10 Eylül 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

| ak f Na a bir tipte l lanıy: Me i Nİ ğ May, )— Sonbaharın hk e, lr, karşı yeller, 5, aasakları Ul çük 1 tetkik ermek. key, Yönter; Sovyet > MEN tte “şöndişi MÜŞ zayla Oldukları za. Ymllğ olması Bah Alima, i Man rr a ik ehemmiye. Börülmemekte Deri. ekseriya yyareler kul tayyaresi Esp lere göre tipindeki tay. İaiktir, ka vardar: Almas. ek müretie Rna | a bulundukları Yolumu teh » bu battı kes- ai zir, Run tatış İde 2 ni ; K Ye cenupta ta. dir. Al bu eni ley bütün de, A dan di ei Şar e lemektedir. Mu, vmetildir ve araz gelmekte diri e Pk taç, , ynlakasında Re - e, rün tedir. Fakat Kün * bir şey var, Gumelden gelen Barkideki sanayi yi. > in demeci, ikeli Küpeli İm aka e en e m ij Barak nr mar, “ a maal m vü Min Mimarlar talha , | Yukarıki başlığı bana yazdıran / seniyet filezoflarm inançlarında olduğu kadar bizzat gündelik ha- Jzmi hâdiselerinde de mindemiçtir. | Hayatın tehlikeli bir spor, kaşlı | bir wücadele ile ölçüldüğü ve bir ferdin höcre külçesi olarak bir kıy Met ifade etmediği bir devirde (ölümün felseli mânası daha büyük İ tür, İçinde bulunduğumuz cihan harbinin iki üç ay zarfında milyon İlara baliğ olan kütle ölümleri ya- nında evinde hâd bir hastalığın humması içinde âfiyeti iflâs © den bir insanm ferdi ölümü bir kıymet İlle etmekten çok uzuk- / Ur. Bu ölünün tabutu önünde göz yaşı dökebilecek insanların yüzü, binlercesi bir anda bomba yağmuı- ru veya tank silindiri alimda can vermektedir, Bu ölüm Hıristiyan ile liman hocanm tefsirine gö İre mükâfat minssma şehâdet, $a- ire göre ebedileşen o kahramanlık, j siyaset adamına görg,de bir harp İ idealidir; ve netekim her gün ha- İ va uçurumlarından yuvarlanan kah raman tayyareciler yeriz diğer - leri ayni sevk ve tevekkiille ü me koşmakta, hik ie yeksan cdi. len sehirlerin ölüm manzaraları n- rastnda hayat renkleri ve âhenk- leri ilc devam etmektedir. Hayati Ve içlimei yâlunların bat eüği bu müsbet ve gai ölümü binlerce yıldan beri büyük dünya filezolin- *İri muhtelif sekilde iWrde etmişler. | dir, Hindin mukaddes ırmnktirmn- dan birinin kıyısında ve bir İneir ağacı alir.da müridlerine ahlâki fekiçfesini vaaz &len Buda'nın tel kinleri meyanmda Nirvana yani e bedi halâs vardı, Hayatta maddi utıram esas olarak Xpbul eden bü yük filezof manevi ve mes'ut kur tuluşu İlâhi fezaya karışmakta ölümde buluyordu, Atine beldesinin en kudretli mü telekkiri Sakrat'da ölürken hayat (a imişcesine İman İle gülüyor ve talebesine metanet tavsiye ediyor du, Galile, Berthoven, Danton gihi bitüğ büyük adamlarm ölümlerin. de suur ve mânevi hezur mevent tar, Materyalist telâkkiye göre ö- Küm, höcrelerimizin her birinde âni olarak veyahut tedricen vaki o isn bir yıkıntdır; esasen biz doğ- dağumaz andan İtibaren hem yaşı. İ yor ve bem de ölüyoruz, Uzviyet İ sncak büyük hastalıklarda bunan farkındadır. Ölüm, ister hayati hücreler aşınması, ister anna damar İlarm sertiesmesi ve bter tedrici İ hir kısım veya İhtiyarlık şeklinde | teeolli etsin nihayet teşrihi bir for Gialitenin ifadesidir, En maruf in- sanı varlığını dahi nihayet birkaç “eamlık bir kill bahiyesi olarak camdan bir avanoza hutikal etti - ren ölüm zahiri görünüşü ile men fi bir vetiredir ve zevke göre W- tırabdn oldeğu gibi imanbığın ga yeti bunu önlemektir. Tababet ve hafzssıhha ölümün düşmanlarıdır. 