1 Eylül 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

t — a A B E R — Akşam Postam i EYLDÜL—id ânç(şwiî . lisre göre dünya vüziyetine hakış Şark cephesinde Alman tayvarelerinin şiddetli baskınları Avrapa nizamı hağkinda Edenin sözleri Alman orduları başkumandan. lığı Fin kıtalarının Vipuriyi al- dıklarımı bildirdikten sonra Fin. lerin Leningrad istikametinde ilerlediklerini bildirmektedir, Al- man bombardıman tayyareleri ordunun muharebe faaliyetine büyük mikyasta iştirak etmis. lerdir. D. N, B, ajansına gelen ha- berlere göre, hava kuvvetleri, garkcephesinin merkez kısmında düşman tecemülerini, otörlü nak liye kollarını başlıca hedef olarak seçmişlerdir. Ruslar bü- yük zayiata — uğratılmışlardır. Tam isabet alan bir çok mühim. mat depoları berhava edildiğin- den bir cok Sovyet cüzütamları mühimmatsız kalmağsa mazur- lurlar, Aynı bölgede müteaddit tayyare dafi bataryaları muha. rebe d;şı kılmmıştır, mıntakasında, yü- , rüyüş kolları, kışlalar, düşman mevzileri fasılasız bombardıman edilmiştir. Dinyeperin şark bölgesinde bir çok mühimmat ve nakliye trenlen yoldan çıkmış veya a. ğır bombaların isabeti netice- sınde berhava olmuşlardır. Bri. ansk - Konotop . Lgovo - Kursk mmtakalarında müteaddit de- miryolu hatlarında münakale kesilmiştir. Bu suretle Sovyet demiryolu Üüzerinde mühim bir itisak noktasında büyük ve kü. çük yangmlar çıkmıştır. Alman vayyarecileri, Leningrada' giden demiryolları ve goseleri de bom- bardıman etmişler ve muhtelif caplarda bombalar atarak yolları istimal edilemez bir hale getir- mislerdir. Şark cephesinin şimal bölgesinde üc nakliye treni ve 10 lokomotif kısmen imha edil. miş, kısmen de hasara uğratıl- mistir, Hava kuvvetleri dün 70 Sov- yet tayyaresi düsürmüsler, yer. de de 47 tayyare tahrip etmiş- lerdir. Bir gün içinde Sovyet hava kuvvetlerinin 117 tayyare kaybetmesine mukabil ancak 9 Alman tayyaresi üslerine dönme- miştir. Rusla'r Kiyef mıntakasında Taarruza geçti Berlinden bildirildiğine göre, Ruslar Kiyef mıntakasmda mü. kabil taarruza geçmislerdir. Din- yeperi aşmak icin bir çok gemi kullanılmıştır. Bu taarruzlar Al- manlar tarafmdan durdurulmus. tur. Moskoövadaki Röyter muhabi- rinin bildirdiğine göre Üdesada şiddetli muharebeler olmaktadır. Alman bombardıman tayyareleri her gün şehre taarruz etmekte ise de Sövyet avcısının ve hava müdafaasının mükemmel oluşu sayesinde ancak pek az muvaf- fakıyetler elde etmektedir. Şehrin merkezinde kadmları ve Gtocukları öldüren bir Alman bataryası Sovyet avcıları tara * | fımdan keşfedilmiş ve susturul - muştur, Simdiye kadar hiçbir fabrika hicbir hedef hasara uğramamış- trr, Kadınlar ve çocuklarla şehrin | müdafaasında zaruri olmıyan kimseler Rus filosunun himayesi altında tahliye edilmiştir. Fa . kat şehri sonuna kadar müdafaa etmek azmi katiyen sarsılmamış” tır, İşçiler bizzat kendi atölyele- rinde iki zırhlr tren vyapmışlar - dır. Bu trenler muvaffakryetli taarruzlarda bulunmaktadır, Leningradda müdafaa Hazırlıkları Şimmalde ise Almanlar batak- lik arazide Leningrada yaklaş . mak için ellerinden gelen bütün gâyreti sarfediyorlar, fakat her yerde aynı azimli mukavemetle karsılasryorlar, Ve ağır