4 Mart 1920 Tarihli İrade-i Milliye (Sivas) Gazetesi Sayfa 4

sabık başmuallimi ve Numune'nin el-yevm devre-i ula Türkçe mu'allimi Rüştü Efendi intihab idildi. Kütüphane için maddi sermayemiz yoksa da memleket ma'arif-perveranının bilhassa evliya-yı etfalin müzaheretlerine itimatımız kat'idir. Çünkü kütüphane yalnız mu'allimlerin değil münteha talebelerin doğrudan doğruya ve mübtedilerin ise mu'allimleri vasıtasıyla istifadelerine hadim olacakdır. Mütareke başladığı gün genç mu'allimlerin terhis idildiği tarih-i feyza feyzden bu ana kadar kadrosunı ehliyetli meslekden –tabir-i ma'rufiyle- çekirdekden yetişmiş mu'allimlerle ikmal etmekde Numune'nin muhteşem binasıyla bilfarz inzibat idaresiyle nazar-firib olmasını daha arzu itmiyor, bilakis muazzeb oluyor. Gönül, murad hatta meram idiyor ki bundan böyle yani mani' her feyz olan seferberlikden sonra Numune'nin zengin bir kütüphanesi, mütala'acı mu'allimleri, fikirli ve ruhlu talebesi olsun. Numune bu esbab ile calib-i teveccüh olursa ne iyi… İşte bu arzuların tatminine birinci derecede medar olmak için –mücellid ve nafi' olmak şartıyla- fenni, edebi ve ahlaki kütüb ve resailin ve elsine-i ecnebiyeden Fransızca kitabların (mekteb kütüphanesine) vakf u teberru'u ma'at teşekkür kabul olunacağı gibi kitablarla vakıfın ismi bittabi' kütüphane defterine de kaydedilecekdir. Memleketin bilhassa ihtiyacat-ı ma'neviyesine hizmet içün intişar etmekde olan gazetemizin de bu hususda bir sütun tahsis iderek hayırkarlarla ihda buyuracakları kitabların isimlerini ma'arif-i memleket namına neşredeceğini bir emr-i tabi'i akdederiz. Şu kadar ki vakfedecek zat, bu vesile ile mektebi de ziyaret etmiş olarak kitabları ya doğrudan doğruya hafız-ı kütüb Rüştü Efendi'ye bit-teslim kayd ettirir yahut adresi, şöhreti, muvazzah ve imzası okunaklı bir tezkire ile hafız-ı kütüp namına irsal buyurur. Numune Mektebi Müdiri Kamil İrade-i Milliye Memleketin ma'arifi için şayan-ı takdir olan şu teşebbüse herkesin münasib birer kitab ihdası suretiyle iştirak itmelerini rica ideriz. ————❖———— Chicago Nam Amerikan Gazetesinden: Bir Çok Muhalefete Rağmen Saltanatın Avrupa'da Bırakılması İhtimali Ağlebdir. Sulh Konferansı nezdindeki muhabiri tarafından yazılıyor: Daha şimdeden şikem-perver düvel-i i'tilafiye Sulh Konferansı'nın programında bir mevki-i mahsus ihraz eylemiş olan zavallı Türk'ü taksim ve bilahire ekel için hazırlanmak zımnında dudaklarını yalamaya başlamışlardır. İstanbul için üç namzed vardır: İngiltere, Fransa ve Yunanistan!.. Esasen Amerika'nın İstanbul mandasını kabul itmeyeceğini herkes az çok tahmin etmekde idi. Evvela Amerika ayanının manda esasını kabul edip itmeyeceğini meşkukdu. Saniyen Amerika mümbit ve zengindir. (Hinterland)'a malik olmayan Ermenistan gibi dağlık, kumluk ve gayr-ı mümbit bir arazinin vekalet-i idaresini kabul idemeyeceği aşikar idi. İstanbul'un istikbalde alacağı şekil merak ile takip edilmekdedir. Çünkü biz bir tarafdan İngilizler Boğaziçi'nin hiçbir vech ile Fransızlara verilemeyeceğinden ve diğer tarafdan Fransızlar mühim makaleleriyle bir şehr-i dil-nişinin İngilizlere terk edilmek imkanı bulunmadığından uzun uzadıya bahs etmekdedirler. Başlangıç olmak üzere İngiltere Yunanlıları ileri sürüyor. Ve bu kavmin dünyanın kapısı makamında olan bu şehre pekiyi muhafızlık ideceğini