11 Ağustos 1942 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6
Dü Kuruitayında maarii vekilinin açış nutku Dil üzerimde yapılan çâ- lışmalar tarinte eşi görül imedikinkılâp yaratmıştır Ankura 19 A.A, — Maarif li Hasan Al Yüesi, dördüncü Türk dü surullayıı aşağıdıki nutukla açmış te: #ürk dilinin Obüyük koruyucusu Mili Şelimiz, kurultayın değerli ü yeleri, İ Dördüncü (OTürk dji kurunayını Yüksek varlıklarımız önlüzde açask . 4 Gerin bir mutlülük duymaktayım, | Tür dil kurumunun jik © kurultayı 1832 yurda Dolmabihçe sarayıpus | toplanmıştı, Bu barih, o cümbhuriyet tarihine Türk dilciliğinin iaküâp day sami olarak geçmiştir. İsinet ve W. şüncü kurulluylar ayni yerde, ikişer yıl ara ile coplanarak Türk enilleti- «iü, içinde yanmakta devam eden 2. na dit ateğini canlandırmış, hızlan, dircıştır, Kurumun ans (tüzüğüne göre bu dördüncü kürüllüyu (1989 da toplanması gerekiyordu. o Yakat 1988 onfeşrininin onuncu günü BÜ- yük Kurtarıcımız şakilâplarımızın yapıcısı savglii Atatürkümüzü kay, betmek yazma uğramıştık, Ondan sonraki yılda dünya © milletleri bu. gürkü büyük kan davasms girdiler, Onun için dördüncü dil kurultayın, bu yıllar içinde geri birakmak zorun. da kaldik, Şu anda, toplanmamıza, kurtuluşu. muzun beşiği olan Ankarada, dil, ta, rih.coğrafya fakültesiğin jçinde baş. larken, gönüilerimizde ölmez ularak yaşıyan Büyük Atatürk, gözlerimi, min önünde csnlanmaktadır. Şu sa. iöm böyle toplantrlar için, onun iste- diği, onun emirile hazırlanmıştı, Ön olduğu dil inkillbmın yeni bir safha. ini, burada yaşimamız ve yaşktma, miz, ann ruhuna duyduğumuz sev. &i ve minnetin yeni bir beldeği sayıl. malıdır, Buraya gelmeden biraz ön. ©, ruhu kadar temix ve beyaz mer- merler Içinde yatan Ebedi Şefi, yok olmaz sevgilerila selâmindık ve rab. metle andık, Bu açış dnkikammda da bu yüce hatırayı sevgi İle saygı le tekrar ederim. Değeril Türk dilcileri, Atatürkün ölümü ile uğradığımız derin aamın tesellisi, onun bütün kur tuluş ve Werleyiş (savaşlarında en yakın ülkü ve iş arkadaşı olan MUH Şetmiz İsmet İnönünün yüce vark. gında görünmektedir. Her inkilâp (atılışıcı, Türklüğün milli bütünlüğü içinde, ve tesirli ted- birlerinin Kudretile yer ettiren, 1920 | da Türk dji hazinesini toplamak üze) re kurduğu di encümenini aşarken öz türkçe söyievile onlara örnek ve. verek yol gösteren ve böylece tam inklâpçı di Türkçülüğünün şığım ie tutum, İnönüdür, 1940 yılı ktaş rininin 18 (aci günü dil kurumunda “mülki dil ve mili o tarih, bir mW varlık, hatlA bir milli müdafaa me. selesidir., »örü ile dil ve tarih inki, lâplarımıza en kısa ve ep manalt İ- fadeyi veren İhönüdür, 1041 eylülü. nün 26 sında, dokuzuncu dil beyrs. wi dolsyisile bütün vatandaşlarına hitap edip Türk milletini, dil devrimi yolunda var kuvvetle çalışmaya ça- | gıran, gene İnönüdür, Buğün de dör. düneü Türk dji kurultayını aziz var, üklarile onurlandırarak Türk dğei | lerine en büyük sevinci bağışlamış bulunuyorlne, Türk kültürüne ve © . | ayn özü olan "Türk diline hizmet et. meyi, hayatlarına amaç bilmiş hepi mizin, şilkranlarını saygrlarını, min. tellerini yüksek huzurlarma suna » cım, Arkadaşlar, Dil üzerinde yıllardanberi yapılan galışinalar, gerçekten büyük verim - leri tarihte eşi görülmedik bir in - Kılâp hamlesi yaratmıştır. Bu inktüâp hareketini ondan 3n- ceki sadeleşme ve halklışma ce.