7 Eylül 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

| 1 H ABER — Aksam Postam T EYLÜL 1941 Iunden Buaüne Anadolu aljansının verdiğ! haber. lere göre dünyae — vaziyetine bakış Şark cephesinde vaziyet Mareşal Antonesko bir beyanname neşretti Giritte dağa kaldırılan Al - müan divanı harp azaları - Paristeki garnizonun efradı azaltıldı - En süratli Ameri - kan kruvazörü denize indi - rildi Alman baskumandanlığı dün gece neşrettiği tebliğde gark cep hesinde harekâtm iyi bir suret" te inkişaf ettiğini bildirmiştir. Stokhölmden gelen haberlere göre ise Novograd mıntakasında İlmen gölünün garbinde Sovyet kıtaları anudane muharebe et mekte, hattâ Almanlara muka” bil taarruzda bulunmaktad rlar, Estonyada Rus kuvvetlerinin cen berlenmesi işi bitmek üzeredir. Merkez cephesindeki vaziyette pek az tebeddül vardır, Rus kuv vetleri Smoölensk, Briansk ve Gömel miıntakalarında muükabil taarruzlarda bulunmaktadır. Goömele karşı yapıları daha ehemmiyetli bir mukabil taarru” zün Dinyeper hattı üzerinde cenubu garki istikametinde ma" reşal Budienninin cenahlarına karşı yapılmak istenen Alman taarruzunu ağırlaştırmış gibi gö" rünmiektedir. Londradan gelen haberlere gö re ise Almanlar şimdi Lenin” grada 50 millik bir mesafede bu" lunmaktadırlar, Gece gündüz mütemadlyen cere « yâan eden müuharedeler — neticesinde vaziytte bir istikrar hağıl olmuştur. Hafif Alman kuvvetleri mütemadi . yen Gömelden Mriansk ve Köonotopo istikametinde ilerliyere't? Dinyeper « den geçmek süretile Ukraynaya git « mektedirler. Fakat bunlar Ruslar tâa rafından kısmen imha edümek tehlike sine maruz bulunmaktadırT'ar, Bu mm takalarda şiddetli muharebeler cere . yan etmektedir. Görünüşe göre mularebe Moskovüs ya uzak ölan mesafelerde çok şiddetli olacâktır, Almanlâr Mossovaya yakın ileri cephelerdeki kuvvetlerini son on beş gün zarfında geri çekmek mecbüs riyetinde kalmışlardır. Bundan maada Almanlar Ukrayna , nim smal mıntakalarına — erişebilmek için asağı Dinyeper geçidlerine mukâs vemet edilemez şlddetli carbeler Vure mak gçaresini aramaktağ'rlar. 'Antöneskonun beyannamesi Mareşal Antonesko iktidar mevkiine geçişinin yıldönümü mü nasebetile memleketine hitaben bir beyanname neşretmiştir. Ma reşal bunda şöyle diyor: Biz uçurumun kenarımca buülüunuyor duk, Ben memlekete şerefini lade ete meğe çalışttim. Çünkü bir millet şe « Tefsiz, emniyetsiz, adaletsiz yaşıya « maz. Ben memleketin mukadderatımı Al, manyanın, İalyanın ve Juaponyanım mu kadderatma bağladım. Çünkü büu it « tifak bize Rumanyanm mükaddes hak larrrır tahakkuk ettirmek — imkânmı verecektir, Bugün artık şalnız değiliz. İttifaklarımız sayesinde Kümen top « raklarını kurtarmağa muvaffak olduk. Va şerefsizliğimizi askerlerimizin ka , nile yıkadık. Giritte dağa kaldırılan Almanlar Londrada öğrenildiğine göre, Giritte faaliyette bulunan çete" lerin baştna gecmiş olan general Manoli Mandokasın dikkate ga" yan yeni bir menkibesi öğrenil" miştir. Mandokasm — kumandasmda hareket eden bir cete, cete mur harebeleri yapmakla zan a'tına alman bir kaç kişinin bir Alman harp divanında — muhakemeleri yapılırken mahkeme salonuna hücum etmistir. Mandokas maznunları kurtar" makla kalmamış, harp divanına mensup Alman zabitlerinden bir kaçını da alrp götürmüştür, Mandokas iri yarı, sarışın bir adamdır, Vaktiyle Giritten çe" kilemiyen birkaç yüz Avustural yalı bu generalin kumandası al" tma girmişlerdir. General Manm dokas Balkan — müharebelerine ve Yunanistanım girdiği bütün harplere iştirak etmistir. 