16 Temmuz 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5
vi devirlerde halk, dinin dı. bazı seylere inanır, itikat o- inanış, halk bünyesinde yer tutmuşta, Din ki kğ, a buyruklarına ne kadar te eler, bazı şeylere de o kar 4 “eirlar, bunu muta bilirler- Mas ih hastalıklarına doktor "di 2 ziyade, kızıl bir taassup W “minin alevleri içinde bey- “ran bir yobasm nefesinden tip gekiiyenler | sayısızdı, Müz- Üsiiriğe | tutulmuş bir çocu. talığma, bilmem hangi tükrüğünden keramet bek. çoktu. Bu zihniyette in » hastalarını şeyhin huzuru- Sikarrlar, okuyup üfleterek tükürtürlerdi, n konup, güneşte br Sıçan kuyruğundan, bil. kangi illete deva arıyanlar Yalnız cahil. halk sınıfı devrin münevver (1) tanm- lebe,ve hışım sahibi rica. eda, şlarm, an'aneye bağlı kak Tüzel tarafları da vardı €n başında Allah korku İYilklere saygı, rt İçin öl Rİbİ. seyler geliyordu, d feller bugün unutuldu » Burada bunun münalıyası | taylan değilim, Yakar, elime dey bir kitaptan, eski devirler. i ayan itikat derecelerini bulan ağ arından bazı misaller vere . Bundan bahsetmeyi folklor ha m da çok © ehemmleytli Dikiş melas eği açık düşmanm ağzı açılır. Yastığı oturanda çıban A Efir: x, Ty — İz Harpsiz ayrıllış yüzünde milyonlarca insa. Ja boğuştuğu bir devrede harp- icadelesiz olmuş mühim y Meseleyi hatırlamak insana ha haz veriyor. i #rişizrirken bir çoklarımızın. Bi birşevle karşılaştım. yılma kadar İsveçle tek bir devletti. 1005 t. r bu iki memleket biribi. dn ayrıld Harpsi iş leden, gö ç > ral Bu ayrılış iki N *ın krallığı zamanımda ol, Büzünkü İsveç kralı kşinci VW kral Oskar'n oğludur. '#ç kralı olup helen Londra. lunan yedinci Hakon İse Danimarka kralı Fredrik'in ve bugünkü Danimarka min kardeşidir. b Koku kaçakçıları ten kontluğunda İngiliz güm. 4, Süleri bir hafta evvel sehre hek istiyen bir kaçakçıyı y İmağa, teşebbils etmişlerdir. Bi çı yakalanacağını görür ez elindeki ağır bavulubi. 13250 sd ' filesi, 500 gişe öldans, avuklar öpüşürse 3 — Kapı başı kel olur, ofrada lokma bırakılırsa, lokma birakanm arkasmdan gelir, 5 — Bir çocuk babası gelmedi- ği halde: “Babam geldi, diye ya- lan söyler ve yanındakileri alda Ursa, babası aksama kızgm gelir. 6 — Geceleri aynaya bekan de- bi olu 7 — Geceleri ömrü kasalır, 8 — Tavuklar dudak dudağa verirlerse eve misafir gelir, 9 — Şalvarmı ayak üstü giyen bir erkeğin basmdan dert eksik olmaz. 10 — Yemek yer yemez heliya giren fakir olur, 11 — Birbirlerinin ellerinden alanlar kavga ederler. iyasında cenaze gören Kimse çok yaşar, 18 — Gök gürlerken çimende yuvarlanılırsa o yl çok yağmur yağar, M — Cuma günleri başım ağrı- yor denirse ölü olur, 15 — ocuklar oynarsa dolu yağar, 16 — Sokakta bulunan kasık kırılmaz ve eve getirilirme kaşı -| gın geldiği ev dağılı 17 — Bir kadm, bir erkeğin önünü keserse o gün erkeğin işi rast gitmez, 18 — Rüyasında ip gören yola gider, 19 — Dudağın büyüyünce katil olur. esiğinde su içenin vie tmak kesenin kovalamaca, emen çocuk kişi tah'n muvafık nesneden mahzuz, LAEDRİ Olur elbette EN | n rakmış ve tabana kuvvet kaç.| r. Gümrük memurları bu ulu açtikları vakit şunları bulmuşlardır. 