zayiata uğruyorlar, müdafaa hattınm. |* gerilerinde halk sakindir,. Tram'” vaylar sabahtan akşama kadar muntazaman işlemektedir. Lo - kantalar açıktır. Üniversitede Yyaz sonunda her vakıt olduğu gi. bi açılacaktır. Halkın büyük bir kısmı askeri mütehassısların idaresi altmda şehrin sokaklarında siperler ve tank kapanları kurmakla meşerül | dür. Şehir civarında topçu mev” zileri ve mitralyöz yuvaları ha" zırlanmaktadır. Düşmandan alı- nan tanklar ve otomobiller yine düşmandan alman yedek kısım . lar ile tamir edilmektedir, zırdır,. Bunlar, bu sene yüksek meclise takdim edilecektir. , Sayım Hasan Menemenci ile Hi« le müessesesi hakkında konuşur. ken: — Böşanmaların güçlüğünden ve hâkimin, mutlak sürette ta - raflardan — birini suçlu görmek mantığından gsikâyet — olunduğuna göre, izdivaç akdinin feshi için daha kolay bir formül bulmak mu- vafık mıdır? Meselâ, hüsnü rizas larile boşanmaları kabil olamaz mi? Dedim, “— Boşanmanm, ancak hâki- mmin hükmü ile olabhilmesi keyfi . yetinin pek yerinde bir usul oldu. ğuna kaniim, cevabmı verdi, Evli- Hk bağı, herhangi bir akit gihi te«e lâkki edilemez, Eylilikten sonra, lan çoeuklar icin de keza... Malüm olduğu üzere, kanun bo, hâdiseleri serbestçe takdir etmek salâhiyetini — hâkime — vermiştir. Böyle olmayıp da baoşanmayı, ta. rafların hüsnü rizalarma brrak - mış olsaydı, haddi zatımda âile yü« vakımım bozulmasını icap ettirmiye cek kadar hafif ve ehemmiyetsiz sebepler, yıllardanberi teessüs et miş olan aile yuvalarmın bozul masıma kâfi gelebilirdi. Bu usu - Kün en mühim bir faydası da evle. necek olanları, ciddi bir işe giriş« tiklerini evvelden düşünmeğe sevketmesidir, Kolaylıkla kırrla -« bilecek rabıtalarm iyi düsşünülme, den tesis edilmesi içtimal sukut ve sefaletleri doğurur. Ben, şahsan, mövcut olan usul aleyhine söylenebilecek sözleri, bü,üsülün faydaları ile karsılaş . tırdığım zaman; bü hükümde bu değişikliğin yapılmasının muva - fik olmryacağı neticesine varmak. tayım, ,l Adliye Vekilimize, son bir sual daha sordum: — Mücrim cocuklarm ıslahı ve onlara mahsus cezâl müecyyideler hakkmda ne düşiımilüyor" “— Memleketimizde — mücrim socuklar meselesi henüz üzerinde durulacak kadar ehemmiyet almıs bir mesele değildir. Birkaç büyük şehrimiz istisna edilecek olursa, mükerrer mücrim çocuklara tesa. | düf edilmemektedir. Malüm oldu. ğü üzere, ilk defa mücrim çocuk. ları Edirnede tesis ettiğimiz bir islah cezaevinde toplamıştık. Ga - çen sene ÂAnkara civarında Kalabo köyünde bir bina yaptırıldı. Bu bina üç paviyondan — ibaretti. Bu sene üç pavyon daha ilâve edili . yor, Buradaki çocukların sayısı Lnde bu miktar iki misline çıkar. tılacaktır. Cenup vilâyetlerinden birinde bıma benzer bir mücesese daha vücuda getirmek tasavvu - rundayız, Bunu yaptığımız vakit, mahküm çocuklar meselesi halle- dilmiş olacaktır. Islah ceza evle. rin, getirdiğimiz cocuklar, mah - kümiyetleri altı aydan fazla olan. lardır. Bundan az müddetli mah. kümların ıslah övelrinde kalacak- larr zaman, bu evlerde tatbik edil. mekte olan — terbiye sisteminin beklenen semereyi vermesine kâfi gelmez, Bunun içindir ki mahkü« miyetleri altı — aydan aşağı olan çocuklar, —mahkümiyetlerini