7 Eylül 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Me 25 Eyiti | rada Cum, a bankanna ye mn ran Pt İsin bu mem Memlekette ber kanım ade, Meiielketim kle, Mey rilmuyna Tür 4 1 Bana, b , İç MİİYE Karaş niçin Nİ e Tünay, Aİ alkan, | Mpa erine Çetmiş ! Krah İ ganlı bir Roma imparatorudur, fa İkat, Türk zevki Şirketihayriye, Boğaxziçinde, E- mirgin iskelesinin adın değiştir. miş, Mirgün koymuş, çünkü bu semtin adı, on yedinci asır oris- sında dördüncü Murnda nedimlik yapmış İranlı bir prepsin, Mirgün hanm isminden gelirmiş! Elizizin Elarık, (o Diyarbekirin ! Diyarbakır, Ayastafanosun i. köy, Makriköyünün Bakırköy ol. duğu bir devirde, Türk ağzma yü bancı düşüp de bir zovk süzgecin. den geçirilerek Emirgin şekline kalbedilmiş bir adı (o hortlatmak, Şirketihayriyenin hakk: değildir. Sorarım bu güzel “Emirgân, &- mini "Mirgün, Jügati sahihine kalbedon baylarımıza: Arâp hari, leri zamanında ve Emirgina git. mek için Şirketihayriye gigesin - den bilet alirken verdiğiniz para, arm üstünde “Daraba fi Kostar. tmüye,, yazılı olduğu bir devirde Şirketihayriye iskelesinde Yine Sorarm o canım “Emirgân,, İs mini “Mirgün, “diye farsça aslın; ! tahvil etmek istiyenlere: Türklerin göz bebeği İstanbul | sehri şehirinin de er eski isimle. ri, iki büyük müessisinin adlarına nispetle Vizandion ve Konalani!. nopolistir; herhalie bu adamlar, Muradı Rabün işret sofralarında ve mahbup cünbüşlerinde “ihti. 83 sahibi nedimi has, gibi parlak unvanı olan Yusuf handan çok da. ba ganlı adamlardır, biri Mezara olan bir Yunanlı, öbürü Vizandion ve Konstantinopolis (o isimleri şöyle dursun, Arap ağıma göre bosul muş Koslantıniyeye bile taham. mül edememiş; Asitane, Derali - ye, Dersaadet ve ilâh, unvanları, ni da atarak, İstanbul deyip çık » mıştır; hattâ öyle ki, “İslambol, tefsiri bile İstanbulun ahengi kar. şında tutunamamışır, Evet, E» mirgün adınm değiştirilmesinde i. * İleriye sürülen esasa göre, bir gün Istanbulun da (OKonstantinopolise tahvil edildiğini görürsek şaşma, mek lâzımgelecek, öyle mi? Bugün ( Şirkelihayriye, yarm i Devlet Denizyolları, öbür gün İs- taniul belediyesi, filin gin falan makam veya müessese, asırların zevk süzgecinden geçmiş isimleri “Edime,, dir; Alâiye nrapça, “Alanya,, türk çedir; Mirgün forsça, “Enirgün,, Belimemakte toe a 4 a N ri #üretle tahar İN a az NN Mensa, : e bugün ini Kay, amam! mn ME PARA raa; Me i e ı türkçedir. Afeli can yabenci ter, kibinden türkçe “afacan,, kelime» #ini çıkaran milli zevk, "Mirgün, dan da “Emirgân” yapmıştır, Şirketihayriye (o direktörünün, aslı he olursa olsun, türkçe "E mirgân, , adima ( İşmemeleri için iâzngelenlere emirler vereceğini umarım; hem bosuna zahmet ol. İduğunu da © hatırlatırım, Şirket, İ iskelenin üstüne ister bir de ho. i parlör koysun, biz yine: “Ver E- mirgâna bir bilet!,, diyeceğiz. Aziz