11 Ağustos 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TAN EVİ İSTANBUL! Ankara eaddesi Mo, 102 —— RAF: TAN, İSTANBUL EFON: 24310, 24318, 24319 —— # SİKİZİNCİ YIL — No, 2508 Kurultayı Çalışmalarına Başladı > “Milli Şefimizlik Toplantıyı Huzurlarile Şereflendird Dil Kurumu Genel Sekreteri 6 Yıllık Çalışmaların Bilânçosunu Verdi - Seçilen Komisyonlar Faaliyete Geçti . Türk Dil Kurumu Genel Başkanı Milli Şefi Kurultay toplantısında al v i vrupada Ve Bizde Maişet Darlığı Pakalıl darlığt günün en mühim meselelerinden biri ol- raugtur, Fukat ku yalnız bizde de- ül, bülün dünyada, bilhassa Av- rupa memleketlerinde de böyledir, | Her devlet irendi ekonomik bün- ve coğraft şartlarma uygun tedbirlerle bu marazın acılarım yumuşutmıya ve hafifletmiye M. Zekeriya SERTEL Salomon Adaları | Önünde Deniz Harbi Devam Ediyor - Japon Mukavemeti Şiddetli Yeni Gine'ye de Hava İ Taarruzları Yapılı Vaşington, 10 YALA) — yor TE. GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Çocuğunuzu Mektebe“Gönderirken Bir de ) ÇOCUK ANS İKLOPEDİSİ Alınız. Cünkü bu Ansiklepedi ona mektep kitabı kadar ve belki “TAN müsemesesinde ve 1 — Kurultay toplantı halinde. 2 — Maarif Vekili Hasan Âli Yücel açış mutkumu okuyor. 3 — Üyeler Ebedi Şefin mânevi huzurunda Maarif Vekilinin Nutku “Dil İnkılâbının En Güç Olan Çalışma Safhaları Artık Aşılmıştır, Yolda Yürüyerek İnkılâbımızı Olgunlaştırmak Devrindeyiz.. Şimdi. Yeniyi - Yerleştirmek, . Eksikleri Tamamlamak, . Açılan ı İ | ar İy İsi günü öğleden sonra kitapçılarda | Bulunur, İBombay'da Vaziyet ÇokGergin Yeniden Çarpışmalar Oldu, Yüzlerce Ölü Ve Yaralı Var Polis Mevkilerine Ateş Açıldı, Trenler Yağma Edildi Bombay, 10 (A A.) — Pazarte. Bombay şehrinin şimal kısmında vaziyet vahamet kesbetmiştir. Burada po Us mevkilerine açılmıştır. "Trenler yağma edilmiş, telgraf tel leri kesilmiş ve sokak fenerleri parçalanmıştır. Bir posta merke. zine karşı halk tarafından taar. ruz edilmiştir. Seyyar polis mü, rezeleri halkı dağıtmağa muvsf. fak olmuşlardır. Bu bölgede hir çokları ciddi hasara uğratılmak suretiyle müteaddit otobüsler şo förleri tarafından yollarda bıra, 477 Devamı Sa, 2, Sü 4 Serbest Satılan Gıda Maddeleri > He pahalılığı, geçim dar.|liğ,: Salomon takım adalarında. lığı günün en mühim me.|ki Japon kuvvetlerine karşı taar. #elelerineden biri olmuştur, Fa -|ruz hareketleri devam etinekte - Ankara, 10 (TAN) — Dördüncü Türk Dil Ku- rultayı bu sabah Dil, Tarih . Coğrafya Fakültesi Ketlefi mümessillerinin, İstanbul üniversitesine, Ankara fakülte ve enstitülerine mensup profesör Karar, Vilâyete Bildirildi kat bu yalnız bizde değil, bütün dünyada, bilhassa Avrupa mem. leketlerinde böyledir. Harp her tarafta müstahsilleri tarlaların. dan alıp hudutlara attığı, bülün istihsal kuvvetleri harp gayeleri. ne-tevcih edildiği, yollar kapan - dığı, ablukalar şiddetlendiği için, bütüm dünya, bilhassa Avrupa milletleri günden güne artan bir sıkıntı ve geçim darlığı içine düş. mektedir, Bu darlık her tarafta hükümet Yeri müöstehsilin lehine müdaha. leye mecbur etmiş, istihsali a20- lan beslenme ve giyim maddele. rinde vesika usulünün tatbiki za. rureti hâsıl olmuştur. Bu hususta okuyucularımıza bir fikir vermiş olmak için omuhtelif Avrupa memleketlerindeki beslenme şart ları hakkmda bazı melümat ver meyi faydalı buluyoruz. gire memleketlerinde ekme ğin vesikaya tabi olmadığı dört memleket kalmıştır: İngiltere, İr lânda, Portekiz ve İsviçre. Öteki memleketlerde halka ve rilen. ekmek miktarı buğdayın mevcudiyetine göre değişir. Fa - kak. hiçbir yerde Türkiyedeki nis beti aşmaz. Fransada günlük ek », inek tayı 275 gram, ağır işçile- Te 350 gramdır. Almanyada gün. lük