2500 kalem dudak boyası mış 10.000” vdra pomponü. Şaşılacak şeyler Dünvada en garip mahlük şüp he yök ki insandır. Yrllardanbe, ri Brezilyada kahve çok bol, çok bereketli. Fakat dünya piyasa - sında kahve fiyatını düşürme . mek için Brezilya kahve tacirle, ri. kahvenin fazlasını kömür ye. rine İokomotiflerde yakıyorlar, Kanadanın ise kahve derdi yerinde buğday derdi var. Kana. da buğdaydan dolup taşıyor. Ka nada senede 1132 milyar kental buğday istihsal ediyor, halbuki bu memlekette yenilen buğday ancak 276 milyon kertaldir. Bu suretle Kanada elinde 856 milyon kental buğdayı ne yapacağını bilmiyor. ! tığı teklifler arasında — Eller yukarı!.. Bütün o çanta. na doldurduklarnı boşalt ve düş ö. nümel — Aman beyefendi, çantadakilerin hepsi sizin değil, yarısnı da başka yerden almıştım: Merak'ı şeyler 20 dakika şarkıya 20 otomobil Stukholm operasının en meşhur şarkıcılarından Yus. si Börling harpten az evvel! Amerikaya bir turneye git. miştir. Meşhur şarkıcının Ameri- kada verdiği ilk konser, çok büyük bir hâdise olmuş ve bütün “Amerikan opereları i- le Amerikan radyoları ken. disini angaje etmek için mü. racaat etmişlerdir. Yussi Börlingi mek istiyenler kendi. him meblâğlar tekli lerdir. Fakat sanatkârın karşılaş. eno. rijinali meşhur Amerikan sanayi adamı Hauwri Fordun teklifidir. Ford Yussi e Bör- lingden Detruvadaki amele. lerine yirmi dakikalık bir konser vermesini rica etmiş ve bu zahmetine karşılık ol. mak üzere şarkı söylediği her dakika için Ford marka bir otomobil teklif etmiştir. İsveçli sanatkâr Amerika. mın bu teklifini kabul et. mekle beraber Fordun bu mi sali devam ettiği takdirde ar. kasından düzünelerle otomo. bil ile memleketinin hudut - larını nasıl geçebileceğini, gümrük memurlarına ne ce. vap vereceğini düşünmüştür. İsveçli sanatkârın bu en. dişesine tamamen hak ver. mek İâzrmdır. Çünkü Ameri- kadaki her otomobil fabrika sı sahibi kendisini davetle yirmi dakikalık şarkı için yir mi otomobil verecek olursa memleketine bin kadar oto. mobil ile girmesi lâzımgele. cekti, Yussi Börling henüz mem- leketine avdet etmemiş oldu- #una göre otomobillerini na. sıl getireceği merakla bek. lenmektedir, aje et. ne mü- etmiş. Nasıl evleniyorlar ? i YEF ayi Alman tebliğleri, sarkta hateket eden Almsn ordusunun emas hedef , m birisinin Kiyef şehri olduğunu ve bu şehre Almanlar tarafından *diimiş nüzarile takılmak icsp ettiğini söylüyor. k, Siyet, Sovyet Rusya birliklerine dahil Ukreyaa cumhuriyeti içerisinde İşi vilâyetinin rasrkez'dir. Yazmı milyon müfusu olan bu şehir Moskova | singraddan sonra Rusyanın «0 İzyeper Behri kıyılar: Maş oni #amanda teotihim hir m kkademisi, şeker fal büyük bir panayır açı kalabalık gehridir, : Üzerinde olan Kiyef, Ukraynazın küllür merke. vardır. Her genç şubat ayında bir ay İMYeper kıyılarında bulunan tütün Kiyef vilâyeti Sovyet Rusyanın Milat. topraklırımdan sayılır. #sasen Ukrayna yeryüzünün sayılır hubu, | barlardan biria'air. ta bilgimiz dokuz. İr XO07 de Ke Kiyet Avrupenm en eski şenirlerinden birisidir. Şehir bir efsaneye Ba. Kİ isminde öz'erden tir rahip tarafından kurulmuş olduğu için bu yi iştar. “Yapılışı rallâdın yeiye asrındadır. Yalnız bu şehir hakkında asırda Yaşlar. Dokuzuncu asırda Hazerlerin elinde Saç Şehir 552 de Vo'ga bylerinin kurduğu büyük