27 Mart 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 1

lAYl 9600 TÜ ıt .'::"I 26(AA.) — CH. lq —“ bugün öğleden son de toplandı. 2.._'?“ vergisi kanunun & apila sinin A Fırkasın. ası hükümetçe ge- M“Ülon değişiklik ha- Üinl, alan — hatipler "ldık ten Yik, onra bu deği- hıl:ı Çerinde 2 olduğunu Bundan — soura b. ""l işleri hakkında Tevfik — Rüştü "dlüı izahatı mem- "lımh ınlendı Uraat - enstilüsü Wınmn sayahatı. “meli, 26 (AA,) Tah Müsavat K ı.,,!'!ın erişeceğimizi h b (MA.) — Bir jin- Yı. Plantıaında söz sö- Ma Başbakan dedi k *ın uluslar kur- hukuk (AA.) — İngiliz "k!rulen Bu sa Başlamışdır. "îlıhm Söyleri. l,._ (A.3 ) — Vensan "' açılışı münase- ı..:'r "'ı Flanden uz ç söylemiştir. &* R'ııı ""' ların yeniden k ; uı.. h b & N... ttihada davet &d AD dedi ki: İ tohdit seden "!*l' dökecek ; î“" Ü nikbin bir Uiv.ı "“'lı kuvyelimi. - tliyiz. ı_-ıı. ıbhıslııın bir kararı AÂ.) — Nazır- b m'ulufaııyn azı idi 'i Ülkasın mq'ıı.;kn_ı İs şehrimiz | *g.ıh k“"İlılıımklır İ BC | teşkil eden Yunanistan, Yu | gövlasyo, Türkiye bükümet- | Vasati Yanguz — havzasında uzun zamandanberi devam eden kuraklık — neticcsinda kikat yapmak üzere şehri- mize gölmiş olen Ankara yüksek ziraat enstitüsü tal- ebeleri bu sabah Mersin yo- lile İzmire gitmişlerdir. ——— Malatyada bir sinema:bi- Dası yandı. Malatyo, 26 (A.A ) — Dün gece fılim tutuşn.ıusındun 30 bin lira değeridoki hususi idsreye git sinema binası tamamen yanmıştır. Bu sıra da bir kadın kolp sektesin. den ölmüştür. Ma(:arısît-a—nîa hukuk ı istiyor! Başbakanı ıtılıııı Tostlarımızın sözlerinden bu UmUyoruz, diyor. müsavatı istiyecektir. İtaly- an dostlarımızın sözlerinden bu gayeye erişmeği — ümit ediyorum, GÜNLERDE OD YDT C.H. Partisinde s"ylm kanununda yapılacak | ? Sişiklik görüşüldü, Dışarı ri Bakanımız izahat verdi. Suriye Fevkalade komiseri, Sayın konuğumuz - Ankarada | merasimle karşılandı. Ankara, 26 (A-A.) — Fra.- nsanın Suriye fevkalâde komiseri Domartel bu sab. ah şehrimize geldi ve say. ın konuklar Türk ve Fra- nsız bayraklarile süslenmiş olan duürakda Diş - İşleri Bakanı B. T. R, Arasla Ankara valisi, emniyet mü- dürü, merkez kumandanı ve Fransız sefiri ve sfearet ileri gelenleri karşıladı ve bir as. keri müfreze selâmladı — h ea Komiserin ziyaretleri Ankara, 26 (A A.) — Fra- nsanın Suriye fevkalade ko. miseri Domartel — öğleden evel Dış Bakanı — B. Tevfik Rüştü Aras ve öğlen sonta da Başbakan İsmet — İnönü makamlarında ziyaret etmiş ve bu ziyaretler iade olun- muşdur. B. Tovfik Aras öğlede An . adolu kulübünde B Domor- tol şerefine hususi öğle zi- yafeti — vermiştir. Ziyaletta | Diş Bakanlığı ve Fransa bü- yük elçiliği ileri gelenlerile Domartelin beraberlerindeki zevat hazır bulunmuştur. katen meneden bir namc kabul ,etmiştir. Balkan ve küçük anlaşmaların | alacağı vaziyel Bükreş. 