatından — bahsetmiştik . Aradan geçen yedi gün zarfında kâbildeki Afgan tahtıma iki kral daha oturmuştur. ki bugün her ikisinin de yerlerinde — yeller eser. Amanullahın istifası hakkında miştir. Esasen vukuatın ondan , sonrakl tecellisi karşısında bü — mokta Mııhinymh- “kat Kralın Kâbilden mülaraka- “umdan sonra kardeşi İnayetul- lah tahla oturdu. Tahta otur dukdan sonra yeni Kralın İik işi asilerin reisi Sucuoğlu Be- haya bir heyet göndermek oldu Beha din clden gidiyor diye isyan bayrağını çekmiştir. İşte şimdi istediği öluyordu. İnayı- yetullah, islahat ve teceddüt namiyle yapılan şeylerden vaz- geçiyordu. Beha, İnayetullahın teklillerini kabul ctmcmekle din perdesi altında harekâi edenlere * mahsus maskeyi yüzünden attı. | Anlaşılıyordu ki sucunun - oğlu, şu veya bu iddla peşinde değil, Algan tahtına oturmak arzusun- da idi. Bu şerait altında İnaye- tullah için Kâbili terketmekten başka yapılacak bir şey yoktu. Yeni kral tayyare ile Peşvara gitti. Asilerin relsi Bela da kendi kendini Emir ilân eyledi. Behanın Emirliği - pek — kısa olmuştur. . — Çünkü — tahta oturduktan iki gün sonra kat: tedilmiştir. Diğer taraftan Afgan vaziyetinin karışmasını istiyen İngilizler; uzun bic müdetten beri Hindistanda Allahabat $e- hrinde ikamet etmekte olan bir Perensi serbest birakmış- lardır. Bu Prensin Afgan hudu- dunu geçtiği muhakkak olmak- la beraber taht hakkında bir iddiada bulunduğu henüz malüm değildir.' İhtirnal Ki Böyle bir fırsat zuhur etmemişlir. Muha- kkak olan bir nokta varsa Be- hanın kırallık hakkındaki iddi- asından sonra, Amanullah lehi- ne bir aksülamel hissedilmesi ve Kralın mevkilsin — giltikçe kuvetleşmekte bulunmas ıdır. İnayetullalın er geç ve muza- iferen Kâbile gireceği muhak- kaktır. Buna şiphe etmek caiz dezildir. lııyeuıllılı tahtta kalsa da, Beha katledilmemiş bulun- sa da bu bir emrivaki idi. kat İcayetullakin tahttan ci gatı ve daha ileri giderek Kan- | gıharda kendisine iltikekı Beha- nm da katli Amannllahı gaye- — Ssine yaktaştırmıştır. ; ... Yugoslavyada diktatörlük ta- bii cereyanını takip etmektedir. Kral siyasi fırkalardan sonra, K milli esaslara istinat eden cem- — iyetleri feshetmiş, bir çok gaze- — teleri kapatmış, ecnebi matbu- ata beyanatta bulunan bazı si- yasi ricali tevkif ettirmiş, dik- tatörlüğün icap ettirdiği bir çok icraat yapmıştır. Öyle anlaşılıyor ki alelumum halk tabakası bu vâziyetten pek şikâyetçi değillerdir. En çok müşteki vaziyetinde olanlar ta- bit politikacılardır. Yalmız son günler zarlında diktatörlük — icraa'ının Sırplar lehine ve Hırvatlar üleyhine tecelli ettiği ve bu yüzden Hır- yatlar arasında memnuniyetsiz- Ülk alâmetleri görülmeğe baş - Oadiğı söylenmektedir, Bunun ne dereceye kadar hakikat ol - düğü malüm — değitdir. Fakat hakikat ise tehlikeli bir vaziyet ikdas edebileceği. muhakkaktır. Çünkü Hırvatların eski-idareden şikâyetlori, bunun Sırp tâhak - | kümüne müsalt olduğu Idi, Hıre vatlar yeni idareyi — bitaraf olacak diye ilk — ,günler ©p Memauniyetle kabul etmişlerdi. Buda diger bi