27 Mart 1935 Tarihli Kurun Gazetesi Sayfa 9

| ii Osmanlıcadan Türkçeye karşılıklar kılavuzu | 1 —Öz Türkçe ailelerden ge | ) len sözlerin o karşısma (T. Kö beldeği (Alâmeti) konmuştur. -İ tasiyle uzmanlarımız (mütehas- | 515) yazılarımı gazetelere verece - | ğiz | 2 — Yeni konan me 2 gö ii si olen hak, asl ügüm ish e Türkçe “çek,, kökünden (gelen $3kil gibi. Ab Su Abı hayat, âbı hayvan — Bengisu A Yüzaki, yüzağartan Abıruyu ulemayı 2 Zaasam bilginlerinin yüzakı (yüzağar- tane) Abu dökmek — Yüzsuyu dökmek (Bak: tezellül etmek) — (Fr.) S. hur milier “Sacrifier de son ropre,, Abi — Babalar Örnek : Abâ ve ecdadımızdan mün- takil — İ atnliğk ve dedeleri. mizden kalma, Abâd, bâdan — Bayındır o (Bak: Mamur) — Ar Florissant ef pros- âre, Örnek: Ankara on yılda bayındır bir şehir oldu — Ankara eöt Eyi en dix ans une ville florissante et pı AAbâdani, âbâdanlık — Bilir (Fr.) Pröspörit& Bu de ce gui est florissant et prosprir: ek: Türkiyenin Siniri git- Hkçe artmaktadır. —La proğperilâ aug- mente continuellement en Tu z imuru nafıa — Bayındırlık işleri — e Travaux publics. Imar etmek — Bayındırmak ii — Ku! — (Fr) Perikaye e3- Si Ki e — Ta Y Örnek: tapkanları — Adora. teurs ö Ga det — Tap İbadet > Tapmak, tapınmak ve — ei (Fr.) Temple Abdesi a Moi — Abide — Mi 2 mi Monument | Örnek: Anadol: Üy yerle» rinde Selça ke Tülleri kalma anrt- | lar vardır — iste dans plusieurs i rögions de slmei des monuments | appartenant aux Turcs Seldjoucides AÂbidevi (muazzam) — Anıtsal — (Fr.) Men önentli colossal, “gran. İsi diose (Anıtsal'deki son “I,, ince okuna. caktır ek saçma — (Fr.) Ak vg yere uğraştık fimss de vains efforts. abeurdes A Üzrük'eii pi — Now: — Saçma sözler | Abus — Sen Abusülvecih — Suratı asık, asık su- | lı ” ratlı Acaba — T. Kö.) Acayip (Nida) — Çokşey! — (Fr.) Cest ötonnant!, tn İ Örnek: Çokşey! Demek cevap (T. Kö.) vermek heme. — Tiens, alors | il m'a pas voulu donnet vini vöpynde | Acayip — ii — (Fr.) Excen- trigue Örnek: an bir adam — Un cen! Acayip — Tank Kr ie ek: Acayibi du monde yi — Şaşılacak — | Dün yedi tansığı — Les ie ide belle z | (Fr. Eton- | | la Orada şaşılacak şeyler gör- — Nous y avons vu des choses | “““alituk, evedilik — (Fr.) v e one çabukluk — | Gs'empresser, hi ii ib . Adâbü kiii Adet — Adet — Görenek — (Fr.) Usa; Adet önem yn ile i — (Fr.) Habii det, (Taami ir örf) — Törü — İ SEE e 2 coutumes inmek affaire ne souffre par de Acele — Çabuk, evedi — İZ ) Vite! Rapir “rant Acele ei isticx! etmek — Çabu! olmak, ek — © (Fr.) Se hâter, Aceleye rr — "Evediye gelmek oraya getirmek — Evediye getir- “ Müstacel — ear ek: a telgraf — Evgin telyi Hüntaceliyet — Gecikmezlik, evgin- F Asil — Gecikemez Acilen, müstacslen — Tezelden, gecik- meden — (Fr.) D'urgence, sans retarJ Acul — Evecen Acemi — Acamı (T. Kö) ç Acibei (ucubei) hilkat — Danak -- si (Fr.) Monstre Aciz — Eksin — (Fr.). İncapabls, at. iyi nek: Eksin çiz ii pili ye u adam bu işi b Aciz kalmak — Ekime — FM) Del dans Vimpui ce de... Eksinlik ve Onun eksinliği doğuştandır. — Kimsesizler Aceze Örnek: Darülâceze — Kimsesizler yurdu Acuze — Kocakari Adâb (Bak edeb) — Edevler sk: Bu sözleriniz konuşima edev derine (adabı münazara) aykırı düş” — Yaşama töre- ni di ö o. Sor -wivre Utsal törü — İl em cgik ik ini beee Vasi drrits lines. comme contraire alı benm