25(A A.) — Siya- | sal mohafil Macaristan veyü Bulgaristan Alman misalini takıp ederek mecbüri asker- lik hizmetini kabul - ettikleri taktirde küçük anlaşma ve Balkan anlaşması devletleri. nin sefeberlik ilân edecekle- rini tekzib — etmektedirler. Bunnnlaberaberzannedildiği- ne göre balkan anlaşmasını b leri Alman silâblanmasından Balkanda sebap olduğu ger- ginliği Paris ve Lohdra Iıukı) metlerine bildirmege ve bu memİekethrınıh legışıklık- Çının Bir kısmında dıb;ıtlı bir | kıtlık hüküm sürüyor. Şanghay, 26 (A.A.) dehşetli bir kıtlık başlamış. tır. | bay Be—rlin Görüşmeleri Devam Ediyor. nden' nkbin bir adamım. Kendi! uWetımıze ze güvenmeliyiz diyor. i"' Müdafayı alâkadar eden bdzı ibtidai ma- delerin ihracını muvakkaten menetti. yapılmasına bütün vesajtle muhnlefet etmeğe karar ver- miş olduklarını bildirmeğe Balkan anlaşması başkanı Titüleskoyu — memur etmetir. Paris,26 (A A.) — Bazı siya- sal mohafilde Paristeki üçler görüşmesinin İngiliz Fransa ve İtalya arasnda uluslar ara- sı faaliyetleri hakaında gö rüş birliğini ıskât ettigi ka naalı izhar edilmektedir. B. Laval Fransız - hükümetinin ceryan etmekte olanmüzake- relerde Alman — kararını ha zarı itibare almamak intedi- | ğini ve buna hinaen silâh- sızlanma anlaşması hakkında ceryan edecek müzakerelerin şimdiye kadar olduğu gibi mevcut muahede hukümle- rine isnat etmesi lâzımgeldi- ğini söylemiştir. B* Laval, Fransanın İngil. tere ve lııl,ı tarafından t as-| vip cdilen doğu ve orta av- rapa misaklarım — tahakkuk edtirmek azminde olduğunu ilâve ı-ylemıştır A Fransa, İngiltera. İtalya görüş birlikleri Londra, 25 (A A,) — Sir (( Devamı ikinci sayfada ) URKDIL SUMARTESİDEN ÖZGE YE ER; ÇİKAR KU 27 Mart Çarşamba 1935 ——mmm YU | &M — İğesi veBaşyazganı: Balıkesir saylavı H.KARAN Çıkarım Genel Çevirgeni: f Türk. DiliEvi Balıkesir Yillığir 800, altıaylığı 400 kuürüştür, sayısı 3 kürüş Günü geçmiş sayılar 25 kuruştur. K. E- AKMAN Türk Dili Araştırma Ku- rumunun Bildiriği Türk Dili Araştırma Ku- rumu Başkanlığından: 1 — Türk Dili Araştırma Kurumu, ulusal varlıklar gi- bi, Türk dilinin kurtuluş har- | eketinin de yaratıcısı — olan, eşsiz ve Ulu Önder ATATÜRK'e Tükenmez saygılarinı su nmağı ilk bore bilir. 2 — Türk Dili Araştırma Kurumü, Terama — Bergisini bastırıp — yaydıktan sonra bütün yurddaşlardan gü üç soruda bulunmuştu. a) Yabancı kelimeler için Dergide gösterilenlerden baş- ka Türkça karşilıklar hatırlı- yormusunuz? b)Derğide gösterilen kar- şılıklardan yanlışlık goruyor muşunuz? ©)Derğide gösterilen karşı- hklardan hanğisini en uygun ve dile en yatkın buluyor sunuz? Dil kürtülüş hareketine ulu sumuzun nekadar candan il- Bgilendiğini gösteren en par: dak tant, bu sorular üzerin- de Tük Dili Araştırma Kuru- muna iki yüz bine yakın ce. vap gelmiş olmasıdır. Bu cevaplar ayrı ayrı, a) Katma fişleri, b) Düzeltme fişleri, €) Seçim f'şlerı, halinde sıralanmıştır. Aynı zamonda Etimoloji kolumuz, yabancı dillere ge- çen Türk kökleri hakkında araştırmalarına da — devam etmiştir. , 3 —. Türk Dili Araştırma | Kurumu, bundan sonra - bir KARŞILIKLAR KILAVUZU KOLU Kurmuş ve elinde bulunan bütün dosyaları ona vermiş- tir. 23 - 12.-934 denberi devam eden bu çalışmaların verimini yürtdaşlara soruyo- ruz! 4 — Kılavuz Kolu bu ça. lşmalarına Tarama Dergisin de bulunan yabancı sözlere tek karşılık koyma yolunu tutmuştur. Yalınız — birkaç anlam birden ıyrılnış olan sözlerde her anlam için ayrı karşılık vardır. Dergide ol- mıyan Arapça ve Farsça ol- | n sözlerden (Kamusu Türki) de bulunanla rda alınmıştır. Osmanlıcada — bulünan ya: bancı terimlerden, kullanma dilinde Çok yaygın olmiy. anlar, kılavaza — alınmıyas rak, Tertim Kamusunu yap- müakta olan kolun bölükler- ine bırakılmıştır. Çalışmalar arasında, Tür- ama Dergisi başta