bü . lunduklari yerlerdeki cezaevleri « nin hususi yerlerinde geçirmekte - dirler, Bunlar için yeni cezaevle. rinde ayrı ayrı yerler yaptırmake tayız. Çocuklar, burada muüallim - lerin ve usztalarm nezareti altında okumak, marangozluk, kunduraci. İrk, terzilik, demircilik ve ziraat gibi köylerinde işlerine — yarıya - cak şeyler öğrenmektedirler, Bu. rada takip edilen usul kendilerine mücrim olduklarımı — unutlurmak, onları geref ve haysiyetlerine Sâ- hip kılmaktır. Mücrim çocuklarm — muhakeme vsüllerinde bir huüsüsiyet gözet - mek çok yerinde olur. Netekim, ceza muhakemeleri usulü kanunu da bu bakımdan bazı müstesna hükümler kabul etmiştir. Meselâ, on bes yaşmı henüz bitirmemiş ö. ian çocuklara ait duruşmalârm, gizli yapılacağı ve verilecek hü- kümlerin de gizli tefhim oölunact. ft ve dilsizler ise, bunlarm mah- kemece dinlenebileceği usuli, ka, nunuümüz tarafından zaten kabul edilmiş bulunmaktadır.,, KRAVATLA BOĞGAZI SIKILARAK BOĞULAN ÇOCUK Kati! ana veya babanın bu günlerde yakalanacağı tahmin edilyor Dün öğleden sonra, Aksarayda Soğanafa —mahallesinde, Cami sokağındaki Kuruüçeşme — soka- gında oyun oynıyan çocuklar, bir taktm kanlı bezlere sarılmış bir gocuk cesedi bulmuş ve zabıtayı vakadan haberdar etmişlerdir, Ölen cocuk henüz doğmuş bu- lunmaktadır. Kendisinin birkaç saat yaşadığı ve sonra ya annesi ya babası yahut da diğer bir şa. hıs tarafından kanlı bir beze sa- rıldığı ve bir kravatla boğazı s- kılarak boğulduğu anlaşılmıştır. . Vakanın ika ediliş tarzı pek muhtemel olduğuna göre, anne. sine ait kanlı beze sarılmış ola- rak atılmış bulunması cocuğun gayrimnesru olarak dünyaya gel- diği ve annesi tarafından öldü. rüldüğü sanılmaktadır. Çocuğun ceseli morga kaldı- rılmıştır. Vakaya nöbetci müd- delümumi muavini Ekrem el koymuş, tahkikata başlamıstır, Tahkikat bugün öğleye kadar henüz müsbet bir neticeye ula- şamamış bulunuyordu, Maama- fih katilin sür'atle meydana çı. karılacağı şüphesizdir, Sovyetlerin zayiatı Sovyet kuvvetleri, Salla'nın şarkmdaki ormanlar ve batak.. lıklarda cereyan eden muharehe- lerde büyük zayiat vermişlerdir. 88 inci fırkanın gedikli mek- tebi tamamiyle imha edilmiş ve cephenin diğer bir mahallinde mahdut bir saha üzerinde 650 Sovyet askeri cesedi bulunmuş. tur, Muyakkat bir rapora naza- ran son günlerdeki muharebeler- de 48 mitralyöz, 9 kara torpili, 800 den fazla silâh, müteaddit toplar, 200 den fazla araba ve 100 beygir iğtinam edilmiştir. Vipuri yanıyor Vipuri yanmaktadır. Alevler T0 kilometreden görülüyor, Rus. lar evleri teker teker müdafaa etmişlerdir. Sokaklarda şiddetli çapışma- lar olmuştur. Rusların yaptığı tahribat milyarlara baliğ olmak - tadır, Bu tahribat memleketin ik- tısadiyatı için son derecede va- himdir, Oslo civarmda Rouhiala- daki büyük elektrik fabrikalarının makineleri tahrip edilmiştir. Bu fabrikalar Leningradım — elektrik ihtiyacını temin ediyordu. Vuocaki üzerindeki baraj da tahrip edil- miştir. Bu suretle sudan İstihsal edilen enerji ile işliyen fabrikala- rın hepsi durmuştür, Tallinin ta - rihi ve kültür bakrmımdan kıymet- li âbideleri bulunan eski mahalle- lerine —bir şey olmamıştır, Eski kliseler, eski