saarkme ! saygı — (Fr.) F'iguette, rögles du sa voirsvivre, Örnek: Bu adam yol yöntem (sıra DE gi) modir b'mez — onnait pas les röğles “Adale — Kası — Adali — Kasıl — Adâvet — Yağılık, düşmanlık — (Er) yk hostilite Adi, adalet — Tüze (2) (Fri) Jus- tice Adli — Tözel — Me dJuridigue aleti — ze bakanlığı — (Fe) Ministöre Bi justice ili )duste Adu — düşmi pesinden göre -— (Er) Con- sidörer comm. Adem — Yad (Ee) N Adem — özlike” mark ii im. e ir Durruzluk Sorulmazlık — ies mes Puliyet: A İvresi ilite Ademi imkân:Olamazlık — İmpossi- bilite Bits — Gözgü (4) — (Er) Len tille ZE Reelle- ment, vraiment Örnek: Bugün hava enikonu soğuk- tur — yenilik il fait vraimeni (rözllement) Adi — Bayağı — ER) Ordinaire AF, leş peş (Er) Pardon Affetmek — Bağışlamı (Fr) onner Affı hususi — Özgü bağış, küçük asıra ji nie — (Fr) Grüce v | bağış, büyük Afaki — Havadan Örnek: Bugün rl hasbihallerle ra sp — de havadan söy- ill 8.) geçirdik mir ti£ çi NE. koluna ve- Örnek: Selâm Slm — gi mi sz — ür Salue: Belli ak — Esenleşmek Agâh — Bilir, anlar, uyanık Agaz — Başlama — (Fr.) Commen- cement — Agaşte — Bulaşmış — (Fr.) Souill& Aguş — Ahad — Birler-— (Fr.) Unitös Ahadı nâs (Bak; avam) — Karal vaar — Başka — (Fr.) Autre, aut- im (Aşifa) — Bildik — (Fr.) Connaissance Ölmek: Buralarda hiç ei yok — Je n'ai pas ici de connal Ahdar - ahzar — Ah en — Demi mir Ahenin — Demirden, demir gibi — elle 2 fer, Comme du fer — Uyu Ahfad 'orunlar — (Fi Pos- törite y Ahi on, Sonunda, en son — e hn la di en dernier İlieu, dernier — Sönlayın —“(Fr.) lll Alie — Almaç — (Fr.) Röcepteur — Hükümler (T. Kö.) — (Fr) İagement Prescriptions A — KURUN 27MARTI93 — Başkanlığın bildiriği ap (Baş tarafı 1. ci sayıfada) çe karşılıklar hatırlıyor musunuz? b) Dergide gösterilen karşılık- larda yanlışlık görüyor musunuz? e) Dergide gösterilen karşılık- lardan hangisini en ee, ve dile en yatkın buluyorsu! Dil kurtuluş ren ulusu- muzun ne kadar candan ilgilendi- ğini gösteren en parlak tanıt, bu sorular üzerine Türk Dili Araştır- ma Kurumuna iki yüz bine yakın cevap gelmiş olmasıdır. Bu cevaplar ayrı ayrı,” a) Katma fişleri, b) Düzeltme fişleri, Seçim fişleri, halinde geye Ayn Etimoloji kolu" muz, yabancı dillere geçen Tür kökleri hakkında araştırmalarına da yaş etmiştir. — Türk ya ea Ku u, bundan a bir "KARŞILIKLAR KILAVUZU OLU kurmuş ve Bill bulunar bütün dosyeleri ona vermiştir 23/12/1934 denberi devam e- den bu çalışmaların verimini yurt. daşlara sunuyoruz. — Kılavuz kolu bu çalışmala- “sözlerden (Ka- müusu Türki) de bulunanlar da Kr. Tavuza hai pk Osman yabancı imleri edrim dilinde çok vuza alın - Tayan Terim Kamusu: maktâ ni kolun bölüklerine bı - rakılmi unu yap - ER arasında, Tarama Kn başta olmak üzere il kaynakları gözönünde tutul - Kn Bunlardan en belli baş » ları şunlardır: 1 — Şemsettin Sami'nin Kamu- su ai si, — Ahmet Vefik Paşarın Leh- > İd si, — Esat Efendinin Lehçetül- 7 iş 4 — Mualim Naci'nin lügati, 5 — Salâhi'nin lügati, ğ 6 — Asım'ın arapça kamus ter- cümesi, 7 — Asımın farsça Burhanı ka- tı tercümesi, 8 — Ferhengi Şuuri tercümesi, 9 — Kâşgarlı Mahmudun Di. vanü lügat - it - türk'ü, 10 — Ebuhayyan'ın n Elidrak li lisan - il . etrak'i, 11 — İbrümühenna lügeti 12 — Şeyh Süleyman'ın ia tay lügati, 13 — e Kâzım'ın Büyük ii Tügati un Türk lehçele- ati, 15 — Wilhelm