1935 senesine kadar erkânı harbiye" nin harekât kısmı gşefliğini ifa etmiş ve o tarihte istifasmı ver” miştir, Paris garnizonu azaltıldı Fransadan Londraya giden habtre lerin içinde en manidar ola, nı Paris garnizonunun GÜ bin kişiden 20 bin kişiya indirildiğ'ne dalir — emin bir membadan verilen — baberdir. Son zamanlarda en küçük bir — kasabada bile bir kaç Almandan mürekkep bir kuvvet bulunmaktâydı. Bu kuvvetler şimdi kaldırılmıştır. Halen Fransada bulunan kıtalar ilk hatfa — kullanmda, bilecek küvvetler değildir. Bu kıtalar geniş mikyasta polis — hizmetlerinde kullanılmağa elverişli ölen yaşlı as « kerlerden milrekkeptir. Bu küvvetlere zırhir birlikler ve bir'tar makineli müf reze refakat etmektedir. Polonyaya yapılan İngiliz Akınları Müstakil Belçika ajansına — gelen haherlere göre, Polonyanın cenubundaki sanayi mm- takasma İngiliz hava kuvvetleri tara- findan yapılan hücum neticesinde, yal nız bir gece zarimda 1500 den fazla insan Ölmüştür. Bu mmtekada mane, viyat çok düşük olmazdir. Devamlı hava hücumları halkı yıpratmıştır. 45 bin kadar mültecinin Polonyadan Lüka semburga geldiği bildiriliyor. Lüksem, burg trenleri şark cephesine gönderi- Jlen malzeme ile doludur. En süratli Amerikan Krwuvazörü denize indirildi San Juan kruvazörü dün sar bah Betlehemde denize indiril> miştir. Bu gemi müteaddit torpito en” daht kovanlarile ve beş pusluk toplarla teslih edilmiş olup Ame rikan kruvazörlerinin en süratli" lerinden biridir, Yunanistandan muhaceret Memnu OÖray Ujsag gazetesinin Ati- nadan Aaldıığı bir — telgrafa göre, Yunan -hüküme - ti salâhiyettar makamlar tarafm « dan müsaade edilmeksizin hiçbir sivil ve asker Yuünanlmın “Yunan topraklarımndan çıkarılınâması eme rini almıştır. Bu emre muhalif hü« reket edenlerin emlâk ve gervet. leri müsadere edilecek v bazı ah- valde kaçakçılarm aileleri Yunan şehirlerinden — nefyedileceklerdir. Aynı zamanda bu emir makable de gamil olabilece: ve Yunan kuvvete lerin'n ricati sırasında hicret e « denlere de tatbik edilecektir. Amerikan - Japon Müzakereleri Tokyoda emin bir men. badan alman malümata göre, Ameri, ka « Japon ihtilâfınm haili için şim- diye kadar yapılr«tta ejan müzake- reler müsait bir zeminde inkişaf et. mektedir, Kordel Hul rölü tali derecede bulun ması hasebiyle müzakerstın — şahsen Relsicumhur Ruzvelt tarafından sevk ve idare edilmes! keyfiyeti dikkat na- zarınt celbeylemektedir. İyli malümat alan mahafil, hasım taraflarile istifade edilmemesi endişt«e sile müzakerat hakkmda ketum dav- ratmakta ve ifşaatta bulunmamaka, dır. Fransada komünistlerle Mücadele İyi malümat — alan Fransız menbamdan öğrenildiğine göre, nazırlar meclisi ile kabine medc" lisi işgal altında bulunan m'nta" kalarla serbest Fransa dahilinde koömünist tethiş tahrikâtının or” tadan kaldırılması lüzumuna ait tetkikat ile mesgul olmuştur. Bundan başka alkollü içkiler sulistimali ile daha şiddetli mü" cadele edilebilmesi için bir kar nun lâyihası da nazırlar meelisi tnim nazarı dikkatine vazedilmiş” r, Vişi hükümeti dahiliye nazırı Pucheu, yukarıda zikredilen bi* rinci mesele hakkında Alman iş" gal makamları ile görüşmek üze rie yarın tekrar Parise gidecek- y Uçan kaleler faaliyette İngiliz hava kuvvetleri umumt kârargâhının teblifine göre: Ucan kale modelinde tayyare" ler dün sabah yüksekten ucarak yaptıkları keşif harekâtiı esnar smda OÖslo limanında düşman vanurlarına