şatoların kaleleri harbin tahribatmdan masun kal - mıslardır. Buna mukabil liman ve gar civarmdaki bütün mahalleler tamamliyle harap olmuştur. Evle- rin çoğu da enkaz halindedir, Tah ilye esnasında, Ruslar, binlerce ör Ki vermiş ve külliyetli harp mal- zemesi terk etmişlerse de kuvvet lerinin büyük bir kısmmı Finlan- diya körfezi yolu ile kurtarmağa muvaffak olmuşlardır. Şimdi Sovyet filosunun başlıca vezifesi Kroustadt ana üsünden Leningradım müdafaasına iştirak olacaktır, Berlinden gelen haberlere gö- re Tallin'in düşmesi üzerine Al- manya ile Finlândiya arasında doğrudan doğruya muvasala te. sis edilebileceklir. Finlândiyaya gönderilecek yeni kıtaların ve harp malzemesinin artık İsvec- ten geçmesine lüzüum kalmıyacak ve bu suretle İsvecin bitaraflığ- nı ihlâl tehlikesi de bertaraf e. dilmiş olacaktır, Avrupa nizamı hakkırda Edenin sözleri Eden evelki gün söylediği nu- tukta dünyanmı narpten sonra nasıl kurulacağımı ve Ruzveltle . Çörçil mülâkatını — şöyle anlat- mıştır: Harpten sonra dünyanın daya- nacağı prensipler, M, Çörçil ve M, Ruzvelt'in tarihi mülâkatları münasebetiyle neşredilen ve 8e. kiz noktayı ihtiva etlen deklâras- yon, bildirilmiştir. Bu deklâras- yon bütün hür milletlerin ana yasasıdır,. Büyük küçük bütün milletler için muteberdir, Şarkta olsün garpte olsun herhangi bir memleketin idareci rolü oyna. yacağı mıntaka veya hegemonya fikrini kat'iyen ortadan kaldır- maktadır, Harp sonu — dünyası herkesin işbirliğine muhtaç ola- caktır, Rüzvelt ve Çörçilin Atlantikte buluşmaları, yalnız iki büyük a. damın bir araya gelmesinden. Amerikan ve Büyük Britanya imparatorluğu — milletleri gibi büyük milletler Aarasmdaki bir toplantıdan ibaret değildir. Bu buluşma naziliğin mezarını ha- zırlamak yolunda atılan diğer bir adım daha olmaktan da fazla- İrandaki harekât için plânlarımız ve harp için de sevkülceys düsşüncelerimiz oldu. ğunun bir ifadesini teşkil etmiş- tir. Ayvrupa - ve onunla beraher Almanya « bugün iki şeyden bi- rini seçmek vaziyetindedir. Ya Hitlerin yeni nizamını yahutta bizimkini, Geçenlerde de söylemiştim. İngilterenin harpten sonra Al- manyaya karşı siyaseti iki hedef güdecektir, i — ÂAÂlmanya tekrar silâh. lanıp sulhcu memleketleri ta- hakümü altına almak mücadele- sine tekrar başlıryacak vaziyete getirilecektir. Almanyanın bu halinden artık bıktık, 2 — Almanyanan iktısaden yı. kılarak komguları ve dünya için bir zehir kaynağı olmasının önü- ne geçmek, Bugün daha ileri gideceğim, Bü iki esas harpten sonraâ yalnız Almanya ile münasebetimize de- ğil bütün enternasyonal münase. betlere hakim — olmalıdır. İşte Ruzvelt » Çörcil — deklârasyonu- nun hakiki mânası budur, İrandaki harekât hakkında neşredilen Soövyet tebliğine göre Soövyet kıtaları 30 ağustosta Reşt ve Saftrud'u isgal etmişler. Eden nutkunda İngilterenin ve Sovyetler — Birliğinin İrandan yaptıkları talepten bahsederken şunu da söylemiştir: Son günlerde Londra, Mosko- va ve Tahran arasında siyasi görüşmeler olmuştur, İngiliz ve Soövyet hükümetleri tamamiyle mutabık kalmışlardır. ve İran hükümeti kendisile koşulacak gartları yalında öğrenecektir. Bu şartlar guursuzca seyler d-- gildir ve