tayin 285. gram, ağır işçile - rinkâ 485 gram, çok ağır işçilerin taymı da 630 gramdır, Bu vesi - kanın bir kısını ilede un tedarik edilebilir. İtalyada vatandaşlara verilen günlük tayın 150 gram, işçilerinki, işin ağırlığına göre, 250.450 gramdır. Danimarkada günde 200 gram çavdar, 70 gram buğrlay egmeği verilir. İsveç gibi harp harici kalan memlekette bi. İe günlük taym 230 gramdır. Te. Panyada verilen ekmek miktarı bımların hepsinden de azdır. Fin landada ise verilen ekmek hiç hükmündedir. i sür, bizde serbest olduğu halde, bütün diğer memleketler- de vesikaya tabidir. Fransa, AL manya ve Belçika gibi birçok memleketlerde verilen süt mik - ki litre. tereyağ, zöytin. iğ HN Devamı Sa. 2, Sü 6 V I Olmuştur dir. Pek büyük bir mükavemetle ılmaktadır. Hsrekâtın ne. yildirmek, bizim ve düş. manın kayıpları hakkında tah . İminlerde bulunmak zamanı he . nüz gelmemişir. * Melbourne, 10 (A.A.) — Müt . tetik bomba tayyareleri Salama. na'da Iiman teessüslerine şiddet. le hücum etmişlerdir. 1 nakliye gemisine isabet kaydedilmiştir. Pasifik'in şimal ucunda Tokyo, 10 (AA) — Aleutlen adaları sularında Japon deniz kuvvetleri düşmanın mühim de. niz birliklerini geri püskürtmüş. lerdir. Londra, 10 (A.A.) — Kiska'ya karşı Amerikan filosu tarafından taarruz harekâtı sona ermiş ve harp gemileri bu bölgeden çakil. miştir. . Türkiye Muvaffak Saraçoğlunun Son Nutku Etrafında Hararetli Tefsirler Vichy, 10 (A.A) — “Debats, gazetesi neşrettiği bir makalede, Şükrü Saraçoğlunun meclisteki son nutkunu tahlil ederek ezcüm le diyor ki: “Refik Saydamm ölümü, Tür. kiyeyi tecrübeli bir devlet ada» mından mahrum bırakmıştır. Pa kat Refik Saydamın yerine başka birini bulmak hiç de güç olma - mıştır. Başvekilliğe Şükrü Sara. çoğlu tâyin edilmiştir. Bu, gayet tabii idi, Türkiyenin değişmiyen siyasetine en iyi devam edecek adam, üç senedir Hariciye Vekil. liğini yapan Saraçoğludur. Bun. dan, Türk siyasetinin değişmiye- ceği meydana çıkmaktadır. Bu si İ yaset, Türkyeinin elinde olduğu isbette, sulhü muhafaza etmek. tir. Türkiye bunda muvaffak ol. muştur 47 Devam Sa, 2. Sü.â-i konferans salonunda ilk umumi toplantısını yap. urultaya iştirak eden delegelerle üyeler. y başlarında Vekili Hasan Âli Yücel olduğu halde Atatürkün mıştır. Kurultayın açılışından önce, muvakkat kabrini ziyaret ederek muşlar ve ebedi Şefin mânevı huzurunda tâzimle eğilmişlerdir. Umumi toplantı saat 10,30 da açılmıştır. B. M. Meclisi Reisi Abdülhâlik Renda ve Baş vekil Şükrü Saracoğlu ile Parti Memduh Şevket Esendal'ın, mebusların ve yur- dun her tarafından getmiş olun Piatigorsk Şehri de Zaptedildi Büyük Don Kavsinde Kuvvetli Bir Sovyet Ordusu Çevrildi —— Stalingrat'taki Rus Hücumu Püskürtüldü Berlin, 10 (A.A.) — Alman or. duları başkumandanlığınn teb . liği: Maikop ve Krasnodar'ın zap tından sonra süratle cenup «do. ğuya ilerliyen kıtalarımız Pi gorsk şehrini zaptetmişlerdir. Stalingrad'm cenup - batısında düşman ümitsiz bir mukavemet göstermiştir. Düşman karşı hü. cumları çelin mübharebelerden sonra akim bırakılmıştır. Büyük Don kavsinde, kuvvetli bir düşman ordusu Kalaçın batı. sında çevrilmiştir. Bu ordunun, kurt için yaptığı teşebbüs. ler boşa çıkmıştır. Dar bir saha. da çevrilmiş bulunan bu düşman kuvvetlerine hücum uçaklarımız dan mürekkep teşkiller ağır ka- yıplar verdirmiştir. Bundan başka, hava kuvvetlerimiz. Kafkasyanin şimal sahilinde ketast ve malzeme bindirilmelerine tesirli bir snretle İaarrur etmiştir, Savaş iz Deron Sa2.. Sü. 7 Maarif Cümhurretisimi, bir çelenk koy.