hücum etmişlerdir. Dün sahbah erkenden Kibrısa ilk gece hava altını yap'lmıstır. Atılan bombalar böş tarlalara düşmüstür. Hasar ve insanca zaylat olmamışstır. * “”n.. Tebrizdeki İrak konsolosu Öldürülmüş Alman haberlere göre, Tebrizdeki İrak konsolosu şehrin Sövyet kıtaları tarafmdan terâali eğmâsında Öldürül . müstür. Bu haber hakkmda henüla taf Bİlât almamamiştir. Londraya göre Rusların mukavemeti Japonyaya yeni bir temayül ilham edıyormuş ! Japonlann Vladıvoıloka petrol sevkiyatına mani olmiyacakları zannediliyor Londra, 7 (ALA.) — — Uzakşarkta vaziyette yeni bir inkisaf kaydedil « memiştir. Görünüşe göre, — Rusların Almanlara karşı gösterrükleri anudaa ne mukavemet Japonyara — yeni bir temayül ilham etmektedir, Japon mat buatmmın Vladivostoka tayyareler için Amerikan petrolü gönderilmesine Kkara cek hafta Vladivostaka Amerika târüs findan yapılacak olan sevkiyata ef « gel olmak için hiçbir teşebbüste bu , lunmıiyacağı zannedilmektedir, ilalyadan Libyaya sevkiyat (Baş tarafı 1 ncide) hilleri açığında bir İngiliz denizaltı « sının törpilleri ile hemen muhakkak olarak batırıtlmıştır. Bicilya açıklarında — düşmanmn bir petrol gemisi batırılmıştır. Aynı kâ . fileye dahil — bulunan 4970 — tonluk (Akitanya) vapuru torpillenerek hüs sara uğratılmış, 8.000 tonluk bir iaşe gemisi orta Akdenizde bir denizaltie mız tarafından batırılmıştır. Düşmanın Akdenizdeki faaliyeti Libyaya mühim miktarda — sevkiyat yapılmakta olduğunu göstermekte ise de, İngiliz donanması milteyakkız büe lunmakta ve düşmanm işini güçleştire melttedir. Bir çok düşman gemilerinin bulune duğu Trablus üzerine yapılan akınlar Akdenizde İngiliz donanmasmın faa « liyetine yardım, etmektedir, Efganistanda- ki Almanlar Sıkıntılı bir vaziyete düştüler *Londra, 6 (ALA.) — Ofi Ajansınm şarkta bulüunan bir muhabiri bildiri. yor: İngilizlerle Rusların İrana girişle, rinden beri Efganistanda tecrid edil- miş bir halde kalan Alman ve İtalyane larım dütşüğü sıkıntılı vaziyet evvelce bildirilmiştir. Zannedilciğine — göre, Büyük Britanya ve Sövyet hükümet- leri bu turistlerin ve fazla miktarda bulunan elçilik mensupları ile konsö, loslukların bü memleketi terketmele, irini talep etmiş bülunuyorlar. Bu su' retle kendilerine Efganıstandan çÇike müak için mükemmel bir fırsat veril- miş oluyör. Kâbilden gelen haberlerden anlaşıl, dığına göre, İran hüdiseteri Efgan . zerinde bir tesir hasıl etmiştir. Bu makamların şimdi Efgaristandan git" mek istiyen Almarn ve İtsıyanların Çöe ğuna pasaportlarını vermeğe hazır bulundukları şüphesizdiz. Diğer taraftan Britanya ve BSövyet makamları, Elganistanı terk etmek arzusunüu izhar eden büla bu Alman ve İtalyan tebaalarının memleketleri- ne dönmüeleri için istenilen teminatın verilmesi hakkımdaki Afgan talebini kabul etmemeleri muühtemel görülme, mektedir. Şu halde, Efgenistana gay, ri kanun! bir surette girmiş olan Al- man ve İtalyanların İrngiliz ve Rus Kla taları tarafından ele geçirilmemeleri için İngiliz makamlarmın bunları kös rumağa çalışması ihtimalden uzak değildir. Efgan hükümetinin İrandan ve İrak tan Efganistana iltica eden İraklı müslüman âasileri teslim — etmiyeceği ve hudut haricine çıkarmıyacağı zan, nediliyor, Efganistanın bü haâreketine diğer müslüman —memlebtetlerden de müzaheret beklenebilir. Zira müslü, man bir mülteciyi bilhassa siyasi bir mülteciyi himaye etmek müslümanlar için dini bir vazifedir. İran kabinesi notayı tetkik etti Tahran, 6 (A.A,) — İran kabinesi dün İran hükümetine tevdi edilmiş bulunan İngiliz — Sovyoet notasını tet- kik etmiştir. Yarınm bu metele hakkma dâa İran hükümelnin parlâmentoda be- ranatta bulunması ihtimali vâardır, gı serdettiği itirazlara rağmen gele, | SON HAB ırandakı Almanlar İran hükümeti sunları İngilizlere teslim etmekte tereddüt göster.yor Londra, 7 (A.A.) — Zannedildiğine göre İranda kalan Almanlar meselesi İran, İngiltere ve Rusya hükümetleri arasında henüz halledilmemiş olan me, selelerden birini teşkil — etmektedir. Söylendiğine göre, İran, Almanların bilâhrra alacağı mukabelebilmisil tedea birlerinden çekinerek Almanları teslim etmekte mütereddit — bulunmaktadır, Almanların yüksek meyvkide bulu « nan bir çölke İranlılarla iyi münasebete ler idame etmekte bulunmaları İranın tereddüdünü arttmnaktadır Odesada vaziyet normal Halk sinema- N j lara deniz kenarlarına * &« gidiyor Londra, ? (ALA) — Röyter aa jansınım Moskova'daki hususi mu- habiri Alexander Werth, muhasa- ra altında bulunan Odesa şehrin- de tramvayların, otobüslerin, ma- Fazaların, çarşıların ve posta ser- visinin faaliyette bulunmağa de - vam ettiklorini yazmaktadır. Yal- nız telgraflarm müuvasalat saatleri hakkında teminat verilmemekte « dir. Halk sinemalara gitmekte ve akşam ışıkları söndürme saatine kadar, yan isaat 22 ye kadar de- niz kenarma giderek oturmağa de vam etmektedir. Odesa'dan Moskovaya gelmiş o- lan hükümetin naşiri efkârı İsvez- tia. gazetesi muharrirlerinden bin- başı Vilenski, muhabire kendi mü- gahedelerine müstenid daha bazı malümat vermiştir : Atlantikte iki Alman denizaltısı batırıldı Londüra, 7 (ALA) — (B.B0,) Bir İngiliz destroyori Atlantikte ie ki Alman tahtelbahiri balırmıştır. Bu hâdise dün muhribin mürettebatının taltifi münasebetile ilân edilmiştir. Londra 7T (ALA.) — (BB.C.) Bahriye nezareti, P. 83 İngiliz de « nizaltısına kaybolmuş nazarile bakı, labileceğini beyan etmiştir. P, 88 müe harebe esnasinda dönanmaya iltihak learp 12 inci haftasına girdi (Baş tarafı İ ncide) dımanı, gerekse Sovyet kıtalarının | harekâtma yardım etmek bakımın dan oldukça büyük bir faaliyet göstermektedirler, Almanların €8- | ki propağandalarının hatalarmı an ladıkları ve bugün li hafta süren giddetli mücadelelerden sonra Rus larm müdafaa kabiliyetini krrama dıklarını sarahaten gördükleri an- laşılmaktadır, Taymis gazetesinin diplomatik muhabirinin tebarüz ettirdiği gibi İngiltere de Amerika gibi Mosko- va konferansınm — akdedilmesini beklemeden — Rusya'ya malzeme göndermektedir. Fakat Amerika - nm Vlâdivostok'a gönderdiği pet - rol gibi bu malzemenin nev'ini ta- yin etmeğo İmkânyoktur. Bunun- la beraber, üç taraflı Moskova kon feransı mesaisini ikmal eder etmez tesbit edilecek Rusya'ya yardım plânı dairesinde bu memlekete mühim mikdarda malzeme gönde « rilecektir, KTYEF Şiddetle müdafaaya hazırlanıyor —— Leningrad Şehri kanlarınımn son damla - sına kadar müdafaa ede- ceklerini ilân ettiler Odesa halâ dayanıyor Londra, ? (AA,) — B, B., C, Rusyada muharebe on birinci haftaya girmiştir. Sovyet ordusu hiç bir noktar da bozguna uğramamış, her tar rafı taarruzlara cesaretle muka- bele etmiştir. Şimdi Almanlar Leningrad dış müdafaasını mu hasara etmeğe çalışıyorlar, Ma- reşal Voroşilof, buradaki işçiler” le beraber bu müdafaaya yar dım etmektedir, Mareşal Timoçenko Moskova yolunu Smolenakde yaptığı hü' cumlarla kapatmıştır, Kiyefin gimalinde Almanların Dinyeper nehrinin şark