Sırp tahakkü- Mü” şektinde — tecelti edecekse, Hırvatlar için bu tebeddül bir mana ilade elmez. , # *k Diğer tarattah Kral şimdiki vaziyetten istifade ederek, Vugos- lavya-İtalya münasebatını sağlam bir esasa raptetmeğe teşebbüs | etmiştir. İki komşu devlet arası- nda, hakikatan değilse de, hiç olmazsa resmen, samimi müne- sebat tesisinne hemwmen hemen her Yuguslav hükümeti çalış- mıştır. Fakat dahili politika dedi- kodusu yüzünden bu teşebblsler bir semere vermemiştir. Bu de- faki teşebbüsün müsmir olması Avrupanın sulh v salemeti noktal mazarından şayanı te- mennidir. . Dnııyııuı. b.du de en eski siyasi Ihtilafı halledilmek , üzre- dir. Bu ihtilâf 1870 senesitden beri devam eden İtalya ile Pa- palık arasındaki münazaadır. | Bizim nesil bu uzun davanın ehemmiyetini takdir edemez. Fakat bizden evel gelenler, bu yüzden Avrupanın ne büyük heyecan içinde çırpındığını işlt- mişlerdir. Roma, 20 eylül 1870 tarihin- de İtalyan askerleri tarafından JAşgal edildiği zaman, Papanın hükümet merkezi idi. Bu işgal üzerine o zamanki Papa, 9 ncu Pius, Vatikan sarayma çekildi ve o günden bü güne kadar hiç bir Papa ayağımı Vatikandan dışarı atmış değildir. Papa, kendisini bir takım manevi ve ührevi - vazifelerle muvazzaf addetmektedir. Bu vazifelerin ifası için de dü- nyada bir hükümdar vaziyelinde bulunmasını talep - etmektedir. Romanın işgalinden bir sene sonra yani 1871 senesinde İtal- yan parlementosu teminat kanu- uları namiyle kabül ettiği bir takım tayıhalarla Papaya bu vaziyeti hukukiyeyi vermiş ise de Papa bunumla iktifajetmemek- tedir. Vaziyet Wakikaten gariptir. Bir çok hükümdarlar vârdır. ki arazileri olduğu halde İstik- iâlleri yoktür. Papanın vaziyeti bunun aksidir. Kimse- istiklâl ve”| dakAr etmiyor. | Fukat etmek- için Vatikan saraymmdan başka arazi yok.. Son haberlere göre İtalya Bükümeti bu saraydan başka Papaya bir kaç yüz dönlümlük bir arazi vermeğe muvafakat etmiştir. Sonra bir miktarda tazminat verilecek ve bu eski ihtilaf halledilecektir. İhulâfın bugün arzettiği man- zaraya göre, bunu beynelmilel bir hadise telakki etmek doğru değildir. Bu beynelmilel — bir ihtilaftan ziyade, İtalyanın da- hill bir Hmuru — manzarasıni güsteriyor. Papa beynelmilel münascbatta ötedenberi İtalya- mın arzu ve iradesine göre mu- amele görmüştür. Meselâ İtalya- nun talebi üzerine Papalık Ver- say konferansına iştirak ettiril- memişti. Vatikan — bahçelerine yüz dönüm Yazla arazi ilâve edildi diye, Papanın beyaelmilel vaziyetinde bilyük bir tebeddül beklemek hatalıdır. * * * Büğn ee giren MRralgyamrüistmrada Yunanistanla anlaşacaklar 24 (A AY — Bulgaris- iciye nazım M Burof, bir mülakat esnasında, Bulgaris. tan ile Yunaniştan arasında mu, allak mesailin halli için başlanan müzakerata memur — Bulyaristan hariciye nezareti kâtibi umumisi M, Minkolun - Sofyadaki Yunan sefiri M.Dendramis ile temasa gir- diğini - ve bu ilk temasın pek güzel “tesirler birakdığıni beyan ettikten sonra aldkadar devletler arasında müştereken kararlaştırı- lan ütülü müzakere “mucibince