25 Ağustos 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Z4 ea y ; —— < SADA -- —a f?tı:ralardan Karakuşi hükümler! Gelişiğüzel — kldlalarda — bulun mak, rasgele — hükümler vermek, bül keseden atıp tutmak, beşerin zaaflarındandır. Fakat, bu zaafı, çok dela ayıp denocek bir derece- ye çıkarmaktan çekinmiyenler de vardır. Bir hakikate dayanmıyan, teva- fürlen İLaret Şeylerle hüküm ver. mök, hiç de doğru bir hareket de- Ziltir. Y aptığımız, ynpaı:alımm İşa leri, sonradan utanmamak şüzümüzün kızarmaması için, ter saflam esaslara dayanan hüküm- lerle İışa—rma.hvu. Yoksa, “bu, bDöyle olmuş, onun için $öyle yap- Mmax ı&!-mdm “Şll l' Wm müsebbibini cezuhmdumılrdu.., kabilinden sözler söyleyip, karaa kuşi hükümler — vermek, iyi bir sey değildir. Hayatta — tecrübe, hatikate dayanan hükümler asil- dır, Bunlardan gayrisi, zirva ve palavra hüdüdunu gecemez, Bazan biz de, böyle hükümler vererek, uluorta savurarak, bir seyler yamurtluyoruz, Filhakika, dördüncü kuvvet — olduğumuz için “hakkı kaza,, vardır. Memleket İş. Tcrinde çok mühim rollerimiz var, dır, Fakat, bu rolleri yaparken, bos iddialarda — bulunmamalı, ras- gele — hükümler — vermemeliyiz, Bunları yaparkon, birtakım garip tavırlar, tuhaf vaziyetler almama- byız, Yazdıklarımız, yaptıldarımız bir tecrübmln muhassalası olma. İnlrr, ——— BBaşmakaleler Yeni Sabah Hüseyin Cahlt Yalçın Jürnül dö Je Nevin bir makalesini bahis — mevzuu yaparak, Avrupada bâziı memleketle, rin Rusyaya Alman taarrüzunün yıl. dırım gibi seri ve kati bir zafer teca min edeceğine pek kani olduklarmı 27 haziran tarihinde yazılmış — olan bu makalenin gösterdiğini — kaydediyor. Hüsoyin Cahit Yalçın, — Almanyanım berp gayeleri hakkında bu makalede serdedilen fikirleri hülâsa etmekte ve harbin bir sebehi olarak — gösjterilen vemberleme bahsine gelerek — şöyle demekledir: “Görek 1914 harbinin, gerek 1930 bharbinin en birinel âmilini Almanlare daki çemberleme endişesine atletmek nellm olan hakikatler ve eldeki vesi, kalarla telifi tmkânsız şahsi bir iddi. adan İbarettir, her millet gibi, tabil. dir kl Almanlar da bir harp zühürüne da düşman kirvvetlerinden mürekkep bir çemmber içinde kalmamak İstenil$e ler ve hunun tedbirlerini düşünmüşler dir. Fakat harp bu tedbirlerin neticesi şeklinde ihtiyar edilmemiştir. Har « bin asıl sebeblerini bizzat — Führerin ağaından dinlemek ve kilabimdan öğ « renmek varken ve Führerin senelercea övvel tesbit ettiği hattı hareketi harfi horfine tatbik edilmiş ve fille çıkarıl. reş bulunurken bünü bilmemezliğe ge Hp do indi ve keyfi istidlâl! ve muha, kamelere kapılmak büyük bir — gâflet teşkd! eder.,, Cin Ali de gökyüzüne bakryor; kutup yıldızmı — bulduktan sonra prensin tarifine göre Ayazmen - din bulunduğu noktayı tayine Çâs lışıyordu. Kaptan Jakito buraları pek İyi bilmiyordu ve OCin Ali bu. na Sevİniyordu. İki yelkeni de açmışlardı; gece yarısından sonra esmeğe başlıyan hafif rüzgâr altında, sessizce ka . yarak ilerliyorlardı.. Jakito, Ana . dolünüun en yakın ve rısgele bir ahiline döğrülmüştüu. Cin Ali öna yaklaştı: — Dostum, dün — sahahtanberi ayaktasın! Dümeni btrak da biraz dinlen! Bön buraları iyite bili « rim, Ne de olsa benim Tfelâket gördüğüm yerlerdir. İnsan felâ . ket Va saadet gördüğü toprakları unutamaz! Jakitonun da kimbilir ne derdi vardı. İçini çekti: — Haklısın! Dedi. Tesşökkür ederek dümen. den çekildi, oracığa uzandı va