7 İNetekim bütün hayat müddetince — | eviyelimiz ölincmek için devamlı bir mücâdele halindedir ve Insan bunu da mâlik olduğu hayati ve <insi sevki tabiilere modyundar, O halde ölüm bu uzviyet mücade- lesinin iflâsmdan — ibarettir, Bazı tek höcreli hayvanlarda devami ve parçalı ilkah sayesinde ebedi - Yet vardır, yani bu hayvanlar öl - Hayattan parçalar: mez sayılır, Bizim gibi büyük hay van şecerelerinde de ebedi hayalı idame ettiren tenasiili höcrelerdir. Bu dinamik höcrelerin faaliyeti ve ortaya döktükleri zürriyet te humları sayesinde ferd olarak in- ; et ; Yazan: ; De.R. Adasal sanlık mümuneleri olan insanlar, familyalar ve milletler betiidir, İş te bu felsefi teemmüle istinaden ölümüm zaruri bir vetire ve dola- yısiyle müshet bir sevki tabii ol « duğunu görtiyoruz. Bir çok yüksek vazifeler de ö- lüm teblikesine rağmen atılganlık Ve cesaret meveyitur, Filezof Ni. sische' nin “Zerdest böyle söylü- yordu,, kitabında bize hürmetle naklettiği ve ipten yuvarlanarak param parca olan canbazm ölümü bir sok mesleklerde görülmekte - dir. Yirminci asim haym çarkı tehlike ve ölüm unsurlariyle dön - mektedir, Modern sporda dahi dis turemuz “tehlike içinde yaşımak,, dır. Demek k içek defa kütlenin, neslin, ailenin yaşaması için fe: İzmirin kurtuluşu Dün büvük tezahü- ratla kutlandı İzmir, (A.A) — Dovuz Eylül İz mir Kurtuluş Bayramı bunün sabahın ik santlerinde başlıyan büyük teza, hürle kutlandı, Daha bir gün evvel. den şehir ve kazalardan kurtuluş bay- ramında bulunmak Üzere Zemine akm #alinde haik kütleleri o gelmekte idi, Şehir bu büyük mesut görü tesit için süsleniyordu. Bu satah saat sekize doğru halk yavağ yavıu cddelere dö, külmeğe başladı. Bu st'ten itiharen G. H. P. binasında İzmir valisi Fuat Kutsi, İzmirde bulunan o mebuslar, belediye rott Behçet Uz, Parti men sapları, vilâyet ve şetir meclisi âza, bir: toplanmışlar ve elemobillerie Halkpınardaki şehitliğe | gitmişlerdir, Merasime wat Oda taşlanmıştır. Askeri bando tarafınlar çalmun İs. tiklâl marşmdan sonri İzmirin kur tuluşu yolunda şehii düşer kahraman larm Abidesi başinda kız musilim rok tetii müdürü aziz şehitiere karşı hisse, dilan mltinet ve şükran duygularını tercüman olanı bir kilabede bulunmuş, bura atlı müfreze kumandanı Teğmen Şükrü Haşaran heyeceni bir nutukla mukabele elmiştir. Nutuklardan 301: m &bidenin etrafında yer alan bir matıga seker üç defa #leş etmek su, relile şehitleri selamlamıştır. Heyet buradan kışlaya (o gelmiştir. Bast 10,15 te Esterpaşı Tepesi ve halkpınardan olmak üzere sehrin üç Kolundasi hareket eden yiğit askerler rimiz kışla önünde birleşmişlerdir. Bu unda şarh bayruğımız «tir wüfreze kumandanı tarafında evvelâ kışlaya ve sopra da kükümet dairesine çeki Arkan askeri bando tarafından İstik, Ml marşı çalınmıştır” Tam sart 15 be Yazan: Casus mektebi ME İsvecli A, MENGHAM Neticedeyse ne böyle bir gemi, inin izi bulunabildi, me de Danimar kada Hollandalı dritnavt mühen . disini vahsleesinç öldüren mahir ve mülhiş casusların kimler oldu. ğu anlaşılsbildi, Bu neticeye hiç hayret etme melidir. Zira hakikatte böyle ©£. rarengiz bir denizaltı avcı gemi sinin plânı diye ortada hiçbir $e* yoktu, Hâdise, biçare Hollandalı dritnavt mühendisinin © feci se « feleti içinde ,yanmdan bir dakika ayırmadığı çantasında bir servet olduğu vekmine düşen Âdi serse . İl riler tarafından öldürülmüş olma. smdan beşka bir şey değildi, Zavallı Holandalı mühendis, bir iki serseri elindeki çanta İle ga - yet büyük sma müesseselere gi - Tİp