Yunan” rattalibinin — Solyada ve Bulgar : ©t ibinin de Atinada tetkik olunucağını ilave eylemiştir. Solya, 24 ÇAA ) — Bulga- ristandan,hariciye nezereti umuru siyasiyc müdürü M. Kiocivanöfi faretine yn BalgariStanın Atine tayinine Yunan hükü avala: kat etmiştir. « Yunanıstanda — Atina, 93 (A A — Meb'usan meolisi ekse - iyet sistemine müstenit intihabat on aha ve tactik cemictir, bu hukuktan istifade | | milliyetperverler hükümetile ümagilterede Hastalık “LLARI ON BİNLERCE ADAM. YA TAKTA! —reeraae — Londra, 23 (ALA.) — Meyil yazıyor: Dünyanın her taraimı istilâ eden influenza dalgası şimdi İngiltereyi süpürüyor ve bilhassa Londraya hücum ediyor. Liverpolda 9 günde influenzadan 62 kişi telef olmuştur. — Fiji — adalarının 2300 kişiye baliğ olan bütün nüfuüsu bu hastalıktan yatıyor. İspanyada Jeneral dö Rivera bile hasta olup harareti 100 dereceden — fazladır. Maca- ristanda — 500,000 - kişi bu hastalığa tutulmuştur. Has- talık Çekoslovakyada da te- vessü —ediyor. Amerikada hastalığın önü alınmıştır. # ÇİN İLE MÜNASEBAT — Londra, 23 (A.A.) Çln- deki ingiliz seliri Sör Lam- pson ile Nankin hükümeti | arasında ahiren cereyan eden | müzakerata dalir irat olunan | bir süale Sör Çenberleyn | (Chamberlain) şu cevabı ver- miştir: Sör Lampson Nankin- den Pekine avdet eylemiştir. | Lâkin iki hükümet arasımda hallolunacak daha bir çok mes'ele vardır. İrat olunan diğer bir süale cevaben hariciye nazırı de- miştir ki: *“Nankin Çin milliyetper- verlerinin resmi payıtahtıdır. Lâkin idarenin Pekinden Nankine nakli henüz ikmal edilmediğinden —ve vesaiti teshiliye olmadığından İngi- liz sefirinin Nankinde ikamet eylemesine iİmkân yoktur. Sefaret erkânının Şan- gayda ikamet edip sefiri temsil eylemeleri ve lüzum görüldükçe Nankine giderek Deyli temasta bulunmaları — için tertibat ittihaz olunuyor. Kraliçe nezdinde MA ÇAA — Kraliçe İngilteretlin — Kâbil — sefaretinin refikası Leydi Hümtriyi kahul et Vellaht — Londra, 94 (AA) Prens Gh Gal saray tarafından tertip edilcek ve bidincisi 26 şabatta — icra olunacak olan resmi / kabülleeden temsil edecektir. önmeşliğeaküR HE'R> aa ea saza gilzn Saatta 28 mil Brest, 24 ÇAA) — Suffren kruvazörü 24 saat zarfında bürün kuvvetiyle tecrübeler icra etmiş ve saatta 28mil bir surat tahak- kuk ettirmiştir. * Encümen intihabatı — Pa- ris 22 (AA) — M. Fabri mel san meclisi ordu encümeni Ti setine yeniden intihap edilmiştir. M. Pol Bonkur. (Paal - Bon- Kkour) meb'usan meclisi har y ve M. Malvi, OMalvy) de mi enclimenleri riyasetlerine yeniden intihap edilmişlerdir. # Akas- Lörende — Paris, 24 (AA) - Gölva gazetçsinc göre M. Puvankara ( Poincare) Meç belediye reisinin sön mek- tubuna cevap vererk hükümetin Almanya taralından Alsas Loren- de ihtas edilmiş olan sun'i vah detin yeniden teşkili süretinde tefsir edilebilecek tedbirler ittihaz etmek fikrinde olmadığinı yaz- miştir. Tayyare kazası — Antip, 28 (AA) Tunustan — gelmekte olan bir deniz tayyaresı denize inerken — kapaklanmıştır. İçindeki yolcular telef olmuş, Pilot ile teksiz