okuyucularım. haydi sizin, le Emirgüna gidelim: — Ey Şirketihayriye, ver E- mirgânn bilet! Şirketihayriye (o neşriyatından Boğaziçi adında kıymetli bir eser vardır, 1330 da arap basılmıştır. Şirkelâihayriye Emir » İRİDIL. Mektebi orofesirt rinden İsveçli A. MENGZAM 4 Çeviren: H. D. arasında da eliemmiyet aldı. O tarihte bütün şimali Avru - pada gizli servis teşkilâtlarnız muhitinde hâdise şu suretle sayi oklu: Hollandalı meşhur bir drit - navt mühendisi yemi tipte bir de nisaltı gemisi icat etmiş, bu müt- biş geminin plânlar; İngilizlerin eline geçmişti, İngilizler bu plânlara göre zi. lice bu yeni denizaltılarını İnşa ettirmekteydi. Bu gemiler denize indikleri tak dirde İngiltere bir anda denizaltı hâkimiyetini de eline geçirmiş o- Süp- lacaktı, Zira, dört bir tarafa veri. len raporlara nazaran Hollanda - k mühendisin icat ettiği bu yeni denizaltı gömisi, bilhassa bildiği. miz denizaltı gemilerinin en bü. yük düşmanı olabilecek bir deniz allı avet gemisiydi, ——— ARİH SAYFALARI Mirgün değil sisülüsü Emirgân... gânm adıyla uğraşacağına, aradan geçen Yirmi yıllık fnnliyetine git malümatı da ilâve ederek bu eserin ikinci tabı yaptırma ne iyi olur. İçinde mühim bir fasıl tutan Boğazm tarihini de #sslâhi - yet sahili bir zata yazdırsa, gün Yazan: J REŞAT EKREM KOÇU | i Mi görmemiş, bakir, orijinal ve zen - gin vesikalamı istinaden yeniden yamlırtsa,,, Lâtite etiniyorum, â - detim değildir, meselâ, bu işi ba. ra verse, milli kütüphanemizi, v- sulsüz, tenkit. edilmemiş bir yığın malimatn karmakarışık anbarı o. lan kötü eserlerden kurtarsam. Bir bahçeden çiçek toplar gibi Boğaziçi tarihini yazsam. İnanır mısın ey aziz karim, gu anda yü, reğimde bir ümit (gulsi belirdi. Olur a,.. Bu yazımı şirket müdü. rü okur, üzerinde yıllardanberi uğraştığı - mı anlatır. Direktör de beni çağı. “Burası fetihten evvel azim bir servi ormanıydı, Sparodis nâ- mile maruftu, Sultan Muradı Ra. Kariyede br iptidai ve bir rüştiye mektebi vardır Rüştiyeler biri kız ve biri oğlanlara mahsus olmak Üzere hkily İsmail paşanın ğim. Hâdisro çok dikkate şayan oldu. ğu için burada bizzat Stokholm bahriye istihbaratına verilen ra « poru aynön naklediyorum. Bu hâdise hakkında bizim bah. riye istihbaratma verilen ciddi ve mahrem rapor aynen şuydu: “Deniz gizli servis mahfelle - rinde pek büyük $ir heyecan u yandırmış olan hâdisenin mahiye. tini bugün cok yüksek salâhiyet - fi bir zattan synen şu suretle öğ. rendim: Umum Avrupa barp deniz in - şoatı texgühlarmda büyük bir oto. rite sahibi olen Hollandalı drit navt mühendisi Van Gron, Hol. landanım Almanlar tarafmdan iş. gali sırasında ortadan kaybolmuş ve İşgal sırasındaki tayyare hü » cumlarında tanmmaz bir halde öl müş olduğuna hükmedilmişti. Halbuki Van Gron İşgal kargı. şalıkları sırasında, uzun zamandan. beri üzerinde çalışmakta