29 Ekim 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

SETEŞRİN — 1041 * —o Türkiye Cumhuriyeti Larihe mal olan bir karaktere sahiptir, Bu ka. rakteri kısaca bir cümle ile hulâşa etmek mümkündür: i YENE siyasct! ) Mili siyaset, bu memleketin a. sırlardanberi beklediği bir vâkız idi, Tarihin seyri içinde türlü türü Ni Kö ğüştüler ve öl. | maceralara çebit olan Türk mille. a, arı ema - i ileri; e. » sen İaan on sekiz niye un neşesini Bsstüke, bağlayan bu | iç ice, artan bir | Sn öğleden ba | Gi OYM sevinç ve Ke ya SUkanarak &* | hdyeekten golen ii, , İnönün lanma iie rda yurt mübarek asıriar büyük varlar ramanlilar destanı , Büyük harplerin gali, bi ves şerefli mağlübu sıfatilç hayatın sırlarını tatmıştır. Fokal mil bir siyaset, yani miletin bün yetine ve işliyakma göre bir poli. tika istikameti talip edememişti, Geçen asırları ve cedleri bu niyase ti takip elemediklerinden dolayı takbih ve tenkid etmek aklımız ti, bir hayli dan geçmez, muayyen S“bepler, wuayyon netieler vücüde > getirir, Geçen ssırların Siyasi fasliyeti devlet organlarının çalışma istike, melini tayin eden âmiller bugünkü hayatı idare eden şartlardan bam, başkaydı. Bir defa devlet hikim;- yeli kimin menfaati namına kul. tanılırdı, Şüphesiz ki büyük impe. ratorluk hudutları işinde Türk mil leti namına değildi. İmparatorluk bünyesi esasen bir milletin arsularma göre devlet idare etmeye imkân irakmazdı Bu lariki bir realitedir. Cumhuriyet, bir defa devleti ân menin mislı yaptı. Yalniz bununla kalmadı, Bu âmmenin bir kültür vahdeti olan bir millet olduğunu da tarihi bir gariret olarek kabul etti, Bunun içindir ki, Türk "Res. hedefidir Yazan: Sadei Ertem hor şeyâen evvel memleket için. de bir sulh devresinin başlamış olması lâzmdı, Bu #vlh devresi İstiklâl harbi nihayel bulurken ka- ti surette tahsirkuk etti, Memle. ket &w büyük, en harikulide ine Vâpları kendi iradesini. terssil eden Büyük Millet Meclisi vasıtasile ba, tardı,, Dahili sulkün tek alâmeti bürri- yettir, Türkiye Cumkuriyeti kurul- duğu gündenberi diktatörlüğü ta « nmadı? Bu tanmayışm sebebi; milletle deviot arasmdaki emel, fikir, arzu, iştiyak birliğidir. Mem. leket içinde nizam ve sulh böylece Seklni aldı, Türkiye Cumhuriyeti “yurtta sulh” prensipini böylece tahakiruk ettirdi. Fakat o, daha üstün gaye. lere ulaşmak davasındaydı. Bugün Atatürkün gençliğe hitabesi Ey Türk gençliği,birinci vazifen Türk istiklâlini Türk idskilâtı eğasiye kanununun ruhu Du ve mânaamı ihtiya eden prcu « #ipleri kabal ederek iç poütikanın mimarisini vuzuhin çizi, Ve on. İner tahakkuk ettirmek içli faali - yete geçti. Türkiye harapdı, Onu bir imar ve inşa memleketi haline sokmak ld- zundı, Türkiye eshildi, onu bilgik ve Üstün kültürlü bir cemiyet ha, line sekmak Bktıza ediyordu. Türkiye siyasetine ve bögünkü hayat şartlarma'uymayan teşkilât zihniyetine sahipti, bunları ydup yerine yeni kanunlar koymak Ke- rekli. Stepte yeşili gölgeli, mi- sut bir valan halketmek bütün bu fikirlerin xzahsuhleriydi. Bütün bun ları yapmak için kuvvetli ve basi- retli olmak İâzındı. Kuvvetli olmak, dünyanm tek Stepte mesut, bahtıyar, yeşil gölgeli Gir vatan yaratmak milli siyasetin sarsılmıyan, eltenmi: miyen, silik bir hüyiy Yozüne renlitesldir. Bu renliteyi hip cephelerinden süzülerek ortaya bir sulh eseri halinde çikan Cumhariyet gikmiyge W herkesten, ber sekilden daha iyi anlayordu. Bunun içe