memuru yaralanmıştır. | bankasının - serbes GİZLİ ( » TEŞKİLAT 150 KİŞİ TEVKİF EDİLDİ. Mosköva, 23 .CAA,) matbuat tarafından neşrolu- Unan bir. tebllişde Troçki ta- | rattarlarından mürekkep ve gayri kanunl yücuda getiril- miş bir teşkilât keşfolundu- gu, 150 kişinin tevkif edil- diği bildirilmektedir. * BÜYÜK YANGİN: Moskova, 23 ÇALA.) yangın sanayli nelise ve he- ykeltıraşlık merkez binasını mahvu muhterlk etmişıir. Meşhur ressamların lnblola- rı kunınlnıştıt Anıeı-lkgııl- SATIŞ REKORU Nuyork, 23 ÇALA) — Nu- yorkta bir akar 50 mllyon İngiliz Tirasına 'şıtılımşur. Bu muamele satış hususunda | ( bir rekor teşkil etmektedir. Bu mülk Manhatanda 4,5 hektarlık bir arsa' Üüzerine | mebnidir. 200 haneyi thtiva eden üç ada yikılacak ve metropoliten opera kumpan- yasıyle girişilen müzakere muvalfakıyetle neticelenirse bunların yerine yeni bir opera inşa edilecektir. # Batımnk tehlikesine maruz -- Filadelfiy, 23 ÇAA.) halyan © bandırali - Florida Amerikan hayrağını hamil Daw nedayke . vapurlarınıdar alınan istimdat İşaretleri üzerine <ayın yirmi ikisinde hareket otmiş yan gemiler bunlarılan hiç birine adüt edememiştir? Garkolmak tehlikesine maraz balutdüğü an- laşılan 30 ve 385 kişldğii ibaret müreteobatı bulunan Dij jkii,va- purum' akibeti hakkında büyük endişeler hissolunmlaktadır. Fransız Bankasının paraları Viyana, 28 (AA) —“Nöy fra ye perse,, gazetesi M Keyves in cihan meskükât piyasasının şeraiti hâzirası — hakkında — bir « tetkik mekalesi neşretmektetir. Muma- ileyh bunda - Nüyork ve Lond rada 270 milyön Helik “bir pa- raya malik olan Bank dü Faansın imtiyazlı mevkiini chemm Çaydetmektedir. — Bu, bankanın Londradaki — mevcudu İngiltere ihtiyat akçe- sının üç Ve ut düre mis dini temsil — eylerm Bank dö İraosın Nuyurktaki mevcudu ve | da Fedoral rezery bankın - serbes ihtiyat akçesi yekunu —mmumi- sine hemende muadıldir. ——— MLelinüsetan radiea Alman akalliyetleri Berlin, 23 (ALA.) — Var- şovadan bildiriliyor: Lehistan diyet meclisinin mali komltesinde Lehistan- daki Alman akalliyeti mü- messili M. Naumann Alman akalliyetinin içinde bulundu- gu ahval ve şeraitten mem- nun olduğuna dair hariciye nazırı M. Zaleski nin serdey- lediği beyanatın doğru olma- dığını beyan eylemiştir. Berlin, 23(AA, )— T.chistinda Kâin Kotviçten bildiriliyor. ” Leh hükümeti Alman akalli t iki mektebin. baş lerini bit sebep güster- vazilelerinden “ihraç Gıvat B. gsllyor Atina, 24 CApo) — Sabık Türkiye sefiri Cevat B. cumar- tesi günü büradan hareket ediyor. TREN ASI Paris, 24 (AA) — Hetalt gazetesinin — Nyuhaveden — aldığı bir haberde kastleberiç yakmın da bir trenin yoldan çıktığı, üç kişinin telef ve beş kişinik mec- tuh olduğu bildirilmiştir. Bir | BIR TEZAT ÇEKİRGE SONRA DA KAR! sresemer Kudüs, 23 (AA.) — Bu gün neşrolunan bir tebliğde Filistinin? m üç gün Zzarlıtda maverayı lan gelten bir çeki muna maraz Kaldığını tafsilâriyle bildirmektedir. — Başlıca — küme Menbi köprüsü — yakınından geç- mek İstemiş, diğer bir sürü Erihadan 4 mil uzak bir nok- taya inmiştir. Tüleklerle