Thomson'un Or- kon ir ii 6 — Lar Littre Tüigatleri ie de Fransız EE Alle | misilügati, 17 — Redhaus lâgati, 18 — Bianchi lâgati, 19 — Pavet de Courteille'in EÇ Trkçesi lâgav, — Oscar Bloche'un (Dicti- onnaire ötiymologigue de la langue Ke ise) i, — Paul Rouaizx'nin (Dictisn. ON des idöes suggörses par les ME ğ LE nun fransızca Sinonim Mzeileri; 23 luge'nin Alman iştikak Le gep” (Lütfen sayıfayı çeviriniz) İRMİTLI — (er) Bin s Kılavuz sözleri üzerine yazılacak önergelerin örneği şudur: Ahlâf — G — Er) Posteri! >. ; Alkin N İİ akm ei Osmanlıca ..... kelimesine Kılavuzda....... (T. Kö.) — (Er.) Bthigue, morale Kralın uygun (yahut: yeter görmüyorum. Kaşe (T. Kö) Sebebi: (kısaca) . e Ahlâki — Ahlâksal — (Fr.) Moral i e (Ahlâksaldeki son “I,, ince okuna- af lt sayisi <a ki iç ” olta) | Önergem şudur: ...... (1) Ahlâki — Ahlaka uygun — (Fr) İmza Moral Ke Bu hareketiniz ahlâka uygun eğil Gayri mira — ei iy yadah- Tal sal (5) , yapılamıyacaktır. (1) Burada bir önerge gösterilmiyen yazılar üzerine bir şey mmoral kal — gi Serie (6) — (Fr.) Amori li 2 Beyinsiz — (Fr.) Imböcile Ahmal ve eskal — Ağırlıklar — (Fr.) Charges et poide Ahsen — En güzel, çok Ahşâ — İçirik (Fr.) Vince ik Ahşap (T. Kö.) And — Ant, RR dl — e) Vİ Ahd Lak. (T.K8.) Fr.) Rögne, peri: la — ine Ahrar — Özg meyen Mi) Ahval — Hal (T, Kö.) — ircönstan: ve — Eiki — (Fr.) Situation, İs echos: Binek Ahval İşler kötüleşti — mal, kesbi vehamet etti — Ahvalü şerait (Halü vaziyet, zurufü ahval anlamma) — İşler, haller — Fr.. Circonstances a Bİ vella Ml içinde — u haller rait müsaid eb e yeni ri lek üyeli, Ah; ami et lie ci intikam etmek Aidat — li Örnek: lira verimce ö Aidiyet Ni taallük) — İlişiklik, il beri (Fr.) Cotisation AL üyesi yılda ci, dair müteallik —Üzerine, için dky za (8) — (Fr.) Compâtent, con âppartenant, ayant rapj port â, va arm ce gul est, sur Aid olmak — Düşmek — (Fr.) Appar- İl a bu Çi söylemek. size aid üre — Ona size düşmez. sözü söylemek (Devamı var) (1) Tören, merasim karşılığıdır. (2). Orhun ear (Tüz) Adil, (Tüzsüz) gayri âdil demektir. (3) Dururluktan kısaltılarak kullanıl mış olan dürlük sözü, istikrar demek- tir. : (4) Ayna türkçedir. (5) “Yad,, kelimelerin başında arab ca (gayrı) nın ve fransızca “im” in y.- rini tutar, Bu il çe ayrıca yazıia- ii “Dış, e ei başında arsb- ) ve franı canın (lâ sızcanın “a. sm yerini tutar. Bu önek de ayrıca yazıla- caktır. (7) T. Kö; aytıca yazılacaktır, (8) Mp m bu Mellkle asıl nlarılarımdan., yrılarak 9 m zamanlar. t sözün türlü kul leeienaci şu ör 'oruz 1, — Bu eli lin Emi oruLa gönderiniz. dı aid olduğu makama göni — kğ z cette piöce au döpartement compâtent. mn akşamki sözler hep benim üzerime (ba na aid) idi. — Toutela conversation d'hier soir concernait ma Mi personne, — Bu ev kimindir? — Bu ev kime sr — A gui appartient cette mai- so — Bu işin bana mi (aidiye- ec. ort yek — a aucun Mippo av 5— e enim işimdir. bana aittir — Mei e vari me aa C — Kayserin olanı Kâysere, Tanrı nın olanı Tanrıya veriniz. Gisa, ni Ke Tanrınınkini Tanrıya veri- iz) 7 — Siya asal durum üzerine bir söy- lev Mi — Siyasi vaziyete dair bir nutuk irad etti — Il a fait un discours sur la dal politigue. üni — Ces oles ne vos cernent pi. 9.— Türkiye Oüzerir: bir yazı — Türkiyeye dair bir m kale —Unar Bu sözler sizin için (size PAR birçok |