« reyanlarından ayırma en önemli nokta, bu inzlâbı Türk milictüyle Türk üşvletimm elele vererek yajr mış olmasıdır. İski saltanat devjr- içrinde de gün'in ve hayatın icüp» ları, kalem tutanları üzerinde değişmeler yapmıya götürmüştür. Onları caygıya değer bulmakla be raber, emetlerinin etkilerini yayu inamiş ve kökleşmemiş olarak gör mek zorundayız, 1973 alfabe inkılâbı ile başlıyan cömhüriyet dileikiği, bazan yazı * tilarenman yetişemediği baş dön-| isi bir hea yürümüş, büyük | Türk inkr'âbenm bir onMhası olarak düönyanm hayret sözleri önünde yarınki çocuklarımıza yüksek ve elli bir dil anlayışı getimiştir. * dar cani! başarılarla doludur. Türk İ dığımız sergide #örülecek olan y istiklâl savaşı ile doğan yatatici Guyuşa tam uyabilecek dil hamle » & de ancak böyle ola Bayın dilciler, Dil inkılâbımızm şu on Yi çekten bu yol Üzerinde Ça. büylik gönül sevinci verecek küs | dilinin vurt içinde ve dışmda zw manci ve mekânra uzak yakın ıklar; derlemeye çaltşilmiş, rengin dsl kaynaklarmız incelenmiş, ta rTömn & i, söz derleme dergile Wi gibi anıtları #la gelmiştir. Sözde ve yazıda, Türk dilinin canit un -| surlarmı meydana çıkarmak için Hiyük emekler verilmiz, haztrin » yınlar yapılmıştır. İlim ve teknik dilimizi millileştirmek için ilkokul- İnrdnn en yüktek bilim kurumları | mıza kadar, birçok bilgi dasarır» | da yeni terimlerle öğretim yapa - bilecek hale ge'memit, Türk dili - nin sjhilesmes! . davasında, uzun yol almdığmı gösteren bir belge * dir, Bütlin bu çalışmaların bir eta» W vasfı da, halkm ve uzman'arın ortaklaşa oOemekleriyle meydana gelmiz olmasıdır, Dajma yapılma. s Âörünülen işler ve tasarlanan girişmeler, ummanlara ve icabında bütün memlekete bildirilmiş, or» lardan düşünceleri sorulmuş, an « cak bundan sonr kesin kararlara varılmıştır, On yıl içinde dilimizin Şapısı ve doğuşu üzerindeki araş- tırmalar ve bilim denemelemi a - zımsanmıyncak bir önemdedir. Yel. lardanberi bütün bu denemelerin ve çelışmaların çizdiği iz, İniş çı» kışları ne olursa olsun, Türk dilk de yabancı kurullarm yaşamasına Som vetmiş, iikolul çocullurmız- dan bilim adurılarımıya kadar, Bepsirin zihninde türiree söyleme, türkce yarma, türkçe anlaması, türk ge düşünme isteğini ve alışkanlığı. nı tam mânasiyle yaratmıştır. Bu gün Türk milletine herhangi bir döşünceyi anlatmak için, ancak Geün dil; ile konuşmayı bilmek ge- rektir, Bilgilerimiz, yazarlarımız, yarattıkları eserleri yöz binlere ve milyonlara yaymek için böyle yap mak xerektiğini #nlamış bulunu » yerler, Yakın gelecekte, Türkiyenin her yıl geniz ölçüde kitap devreden memleketlerden bri olacağına, dil imkıl&bı güven verici bir müidedir. Unutmuyoruz ki, dilin unsurları ve bunlarm bağlandıkları kurallar Üzerindeki bütin emekler, düşün « mek ve