dermeyan idiyor. Fransızlar da buna mukabil bu Müslüman şehre İtalyanların layık olduğu mülahazasıyla hareket idiyorlar. Lakin İstanbul'a hakim olmak isteyen iki devlet vardır. Bu da İngiltere ve Fransa'dan ibarettir. Ne Yunanistan ne de İtalya İstanbul'un cem'iyet-i akvam idaresine terkine tarafdardır. Bu devletlerin nokta-i nazarı Cemiyet-i Akvamın Amerika riyaseti altında olmadıkça İngiltere'nin bir baziçesi olacağı payendedir. Bundan sosyalistlerin ara sıra mezkur şehrin Rusya idaresi ne olursa olsun harbin bidayetinde va'd idildiğinden Ruslara verilmesini ileri sürdüklerinden bahs ile şöylece devam idiyor: İngiltere ile Fransa İstanbul'dan birbirini atmak için saltanatın eski minval üzere İstanbul'da ibkası ile Türklere Avrupa'da bir nokta-i istinad bırakılacağı şayi'at işa'asıyla (blöfler)de bulunuyorlar.. Bu tasvere Yunanlılar son derece muhalifdirler. Çünkü bunlar Amerika'nın muhalefeti bertaraf idildikden sonra ta İstanbul'a kadar bütün Trakya'yı ilhak emel ve arzusunu beslemekdedirler. İngiltere Türk'ün İstanbul'da bırakılmasını ve fakat Çanakkale Boğazı'nın beynelmilel bir hale ifrağ idilerek cem'iyet-i akvam kuva-yı bahriyesi vasıtasıyla muhafaza olunmasını ileri sürüyor. Fransızlar, İtalyanlar bu fikre mu'arızdırlar. Çünkü Amerika'nın adem-i mevcudiyeti Almanya'nın cem'iyete dahil olması ve Japonya'nın dünyanın öbür tarafında kain bulunması hesabiyle cem'iyet-i akvam kuva- yı bahriyesinin İngiltere bahriyesi demek olacağını pek güzel idrak etmekdedirler. İtilaf zümresine mensub diğer devletlerin cümlesini İstanbul ve Çanakkale Boğazlarının birbirinden ayrı mesele olarak telakki edilmesi aleyhindedirler. Ba'dehu muhbir mumaileyh mezkur dört devletin İstanbul'a hakim olmak gayesini perverde ettiklerine bakarak hiç olmazsa Rus meselesinin halline kadar İstanbul ve Çanakkale sultana verileceği ihtimalatını pek baid olmadığından bahsetmekdedir. ———❖——— Ziya-ı Azim Bu hafta ajanslar bize acı ve elim bir haber getirdi: Meclis-i Meb'usan reisi Reşat Hikmet Bey duçar olduğu hastalıkdan reha-yab olamıyarak irtihal-i dar-ı beka eylemiştir. Ma'sum ve biçare milletin matemli günlerinde endişe-i ati ile çekdiği ıztırablar yetmiyormuş gibi vatanperver, mukdedir, gayur ve muhterem reis-i millisini kaybetmek bedbahtlığı da inzimam idiyor. Müşarun-ileyh zayi'at-ı azimesindendir. Cenab-ı Hak aile-i keder-didesine sabr-ı cemil merhum-ı mağfurun gaybubetine teessür-han olan millete halas-ı sehil ve müteveffa reis-i mülki enisimize rahmet-i rahman-ı celil ihsan buyursun. Amin. ∼∼∼∼∼∼ Tezahürat-ı Milliye: İstanbul hududunun Midye-Enez hatlarından biriyle tahdidi hakkındaki neşriyat üzerine Edirne'de azim bir miting yapılmıştır. İngiliz mümessil-i askerisi mukarreratı konferansa iblağ ideceğini balkondan ahaliye söylemiş ve Fransız istihbaratı zabiti Yüzbaşı Zazar valiyi ziyaret ve miting hakkında malumat ve mukarrerat suretlerini taleb ve ahz eylemiştir. Bolşevik Haberleri Bolşeviklerin tamamen Karadeniz sahil-i şimalisine hakim oldukları Odessa'nın hemen şimalinde üç ta'arruz kolunun Romanya'ya doğru ilerlediği cümle-i müstahberatdandır. § Bulgar reis-i Nazırı Sorenya'yı dağıtmış ve seferberlik ilan etmiştir. Romanya Bolşevik olmuş ve Sovyet hükumeti teşekkül etmiştir. § Bolşevik Hariciye Nazırı Denikin'in küçük hükumetlerin istiklallerini tanımadığını