olduğu gizli plânları alarak firar etmişti. Holandalı mühendis hüviyetini gimiyerek Danimarkaya iltica ey- etmekte bulunmuştu. Mühendisin firarından haber . hayır eseridir. Koru başından Şe, rif Abdullah pasa merhum sahil banesi önüne kadar uzanan dere | üzerine İsmail paşa merhum ta - rafından altı yüz metre uzunlu - | ğunda bir tonos yaptırılmıştır, İs mail paşanm koru «ivarında bir| de hastanesi vardı ki harap oldu. | Bundan ötürü şehremaneti tara fından yıktarıldı, Şerif o Abduli paşanm torunları üzerinde b nan Mirgün camii bitişiğindeki #ahilhanenin selimirk dairesi âsi- rı atikadan olup ecnebiler tara . fından ekserya xiyaret olunmak - tadır, Mirgünun suyu boldur, mü, tesddit çeşmeleri vardır, en bü. yük çeşmesi iskele başındaki bü. yük çesmedir ki dönlüncü Mura. dın hayır eseridir. Bu çeşmelere, Valide bendinden Taksim suları gelir, Kanlıkavak diye maruf olan suda kariyerin menba suyu olup yarım saat cenubu garbide Hacı Osman baytrındadır. Mirgünun bir | günlük yolcu miktarı 300 dür, Mi. | safir yolcusu 81 rüfustur.. Dördüncü Muradın ölümü üze. rine, yâranı arasında ilk felâkete | uğrıyan Mirgün Yusuf han Ol. | muşta; Muradm bu zarif ve asi ; sefahat arkadaşı idam olurdu. Hadikatüleevemiin kaydına göre, meşhur sahilsaray (o geybülislâm Mirza Mustafa Efendiye temlik olundu, Mustafa efendi 1135 te bu sahilsarayda öldü, sahiihane, oğlu Mehmet Emin Salim efendi. ye, onun ölümünde de oğlu tezk&. rel şnara sahibi hacı Mehmet S3- lim efendiye intikal etti, Mirza » | zadelerden Sonra Emirgüne sahil, | sarayı şeyhülislâm Vessaf Ab - | dullah efendiye temlik edildi; ö lümünde oğlu ulemadan Mehmet Banat Piendiyc intikal etti; Kİ 1190 da şeyhülislâm © oldu. 1192 de öldü, Sahilhane vine sahipsiz kaldı, Devrin padişahı birinci Ab- dülhamit, sahilsnrayla etrafındaki aragisinin bir köy olmasmı emret, ti, Emirgüne han tarafından inşa edilmiş bir mescidin yerinde bir cami yaptırttı, Yanma bir hamam ve bir miktar dükkin da inşa edi. lerek bir köy haline kondu, Dördüncü Muret, İbrahim ve dördüncü Mehmet devirlerinde ya samış olan büyük 'Türk muharri » Ti ve seyyah: Evliya Çelebi, mu. cildinde Boğaziçinin nefis bir ps horamasını çizerken, gariptir, B » | bir mirgândan hiç bahsetmiyor. Akm tburmı yaldarından İstinyeye af» yor, Emirgüne hana verilen bah. çeyi do Kâğıthanedr gösteriyor” “Sultan Murat Revan fethettikte Mirgüne Yusuf hanr İstanbula gös tirip bu cayı çemenzarda bir bah. ge inşa ederek Emirgüne Ihsan eyledi, hanm cülüsundü sadrazam Kara Mustafa paşa ih- timal ki Aceme firar eder diye Mirgüne hanı katleyledi. Sonra bu bahçe do padişahları mahsus oldu. Cümle binası tarı acem Üz. re olup dört duvarı billürdan bir de hamamı var, bu hamam, gül ve gülistan içre olup, bülbüllern yavrularına gıda verdikleri hama. mun içinden temaşa olunur,,, di. yor. Gülecek