27 Eylül 1934 Tarihli Hakimiyet-i Milliye Gazetesi Sayfa 4

SAYIFA 4 HAKIRiYETI MİLLİYE 27 EYLUL 1954 PERŞEMBE Ankara Halkevinde dil hayranı kutlulama meoras'mi Besim Atalay Beyin konferansı| (Başı 1. inci sayıfada) in bir değişim yaşayışı yaşa - yiz. gi: me, yalnız ulus sein de i değiş - mleiilide; bütün. yönlerinde olm hıdır ii a ve köklü label nu, soyu, sosu be - nim: seken abi değişmeye değiş - 'me denmez. Bunları unutarak bi vE rda iş yapar gibi göl nen değişim çürüktür. (Bize bütün yükseliş, k Öbür yanda, budun öz dileğini öz diliyle söylüyordu. u türk gibi yüz üstü br dili de cumurluk çağında lamak kalkınacaktı. urluk bu yurda neyi n bir değer adı ki onu unutul- ün (çevrim)lerin endine göre para Mp kültür iş- e dilde, yaşayışta bir takım sr- yasal maları ardı çok uzatmamak için dil değiş - mi Bunda e bütü uy. çare yy e tık söz söyle- mek iç ner dillerden söz aramağa a imi Üsi güncüsü, yim İyi a türk vE da buduncu - diline değer lu E di ia tereke vermektir, Bütün işlerimizde el görüşlerin a si iş z den yüksek düş rinden erk aldığı- i dl çanı “ derken * Mi mız 2 yüce önderin i il sevgisi, ği bulundukça miştim. Ul biz bu işi görmeğe çalışacağız. “Bitir- mej li izi olan dilin ğ gibi doğması ölmesi dahi vardır. izi yenileme işinde de kılavur ler. Türk budununun gözü Bile alanları genişlettiler. öç elm kaldırılması; salta - yokedilmesi; kültürel, soy - aim zem Yeri türk erkliğinin ulusa ş kadın ların yaşa; lerini capli şapka giyilmesi; yeni alafbenin konulması; bu sa; e gibi daha bi: yerinde, gerekli de - ğişmelerden sonra dil değişmesi de > rada bunu söylemele m deği. Him. Yalnız şun önce göstermelerle çe yavaş yavaş sesler ve sözler ortaya çıkmıştır. Yeni düşünceler, yeni duygular; ye- nm ister, Jen bir huzla dilden çıkar. Yeni sözler an- Vay yy yn bir yoldur. limizin öz kökünden > vi e onlar bunu yapmamış- lar. li Eğe deği gide ceğiz. Ondan ötesini (Önder) çocukları ya- pacaktır. Son söz olarak eski dille yeni ara- ee e karşılaştırma yapmak İst ayunname mi vitikter bir p parça eye dinley 2 dür ve diğe taarruzu bnatlsebiden tikadr gibi > safası ieşmegâni sbihaya- abı Tevana ittisali var idi... Bir de mekt parası okuyayım. (Münşeeti mağ daki kitaptan: “ Seciyei behiyyei ane lerinde aliye değin nn e iz - gişmelerin en derini en büyüğü o- Dil olmasa idi kişinin n e de Beri olurdu? Dil kişinin tükel 8. züdür.” sözü ne doğru sözdür. Dil m tedir? rasma takıvermişler. Bir dil nice yükselir.. neğine gelelim. mei af ve simah muktezasınca:. sonu- kadar. mışlardı, bilmiyorlardı. Bir li gü- Köki gelen erkle, berkle yeni yeni dallar, e il duygularımızı, Syn - daklar, ya -apraklar, yemişler ortaya çıkar. simi, anıklarımı prn pide bir takım yaban imi süs vi re ani SİNDE Ki em ez li, e ii de böyledir. Yeni gün e ie Ir” | re, yeni ir lara, yeni çıkan mez, başka yollar da vardır. çe lin kendi kökünden sz Sr ve ei özeli en di sak, yabancı dillerden olduğu ii e > gisi söz alır kullanırsak dilimiz yükse - basan bir annenin sesindi a bası 5 dil nice ölür? ki re dilde — Ya bir ulus başka bir ulusun içine; ik) se ie a büyük ol dil; | gelir; onu erkliği altına almak, aylığını e. iel tanıtmak istediği ulus üzerinde buyruk- )k ça aleta larını yaptırabilmek için o ulasim ko- de ir gürültüden, WY - | nuşma'dilini benimser, öz dilini'unutür. dürma bir söz yığının - ama bii dan vapma bir kılığa sokmamış dı? Onlara öre dil, eski gi a- lavlarının önünde götürülen ağa- ca benzerdi. Bal mı umundan bir a- aç yapılır, üzerine türlü tür! a çi- ole asılır, erlemeler takılır, ln e sonra gelin ön yıl başmda çam dal sai İran