bir az gonra hafif hafif horlamağa başladı. Tayfa ve kürekçilerin de başları düşüyordu; kürök çekme, dikleri için büsbütün ağırlaşryor. lardı. Birakç tânesi küreklerin kö- caman topaçlarına kollarımı da - yamış, baslarmı da kollarmm üs. füna köyarak uyumuşlardı bile,., Vakit geceyarısmı çoktan geç misti, Bir iki saat sonra gemide Ali. Vaktiyle saf, kalender —meşrep bir kadı varmış, hayattaki derya- dilliğine raağmen, kendi? işinde çok namtslu, — dirayetli, kılı lark yaran bir adammış, Hele mahk, - ime işlerinde tahkik ve — tetkiksiz bir iş görmez, işi incelemeden ka., rar vermezmis, Bir gün iki kisi, karşısma çık - mış. Biri: — Kadı efendi, demiş, Bu adam benim kulağımı ısırdı, Bakm, hâlâ kanıyor, Dişlerinin izleri daha geçmedi Öteki atılmış: — Yalan söylüyor, iltira edi - yor! Ben isirmadmn, kendi isiırdi! Yemin ederim, Kadı şaşalamış, İçinden ; — El, kol, düdak olsa, neyse, « demiş « hlr dereceye kadar &. rlabilir. Fakat insan kendi kula ğını nasil Birir! Buna imkân yok, Maamafih, yemin ederim, — diyor, Bunu bir incelemek lâzim, Bu kararla iki adama döner, der ki: di gelirim. Mahkemeden çıkar, evine gi- | der, Aynanm karşısına geçer, ka- fasını çevirir, çenesini çarpıtır, bir eliyle kulağımı uzatıp ağzına yak- laştırmağa çalışır, fakat nafile, bir türlü srramaz kulağmı, Bir tecrübe daha yapmak ister, ezi« Hr, büzülür, kafasmı çevirir, uğ. raşırken, sırt üstü —düşer, kalası yarılır. Bitkin, — harap kavuğunu bastırır, mahkemeye gelir, davacı- Ya: — İsırir, hattâ düşer, bağı bile yarılır! der. Ehli dikkat katreden ummana eyler intikal! LAEDRİ Devlet Demiryollarında yeni sefer tarifeleri Devlet demiryolları ana şebekesile Avrpa, Samsın « Srvas cenup demir« yolları Ve Kars hattımdar yolcu sürat Ve postâa katarlarile muhtlelit katarlüâm rin geyrisefer tarifesinin değiştirli . mesi için yapılan tetkikler ikmal olun fak üzeredir. Öğrendiğimize göre, bizzat Müna « kale vekili Cevdet Kerim İncedayımın gösterdiği Hlzüum üzerine yapılan bü tetkiklerde bilhassa — tarzifelerin yeni şekilde tanzimlüde halka en — ziyade kolaylık temini noktâsı — gözönlünde tutulmuştur. Bazı katarların gerek e. Bas möbde ve müntehayı teşkil eden fatasyonlardan hâareket — gerekse ara istasyonlara müuvasalal te hareketleri saatleri halkin bu katarlara binmesi için çok müşkül saatleri teşkil &t « Mektedir. Bu şekilde ha'k şehirlerde evlerine bilhassa köy ve kasabalardan üuzak olan — istasyonlardan buralara gidebilmek için bir gçöok — müşkülâta maruz kâlmaktadır. Tarifelerde yeni yapdacak değişiklikle — bilhassa bu Müşkülâtım mümklün — olduğu kadar izalesine çalışılacaktır. Ayrıca seyrisefer tar'lelerinde sür' Berberlerin imtihan neticeleri + kadın berberle rinin çoğu muvaffak olamadı Birincikânunda tekrar imtihan yapılacak Belediye makine şubesi kadın saç . detli öndüle yapmak üzere — makine kullanan kadın ve erkek — berberlerin imtihanı neticesinde kazunanlara dipe loma vermektöedir,. Fakat imtihanda muvaffakiyet nisbeti pek de fazia dü«ae gildir. Bilhagsa kadin berberlerin mu, vaffakiyelti daha azdır. Belediye ve berberler oemiyeti ta« rafmdan tayin edilen bir heyet huzü« tunda hem makine tekniği hem de ber berlik sanati üzerinde yapdlan bu im. tihan çoök sıkı tutulmuştür. İmltihanın neticesinde Mmuvalfak — olamıyanların birdenbire sanatten menedilmeleri muü vafık görülmediğinden bunlara — dört âylık bir mühlet verilmiştir. — Birinci kânunda tekrar bir imtihan yapila, *ak ve bu berberler imtihana kabul O« kunacaktır. Bu imtihanda — muvaffak olamryanlar permanand makinesi kul lanmıyacaktır. Diğer taraftan bir kisatm berberle. rin belediye zabitasmin — takiplerine *tağmean bir türlü İmtihana gelmedik « leri anlaşılmıştır. 