| gelerek Kurultay lerin iştirak eylemekte oldukları kurultayın bu açılış toplantısına Milli Şef İsmet İnönü de hu. zurlariyle şeret vermişlerdir. z, öğleden sonra da Fakülteye komisyonlarının çalışmalarını ta. kip etmek suretiyle yakın bir alâka göstermişler ve geç vakite kadar Fakültede kalmışlardır. Bi delegelerle Hal söylemiştir Çimento İşine El Atmalı 1j Bu Madde Kara Borsa Mataı Olmamalıdır —— İstihsal Hakikaten Fazla İse Tahdidet Hafifletilemez mi? Muhtelif çeşit mallar üzerinde ki kara borsa faaliyetinden sikâ. yetler artmaktadır. Bu arada çi mentoda vardır. Çimento üzerin deki rekabetsiz çalışma ve trüst kurma işi harpten çok, pek çok evvel başlâmış, Kurulan çimento teöstü Darıcadaki Eskihisar, Ba. kırköyündeki Kurt çimento fab. rikaları ile Ankaradaki çimento fabrikasmı kapatmış ve çimento istihsalini Kartaldaki Yunus, Ba. kırköyündeki Aslan fabrikaları i- ie Darıcadaki bir fabrikaya inhi. sar ettirmiştir. Bu fabrikaların is tihsalâtı bütün ihtiyacı mehma emken karşılarken bugün bir ta- raftan inşastın artmış olması, diğer taraftan da Satışın tahdit © dimiş bulunması çimento üzerin de de bir kara borsa faaliyeti ya- pılmasına meydan ve imkân ver. miştir, Bugün kara borsada bir torba çimento. 600 kuruşa satıl « Ap, Devamı Sa..2, Sü. 7 Maarif Vekilinin nulku 'Toplantı orkestranm çaldığı İsti Genel Sekreteri |başlamış ve bunu müteakip | anı Maarif Vekili Hasan Âli Yücel açış nut. iklâl marşiyle Türk Dil Kurumu A” Devamı Sa. 2, Sü. 1 ol Alama life Almanlar İhtiyatları ida Sürüyor Cenuptaki Sovyet Hatlarında Bazı Gedikler Açıldı Rus Donanması Limana Baskın Yaptı Moskova, 10 (A.A) — Gece ya- ns neşredilen Sovyet tebliği: 9 Ağustos gecesi kıtalarımız Kectskaya bölgesinde, Kotelniko vo'nun şimalinde, Armavir'de ve ve Kropotkin'de şiddetle çarpiş- mışlardır. Diğer kesimlerde kayda değer bir değişiklik olmamıştır. B ağustosta biten hafta içinde Almanlar hava meydanları üzerin de ve hava muharebelerinde tak- fiben 400 tayyare kaybetmişler- âir. Ayni müddet içinde kayıpla. rtmız 205 tayyaredir. Sovyet ek tebliği Moskova, 10 (A.A.) — Sovyet tebliği ekinde denilyor ki: Alman lar Kletskaya çevresinde ik mü dafan hatlarımızda bir gedik aç. mıya muvaffak (olmuşlardır Kletskaya'nın cenup çevresinde şiddetli bir muharebe olmaktadır. Kotelmikovo'nun şimal doğu çev. 45” Devamı Sa.2,Sü.2 Görüşmek Üzere Ankara, 10 (TAN) — Bazı ta. İcirlerin satışı serbest bırakılan ddelerde &i koyma kararından evvelki fiyatları yükseltmek için bir takım gayri meşru yollara sap tıkları, Ticaret Vekâletine gelen| ınlaşılmakta. | dir. Bir kısım vilâyetlerde bu ka. | bil yolsuz hareketlere başvuran. | lar tesbit edilmiştir. Alâkadarla. rın söylediklerine göre hüküme. tin aldığı son kararlar bütün mem lekette halk ve hükümetin el ve işbirliği yapması esasina dayan. maktadır. Hükümet, bu el ve iş Ticaret Vekili, İstanbul Tacirleri İle Şehrimize Geliyor birliğini bozmak için falsolu ha. reketler yapmak enleri bü « yük bir hassasiyet ve dikkatle ta kip etmektedir. Satışa arzedilen her nevi mallara yatırılan serma ye ve bunlardan alınması lâzım. gelen meşru kâr haddi malüm - dur. Bu haddin haricine çıkmak istiyenlere hükümet süratle (gel beri!) demekte tereddüt etmiye. cektir. Maamafih burada herhan gi bir yanlışlığa sebebiyet ver memek için bazı vilâyetlerdeki #27 Devamı Sa, 2, Sü, 4 ( Askeri Vaziyet #alomonBaşkını Esas Hedef, Bu Adaları İşgalden Ziyade Bir | Japonyanın Bütün Dikkat ve Kuvvetini Başka Cephelerde Toplamasına Mâni Olmaktır ee Yazan: Emekli NECATİ ! i Deniz Subayı YAŞMUT Amerika deniz ve bava KUvv gali altı ve İ Taarruz bu grapnn cerubun, cesi kati gekiide Balim imi bi nda bulunan Salomon takım & İlarruzuna hedef ol pon işe n mevkiini | gösterir harita miştir. Bu sularda meb- ir deniz karbi de cereyan ediyo (Yazısı dörüncü sayfamızda, 1