oyuncaklar gibi bi nesne olurdu. Dili de gelin ağacma döndür. ii. in rine “süs” diye, "bezenmiş deyim” diyen en çetin arapça, farsça söz- leri yığdılar. Dallarma oyuncak - lar taktılar. üzme, gülünç bir dil ortaya çıkardılar. lem ee çocukları iz ler. İNE gü deyim” diy. x- iş 1 Kendi dilini sıyasa amaca değişir türk boylarının gidişleri böyle ol- bisi muştur. Bunu il yn gerektir, Acundakile, ile edebilmek i mag 3 uy; Sisi geçerliği o ene için dir. yağ erkli zi iz eli bi eli nan bir ulusu ezerek dilini unı Türk azlık olaydı, eski medrese, eski mektep köylere değin gireydi, aradan da likta kayn: Ran iE iğ ngumu için tür - kün dilini değiştirmek isteyenler gö rülmedi mi? Daha düne değin “Türkçe, diye bir okuma yoktu. Öbür yandan mn niş uğurlar ve: kluğumuzda mağ Ri çayı güşündükçe özüm r, ba- 2 dön yı yi sözüne Cey hitabe e lacaktı. ia pir gibi kendi k kendilerini avuturken ötede türl budununu iz ir. Bu iş m işine geliyordu. Ulus- tan büsbütün ayrılan saray, Öz türk geyi ne işitmek, nede anlamak isti- yordu. Sırmalı gösterişlerle, türlü türlü atlar, alaylarla buduma bambaşka bir warlıkla görünmek ne sultanlarla ocağın ileri sayılan Yalazlı sözlerle dili eri tevüplü bir ven sokuyorlardı. düşüncesizin mz bu dil, budunun bucağına gi- #emiyordu, Eşikten içeri ayak atamı- yordu. : tırlardı. bellemek için (Tuhfei vehbi) yi eaberlerdik, Çok kez okuyan değil okutan da an- mazdı. Onlara göre okumak demek ela düşünmek demek değildi. Geli- şi e inim. gözü yumuk oku - maktı, a dili yazan da anla- me ir görünüş almıştı. (Ede- vi) İleri m bu a yana dizebilmekten başka bir idi. Kim yeni bir sözü arapça lügat kitap- larında; Ebem en shake lanırsa daha bilgili, daha yüksek sayı tdi rae beni tar ra ne demeli? Bunlar dil demek, ulus demek ne ol- ii batı bitiklerinde okumuş olma - lıydılar. Bu çağın ulusluk çağı olduğunu pek eyi biliyorlardı. bu yolda neler yapıldığını bilme; işka desire Ferda senin değii : Ey çehrei behiç .. Karşında bir semay... e söylüyor, niçin Söylüyor; ne,söylüyor; bu sözleri anlamak için yellarc: dir, Bir budun r için ancak ptc ipa hir e söylemişler, düşün- meden yazmışlar, çene yan ıkla ı büdunu unutmuşlar. on- a nutmuş. helen yüz kişinin bu is he inin, — anlamasını “ne a Budu bilmedikten keri. ki sözleri de ni da by almis aramızdan çekilip erdir. ini e takımları da yazıla- n sü çe a daha sağlıklarında unutur ulusluk Acı onlara ki bilgileri içinde iz alli ii wi bile tanımaya yetm: cnr onlara ki DE bir e denlü olsun parlama Acınır onlara ki la ça- Zın yaşayış tr izel sezmiş olmıya- lar. Neyse. Olan oldu. Geçen geçti. Eden ettiğini buldu. İş de olacığına vardı. Atalay Bey; son olarak size 7. yazma ni dizim okuyayım e duğu ın sonra sözünü bitir Türk dili kurtulurken İshak Refet Beyin okuduğu manzumef türk dili Kurtulacak yaratıldın istediğin nedir söyle uydurma yok bitik.var kurallar doğdu e iy Namik Beyin konferansı Türk dilini eskiden bir tasnife ve - | duğu bugün a âlemince kabul edil. . e Ke a yavaş yavaş bazı sözl ek klik 4 ve dd suretle mene evsaf kendiliğinden silinmekte idi. asırlar bu temi — tay ii arasında sayar! sinide Fakat bei ii e Uzun asır! Ateri fiyetini muhafaza etmek! Es a ia aş olan türk dinin tahapiyle örllinai olduğunu meseleye bu noktadan bakmağa ba . Bun zamanımıza kalan türk ii çişim Saral e m Malüm« fünunu Türkiyat profesörü olan Ne - | tarihleri il etmişlerdir. Bi rihlerde türkçe bazı ke ef SE gelmekteyiz, ki işte en eski türkçe söz- ler böktardnk Bundan sonra Yenisey, Orhon, Ongin, İhe - hüşotüi, Tonyuku”, kalede bütün tay dilleriyle eğ Mr türkçe ile mukayese etmekt