1042 senesi başım , dan itibaren İmltihanda muvaffak Ols mıyan berberler permanand yapamim yacaktır. Bu hususu zabıta takip ede« cektir. ' —ı—o— İnhisarlara yüksek tahsil görmüş memurlar alınacak İnhisarlar umum müdür!lüğü, umum müdürlük merkez, fabrika ve atölye. ter İDe tuzlalar kadrosunu yüksek tek, nizyenler ve yüksek tahsit görmüş me murlarla takviyeye karar vermiştir. İnhisarlar umum müdürlüğü kad « rosuna yüksşek makine mühendisleri elektrik mühendisleri, imşaat mühen. disleri, yüksek mimar ve flen memur., ları almacaktır, Bunlar gerek Mmer « kezdo gerekse taşradaki fabrikalar ve tuzlalarda tLavzif edileceklerdir. İnhisarlar kadrosuna almacak yük. sek tahsil görmüş memurlar ise yük, sek İktisat ve hukuk — faklülteleri ile yüksek iktisat ve ticaret mektebi me« zunları arasından almacaktır. Bunlar, inhisarlar umum müdürlü « ğünün İstanbulda bulunan yerlerinde vazifelendirilecekler fakat lüzumgörülürse taşra teşkilüitma da nakledileceklerdir. —o——-— Çok çocuklu hâkimlere verilecek ikramiye Adliye vekâleti, çok — çocuklu hâkimlerae yardım — paralarından ikramiy, — verilmesi hakkmdaki kanunun bazı madelerini değiştir . meğe karar vermiş ve bu hususta. bir kanun projesi hazırlamıştir. Bü proje, yardım — usullerini, dahâa stin de teminine gâyret edilmektedir. basit bir şekle ifrağ etmektedir. YALAMN : KADIRCAN-KAFLI YU Vası ? Tarıki Deniz Romani 3;,' den başka uyanık adam kalma - mıştı, Ali İse ufukta yükselen bü. yük ve kapkara dağlarım dibinde, düzlükte Işıldıyan solgun ışıklara bakıyordu; onlara yaklaşıyordu. O rası Türk hükümdarının ordugâhı idi, Senelerden sonra işte tekrar yurduna dönüyordu; acaba Sul tan Mehmet, bu delikanlıya iti . mat. edecek miydi? Ona yardımı- nı esirgiyecek miydi? Cin Alinin kafasında bu sualler gittikce bü. yüyor, büyüyordu, ei AĞ — UÇAN KALE,, Cin Alinin gözleri karanlığa i- yice alışmıştı; gimdi sahilin girin. ti Ve Çıkımtılarımı, ilerdeki tüm sekleri, ağacları, kimılâryan veya hareket eden bir $ey olursa on ları gâyet İyi görüyordu, Bunun için ordugâha üç dört yüz — kulaç üuzakta küçük bir derenin ağzına girmek için güçlük çekmedi. ; Yelkenler vaktinde indirilmediği için geminin burnu derenin suları üstüne uzanmış olan sık çalılara saplanmış; tekne hafifce sarsılmış ve bir hışirtı çıkmısti. Kaptan Ja. kito uyandı; gözlerini uğuşturdu; karanlığa alışık olmadığı için bir adım ötesini bile göremediğine şüp he yoöktü, Telâsla sordu: — Ne oldu, Meteos” — İşler iyi gidiyor, Şimdi pir de. renin ağzındayız. Gündüz bile kim. se bizi göremez; yalnız şu yelken ve direkleri hemön indirmeli, Gü. rültü olmamasına da dikkat etmeli! Kaptan Jakito uyuyanlardan bir ikisini daha dürttü; uyandırdı. Yel. kenleri indirdiler; direkleri de gö. ğerte boyunca vatırdılar, Cin Ali ölyordu ki: — Hah.., Tamam! Siz gene uy. kunuza devam edebilirsiniz! Güne. $in doğmasına daha bir saat kadar var, ben daha evvel gelirim! Sa, "H'xsmn—*-mmf_ larmmı âltı aylık ve daha fazla müd. || HER KÖYE BiR EBE Sıhhiye vekâleti bu ga- ye ile mektepler açacak Konyada açılan ilk mektebe 30 ebe