düşünüleni söyleyip ya mak içindir. Ancak ba yolla duygusu ve düzüne, ları Wiyük kütlelere ulaştırabilir. ler, Orun icin Türk dil hazinesi o lacak biiyük bir sözlük ve dil korsl lorm: gösteren bir gramer yapma» | yı, kurumun bunu hazırlayıcı vazi felerinden sayrvorüm, Arkadaşlar, Şahsi görüşlerimiz ve sürün ger Jen alışkanlıklarırız, dil ink'lâbı - pın İnandığımız esaslarına, günü « müzün her anında ve esşmaları. mim her alanmda tam uymnkian bizi geri burakmamalmdır. oWeleni disiplinin deş görünüelerinden b- vi olan imlâlan, sövlemek istedi * Zimir fikirlere kah olaenk kelime- lere kadâr, dil bilincimizi her an Uyanık tutmanın (gerektiğine bir kere dz burada dokunmak istedim. | Onun için, bir yandan kalem tu - tanlarımızın dil ipkılâhma bağlı - bhlermi söerlerinde göstermeleri, yandı eleki Möre kuru ırımızın yetiştirdiği Hesil leri, ba ruhta terbiye etmeleri ve | ceviet teskilâtımızm, Peride kal » mimak için bu ini âurmeları milli Saym arkadaslar, Göğsümüzü gererek söyliyebili. * riz ki, vllardenberi üzerinde dur« duğumuz dil imkb işinin en gi «lan a tr, Şimdi yeniyi: yel sikleri tamamlamak, Üzerinde durmadan, acılan yolun sarsmadan Yürüyerek inkılibımızı olgun'a* * tırma derrindeyiz. Kurultay çalış» Üerlemeleri | malarmın ba yoldaki | i bızlandıracağına given besliyoruz, Arkadaşlar, 1 Virsek kurultara yürekten ba - ; sartlar dilerim, sevgiler heninizi saygı ve | le selâmlarım. & safhaları artık asılmış» HABER — Akşam Postası Şundan Bundan İsvicrede. İase teskilâtı nasıl işliyor. Biz, patatesin ex kö'üsünü, bul bilirsek, kırk kuruşa | pliyoruz, İs wiçrejiler, azami «iki kurusa (b *im paramızla) o yiyorlar, Neden mi? İnşa teşkilâtının tntizamından. Punin, göziimiirle nfsmek ve ibre almak İçin. dör bir İsviçre gazetesinde üm resmi tebliği #wnen ler. ediyorum: “Memleketin taşe menfesti, tüm » iyle kemale gelmiş pa İ başkasını hssad etmemek ve piyö- saya çıkarmamaktır. Farslelinge, İdeal, Götitenne in: perlal ve E se cinslerinden w lan patatesler, bügünden — İtibâre toplanıp satışa çıkarılabilir, “Eğer, yukarıda cinsleri .zikre0 len patates tarlalarındaki patatesler, Ismamiyle kemale #elmemiş de, sa bipleri, yeni zirmate girişmek için bunları çıkatmak o mecburiyetinâr bulunuyorlarsa çıkaracakları bu pa? tatesleri, çarşı Zabılasından vöğsaı de almadan satamıyuraklardır, “Salişa çıkarilaraklara? 100 kire suna (37) frank (bizim paramızla 96 kuruş) narh konulmuştur. Bu | marhta, çuval dahil değildir ve azi met istasyonunda teslimine göredir Müstehlike satışta, bu fiyata; nakil ye masrafiyle müsyyen olan kâr haddi iMive olnner. “Bu fiyat, göçen seneye nazaran gayri tabil bir vaziyet olarak, p'» yasıya azar arar sürülen palstesler hakkındadır. Fiyat” değişiklikleri, geçer sene olduğu gibi, möstahsi), töcenr ve halk mümessilleri yle mü- savere edildikten sonra, #aman za. man ilân edilecektir. “Patatesler, parara çıkarılmadan &vel ayıklanıcak Kurutulacak fakat yıkanmayucaktır. “Patates şicareti ve nakliyle alâki dar olanlar neşrolünmuş olan emir. namelere göre bareket