yazımda Emirgüna da ir keymetli bir vesika neşredece « dar olan Japon ve Ameriksn ca - susları kendisinin Oo Danimarkaya geçtiğini öğrenmişler, fakat izini bir türlü keşfedememişlerdir, Bunun Üzerine ajanlarından bi- rini oOpejmürde kıyafeti bir hale soksrak sahte Van Gron ismiyle bütün deniz fabrika ve inşaat Oo tezyâhlarmda dolaştırmak surotiyle hakiki Van Gron'u keşfe çalışmışlardır. Hakiki Van Gronu himaye eden adamlar bu sahte Van Gronu öl. dürerek ortadan kaldirmıslar, fa . kat ajanların öldürüldüğünü sö ren casuslar bu cinayet ve katil. ler vasıtasile hakiki Van Gronun isini ellerine geçirmiş ve bir gece baskıniyle kendisini de öldürerek yeni plânlarmı ele geçirmişlerdir, Plânlar sahte Alman işaretleri taşıyan bir deniz tayyaresile İn. gütereye naklolunmuştur. Bu #u » Yetiç İngilizlerin çline geçmiş o . lan bu plâinlar arasında Hollanda. ı mühendisin İcat ettiği yeni bir denizaltı avcı gemisinin plânları bulunduğu temin olunmaktadır, İngilizler bu plânı Kanada tez - gühlarında derhal ingaya başiz . muşlandar, nasının ESKİMİYECEK BİR İSTEK En Son Dakika refikimiz, “Modaya karşı, moda ile mücadele,, yolunda bir anket neşrelmekte ve tanınmışları. mızın fikirlerini toplamakta. dır. Bu arada, Leman Ahis. kal'la konuşmuş, onun da fi. kirlerini almıştır. Leman Ahıshal bir kadın odluğu halde, hiçbir kadının vazgeçemiyeceği “Bboyanma,, üzerinde duruyor ve kadın. larımızın her şeyden evvel bundan vazgeçmesini söylü - yor. Bu mümkün olabilir mi? İşte bir istek ki, bize göre, dünya durdukça ayrı tazelik. te kalacak ve 28 inci asırda da gene tekrarlanabilecektir. .".» SEVİNİLECEK BİR HABER Gazetelerimiz, nişadır gel. diğini haber veriyorlar. İşte en çok sevinilecek bir haber.. Bundan sonra da, yürümi - yen, yerinde sayan işlere rastlanırsa hakikaten şaşmak lâzımgelir. bp pa Yelken şampıyo- ikınci günü Liman gençlik klübünden Behzat dün de birinci oldu Istanbul su sporları ajanlığı ta" rafından Üç yün devam etmek üze ro tertip edilen ve cuma günü baş uyan İstanbul yelken şampiyonluk müsahakalarına dün de Moda ko. yunda devsm edilmiş ve bu suret- ie yarışların ikincisi de nihayet « denmiştir, Bugün vine aynı yerde müsabakaların Üçüncüsü de yap” lacak ve İstanbul yelken şamplyo- nu belli olacaktır Dünkü yarışlara Gaialasarıy Demirspor, Fenerbahçe ve liman gençlik klüpleri iie Haydarpaşa Msesinden 13 şarpi iştirik etmiş. tir, Dört deniz mili üzerinde yapı lan müsabaka çok heyecanlı olmus ve siki bir poyraz rüzgârı altmda eereyân eden yarış liman gençlik klübiinden Behzat ile Galatasa- rayir Nedim ve Mahmut arasında çetin bir mücadeleye sebep olmuş tur, Neticede Liman Gençlik ki“ bünden Behzat ile Nacinin büyük bir maharet ve bilgi ile idare et- elde etmiştir. Behzattan aşağı âsaraylı Ne İd Güzel idarede kalmıyan Gi ü olmuştur. 