ve alev fışkıran aletlerle mücehhez bir bölük sürüleri halkın da — yardımiyle kismen tahrip etmiştir. Kudus, 29 (AM “listnin yüksek yerleri karla — örtülüdür Kaç devam etnektedi SW exandannüesdsaan di a Ayan meclisi açılacak Atina, 24 ÇAA — Hükümet Ayan intihabatı. tarihini 3 Mart olarek tespit etmiştir. * Zelzele- Atina, 24 — Giritte hafif zelzeleler hissedilmiştir. * Muahede — Atina,?4(AA )— Sırbistanda 1slâhat Belgrat, 23 (ALA.) — Hü- kümet bütün Valilere bir umuümüi tahrirat göndererek ahali ile hükümetin iİdare memurları arasındakl işlere diğer eşhasın her turlü mü- dahalelerini meneylemekte- dir. Lubliyanada zabıta hü- kümetin muhafazasına ait kanunun — İstihdaf eylediği her türlü teşkilâtı yani halk- Ççı ve sloven Kköylü fırkaları teşkilâtını ilgaya tevessül eylemiştir. « Tibaret müahededi — Bel- ticaret nazın ticrat müahe imzalamak üzere cama günlü Parise hareket edecek ve nazır bunu müte- akip husust-bir vazife ile Londraya gidecek ve orudan - kendine maliye nazırı iltihak edecektir. —e Hlcouanan su yanclaa Rusya ile dostluh Bükreş, 98 — CA, A.) — Hariciye naçırı M. — Mironesko Pötü psrizyen muhabiri - mahsu - suna, iyetler ile Romanya arasl: bir misak aktinc matuf tolkinat hakkınd 1 olan be- yanatında evelki tecrübelerin verdiği menfi neticelere rağmen Soöviyetlerie samimi - bir — itilâf husulünü arzu cltiğini söylemiştir. M. Mironesko son vak'aların Lehistan ite Romanya arosındaki İttilakın — salabetini — tebyin — ve müşahede için yeni bir fırsat teşkil ettiğini de ilâve eylemiştir. Nazır bakkt hiyar sahibltri mes'elesine — dair — itilâf guzulun kani — bulunduğunu — kadederek wüne nihayet vermiştir. BÜDi y * Maden kuyusunda — Yın- gn çıkan bir delhize inen — Luset maadin müdürü e bir mühendise ve amele usta başıma — mahvolmuş mazariyle bakılmaktan EEKERĞEM — İLÂNLAR W İstanbul Terkos su şirketinden gönderilmiştir İstanbul — Terkos Sü - Sirketi müdütiyeti Tatavla yanğınının devamt esnasım 'a Şirketin bilamum yangın musluklarında — Su, mevcüt oldü - gönü ispata müktedir. bulunduğu balde vakit gazırasının 23-1-29 çar- şanba günkü nuskasının İlk sahiyfa- sında büyük hurufatla “Musluklarında, bermatat bir darıla Su-bulunmuyan Şirket; acaba ne zamşn yola - gele- cek,, diye vaki olsa: müddeânın ne gödi edilleye istinaden yazılmış olduğu *Vaka,. gazatası tarafından — Şirket müdüriyetine — bildirildiği — rakdirde bunun pek ziyade mucibi memnüniyet olacağı beyan olonur. ; € Na 3 bi S e Si ae ee Cai Tatavla ldcıası Mahkemede soenseR — Terkos sırketının mes'ul müdürleri hak- kında icap ederse mevkufen tahkikat — yapılması emredildi — s aa —— Ankara, 24 (A.A) — Dahiliye vekâleti tatavla yangilit münaşehetile, İstanbul vilayetine bir telgraf göndereri yafıgzına' ugrayanlara çabuk ve kestirme yardımlarda buli” nulmasını ve itiaiyecilerden yaralananlara mükâfat verik mMmesini bildirimiş ve yangının ümesine sebebiyet vert” nler hakkında itap ederse mevkufen tahkikat ve takibal icrası ile behemehal adliyeye tevdilerini ve terkos şirke tinin