edeceklerdir. “Harp İnşesiofist, diğer elitler. den olan patnfesle In ne zaman ha“ sad edilip, piyasaya çıkarılacağını bilâhie bildirecekti İştebir iaşe tebliği. cinsi belli, ekim, bass zamanları muuyyen, piyasaya ve me xurcile çıkacağı kayıt affına shınımış, Sonra, 100 kilosu 96 kuruşa, Bir iki küs ruş da masraf, kâr binilirse, İsviç- Patateslerin reli, late patatesi, ayıklanmış, kö. rutulmuş olapak, azami 12 karuşa yiyor. Ve ilâve edelim, bütün halk, bö, lün gıdasını, böyle muntazam ve nen? yiyor, İpek çoraplarınızı atmayınız Eskiden ipek çorap yapmak için Japonyadan Amerikaya tonlarla i pek selirdi. Bugün Ameriksda bü- yük bir ipek stoku var, Fakat As merikalılar arlık bu ipeği çorap rapınak. için değil sargı “yapmak için kullamıyorlar, Zica ipek sar giların dünyada yara sarmak için en İyi sargı olduğu sabit olmuştur, | Bu sargılar elestikiyetleri sayesin» de kırık kollar için bandaj yapmake ta, başa sterlize kompresler yap. vakte o kullanılıyor. Yumuşaklığı yüzünden surılması kolaydır. İnce liği Yüzünden ufsk paket “oluyot, binaenaleyh #pek çoraplarının 9'e mayınız. A'lah lâzım etmesin âme günün hirinde sargı olârek kullana bilirsiniz. Cenevre 100 Frank Madrit 100 Pemta Btoxhalm 106. isveç kr, İkramiye 968, 938 Ikr, Brgani S5 6 033 61 WV2B38T, borcu tr.3 1330 #1 1/2083 T.boreü 11.3 7230 —, Bıvss - Erzurum Sivas , Erzurum “ 5, 25 Haxtah #1, VAD.YI #T, IM D. yolu ? 19.16 —.— Anadolu DT, Tk 3 ! ş İttihat değirmen. 1, kömür maden, Raşadiye Külçe altın gramı 3m 4m 438 455 mek Üzere bir Kalöriferci ile atölye mizde çalışmak üzere bir teknisyen aaatçi yamağı slmasaktır, İstekille - Tin geralti öğrenmek — üzere ayın 25 ine kadar pazartesi ve persembe gün. leri öğleden sonra raaathaneye mü . racsatları , Fenni Sünnetçi Nuri Büyük yaştakflerin de sünnetleri kabinasında kolaytıkla yaprlır, (DU. ün için bir bafta evvel mürsesst.) Aksaray polla merkosi karşısında No. 1/7 Tel, 20087 den isteyiniz. la T. IŞ BANKASI KK YASARRUF HESAPLARI 2 İkinciteşrin Keoşidesine ayrilan ikramiyeler: . dek 1000 liralık . : ... LE ©. ww. . » . 11 AĞUSTOS — 1942 Bayındır Belediyesinden 912 mall yık belediyemiz tenviratı için 275 ton mazotla 750 kile ©€ sifir ve 1000 kilo dört sıfır makine yağına ihtiyaç olduğundan kapalı zarf usulle 77/1/042 tarihinden 11/8,/M3 tarihine kadar yirmi gün matddetle eksiltmeye çikerilmişler, İhaleri 17/8 /942 tarih pazartesi günü aaat on birde belediye ene'i. meninee icen edileceğinden taliplerin 2490 sayılı kanun« tevfikan şart meleri ve salreyi görmek üzere belediyomize müracaatları ân olunar (e Deriz Levazım satınalma Komisyonu ilârları ali Adet GX30 tak çift dürür Manyetolu masa telefonu Takrixn 32 santimlik yuvarlak duvar daa'i İşaret Manopeasi Örta böy kör pergel Orta boy pergel takımı Yukarda yazılı 6 kalam eşya 185.942 günü saat 15 te Kasmpaşada bu.ynan komleyonumuzda pazarlıkla satın alınasıktır. İyteklilerin o belli gün ve sax''e merkür komisyona müracas'lar, ($ sessiz Çanakkale Deniz Komutanlığından: Mikdarı Cinsi Lira Krş. İhale günü Sani Yiten Zeytin yağı 17,45 24.8,947 5 .., Zeytin 1 16 AMI 1800 da 1 — Çarsikele Da, K. ihtiyacı olan yukarda yazılı ti kalem essek acik okalltma ile satın alınacaktır ? — Bunlura nit şartnameler ber gün Ankarada Deniz Lr, Şb, Md, iiğü Ç, kale De, K. satınalma Komisyonu Satınalma komisyonunda görülebilir, (6220) (8180). Mataşarlığı Istanbulda DE 1. — İdaremiz ihtiyacı için “24“ adet kontrol saati pazarlıkin salın abnacaktır. 