4man Gi ik Xlübün. den Behzadın 25 m Galatanae raydan Mahmut, Nedim, Samimin 21 müsavi puvanları vardır, Bü- çünkü son yarış kati netieeyi mey. dana gıkaracaktır. Dünkü yarışm teknik neticesi #udur: 1 — Behzat, Naci (Timan klü- bü) 11,25 Müsabakalara b koyunda saat 14 de devam edile « cektir, Galatasaray klübünün yüzme müsabakası Her sene yapılmakta olan Galata, aaray yüzme bâyrümı, dün Büyükdö ye Beyaz Park yüzme havuzunda ka labalek bir sporcunun iştirâkiyle çok muntazam bir şekilde yapulmuştır. Üç kategori Uzerinde yapdan bu müsa, bakaların sonunda şx neticeler elde edilmiştir. 109 Metre Serbest (Büyükler): 1 — Halli 1,05, 2 — Necdat 112.02, 50 Metre Sirtüstü (Ortalar): 1 — Muammer 46 saniye, 2 16.0. 190 Metre Murbağalımın (Büyükler): 1 — İrabim 1367 2 Suphi 145.6, 100 Metre Herbeni: (Ortalar): 1 — Balâhattin 115.9, 2 — Vural, Ari iğim teknik ma hmat yadur: Bu gemi, esas itibarile bir des nizaltı gemisidir, Dizel motöfiç . riyle işlemektedir. Sürati hücum botlarınm süratine yakın, yani 4 mili bulmaktadır, Bu sebeple deniz altında denizaltı gemilerini kolayca takip ederek imha edebi. lecektir. Bu geminin hususiyeti bir de . nİzaltı grupunu eyni xamanda im ha edecek tertibatı haiz olmasıdır Bu dehizallı ava gemisi bir de. nişaltı kafilesine hücum ettiği za i pil maynları denilen Susi mayn endaht maynlar bir tek k pil halinde çıkmakta Yen mesaföde torp rek İçinden yüzlerce te T mayn dağılmaktadır. | Söylendiğine göre vir desmai'i | gemisinin av saçmam şeklinde da | Zilan bu küçük torpf voya » lardan kurtulmasma iw/üâü 'asav, vur olünamıyor. | (Devamı var) ir evi hu, dir, Bu bir tor 280 Metre Serbest; (Büyükler). 1 — Beliğ 2487, 2 — Necdet, 50 Metre Sirtüstü Küçükler: 1 Arif 48.7, 2 — Soykan 40,3. 460 Metre Serbest (Büyükler); 1 — Bedri 6.292, 2 — Kemal 6325 50 Metre Serbest (Küçükler): 1 — Fethi 391, 2 .— Seyhun 30,2, 100 Metre Sırtüstü (Büyükler): 2 — Kemal 1203, 2 — Nejad 133, 50 Metre gösteriş! 1 — Salihattin, 2 Kema 10X50 bayrak; ? i — Hafilin takımı, Ba Topu (Küçükler); Mav! - Beyaz takımlar berabere. Sutopu (Büyükler): Bayaz takım 7—4 gap Müsabakalardan sonru ikinciye ka, dar madalyeler verfimiştir. ——— Ankara - İzmir arasındaki bisiklet müsabakası Uşak, 6 (A,A) — Yurışı takibe memur hususi muhabirimiz bildi - riyor: Bugün 21 bisikletçinin işlirakiy- le Ankara-İzmir bisiklet yarışmın Afyon-Uşak arası olan beğinci mer balesi yapıldı. Yarışa saat 80 da başlandı. Yarış çok çetin bir mücadele - den #onra, tasnif harici olarak ko- şuy'n devam oden Orban Sude'nin birineiliği fiç nibeyöte erdi. Teknik netice şudur: 1 — Orhan Suda 548 2 — Osman Fekişehir o 5.56 3 — Mald İstanbul 5.56 4 — Hikmet Bursa 8.06 5 — An ankara G 6.2 Umumi tasnif: m Osman Eskişehir 301135 7 «. Nismetin ,, 311315 3 — Hikmet Bursa 32.146 4 -- Halid İstanbul (o 3238.07 5 —- Ahmed İzmir 33,06,27