namzedi merkez | alınacak Sıhhiye vekâleti. köy kalkınması « nm ve nüfus siyasötinin en mühim unsüru olan köy ebesi yeliştirmek Ü, zere Konyada tesis edilen — küöy ebe mektebine S0 ebe namzeci almağa küs rar vermiştir. Köy ebe mektebine, ilk tâahellini ike mal etmiş ve köylü olanlar almacak bunlar münhasmran köyde hizmet gö. recektir. Bir yıl tahsil müddeti — ölan bu mektepten çıkanlar üc yü şıhhat vekâletinin göstereceği ebesiz küöyler. de hizmet gördükten sonra istedikleri köyde ebelik yapabileceklerdir. Mök .. tebe evli veya dül olanlar, — çocükları bulunanlar da kabul edilecektir. Yala nız bir senelik tahsll zamıanında eğer çocukları ön yaşma kadar küçük ise yakmınm akrabalarından biri — nezdinde bakılmasının temin edilölğinin isbat edilmesi lüztmgelmektedir, ” Köy ebe mektebi sihhat — vekâleti farafından senedon senöye tevsi edilde maği gibi bu mektebin benzerleri diğer bazı yerlerde de tesis olunacaktır. — Hazir elbise satışı tamim edilecek Sümerbank yerli mallar pazar, ları, kumasş fiatları ve tefzilik üc retlerinin yükselişi kargısında hal km kolayca elbise tedarik etmesi ve ucuz giyinmesini temin için ha | zır elbise satışmm tamimin, ka . rar vermiştir. Bu maksatla ilk parti olarak 30 bin takım elbise yaptırılacaktir. Ayni şekilde paltolar da yaptırı « 'lacaktir. Hazır elbise ve pultolar, Sümerbank yerli mallar pazarla « rında satılacaktır. * Bir müüdettenberi şehirimizde büs Riman ticaret vekili Mümtaz -Ökmen dün akşamki ekspresle Ankaraya dön mMüştür. * İzmit ile Yalova arasındaki şose yolu ikmal edilmiştir. Bti şöse ile Kü« ekeli vilâyeti, Bursaya bağlanmıştır. # Lise ve örtamektenblerde bu sâ « bahtan itibaren sınıf ikmal imtihan , larma bâşlanmıştır, Diğer taraftan bu, mökteplere tâle « be kayıt ve kabulü de bu — sabahtan itibaren başlamıştır. * Bir mülddettenberi şehrimizde büla lunan tapu ve kadas#trö umum mü , dürü Halit Ziya Türkkan dün, devlet denizyollarınm İzmir vapurile İzmire gitmiştir. Umum müdür Ayvalık Ves Manyasta tatbikine başlanan kadat « tro işlerine de nezaret edecoketir. km buradan ayrılayım demeyiniz; mahvolurum, Etrafta kimseler yok. Görülmüş olsaydık büu tarafa ge. lenler olurdü. Kaptan Jakito başına gelecekleri sezmiş gibi yalvarıyordu: — Fakat gsinyör Mateos, rica ederim çabuk geliniz, Eğer Türk, lerin ellerine geçersek bizim diri diri derilerimizi yüzerler, Böyle bir tehlike ne verdiğiniz ne de vere. ceğiniz altmlara değer, Reisin emri olduğu için canla başla yapıyoruz! — Sağ olun!Bu fedakârlığın ehem miyetini reise mutlaka anlataca. ğim! Çabuk gelirim! Allahm yardı. mına sığmıyorum ! — Biz de,.. Kaptan Jakito uyumuyordu, Me. teosun arkasından bakıyordu. ÖOnu bir müddet sonra gözden kayhbetti, Etrafı gözetlemekte va dinlemekte devam etti, Birşey göremeyip işit. medikçe yorgunluğu büsbütün artı yor; göz kapakları düşüyor, başı düsşüyordu, En sonra geminin baş farafında, kıvrıla kıvrıla koca bir yığın olan halat ona yumuşak bir yastık kadar güzel göründü: ora. ya düşen başı kalkmadı. Ön dakika da, on beş dakikada bir silkiniyor; doöğrülüyor; sonra gene dalıyordu. Gecenin sessizliğinde ansızım bir ses gürledi: — Bre kâfir, kımıldama! Tes. lim ol! (Devama var) 25 A(*ve-ros Ayakkabhı " satışında hile - —| »een: kadircan F3 nnti Büyük fabrika ve imalâthaneler Birer depo açarak ikinci el kârını da almağa başladılar Fiat murakabe koömleyonu, bi . lümum