1. — Pazorirk 14 /8 /pAZ tarihine rastlayan cümü güzü saat 11 de Ka. re'Ayta levazım şubesiodeki alım komleyonunda yspılacaklır. YI — İsteklilerin yazarlık için tayin edilen gün Ve süatte “476 gü. venma paralarile birlikte adı geçen komisyon gelmeleri ilân olünür, (5480), / Türkiye Cümburiyeti ZiRAAT BANKASI Kuruluş tarihi; 1488, — Sermayesi: 100,000,900 Türk üzme Şube ve ajan sdedi: 360. Zira! ve ticari ber nev| batka münmeleleri, Para biriktirenlere 18,060 Ilra ikramiye veriyor. Ziraat Bankasında kumberslr ve Ihbarsız İssarrni hesaplarında! en az BÖ İlrum bulunarlara senede 4 “efn çekülecok kur'a ile aşağıdaki plâna göre ikramiye dağıtılacaktır. #adet 1,090 liralık 4,000 Uzan 100 adet 50 Uralık 5,006 tire Kv m, $ » üs - ., Mw ., 1.06 , 8, 1 » 4.200 i ©. 109 , A, / DİKKAT: Hesaplarmdak! paralar bir sene İçinde 50 Urmdan 4;,, Alizmiyenlere ikramiye çıktığı takdirde 9 20 fazissile verilecektir. Kuralar sent0e 4 defa, 11 Mart, 11 Hazirsn li Eyi, 31 Birincikânunda çekliecektir. Istanbul Deniz Komutanlığından: Deniz lisesi ve deniz ge dikli okuluna girme şartları “ “Denis ifsa N 1 — Deniz Hecstnin b'rinci sınıfına girmeğe İstekli okurlardan fkma. le kalanlar atnâcaktır. A — Lise birinci #rılta ikale kalanlar d#niz İl4esi birinci sınıfına. B — Orta oku! son srorfında #kmale kalanlardan deniz lisası birinci sımılma talip olanlar Ştmwi lmtihanlarını verdiXleri takdirde alınmak özne kayıt yapilacaktır. G — lise birinci snıbna yaş haddi 15 » 18 dir. All ay küşük olan. dar kabul çdllir, Deniz gedikli okulu; 7 — Demir gedikij okvulunun her Uç #rotfrnn OYLA okulda İkma'e ka. Janjar alınnsüktır. A — Buwndukları afların muağlij olan gedikli okulu srnıflarıma kayit edileceklerdir. B — Gedikli okulunu giriş, yaş haddi, birinci sna 12 — 17, Hünel arora, 13 — 15, üçüncü smfa 14 — 19, yaş'armda olanlar kabul odileceb. lerdir, 3 — İslanbıl ve civarında bulunanlar , İstanbul deniz Komutanlığı ma, İstanbul haric'nde bulunanlar mensup oldukları sekerlik şübelerine mürnesstlari 4 — Kayi; müldeği 20 Ağustos 942 akşamına kadardır. (8803), y Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum idaresi ilânları 109,942 tarihinde yürürlüğe girmek Üzere: D.D/Zİ4 No, k Afyon DD/241 No, Ni kuru üzüm. ve DD./252 No, u İskenderun . Halep eşya tarifeler, kaldırılmıştır. Kuru üzüm naktiyağı D.D/22 tarifeye girmiştir. Haydarpaşa , Sirkeci deniz nakliyatını mahsus D.D/512 No. hı tarife 84; L Daha çok bilgi istasyonlardan alınabilir, (34H0.8560) .,.. 1.8047 tarihinde yürürlüğe girmek üzere “Kaplıca, D.D/200 No, #abire tarifesine girmiştir. Duba çok bilgi istasyonlardan alınır. (8051.0459) z