çıkarken görmüş, onu takip et misler ve elindeki çantada en kıy metli elmaslar olduğuna hükmede- Ceviren: H. D. rek bedbaht mühendisin sığındığı enkaz halindeki evin taşları ara - sında hayatma feci bir surette kıymışlardı. Dünyayı yerinden oynatmış © lan o esrarengiz çanta, sadede Sü- İibinin haystns mal olmuştu, Baş kaca hiç bir esrarı taşımakla de. Mühendis pek 8efi! düştüğü için hakikaten, alelâde bir deniz motö- rü plânmı tezgâhlara satmak ümi Giyle sürüklenip durmuştu, Bugünkü harbin easuslarda ne kadar garip bir ruh yaratmış oldu ğunu gösteren bu hfidise, casüs tarihi için iyi bir örnek teşkil &- decektir. Bugünün casusları, bütün tek - nik ve bilgi üstünlüğüne rağmen, her an, her dakika büyük bir sür- priz beklemekten ve bundan dols- *yr #löde birde heyecan fırtmalariy HABER — Akşam postası lerin ölmesi muknâder bir zaruret tir; ve bu suretle artık şeametten ve menfilikten kurtalan bu ölüm- de gayevi bir fatalizm vardır ve içtimai sevki tabiilerle şuurlaşan müsbet bir «evki tabi hükmünü alır. » Medeniyet ve insanlık o hayrete sayan kahramanlıklar. muharebe fedakürlikları ve nefis ferngatleri ile ölen büyük insanların eseridir, İnsanlik tarihi bu O bamasi seha- detlerden başka binlere o meçhul kahramanın hiçbir madalya ile tahtif edilemiyen serefli ölümleri- le de doludur, Bu xuretle hayati. yulçmn billirdan bir fanusa bir kemik bakiyesi halinde intikal e- den maddi ölümü ile, insani veya milli destanlar ve sarkılarin ebedi leşen ölüm kabili kıyas değildir. hayaş sahnesinde idea bir maksat uğurunda ölen ve beşeri vazlfesini yapan her insanın ölümü haya. tı gibi müsbet bir kıymetdir ve bi yük Türk şairi Akifin Iyemüt msraları ona fazlasiyle lâyiktir: “Bana dar gelmiyecek makeri kimler kazsm?. “Gömelim seni tarihe, desem Sığmz2s1r. de kafile Kaleden altıları tupla bütün | halk ve nakil vasttuları bir dakikshk ihtiram vaziyetinde kalmışlardır. Bayrak çekme ve ihtiram merasi” minden sonra kışlanm balkonuna Şi, kan Parti idare heyetinden avukat Orban, sik şik sikaşlanan pek heyee canlı bir nutuk söylemiştir. Bunu &r laharrmizın çok muntazam bir yürü, yüş'ile yaptıkları geğitvesmi takip Saat 11/9) da İzmir vilâyet ve kaza idare heyetlerinden ve Kar- atyaka halkevi mensuplarından müteşekkil bir heyet, Atatürkün annesinin mezarımı ziyaret etmiş ler ve ihtiramla mütuaddit çe. lerikler koymuşlardır. Öğleden sonraki merasime #â- at 15,30 da başlanmıştır. Önde askeri bando olduğu halde vürü. vüşe geçen alay Anafartalar cad- desini takiben Tilkilik, Arasta, Başaturak, Kemeraltı, büzümet ve kışlaönü yolu ile Cumhuriyet meydanına gelerek Atatürk anıtı önünde kendilerine gösterilen mevkii lardır, Anıtın önür- de vali “komutan, mebuslar, be. lediye, parti ve halkevi reisleriy” le diğer erkân da yer almıstır, Söylnen bir nutku müteakıp .â. bideye yüzlerce çelenk konmu$- tur, 9 eylül İzmir kurtuluş bayra. mi şenlikleri başta Milli Şefimiz ve Reisicumhurumuz İnönü Ol duğu halde cumhuriyet hüküme, tine ve partimize karsı saygı ve minnet duyguları altında halkm en üstün tezahürleriyle devam etmektedir Je dünyayı çalkalamaktan kendi - lerini alamıyorlar, Bununla berabor, yeni harbin casus âlemi bu korku ve endişelöe rinde tamamiyle haksız değiller »- dir, Bilhassa yeni herp s#ilâhları ve vasıtaları ilzerindeki okeşfiyatı takip eden casuslar için bugünkü harp son derece yorucu ve kâbus. tudur, Zire hakikaten hemen her bü - yük memlekette