gahilindeki ordu” ların cenahını sarmak — teşebbü” süne şiddetle karşı — durmakta” dır, Kiyef şiddetle — müdafaaya hazırlanıyor, Cenupta mareşal — Budienny, Dinyeper nehrinin dirseğini mu” hafaza etmektedir, Bu ordu boz güna uğramamıştır, Mukabil darbeler indirmeğe hazır bulu nuyor, Odesa beş haftadanberi sapa” sağlam duruyor, Leningradı mü” dafaa eden asker ve gehirliler dün radyo ile neşriyat yaparak burasını son demlerine kadar müdafaa edeceklerini bildirmiş lerdır t.lı—' Amerikan muhrihi- ne torpil alan Alman denizaltısı | (Baş tarafı 1i ncide) dit taarruzlar olduğu, ondan sonra Bu bombaları atıldığı. muhripte A« merikan bayrağı ve işaretler bu- lunduğu, görme geraitinin mükem- mel olduğu bildirilmektedir. * * ALMAN İDDİALARI TEKZİP EDİLİYOR Vaşington, ? (ALA) — Bahriye nezareti cumartesi günü Greer İs- mindeki Amerikan muhribinin de- nizattıya taarruz ettiğine dair Al- manlar tarafımdan ileriye sürülen iddiayı şiddetle reddetmiş ve bida yette denizaltının muhribe hücum ettiğini teyid eylemiştir. | * &* & Londra, ? (ALA) — İzlandaya posta mektupları ve paketleri gö- türmekte olan Greer ismindeki A- merikan muhribinin Amerikan işa retlerini göze çarpacak bir surette taşıdığı, bu sabahki gazetelerde tebarüz ettirilmektedir, Denizaltı, Greer'e bir kaç kere hücum etmiş ve gemi mukabil taarruza geçmiş- tir, Gazetecileri kabul eden Ruz « velt, Amerikan donanmasımm buü denizaltıyı aramakta olduğunu ve onü uzaklaştırmak için emir aldı ğinr söylemiştir. Taarruza uğradı- ğt esnada Greer'in Atlantik sahil- lerinde bulunduğu ve rüyet şart. larımın mükemmel olduğu tesbit e- Teknik eleman Ankaradan bildirildiğine göre maa, rif vekâleti memleketin teknik ihtil « yaçlarınt karşılayacak elemanlar yü« tiştirmek Üzere yaptığı tetkikleri bi, tirmiştir. Şimdi bu tekn'k elemanları yetişirmek Üzere üç sanelik bır plân hazırlanmakadır. 941, 942 ve 943 Benelerinde mühte. Hf mıntakâlarda 15 erkek Banat oküs lu, 5 yapr ökulu, 5 tcaret lisesi, 12 ticaret orta okulu, 238 :x enetitüsü, 43 akaşm kız sanat — ökülü, 80 köy marangözculuğu ve demirciliği okulu, 50 köy kadın kursu açılacaktır. Bu program dairesinde teknik ele . man meselesi ktsa bir zamanda halle. yetiştirmek için dilecektir. Bu işi başarmak üzere 21 milyoön 751500 Hra tahsis ödilecektir. Bunlardan başka Ankarada bir yük sek teknik okulu inşasıt da kararlaş » | mıştır. Ayrıca İstanbul yüksek mü . hendis okulunun lüboratüvarlarımı büs günün ihtiyaçlarıma cevap verecek bir seviyeye gıkarılması ve telabe adedie nin de 1000 kişlya Iblâğı öüşünülmek. tedir. i Diğer taraftan bir tüyyare — motör usta ökulu açılması da kararlaştırı! « mıştır,. İnşaatma başlanan bu okula sanat okulları mezunlarımdan kabili « yetli olanlar almacak ve — Üç senelik bir tahsil göreceklerdir. - diyor Filistini 16? lehlı kan Sıvyon.ıst kongresi m gönderdıg'.ı bh' göyle dem “Rilistini ile Amerikayıi arasında hiç bif tin için son aylardı. tehlikenin şimdi ğimı gö helerde muharebeler topçularımızım den fazla d bayı öl ta 100 top bâ li tıîfek zırhlı otomow & rip edilmiştir. M SN Dinyeper ? * İş bulunan neh“' TW topçumuzufl | nehrini geçm eçmeğe M 3500 kişilik blf imha 18.00 Müzik: şarkılar, 133“/ı salon orkeB Aşkın), 1800 saat ayıl!lı (Meslekler W Fasıl sazı, İ toprak ma z zik Karışık l”;d':dfı' vi at yarışlarımın aei ıl# Dans müziği (ı $ saat ayarı V© "e | Ajans spor '”"::',.ııi' A Ni ki program V? POLIS’“_,.’ deki 3028 numâ Büyükdereyt diye köyün