7 Eylül 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

ye amd PAZAR EYLÜL | 1941 | 'İnön Emanet Edilmiş Bursa 6 (A. A. — Reisici Merinos fabrikasını gezişleri kanın tesisatını ayrı ayrı gözden muhtelif » üzerinde izahat alan Milli Şef fab- rikadan ayrılışları esnasında kendilerini ve içlen tezahüratla uğurlayan içşilerimize hita - ben; “Teşekkür ederim çocuklar, güzel eseri size emanet edilmişi galışıyorsunuz. Müdür ve âmirleri Atlantikteki Hâdise Bir Harbe Sebep Olabilir mi ? Amerikan gazeteleri bu ki hasebetirle hükümetlerini harbe teş vik etmekten çekiniyorlar, Bu va siyete göre, Alman olmasi ihtimal gok olan denizalir gemisinin açıklarında bir Amerikan destroye- rine saldırması Almanya İle Amerik& arasında bir harp sebebi teşkil ede-| cek son damla olmaktan uzak ol- mak lâzrmielir, M. Zekeriya SERTEL ezen cihan harbinde Ame- rikanın sabrını tüketen ve «mu harbe sürükliyen son damla, Atlantikte Luzitanya adındaki Amerikan yöleu vapurunun bir Alman denizaltısı tarafından ba- tirilması olmuştu. Bu vekayı hatırlıyanlar, bu de- fa da İzlandaya posta götüren bir Amerikan destroyerinin bir denizaltı gemisi tarafından taar-| İN TA NE Vİ İSTANBUL, Anka” Caddesi 162 TELGRAF; TAN ISTANBUL TELEFON: 24319” 24318, 24319 ALTİNGI YAL No. 2177 'ümhur İsmet İnönü, dün Merinos fabrikası ile Kız Enstitüsünü, Sanat okulunu gezerek tetkiklerde bulunmuşlardır. Aaa 5 KURUŞ nuniyet gösteriy rim,, demiştir. Osnasında fabri- geçirmiş ve | caskun /rinde durmuşlar nl ma Memleketin bu | ir, gördüm, Milli Şef her sizden miön- inuniyetlerini ifa, ) vi Mister Bevin -M.-Bevin Diyor ki: İşçiler, Her Gün ü, Bursada Merinoapaldakli i Sanat Okullarını. Tetkik Ettiler Milli Şef Fabrika İşçilerine "Memleketin Bu Güzel Eseri Size . Gördüm, İyi Çalışıyorsunuz,, Demişlerdir. netine lâyık olmağa çalışınız, size teşekkür ede- İnönü, kız enstitüsünü ledikleri sanat okulunda, bilhassa modeller üze- iyetleri hakkında sualler tevcih buyurmuş- GÜNLÜK id orlar, memleketin bu güzel ema- | müteakip ziyaret ey- ve talebenin kabiliyet ve çalış- ş iki mülessese hakkında da mem- de etmişlerdir. Afgandaki Alman ve İtalyanlar Almanların biran evvel ele geçirmek istedikleri Kafkasyada meşhur Bakü petrol kuyularının görünüşü ASKERİ VAZİYET | Alman - Rus Harbi Almanlar Deniz ve Havadan Cephe Arkasına Asker Bunların Memleketi Terketmaleri mi a alyş ei İndirmeleri Mümkün Görülüyor “”BULGARİSTANDAKİ HAZIRLIKLAR Amerikan Mahafili Bunun Kafkasyaya ve Bilhassa Batuma Yapılacak Bir İhraç Hareketile Alâkâlı Olduğunu İleri'Sürüyor eee ark cephesinin cenup ve mer-|harp bütün şiddetiyle devam ediyor. Ş kez mmiakalarında askeri has | Almanlar bu şehri zapt için ağır t0p- rekât durmuş gibidir, Cenupta, Al - flarmı, pike bombardıman tayyarele- manlar Dinyeperin şark sahilinde, İrini buraya (yığmışlardı ilhasşa, ziyet evvelce bildirilmiştir. Zan-| Sovyetler garp sâhilinde birer köprü | şehrin oonup ve garp istikametlerin- nedildiğine göre, Büyük Britan-| başı tesisine çalışıyorlar, Fakat, iki |den hücumlerin: erttirmışlardır. V. ya ve Sovyet hükümetleri bu tu| tarafın da eşebbüsleri şimdiye ke. | rosilof da bu isarruzları durdurm Gine idadi oil dar akamete uğramıştır. Merkezde, |için bütün gayretini sarfetmekted Tistlerin ve fazla