hu, dutlarımız içinde tasavvur ettiği, miz Mesul vatan: kurmak için hu dutlarımızmı emriyeite bulunması lizımdı, Bu eessiyedin kısaca Türk ordusudur, Cumhuriyet kuvvetlidir, Ve bu kuvveti yalnız maddenin verdiği basin ve kemiyetten ibaret değilim Gir, Onun b'e milletin ATZASANU, İğ tyakını, rahunu, buldsa mili birli, fini Wade etmesindedir. MİM siyaset kuvvetle birlikte büytük bir basiretin ©scri olarak plânma göre vafan yaratmıya bu. günkü korkunç dünya şartlarına rağmen devan etmek imkân bul maktadır, Buyün Türkiye ateş ve kan deryası belini alan arzın üze. rinde Diesut bir srlh adas; halinde yaşıyorsa, bunun sebebi maddi ve manevi kuvvetile birlikte basiretli yani iç polMikaya istinat eden bir diş pollükaya Sahip olmasındandır. Cumhuriyetin dış politikası bu bakımdan imperatorluğun dış poli. tkasından ayrıldığı gibi harp son rası Avrupasmda bile görülmemiş birtakım husuşiyetler arzetmek « tedir, Harp sonrası Avrupasında öyle Seveltler vardı ki onların iç pohiti, kaları selâ müstakil değildi, bu po. litikaları dış politikanın rüzgârı « garantisi gün dünya sık bir devrinde on sekizinci yaşi» C umn nm Ur i V e t j m omeri verimi: Milli sivaset Tüm Türk inkılâbmın Mes'at bir başe lanxıcı olan Türk tarihinin mühina İ bir dönüm noktasını işaretliyen ve İ msmleketin “müteralfi, ileri ço cuklarına, Türk (bulk: için daha iyi, daha miiterakli, daha mirefe fek bir istikbal verebilmek müca delesi için yoni bir merhale açnuş bulunan Türkiye Camburiyeti bus iselerinin cn caprar na basinıs bulanuyar, On sekiz senedir şeflerinin dira yeti ve halkının gayretiyle uzun yollar katetmiş olan Türk milleti, Cumhuriyet i ik, semereli başarıları, milli sanayiin ilk Mış, memleketin temçgilorini at, birçok tarafını iktısadi istiklin bulunuyor. Türk inilâbı Genebi İsllismi topraklarında boğün bu ktilinm yardakıçıları olan sahtenat ve itjen yılanlarıım basmı da eziikten sonra müterakki bir merlisla ola» rak tarihinde Cumhuriyeti kaydet- tiği günün üstümden geçen on se kiz senede bu rejim eğer, nna prensiplerinden, bir an inhiraf et, Se, gideeeği istiknmelten bir an tereddüt gösterac veyahut İrtlez. m her kımıldanışımda lâzm oldu- ğu derecede haşin olmasaydı, kim bilir belki de, belki değil hiç Şüp- besiz buğün yurdumuzu onu tes'it etmek için bayraklar, taklar ve larla bezemiş olmiyacak, onu çoktan gömmüş bulunncaktık, Çünkü dünyanm bor tarafenda olduğu gibi bizin memleketimizde de irtica başını kaldırmış ve zelir. li dişleriyle onu dalayıp öldürmüş bulutucaktı, İste Türk milledi dünyanın en botbalıt ve kara günlerinde &endi cumhuriyetinin on sekizinci yıldö. nümümü İcarşilarken © bunu yalnız bir bayram v& genlik olarak kabul) etmemeli, Türk © halkınm herbir ferdi otu maddi ve manevi inlufüp. çı kuvvetlerinin bir teftiş günü o larak kabul etmeli ve bu toftişten Cumhariyet devrinde dösünmeğe bahsetmiş cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. | Mevcudiyetinin ve istikbalinin yezâne temeli budur. Bu temel senin en kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi seni bu hazineden mahrum etmek istiyecek, dahili ve ha- rici bedhahların olacaktır. Bir gün istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşerten vazifeye atılmak için içinde n vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmi- yeceksin! Bu imkân ve serait çok gayrimüsait bir mahiyet- te tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibi” yetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vafa- rın bütün kaleleri zaptedilmiş, bütün tersanelerine giril - miş, bütün orduları dağıtılmış, memleketin her köşesi bil- Fil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elim ve daha vahim olmak üzere memleketin dahilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hiyanet içinde bu- tamabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsi menfaaileri- ni, müstevlilerin siyasi emellerile tevhit edebilirler, mil- let fakru zaruret içinde harap ve bitap düşmüş olabilir. Ey Türk, istikbalinin evlâdı! İşte; bu akücl ve * içinde dahi, vazifen; Türk istiklâl ve cumhuriyetini kur- tarmaktır! Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil başlamış bütün nesillere düşen va. rife cumhuriyetin bu millete bah. settiği dahili ve haric? bütün kak. tara ondan daha büyük bir tans supla sarılmaktır, Bugün Türk halkr, ahval ve Şe rait yasıl olur Ve Be suretle tecel. li ederse etsin Türk inkılâbenin, Türk cumlariyetinin Türk milleti. ne bahsettiği siyasi, içtimai, ikta, sadi istiklâli müdafas ve muhafa. za cimeğe ve bi fnkili Türk halkı için daha mes'ut devirlere doğru götünnek mücadelesine gide det ve gayretle devam etmeğe asd iemelidir, Suat Derviş bir kurtu «| publika” ar sadece 2 pin artan İİİ | bükim kudreti helini her Türk Devletin millet menfaatine, milk » | Jet arzusuna göre frenlenmesi böy lece bir tarihi hâdise olarak orta - ya çıktı, Devletin bünyesi bu şekli aldık. tan sonra zaruri olarak onun fonk. siyonları dx millet için, ve mület tama işlemeğe başladı, Nazeri bir surette ifade ettiğimiz bu ha- kikati Türk cümhuriyetinin 23 ni. san 1920 denberi devam oden he» yatında merhale merhale ve pratik vaklalar halinde görmek mümkün. dür, Mili siyasetin snr hatları ne lerdir? Mili siyasetin ana hatları, Cum- huriyet kurulduğu gündenberi, dev lete devamir, esaslı iç politika ni? zamı vermek ve du politikayı buna hizmet eden bir vasıta saye mak! ma göre istikamet alirdr. Bu devletlerin nasıl kısa bir za» manda çöküvendiklerini hep gör , dük, Misal vermeğe lüzum yoktur. Yine harp sonrası devletleri için de öylelerine tesadüf edildi ki, Be “6 politikasında, vuzuh vardr, ne de reel hissini veren bir dış politika! Bu devletler de süratle göçüp gittiler, Sebep, gayet tabiidir ki, devletlerin münasebetleri hesabın. da hakiki ve mill! bir mikyas yok. tu, Bunlar ya millete rağmen idare edilen memlekçierdi, yahut da mil Wi menfaatleri idrak etmiyen zümre lerin, ve fertlerin monfaaileri he. subına daha sulh devrinde mezba #arsılmiya » rdu ve bü. r Türk ÇİL, Türk genç. ÜÖğüşenlerin ve Mukaddes cne- Yeni bir nin has » temizler. tir haya » Mana daya « u, Bayram piyangosu MUM piyanonun 20 Brinelteşrin Pl fevkaltde çekilişi bugün (o Aâkştm saat 1130 di Ankarada 19 mayız sta, ind yapılacaktır. Bi çar'lişte 409 bin numaraya 480 bin Yra ikramiye dağıtılacaktır. Bü - Cumhuriyet — Türkiyesi 18 inci yılına basarken ük günkü hareket teraile tezat teşkil edecek bir mah Siynsstin verimli olabilmesi için nda mevcuttar!,, — Simdi Con Brlec en de gidersin, bu kiri iç teli bek alırsın, Biz de burün daa pılıyı partıyı toplayıp plânda güsterilen ve yeraltı yoluna gıkân mağuraya gideriz, zannedersem © da bizimkinin sağ tarafında mağara! Oraya gider bemen iğe koyuluruz, İki günde yeni yolu açmalıyız. Zira unutmayın ki cuma akşamı, yani bugün ümre “ duğuna , altı gün sonra - zle böke bizi Brtikselde bek « iiyor, Sam, yine murtldandı: — Bizim evdeki hesap çarşıya Baranın içersinde kayboldular, bir #aç dalrika sonu elleri maden a » melelerinin âletlerile dolu gözük- Hiler. Doktor ortada duran porta tif eşyayı, haritayı kap ve çantalar f1 topluyordu, Con Brice ise sepe. tini hazırlıyordu, Uzun boylu a « dam, onun yanına gekli: “7” Con! bir dakika bekler mi sin? R —— Emredersiniz! Uzun boylu adam bu sefer dok- toru döndü: — Lütfen bana madam temiz bir mendiliyle malüm şişeyi verir misiniz? Doktor derhal yannda duran küçük bir valizi açtı, içinden he - men kenarı kirmizi iplikli süslü Madam Vilyamın temiz bir mendille, beyne bir şişe çikar. dı. Kumandan denilen adam ce « binden gene küçük Mefberini çkar muş bir şeyler yaziyondu, Biraz ! sonra başın: kelderdr? — Doktor, dedi, Lütfen kalemi bizi ulm, mendilin üzerine, mada * ma göndermek istediğim şu mek » tubu yazin! Doktor mendili masanın İni ne yaydı, beyaz şişeye bir 7 > kepli kalem daldırın | bekliyordu. Uzun boylu adam mektubunu Yük” tek 8esle okumaya başladı: “İrademiz haricinde bulunan bs- #t aksilikler yüzünden, kaçmanız! temin edecek hazırlıklarımız müs» Lepesiif gecikecek. Sizden iki gün #lrecek bu gecikmeyi affetmenisi ve her an hazır bulunmamız rica öder, saygılarımı biziririm, (Franz Haber,” z 5 Mektup bitmüşti, Samın içi tit - Tedi; gözlerini uzun boylu adama dikti: — Vay canına, demek Matma » zel doktorun sağ kolu meşhur Fran Haber karşımda! Alman ca- #uslarının “aslarm ner" dedikleri Franz Haber! — Fakat boyefendi, bu seferki macorasmdan sonra gene muzaffe- Pane dönemiyecek! Bu siradn mağaradakiler tama . men hazırlanmışlardı! Sam Coys bulunduğu köşeye İyice yapıştı, saten orası karanlıktı, damlar görmeden önümden geçip gittiler, Sam yolunun serbest bulunduğuna İyice emin oluncaya kadar bekle di, sonra fırladı satonun Yolunu tuttu, geldiği vale herkes öğle yemeğine oturmuştu, doğru odası, ma çikti, yemeğini oraya getirme lerini söyledi, OTONONİL GEZMESİ — Sabah beh yokken bir sey oldu mu? Co Benet gayet geki P > gâyet sekin cevap i DE Hâyır şef, hiçbir sey olmas :! — Peki, teştkktir ederim. , © Benet odanın kapısına doğru gidiyordu, Sem Coys gülerek gya. ğa kalktı: 7 Sen ne metaksiz üdams'n Co? Sabah na yaptığımı, neler ol duğunu sormadan nasıl dürabili Yoröun ? Co Benet gülümsiyerek yerine döndü: —- Eğer anlatırsanı? beni çok memnun edersiniz şef.. — Ne gerip adams? Niçin bir Az evvel sormadın? — Niçin sorayım, anistılarık bir gey yola sormak iüzumsuz! — Peki, ya varma? yük izramiye 50 bin Ilradır, Çekiliş tufatlatı radyo #e verlleceklir. — O zaman da sormağan anla. tram! Sam bu adamla kopuşmaktan büylk bir zevk duymaya başla * migtt, — Var Co var, dedi, hemde ne. ler'var! O takip eltiğim adam be- ni doğru Madam Vilyamı kaçır. mak için gelen Alman casusları tin yanına götürdü, şefleri de o * vadaydı, hem de kim biliyor Mu. sun? Sorsana! bak sornazsan bu sefer söylemem! — Kim? — Franz Haber! — Ver Haber mi? Vay can ra, Almanlarm ön meshur casusu, — Evet, madam Viya cn lardan şatoya çikan yerâl- yi plânını gönderdi, Nasri öiye eri Co! S7 Mali mel hususi bir mürekkeple, görüzmeyen renk &z bir mürekkeple yazıyor, sonra bunu kirlilerle çomaşırciya veri - vorlar, gamegırcı ise Frans Habe” liyor, kendilerinin bildiği bir u - swlle mendildeki yazılar? meydana mini 5 i ” (Devomi var)