olmak üzere birçok dil kaynakla: rı göz önünde — tutulmuştür. Bunlardan en bolli başlıları şunlardır. L — Şemasttin Kamusu Türki'si, 2. — Ahmed Vefi Paşa'nın Kılavuzu Sami'nin | Lehçei Ösmant'ei, 3. — Esad efendinin Leh- çet-üllüga'tı, 4 — Muallim Naci'nin lü- gatı * 4 4 .e 5— Sılchı nin lügatı, 6 — Asım'ın Arabça Kam- 18 tercümesi, 7 — Asım'ın Faraça Burh- anı Katı tercümesi, 8 — Ferhengi Şuuri terc- ümesi, 9 — Kâşgarlı Mahmud'un Divanü lügat-it-Türk'ü, 10 — Ebuhayyan'ın Elid. rak lisan-il-etrak'i, 11 — İbnümühema lügati 12 — Şeyh Süleyman'ın Çağatay lügatı, 13 — Hüseyin — Kâzım'ın büyük Türk lügatı, 14 — Radloffun — Türk lehçeleri lügatı, 15— Wilhelm Thomsonun Orhan âbideleri, 16 — Fransızca Larousse ve Littire lügatları ile Fran- sız akademisi lügatı, 17 — Redhaus lügatı, 18 — Bianehir lügatı, 19 — Pavet de Courtsille in Şark Türkçesi lügatı, 20 — Oscar Bloche'un(Dic- ti önnüre btymologipte de la langue française) i, 21 — paul Rowaix'nin (Di- oi Höonnajre des idosa sugge- roes parles mote) su, 22 — B. Lâfayel ve A, Sardou'nun franstzea Sinonim lügatleri, 23 — Kluge'nin Alman iştikak lügati, 24 — Sache Villatte'in fr. ansızca-almanca lügati, 25 — walde'nin lâtin di. Jinin — iştikak Tügetiyle İndo- (Dovamı — Üçüncü * sayfada)y Osmanlıcadan Türkçeye Karşılıklar Kılavuzu. 1 — Öz türkçe köklerden gelen sözlerin karşısına (T. Kö ) beldeği (alâmeti) kon- muştur. Bunların her biri hakkında sırası ile uzmanlarımızın (mülehassıs) yazılarını gazelelere vereceğiz. 2 — Yenl! konan karşılıkların eyi ayırd edilmesi için, gereğine göre, Fransızcaları yazılmış ayrıca örhekler de konglmuşlur. 3 — Kökü türkçe olan kelimelerin bugünkü işlenmiş ve kullamıları - şekilleri alın- mıştır: Aslı ak olan hak, oslı ügüm olan hüküm, türkçe “çek,, kökünden gelen şekil gibi. A Âb — Sa Âbı hayat, abı hayvan — Bongisu Âbru — Yüzakı, yüzaeğartan Ürnek: Abıruyu ulemayı zaman—Zama- nın bilginlerinin yüzakı (yüzağartanı) Abnu dökmek — Yüz — suyu dökmek (Bak: tezellül etmek)—-(Fr.) S'humilier aSnerifier de son amour propro.» Âbâ—Babalar Örnek: Âbâ ve ecdadımızdan muntakil — Babalarımızdan ve dedelerimizden kalma... Âbad, âbâdan — Bayındır (Bak: Mamur — (Fr.) Florissant et prospere Örnek: Ankara on yılda bayındır bir şehir oldu-- Ankara est devenu en dix ans une ville florissante et prospore Âbâdani, âbâdanlık — Bayındırlık -— (Pr.) Prosperite «etot de ce guj est florissant et prosporen Ürnak: Türkiyonin bayındırlığı gittikçe artmaktadır-—La prosperite augmente continneilement en Turgule Umuru nafıia « Bayındırlık işleri «« (Fr.) Travaux k publics İmar etmek — Bayındırmak Abd — Kul— (Fr.) Serviteur, eselave du sofejl Âbid (Bak: zahıt)—Tapkan Örnek: Güneş tapkanları - Adorateurs İbadet— Tapınç İbadot etmek-«Tapmak tapınmak Mâbed— Tapmak —(Fr.)Templo Âbgün—Mavi Abdesthane—Ayak yolu N Abide—Anıt— (Fr.)Monument Örnek: Anadolunun birçok — yerlerinde Selçuk Türklarinden kalma anıtlar var. dir — İl existe dans plusicura regions de VAnatolle des monuments apparte- nant aux Türes Seldijoucides Abidevi (muazzam) —Anıtsal—(Fr.) Monu- mental, colossal, grendiose (Anıtsal'deki son «İ» ince okunecaktır) Abes—Boş, saçma—(Fr.) Absurde, vain Ürnek: Boş, yere uğraştık—Nous fimes de vains efforts — Saçmı er—Pa- ( Sayfayı lulfn çeviriniz ) * DÜ aĞ İ İ