bittabi muvakkat ma. hiyette ulacaktır, iran Başvekili parlâmentoda İngiliz ve Sovyse lerie müzakerelerin Bugyünlerde niice- leneceğini söyledi Londra, 1 (Radyo) — Tahran « dan bildiriliyor: İran başvekili Mehmet Ali Fu- ruği han dün parlâmentoda beya. natta bulunarak İngiltere ve Sov. yet Rusya ile İran hükümeti ara- smda cereyan etmekte olan mü « zakerelerin birkaç gün —zarimda ve belki de bugün memnuniyet verici bir şekilde neticelenecefine den ümitvar bulunduğunu söyle . miş, halka etrafa şaylalar yay - mamağı, viyecek maddeleri evle - rinde saklamamağı tavsiye etmire tir. Londra, 1 (A., A.) — B. B. C: Assoclated Press'in Tahrandan çektiği bir telgrafnameye göre Alman. sefiri, Tahrandaki Ame - rika sefirini ziyaret ederek Al . man sefarethanesine iltica —etmiş olan 7T00 Alman tehaasımnm amni - yet altma almmaları için İngiltere ile Rusya hükümetlerine müraca. atta bulunmasmı rica etmiştir. SOVYET TEBLİĞİ Moskova, 1 (Radyo) — Sovyet istihbarat bürosu bildiriyor: İranda harekâtta bulunan ordu- larmmız, 31 Ağustos günü de ileri hareketlerine devam ederek Kavs (Baş tarafı 1 ncide) ren Alman piyadelerile gönüllü k- talar arasmda — şafakla başlıyan sokak muharebesi akşam karanlı«m ğina kadar devam etmiş ve Al - manlar 1600 ölü ve yaralı bıraka. rak şehirden tardedilmişlerdir. Dniyeper nehrinin sağ ashilin - deki B. şehri karşısımnda Almanla- rm büyük piyade ve tank kuv « vetlerini teksif ettikleri ve nehrin üzerinde dubalarla köprü kurma « EBa başladıkları görülmüştür, Faa. lyete geçen pike bombardıman tayyarelerimiz, düşmanın kurma « ğa muvaffak olduğu köprüleri, tam isabetlerle kâmilen tahrip et mişler, ve B. eşhrinin karşısında toplanan Alman kuvvetlerini im - ha etmizş ve dağıtmışlardır. İngiltere Japonyadakı tebeasını çekiyor Tokyo, 1 (A,A.) — Japonya. daki İngiliz tebaasının tahliye e- dileceği hakkında İngiliz radyo- su taraflından neşredilen haber Japon gazetelerine göre bütün Tokyo —mahfillerinde derin bir tesir yapmıştır, Bütün gazeteler bu haberi büyük başlıklar altın. da neşretmektedir, Yomuri gazetesi bu haberin bilhassa siyasi ehemmiyetini te- barüz ettirerek diyor ki: İngiltere gergin olan vaziyeti daha fazla bozmak ve harp ihti- mali hakkımdaki Şşayiaları daha ziyade kuvvetlendirmek niyetin.. dedir, Gazetelere göre bu tedbir Londradan Tokyodaki İngiltere buyuk elçıhgıne gönderilen tali- mat üzerine alinmış ve İngiliz büyük elçisi Craigi Japon hari- ciye nazırı amiral Toyodayı bu tedbirden haberdar etmiştir. Yüz yaşında kadın (Baş tarafı 1 ncide) rüyememekte, ancak sürünmek gure. tile bir yerden diğer bir yere gide « bilmektedir. Dün evde yalnız — kalan Fatma hava alhak 'için — sürünerek' evimr taracçasitla çıkmış, etrafr seyre » derken ani olarak bahçeye yuvarlarle mıştır. Fatma, düşer düşmen ölmüştür, Ce« sedi müayene eden — Adiüye doktoru defnine ruhsat vermiştir. Maslakta bir kaza (Baş tarafı 1 ncide) fakat kazayı önliyememiştir. Kamyon la taksi büyük bir hızla çarpışmışlara dir. , Bu çarpışma neticesinde — kamyon devriim'g, taksi otomoblirin de mü « him bir kısmı parçalanmıştır. Kam « yonun şoförü Ahmet, takajde bulunan Hasatn Fercariın karısı ve kaynanası bu