miktarda bulu-| zreal Timoşenko ordular “İBu suretle Leniagat öven, tarihin Afganistan, İraklı Müslüman Âsileri |: Teslim Etmiyecek Londra, 6 (A.A.) — Ofi Ajan- sının şerkin bulunan bir muha- biri. bildiriyor: İngilizlerle Rusların İrana giriş lerindenberi Efganistanda tecrit edilmiş bir halde kalan Alman ve İtalyanların düştüğü sıkıntılı va. Bir Dakika ke eman Amerikayı har-| Y ava Ş | a Yy ı nız liyen son hüdise olması ihtimalini düşünerek | heycana düştüler, , Filhakika iki vaka arasında bü. Yük müşabehetler vardır. O va- kit olduğu gibi bukrün de Alman- Ya ile Amerikanın arası fevka - İlde açıktır. İki tarafın da sabrı Şon haddine gelmiştir. En ufak bir hâdise iki memleketi de der- hal birbirine karşı harbe sokmi-) Ya kâfi gelebilir. Onun için Ame. m destroyerinin o Atlantikte bir denizaltı gemisi tarafından za uğramasını bu sabrı tü- keten son damla telâkki etmekte lıdırlar, Paket bu defa vaziyette. 917 #€nesindeki vaziyete nazaran, ta. Temen baska âmiller mevcuttur Nebe âmilleri gözönünde bulum- bar adan verilecek hükümlerde ata etmek mümkündür. kar ün iki taraf da birbirlerine “ig harbetmekten müçteniptir. halitlerin plâm Amerika ile na girmeyi mümkün olduğu ar gerilere bırakmaktır. Bu- » - nanyirinci sebebi, mevcut düş- lişman A DERİ ve muazzam bir man ilâvesine meydan ver - laroektir. Hitler daima düsman- eimeLbirEr birer ezmeyi tercih Sovvetlerle ter eiltereye dönecektir. İngil e mağlüp edebilirse o va» merika ile daha rahatko - Sa bin O vakite kadar Alman- ta fava, erikayı harbe soka 1 Ja Yok, fakat zarar vardir. Hitlerin Amerika > Sirmekten ictin; . ci sebeki ap etm esi. merikayı içi ektir, Buzün nden fethe çalışabil- izl İnfiratçılar ekalliyette- 1, esleri zayıftır. Fakat hâ- Bir Japon Gazetesi de Harbin Almanya Lehine Biteceğinden Şüphe Ediyor Ankara, 6 (Radyo Gazetesi) — Hükümete yakın bir Japon gaze- tesi, Almariya aleyhilndo bir yazı neşretmiştir. Gazete bu makale - sinde, harbin Almanlar lehine bitmesini şüpheli görmekte ve bu süphenin sebeplerini aşağıdaki dört nokta üzerinde toplamakta- dır: 1 — Almanların hava kuvvet. lerine, İngilterenin muvaffakiyet. le mukavemet etmesi, 2 — Alman denizaltı ve tayya- relerinin İngiltereyi iyice abluka edememeleri. (Sonut Sa: 2; Sü: 4) Bulgaristanda Alman Tazyiki Azelmış Bulgarlar İtalyanlarla Birlikte Balkanları Muhafaza Edecakler Londra, 6 (A.A.) — Bu sabah çıkan gazeteler orta sarkta Kıb- rısta ve İranda cereyan eden hâ- diselerle mesgul olmıya devam etmektedir. Almanların Sovyetlere ven inkisafma göre, bunlar ma vetlenebilirler ve €r bir Almanya ile d bu dayı sebilirler. Alyfanyaf ahili kavgadan hicbir za - man ümidini kesmiş değildir. harbe iştirak etmeleri için Bul - garlar üzerinde yaptıkları tazyik #zalmıştır. Bunun sebebi, zenne - İlildiğineygöre, Rus mukavemeti nan elçilik mensupları İle konsa kabil tnarruzları Alman ileri | kaydettiği en müthiş, en kanlı en ce- losluklarım bu memleketi terket. ini Otömamen durdurmuş ve | Rehnemi herplerden birine sahne ol- melerini talep etmiş bulunuyor usule gelen yurıktan Al- | maktadır lar. Bu suretle kendilerine Efga-|manlar istifede edememişlerdir. Dün akşam Alman askeri sözcüsü (Sonut Sez Sü: 6) Buna mukabil, Leningrat civarında (arkası Sa, 3 80, 7 de) Alman Ticaret