bil-beyan kendileriyle teşrik-i mesa'i itmeleri için Azerbaycan ve Gürcistan hükumetlerine telsiz telgraf göndermiştir. § Telsiz telgraf levazım ve parça halinde tayyarelerle mücehhez bir Sovyet heyetinin Afganistan'da Herat'a vasıl olduğu ve Afganistan sülalesinin muhafazasında olmak üzere bu müfrezenin Kandahar ve Kabil'e doğru ilerlemekde olduğu ve bu suretle hazırlamakda bulunduğu anlaşılan ciddi bir harekete karşı ittihaz idilecek tedabiri müzakere etmek üzere Mister Churchill ve Valterelogun Paris'e hareket ettikleri Londra'dan Petit Parissien gazetesine yazılmıştır. § Bolşevikler kendi nazariyelerine tedris ve bunun ta'mimini te'min etmek üzere Taşkent'de bir mekteb te'sis ettiklerini ve bu mektebin müddet-i tedrisiyesinin bir seneden ibaret olduğu müstahberdir. § Ermenilerin Çıldır havalisinde Veznegi Ziver mıntıkasında İslamlara karşı yaptıkları kıtal ve mezalimden dolayı Azerbaycan hükumeti tarafından Ermenistan'a bir nota verildiği ve bu suretle her iki hükumet arasındaki münasebatın gerginleşdiği haber alınmıştır. § Birecik, Cerablus, Arabpınar ve Tel Ebyaz'da bulunan Fransız kuvvetlerinin aşair tarafından el'an taht-ı muhasarada bulundukları müsa'adematın devam ettiği haber alınmıştır. § Şark hududlarımız hakkında Bitlis ve Van vilayetlerinin Ermenistan'a ilhakla buna mukabil Kars havalisinin Devlet-i Aliyeye verilmesi suretinde bir proje mevcud olduğu ve bundan istihdaf idilen gayenin İslam hükumetleri arasında bir Hrıstiyan hükumeti te'sis etmek olduğu haber alınmıştır. Ulukışla Madeni ve *** ve Bereketli Madeni karyesi Hrıstiyanlarının bile *** giderek otuz lira ma'aşla çete yazıldıkarı, Adana civarında bulunan Fransız taburlarındaki Ermeni efradının bu kıtadan çekilmekde oldukları müstahberdir. § Hind ahali-i İslamiyesi ve İngiliz ekabiri pek büyük şeca'atle hilafet-i İslamiyeyi müdafa'a etmekdedirler. Londra'daki Hindistan ekabiri ile bazı İngiliz lordlarından mürekkeb bir heyet lehimizde Lloyd George'e bir muhtıra daha vermişlerdir. ——————❖—————— Hıyanet ve Hıyanetde Temerrüt Bu Kadar Olur.. Zavallı millet.. Ne kadar çok düşmanın varmış.. Senin mukaddesata hürmetin meşhurdur; dini alet iderek İngiliz liralarının şevk ve şetaretle koca bir milleti mahv u helake götürecek bir cür'et yalnız bu mel'unlara mahsusdur. Şahsiyetleri ve hüviyetleri milletçe meçhul olmayan bu yad-karlar yine toplanmışlar.. Sırf zengin olmak, posta konmak için senin hayatına susamış düşmanlarınla el ele vermişler, bir antanet yapmışlar. Adlarını da seni kolayca aldatabilmek için, "Cemiyet-i Ahmediye (!)" koymuşlar. Fakat ne ehemmiyeti var?.. Millet kar ve zararını idrak dostunu, düşmanını teşhis idince üç günlük dünyada liralara konmak için, vatanı düşmanlara satmak isteyen bu yad-karlar hiçbir tarafdan cay-ı kabul bulamayacak yüce Allah'ın adaleti uyanık milletin varlığı onlara son def'a olarak ceza-yı ihanetlerini verecekdir. Vahdet ve azm-i milli var olsun.. ——————❖—————— Sığırcızade Biraderler ve Şürekası Ticarethanesi [Sivas Hamamcıoğlu Han numara 11,12] Ham eşya üzerine her nev'i mu'amelat-ı ticariye ve komisyonculuk yapar.. Sürat ve suhulet rehber-i mu'amelatdır; gön, deri, av derisi vesair mevadd-ı ibtidaiye alıp satmak arzu edenlerin bir kere mağazamıza müraca'at iderek tecrübe eylemelerini rica ideriz. [Sivas: Vilayet Matba'ası]