ayakkabı satış yerelrinin, muhtelif cins ayakkabı satışlarm. da alabilecekleri vüzde kâr nlspe., tini tayin ve tesbit etmişti, Ko misyonun biraz da kısarak tayin ettiği bu kâr yüzdeler: yeni ve İ« ginden çıkılmaz bir vaziyete yol açmıştır. Şehrimizdeki lâstik — fabrikaları ile büyük ayakkabr iİmalâthanela, ri kendi mamulâtlarmı, başka namlar altında — kurmuş olmakla beraber yine kendi malları olan mağazalarda satmaktadırlar, Bu suüretle kendi fabrika ve imalât haneler birinci eli teşkil etme - mekte, bunların yeni açtıkları müs ğaza ve depolar bifinci el vaziye- tine geçmektedir. Bu süretle fiat yükseldiği gibi perakendeci es . naf da doğrudan doğruya mali i malâthane veya fabrikalardan ala, mamaktan sikâyet etmektedir. Bu vaziyetten flat murakahe bürosuna şikâyet edilmiştir. Bi . ro vaziyeti tetkik etmektedir. Hü- disede bir muvazaa görülürse fiat murakabe komisyonu yeniden bir kârar verecektir. yeni kâr hadlerini İâyıkile tatbik etmedikleri görülmüştür, Halbuki bu kâr hadlerine göre ayakkahıla, rmm altımdaki etiketlerde fiatların yazılmış olması lâzımdır. Bunu yapmıyanlar siddetle tecziye olu . nacaktır. ——HH— Geçen yıl içinde hayat pahalılığı nisbetleri İstanbul ticaret odası 1040 Benesi, ne âit toptan eşya fiyaltları endekaini ikmal etmiştir. Bu suretle ticaret oda sı muntazaman topan eşya - fiyatları endeksini 14 senedir yapmış — bulüni « maktadır. Endekse nazaran — 19i0 senesinde toptan eşya fiyatları haziran Ve tönle muz aylarında 1927 senesi yani büwe yük dünya iktisadi buhranmdan ev - velki yılm 100 addedilen mikyasından aşağı seviyeye düş;şmüş fâkat sonra yükselmiştir. Fakat senenin son ayın da umumi endeke senenin ilk ayımda. ki endekse nazaran yüzde bir — daha aşağıdır. 1940 da toptan eşya fiyatla . rının en ziyade yüksek olduğu ay eye İüldür, 1940 senesinin gıda, maddeleri fiyat ları başta Zahira ve hububat ölmak üzere çok yükselmiştir. Mevadı ipti. daiye birinc şrindeki yükselmesin. den sonra nisbeten hafiflemiştir. Ma. ahaza mevadı iptidaiye toptan fiyat. lart yükselişi az ölmüştuür. Maden fi, yatlarındaki artış devamlı ve yüksek olmuştur. Zlensucat toptan — fiyatları da geçen sene içinde yükaelmiştir. ——— 3 aylıklar Mütekait, eytam ve aramilin üç aylık maaşlarınım — Levzilne 1 eylülde başlanacaktır. Maağş almak için vatandaşların fö« toğrafli nüfus tezköerelerini — beraber götürmeleri lâzımdır. Diğer taraftan ayakkabıetların | Gazetemizde t.effn V olan “Kayzer — Vilhet nı temenni ıılorl!_lll tâ her an kopmasi * üstünde canbazlık sebep yoktur, kümdarlık sanatı oalmadı, askerin kesesinden verdi, hattâ utangaç bir —— yf NR nür; röyün zayıf Pu | Herhatigi bir & küm olanları afl M komplo kurduakları * i nato öonlar haklındi : 4 ; — <- e z a Y Y — HER GON rasında bulunan kısa bir toprak par. çası Üzerinde bir Miğtr Kmanıdır; ya. rım milyon nüfusu vardır, bunun elli bin kadarı ecnebidir, İskenderiye şeh- ri, bu ismi, kurucusu olan Makedon. ya hükümdarı büyük İskendere iza . fetle taşır, Çok eski bir şehir olduğu halde asarlatikası yoktur. Güzel bina, ları olan kral sarayı, gümrük, borsa, hububat ve şeker ihracatını bu liman vasıtasile yapar, İskenderiye Mısır dee miryollarının da başlangıç mnoktası . dır, Tarihin en eski deviricrinde İsken. deriyenin yerinde Rakotis iaminde t fak bir balıkçı köyü vardı. Büyük İse mw;&h—hı—'& 332 yıl önce başlandı. SKENDERİ — ary a bu gehri ,