Heyeti Dün Tayyare Ile Geldi Türk - Alman Ticaret Müzakerelerine Yarın Dr. Claudius'un İştirakiyle Ankarada Başlanacak Doktor Claudius ve refikası Bugünlerde Ankarada başlıyacak olan Türk - Alman ticaret müzakerelerinde Almanyayı temsil edecek heyet, dün akşam 18.30 da tayyare Berlinden şehrimize - gelmiştir. Alman heyetine maruf Alman iktisatçılarından doktor Claudins Yeşilköy o hava İstasyonunda erkânı tarafından karşılanmış ve doğruca Tarab- yadaki Tokatliyan oteline gitmişlerdir. Alman ticaret heyeti bu akşamki ekspresle Ankaraya hareket edeceklerdir. Şehrimizde bulu- nan ve müzakerelere hükümetimiz namına İştirak kar$ısında Almanların plânlarını değiştirmek mecburiyetinde kal- miş olmalarıdır. (Sonu; Sa: 2 Sü 0) OP riyâset etmektedir. Madam'Claudirws da ayni tay- yare ile gelmiştir. edecek olan Ticaret Vekâleti Müsteşarı Halit Naz mi Kişmir de bugün Ankaraya gidecektir, Türk - Pam mmm İKTİSADİ YÜRÜYÜ, Mecmuasının 42 inci Sayısı 9 eylül İzmir kurtuluşu şerefine yine İzmir fuarına tahsis edilmiştir. Tarihi bir resimle kapağını süsliyen bu üç for- malık zengin fevkalâde nüshayı sabırsızlıkla bekleyiniz. Şiddetli Rus Hatları Çarpışma Oluyor İki Noktada & Yarıldı Kazaklar,Alman C ephelerde” HatlarıGerisine Yeniden 32,000 liy Sarktılar Esir Alındı € ya di Köprü ve İstasyonlar! Bir Çok Tank, Top ve“ Harp Malzemesi Tahrip ve 2 Tabur öle İmha Edildi | Oİğtinam Edildi Ne Moskova, 6 (Radyo 7,55) Sovyet istihbarat bürosu farafm. dan bu sabah neşredilen harp tebliği: 5 Eylül günü ordularımız, bü- tün cephelerde düşmana karşı şiddetli muharebeler vermekte de vam etmişlerdir. Henüz tamam - lahmiyan malümata nazaran 3 eylül günü cereyan eden hava mu harebelerinde düşmanın 33 tay. Yaresini imha ettik. Bizim kayı - bımız 27 tayyaredir. Ukrayna cephesinde düşmanın gerilerine sarkmıya muvaffâk © lan Albay Dâvatorun kumanda - sındaki bir Kazak süvari kolu - muz, düşman gerilerinde münaka le yollarını kesmek, erzak ve cep hane kollarnı durdurmak, köprü ve radvo istasyonlarını, demiryol İuranı tahrip etmek, düşman ka - rargâhlarmı basmak suretiyle düşmana azim zayiat verdirmiş « tir. Günlerce düşman gerilerinde faaliyette bulunan kazak süvari » leri, düşmanla ilk karşılaşmada, düşmanın 433 üncü piyade ala" yına mensup bir taburu kâmilen imha etmişler, 3 düşman topunu tahrip ve 9 ağır makineli tüfekle 16 hafif makinei tüfeğini iğti - nam, etmişlerdir. Düşmanın, her ne pahasına oursa olsun kazakla- rm imha edilmesi hakkındaki em ri de Kazakların eline geçmiş - tir. Kazaklar, bir pusuya düşüre. rek, aynı alayın ikinci taburunu da kâmilen imha etmislerdir Düşman, kazak süvarilerinin im hası için, müteaddit tayyaresini ve tankını hârekete geçirmişse de kazaklar, bataklık kenarlarından, ormanların içinden dolaşarak da ima Alman takibinden kurtul - mıys muvaffak olmuslardır. İkinci Sovyet tebliği Mareşal Antoneske Berlin, 6 (Radyo Sazt: 9) ye | Alman başkumandanlığı tebliği: »mlek) Simal cephesinin bir mmtakş“nobil| sında vukubulan. muharebelerden vet Alman kıtalarından biri 1160 eşiğişrin almıştır. arması Gene cephenin bir mıntakasın. zeğiiii da bir Alman kolordusu zamma olduğu taarruz esmasmda Ruslar rın artçı kıtalarnı imha eyi ve birçok mânialandan geçerek ay eft | ğe taparla müdafaa edilmekte 9 i lan Sovyet müdafaa hattını yar «he & mıştır. Şimal cephesinin başka bir min takasında bir Alman kolordü su cok ilerliyerök Sovyeti 17384 esir almıştır. 