mes'ul müdürleri hakkında ayni muamelenin y'll’"' masını cmreuııişur B.M. meelisi içtimal Aakara, 28 CAZA) 0 B M. Meclisi bugün reis vekili Rafe Beyin riyaseti altında - toplanmış ve İStandul meb'usluğuna intibaf edilen Abdülhak Hamit beyin tahlifi icra edilmiştir. Ririnci wan müfettişlik emrinde baulunan müşaviri adli nin merkez - kadrosut ilavesi hakkındaki Kanun layihası müzakere ve kabul edilmiştif Mütcakiben teşviki sanayi, kanumunn müzeyyet 23 Mayis 1998 tarihli ve 1310 mumaralı kanımun tadiline dair kanun İayihss birinci müzakeresinde kabul edilmiştir Buns nazaran ayrı ayrı maden rühsatnamelerine imtiyazları merbut olmakla boraber iktişat vekâletince tesbir edilen mum“ bir hudüt dahilinde bulunup müşterek tesirata malik ve yekdiğeril mürrebit olan ve aynı şahıs ve ya şirket tarafından tevhiden ışlcıllj maden ocakları teşviki sanyi kanunundan istifade itibarile bir ©. addolunur. ve cümlesi için bir maafiyet ruhsatnamesi verilir. Andi maafiyet ruhsatnamesinin itası kabil olacakların maadin kanunul! göre vaziyetlerinini " değiştirmez ve imsle alt rüubsatnamekti! tevhidini di Müteferrik Harici haberler * Solyada yanğın — Solya, * Tıraplusta harp oluyor 23 (AA) — Darülfünun zirsat İ4- Romt, 23 (A İtalyan * kıtağ kültesinde bir gezolin sletinin iştâk | Attsıla mıntakasın bir yangın vukauna sebebiyet ver miştir. Dört kişi yatalannışur. Hast rat pek ehemmiyetsizdir. * Trablusta harp — itoms22 — Antculk yahası mintaka- sında italyan kuyvetleriyle yerliler arasında Bir müsademe vuku bulmu- ştur. Yerlilerin >zaylatı 200 maktul- der, italyanlarınki on telef ve yirmi mecruhtan Harettir. Paris 22 (AA.) — Gar maden kömürü #melesi grevi hirlemiştir. Bü- “tün havzada tabil süretre işlere baş- Tamıştar, ; Nühis artıyor — Londra, ÇAA.) — 1928 senesine ait Tus istatistikleri tevellüdatta B tezayüt ve vefiyatta bir wef kus göstermektedir. 1027 senesine nispeten tevi füdatın nisbeti binde 16,7 vel yatın nisbeti de binde 11;7 ve şu halde birincisinde o, 1,0 teZzayüt ve ikincisinde o, 6, 0Ü tenakus vardır. .. .. A .. üdürlüğünden: Tatavla harikında kâmil veya kısmen duçarı hasa olan sandığa merhun emlâki harik tazminat mikdarı tespi edilmek Üüzre sahiplerinir Sandık Sigorta Memurluğun malümat vermeleri ilân olnu Emlâk müzay desi tehiri ; Emniyet Sandıj Müdürlüğünden: İki yüz otuz İira dedel ile müşterisi üzerinde olup 323-1 tarihinde kati kararı çekileceği ilân - edilmiş olan Mm mar 9193 ikraz numaralı Masköyde Hacı Şahan mahallesinde eski çeşmesi yeni ökmeydani sokağında eski 2-4 . ve yeni 18 numil bahçeli harap hanenin müzayedesi hasbellüzüm 28- 1 -9209 varl müsadif Pazartesi gütüne tehir edilmiş olduğundan talip © yevmi mezkürda saat on beş buçuğa kadar Sandık- idın:sme racaat eylemeleri ilân olunur. ği Bel ipi mübayaası: 'Tütün inhisarı umum müdürlüğünde Samsun Daş müdürlüğü için 10000 kilo yerli mali bel ipi p suretile mübayaa olunacağından itaya talip olanların rurt görmek üzçre her gün müracaatları ve 30-1-029 mübayaat komisyonunda ıııı.ımgı bulunmaları.