üstün bir silâh veya harp vasıtası keşfedebilmek iğin bu harp kadar hurennit Tani, yetler geçirmis hiçbir devir olma- En garip vo en set olan şudur &i çok defa harp sanayli adamla - rından olmadığı halde swf barbi bir an evvel bitirmek veya »engin olmak için yeni harp vasr'aları kö$ İetmek merakına dişen bazı biça- Te ve mâ'sum insanlar casuslar tarafından müthiş ölümlerle hayat larmı kaybetmeleridir, Filhakika bu harp esnasında en ufak kokuyu bütün dünya yüzün- de koklamak mecburiyetinde olan azılı casuslar tesadüfen elde ettik leri izlerden yürüyerek kendileri- ni büyük Keşifler karşısında zen - “ölmek yaşamak gibi bir sevki tabiidir.,, DAHİLI TURİZM İzmir fuarını, açıldığı gün. denberi 489 bin küsur kişinin şüphesi o. ilanlara ithaf edi!scek bir ra- kam, SUYU ALINMIŞ LİMON Son Postada gördük. Oku. yucularına “çok garip bir sahtekârlık iddiası , serlev. hasile suyu zlınan limonla . rın içine hususi şırıngalarla boyalı sa sıkıldığını bildiri . yor, Garip görüler sahtekâr. lığın garip olabiimesi, an - cak şimdiye kadr görülme. mis olmasile izan edilebilir. İstanbul, buna geçen büyük harpte de şahit olduğuna gö. re geripliği nerede kalır? mtasigele... SPIKER ve HAFIZA KUDRETİ Dün, Ankara radyosuna a. lınacak spikerlerin imtihanı yapılacaktı. Bunu bildiren haberin sonunda şöyle bir cümleye rastlanıyordu: “Bir yenilik olmak üzere, taliplerin kavrayız ve hafıza kudretleri tecrübelerle ölçü. lecektir,, Kavrayış ve hafısu kudret. lerinin ölçüleri, hakikaten bir yenilik sayılabilir ve bu lâzımdır. Hiç olmazsa bur sa. yede, mikrofon başına başı. na geçecek olanların, spiker olduklarını unutmamaları te. min edilmiş bulunur, bu da büyük bir kazançtır R. Tecessüsler. Dünyanın meraklı sanatlarından biri INCI AVCILIGI İnci avcılığı denizle alâkası olan İ romantik fakat tehlikeli bir iştir. Elmas yalnız süs için değil bazen de sinai maksatlar için kullanıldı. ği halde inci sırf ziynet için avla- nir, Orta çağlarda inci tanelerinin dökülerek un haline getirildiği ve Hâç olarak yutulduğu Kleopatra - nm da bir Cimean sirke içinde İnei eriterek içtiği tarih okitaplarmda yazılıdır. Renkleri siyahtan beya. sa kadar değişen inci piyasasında revacıni kaybetaniyen bir şeydir. Çok eskiden yalnız Şarklıların müp telâ olduğu inci merskıni Romalı. lar Avrupaya asıladılar, Romalılar cinsi âdi, bir nevi inciyi Britanya- da elde etmişlerdi, İnciler yalniz midyede değil bazan diğer kabuk W diğer deniz hayvanlarında da bulunur, Fekat en Kıymetli inci “İnci muntokası,, denilen saha da- hilinde biten İstiridyeler içerisin. de yetişir, İnci mmtakası Kizılde- niz, Busra körfezi, Seylân, Hin - distan, Garbi ve şimali Avustralya ile Büyük Ozyanustaki Mercan a- dalarmi iktiva eder, İnci istiridye si yalnız ılk sularda yetişen na - zik bir mahlüktur, İnci istiridye - lerinin bulunduğu deniz altındak! “tarlalar, sebübi olan milletler ta rafından korunur vâ ancak muay- yen mevsimlerde inel avına müsa- ade edilir, İncinin kıymeti, milyon İiren istirlğveden ancak hirkaç tanesinin içinde bulunmasındadır. Japonlar bu sebepten fenni bir sw rette İnci yetiştirmeğe çalıştılar - sa ds muvaffuk olamadılar, İnci is tiriğyesi yenilen istiridyeden fark. hı ve ondan kabadır. Bu İstiridye. nin kabuğundan da bizim bildiği - miz gseğef elde edilir, Büyük Okyanusta bulunan inel intiridyelerinin kabukları büyük bir sahan kadar olup bir kilo ağır uğındadırlar, Kizildeniz ve Basra