çarpışma neticesinde vücutlarının muhtelif yerlerinden ağtr sürette yüa ralanmışlardır. Hasan Ferrar da hafif surelte bazı yerlerinden vara almiştır, Hâdiseyi — müteakip — jandarmalar şehra tetefön edereş vakayı bildirmiş « ler, biraz sonra gelen İmdadı sılihi oe tomobili yaralıdarı alarak Beyoğlu has | tanosine çötürmüştür. Nöbetçi müci. lamiışiardır. Her akşam KESTR SAD NDT NŞ (Baş tarafı 1 ncide) rada sulb taraftarı bulunduğun- dan bahscimesini bir belâsat, ma« nevrası Seklinde — telâkki etmek muüvafık olur, Görünüşe nazaran Amerika harhba " fililen İştirak ct- mek mecburiyotini bir gün hisse decektir. Fevkalâde ahvnl tahad. düs edip de Avrupada harp yalnız bugünkü müuharipterin kuvvetleri - le bir neticeye isal edilebilirse an- ecak o zaman Amerikanm karışıma- sı ihtiyacı zail olacaktır. Fakat harp vaziyeti normal surette İnki şaf ettiği tekdirde Avrupa tkaıtası üzerinde son koözları oynamak ü- zere — Amerika kuvvetlerinin de Ayrupaya kadar gelmeleri icap e- decektir. Diktatörler, atacakları adımları atmıslardır. Bu adımların Ameri- kayı tehdit eder bir — mahiyette olduğunu Ruzvelt müteaddit defa lar tekrar etmiştir. Binaenaleyh harbe karışmak için mihver ordu- larmın şimali yahut cenubi Ame- zin şehri ile diğer dört şehri da- dır. Bu büluşma bizim de sulh ha isşgal etmişlerdir , Sovyet muke Moskova, 1 (A, ajansının hususi riyor: İranın ateş kes, tehlikesini henüz © mafı istihdaf eyî Rus siyasetinin, £ fu cüretin seri VĞ kâfatr oldu, İra larla ışbırlıg'ı hus dikleri isteksizlik kuvvetlerinin ara ginin mesut bir Muharebede için Donton'un cür'et ve yine nun ne kadar orta yaşlı bir Rus lattı. ; Bu Rus, So man sevmemiş O” Rus mukavemetilii. olmasındaki sırrll nu kabul etti. Aynı Rus şu gözl “Bu muvaffakiye” önceleri çoğum - miyen Stalinin cür'€ elde edilmiştir. : malların bır!î: aSf ve siyaset er j yeler olmamış O”ığîi vemeti gösterebili? tün bu şeyler © _ı ııllf' nın inkişafı bu edemez ve Stahm . dıran, ve hayati gefî ! lan topraklarım 939 temin eyleyen harici siyasetin #? — — — kün olamazdı. MEULU '1 İngiliz efkârı V çok f!' zaman bize kafş' FeNi duğunu biliyo YÜ berlayna mmadn“g;g Fransız hariciy& " yar ; daha az itimâa! damlarm edış;ğ diyorduk, ğ:ıw : kümet adı dikleri ıtıma hakli oldukl ya e tır, Keza Pmlâ-“dl ta.mamıvle YB günkü hadıse celeri, Fin AW kilemetrelik bif | lda Hiç şüphe YO | Çrak b lr, kuvvetli VE ğînl | Sovyetler Birli setin yapale kurtarmıştır Rusun bu RUS bıdayetmdenbgıd ri dahili ve çi setini ilham trrlatryor Hess'in kücmaaı sında baz! E“ tır, Ancak âğm tarihli nutküf Ruslar Çöreiliğ * bir Imıitetı'e"î? müttefik 0 ab teraj*" yabldiler. ea müddet deVa helerden Sq“rsc bu hakikati 9097 lotof anlaşma dslumumi ve jandarma tahkikata baş | sonra ıdrak ed ; » Rusya Inzılwfşd ya için çok f& Zu için aktetti, kiymet veı'd!g tini hüvük Fakat naz! bu siyaseti larla takip e Buügünkü yaseti Ruzveıt miyle tasvipe” yaset belki hi Yam edeceklir. yeniden imarl İayısiyle St kültürel & Büyük Br!tan merika ile isti” Yanm ilerizi ca esasla cektir. qubm yanın. aske Rusyanın KU *,şuf den ilham al zırlanan B tesi günü öğle V tahanelerde, H nn emrine © mşluklarmd' besi, 17,5 £