121 orta ti p 30 en ağır tank, 13 keşif tanki iğtinâm edilmis, 198 top alınmıştı veya tahrip edilmiştir “ tin Ayrca 517 kamyon ve 200 det nakil vasitası alınımştır, Londra, S(A A) — Öğle üzeri i Moskova radyosu tarafından neşredi. | | Merköz cephesinin bir maniâe len Sovyet tebliği: 5 Eylül gecesi kı. | kasında bir: Alman kolordusü islarımız bütün cephe boyunda çar- pişmiya devam etmişlerdir. (Sonu; Su: 25 yapmış * olduğu yaivattaıyağ muharebeler neticesinde 18.700 : 7) (Sonu; Sa: 7; Bü: 5) Necmettin Sadak'la Küçük Bir Hasbihal ma ap A A MEAN Bir İzah ve Bir Cevap M. Zekeriya Sertel ildö Osericüların balledemediği istiamların | ve rasgeldikleri her gazeteciye sordukları suallerin bazılarına cevap VERİ gee mek arzusiyle iki muharip tarafın galip veya mağlüp oluşlarına göz0tOr re hâsıl olacak vaziyeti tahlile çalışan birkaç yazı yazdım. Bunlari ol tamamlıyan sonuncusunu yezmak üzere iken dünkü Akşamda si XOlUr zin başmakalenizi gördüm. Dikkatle okudum. Bugün yazmıya hâ zırlandığım ya; izahına çalışacağım fikirleri aynen ve daha sö fÖ' lis bir tarzda ifade edilmiş görünce sevindim. İkazımza teşekkür ederim. Benim bu yazılarda takip ettiğin usul mümicün olduğu kadar objektif kalmak. ve'sadece mevcut vâ kıalara göre vaziyeti tetkik ederek harbi kim kazanır veya kay. bederse etsin bizim için bir tehlike olmadığını tebarüz ettirmekdi Yoksa hangi tarafın galebe veya mağlübiyetinin bizim için kârli olduğunu araştırmayı aklımdan bile geçirmedim. Çünkü öteden — beri yazılarıma hâkim olan ana kanaat sudur ki, bu harp büyülü devletler grasında onları zlâkadar eden büyük davalar uğruna et Teyan etmektedir. Türkiyenin bu davalarla, binaenaleyh bü harp le alâkası yoktur. Muharip devletler de dost veya müttefik sıfatiy le Türkiyenin bugünkü bitaraf siyasetini takdir etmektedir. Biz” istiklâlimizi müdafaaya #zim ve hazır bulundukta' Türkiye , içi bir harp tehlikesi yoktur. Bu sebeple makalenizdeki fikirlere aye nen iştirak ediyor ve o makale silsilesini tamamlamak için siziniğ beraber ben de tekrar ediyorum: “Türkiye, is ni ve (amamiyetini, ne şu tarafın zaferinden $ yede ne bu tarafın mağlâbiyetinden bekler. Bugün olduğu gibi yarın da, kendimizi korumak için her şeyden önce kendi kuvvetimize gül niyoruz. Harp orlasınla nasil hiç kimseden bir şey beklemiyorsuk herhangi tarafın uzlaşmasiyle bitecek bu harpten sonra da; kimse. nin galebesinden ne endişe ediyoruz, ne de kazanç umuyoruz. Biz) verdiğimiz sözlere korkunç fırtınalar ortasında sadık kaldık. Fakâ, en fena ihtimalleri gözönünde tutarak daima kuvvetli ve haz” duruyoruz. Eğer sözlerimize bağlılığın ve bitaraflığınfızın neticesi? sonradan karşılıksız kalacaksa, bugün kullandığımız kevveti, milli vakar ve heyecanımızın bütün şiddetiyle © zaman kullanmıya bur oluruz. Onun için hangi tarafın gulebesi Türkiyeye kür” Misafir mürahhaslar Yeşilköy hava istasyo - Alman ticaret Ahkaada nunda Alman sefarethane ve konsolodhanesi ve Si ii İryacaktır. ir düşüncesine, nasıl dürüst bitaraflık siyasetimizde yer yoksa hangi tarafın mağlübiyeti bize ziyan verir endişesi de asla aklımtı” za gelmez...