körfezindekiler bu kudar büyük petmiş ve ms'sum adumları heves ettikleri hülyalarınm dibinde en dehşetli ölümlerle imha etmişler - dir, Fransada Lll sehrinde cereyan eden bir hâdise, bugünkü dünya rın harp keşfiyatıma ne kadar kor kung .bir ehemmiyet atfettiğini fe. ci bir şekilde gösterir, Entelijena Servis namına çalı - şan Ve Avruparm korkunç tedhiş- gilerinden bir: olan (Per Tepe — Kaş Baba) lükabiyle meshur olan bir casus, Almani Fransayı is- tilâsından sonra bir sanayi şehri olan Lil şehrinde tarassuş vazife. sini üzerine almıştı, Per Lope. bir akşam, ül gehri sin bulvarlarında tahta bacakir “bir adamm gazinoda oturmakta o- lan bir Fransız topçu subayina bir şeyler sorduğumu işitti, Per Lepe, bu muhaveroyi pek garip bulduğu için hemen alâkadar olmüştu, Yanmdaki masada ne ko suşulduğuna kulak verdi, Tahin bacaklı adam topcu suba- yına top mermilerinin balastik ha- reketlerine dair sualler sormakta tdi, değildir, İnci fstiridyelerini tari larindani toplamak için dalmak | zımdır, Bazı yerlerde dalgıç takım ları da kulinarlır. Dalgıçlar şu ş5- kilde çalışırlar. Üç de deniz di binde çazşırken üç arkadaşı da yü karda kayığın güvertesinde hiz met görürler, Ve nöbetleri gr $i zaman deniz dibindeki arkn, ları yukarı çikarak dalma srras bunlara birakırlar, Bu nöbetleşe çalışmadan maksat deniz dibind çekilen korku vaxiyetinden iki tx refm da haberdar olması ve dehu muntazam çalışmalarıdır Aşağıdaki dâlgıçlar » töpladık ları istirldyeleri sepetieriç “yuka riya gönderirler, Evvelce karurlaş tarılmış işaretlerle bu ip çekilerek meram aniştelır. Baz: dalgıçlar o derece meleke peyda etmişlerdir ki bu İp İşaretleriyle inci av fiyle alâkadar kumandanlar değil bazan da İleri geri dedikodu bile yaptıkları olur, Deniz altmds çalış ma müddeti yirmi dakikadır, Her dülgıç bu yirmi dakika içinde arka daşından çok İş görerek rekor kır mağu çalışır. Toplanan istiridyele. ri yerli kadınlar bir Avrunalınm gözü altmda keskin bir biçak ile ağariar, İnci istiridye etinin orte- #mda olduğu için bu et parmaklar İle sıkı sıkı yoklanır, Melekç sa - hibi olan kadınlar oparmaklariyle bu et purçasınm ortasında İnci bü- lurap bulunmadığını anlarlar, İstiridyelerin etleri iyipe aran - dtktan sonra dehize atılır, kabuk. lar: sedeflerinden istifade edilmek üzere saklarım, Küre s<linde mun tazam olan inciler çok pufa eder Dünyanın eh mühim inci pazar harpten evvel Paristi, Paristeki in ri tüccarları dünyanm dört köşesi! “6 seyahat ederek satın aklıklar incileri buraya getirirlerdi Dal. gışla inci aylamak taammüm et - (Lütfen sayfayı çeviriniz) Fransız topçu subayı kendisine bu sualleri soran tahin bacaklı a- damın yüzüne birdenbire harikyli de bir hayretle bakmıştı, Bu bakışla subayın bu adamm #ünllerine son derece saştığı âsi - kârdı. Subay. evvelâ bozuldu, Bir ce - vap veremedi, Sonra çöz kapaklarını şaşkın şaşkın açıp kapayarak tahta ba » caklı adamın yüzüne tuhaf (haf baktı: — Pakak azizi, dedi, bunları biz topçu mektebinde akademide iken okumuştuk!.. Şimdi th ü sutmuş bulüruyoruz!. Fakat sizi böyle bir eamanda bülü top'ürle meşgul gördüğüm için çok bayret ettim!,. Topçu eri miidiniz bw bedbaht harpte 7. : Tahta bacaklı adam subayın *or duğu bu suale gülerek su cevabı verdi: — Hayır, mubterom subaytm! Ayağım sakat olduğu İçin ber bu harbin mer'nliyet ve mükaddera! na iştirak etmedim!,. Fakat ber ğını yine harpte kaybettim, Ge çen harpte!., Bir büz 'aabetiy! (Dev