imparatorluğa merkez Jar Kiyefi hükümet merkezi olarak İlân etliler, Bahir 1205 te Polcyyanların, 1746 da Batu hanın, 1520 de Titvanyakların A, Süştü 1431 yıl dar #baren camaniı imparatorluğuna tatl bir banlık beyleri bu toprüklarda yıllarca at oyhattıar, On altircı asrın Igısmda şehir yeniden Polosyalıların ei göçü, 257 de Lehistanın taksimi üzerime Kiyof tir deha Ruslara geçti 1918 tir müddet möüslaidi kası, so: wra Almanlar tarafından geptediidi. #üra Hatman Peltoyor 1920 ye kadar Ukraynada mürtakli bir hü, oarak yaşadı. ler 1920) de şehri üç av karlar ellericde bulundurdular. Fakat Sov. #1 19 haziran 1920 de yeniden zaptelliler. Ukrayna cumhuriyeti b» Rum şöralar ithhadına gili Avni tarihte bu cumhuriyetin merkezi N kaldırılarak Hurkofa götürüldü. Amerikalılar garip insan. lardır. Birçok şekillerde an. ketler yaparlar ve herkesi hayrete düşüren hükümler çıkarırlar. Gene bir Ameri - kalı on binlerce kadına: Kocanızla nasıl tanıştı. nız? Sualini sormuş, aldığı şa- yanı dikkat cevaplar aşağı. dadır. Kadınların yüzde 35,6 sı kocalarını uzun zamandan. beri, hattâ daha ilkmektep sıralarından O tanıdıklarını söylemişler. Yüzde 14, 6 sı müşterek dostları o vasıtasile, yüzde 10,3 ü aynı klüpte, cemiyette bulunmak sebebile, yüzde 8,90 ı.bir seyahat sırasında karşılaşarak, yüzde 7,2 si hastanede, yüzde 8,1 i kon. serde, tiyatroda, baloda, yüz 2,5 i fırtınalı bir yağmurda aynı yere sığınmak, kaybolan bir eldiveni bulmak gibi kü. çük tesadüflerle kocalariyle tanışmış, sevişmiş ve evlen. miş olduklarını bildirmişler. dir. BN -â- Geminin alt dairelerinden i şersit altında fazla o kalmamazdı. Sağı sola sallanmaklan muvazene mefhumu denen şoyi kaybetmiş. tik, Uzanmak ve yatmak Pnkân yoktu, Gemi yana yatmea kan'ba sa çikiyor, nefes alamıyor, tıka nacak gibi oluyordum; Sarşı tara- fa yalpa vurunca, bu sefer kendim. de büyük bir boşluk hissediyor, miğcm ayaklarıma inmiş gibi olu- yordu. Bütün bunlara rağmen beni de niz tutmadı, Hamağımı geminin boyuna uzunlamasma doğru açtım. Mükemmel! Başım hâlâ dönüyor, «ade acıklı vaziyetimden kurtul dum, Rüzgürm sürati, gece, bazı saatlerde 17 ye kadar yükseldi, Gemide yürümek İmkânsız olduğu İçin bahriyeliler nöbetlerini değiş. tirmiyorlardı, Böyle berbat bir ha vada bilâfasıla on dört sant nöbet hasından ayrılmıyan — bahriyeliler vardı, Kamarslarma frtmmanın şiddetinden gidemiyen o bahriyeli- ler, karidorlarda üst üste uzan mış uyukluyorlardı, Denize müte- hammil bahriyelilerden bile hasta. lananlar vardı. Yüzleri yeşil bir renk almıştı. Geminin üzerinde parmaklık va silesi gören çelik kablolar, sular(n siddetino © dayanamıyırak parça- landı, Gece müthis bir infilâkin sarsıldık, Hâdise biraz sonra an. taşıldr, Sular bir deniz bombasmı sürüklemiş, ve bomba birkaç yüz metre gerimizde inflâk etmişti, Bahriyeliler gece yarısı yaar mıza steşçilerden birini getirdiler, Ateşçi güverteye cikarken dalgar in şiddetiyle kenara atılmış, aya ğı kırılmıstı. Zavallı, yanımızda sancılar İçinde kıvranıyordu. Ya ralı, şimdiye kadar dört kişinin dalgalar tarafmdan götürüldüğü nü söyledi, *— Güverteye çıkan olursa da hs da götürtr.; dedi, . — Kurtarıkıumadılar m? Başmı kenara çevirdi, gözlerini kapadı: “Böyle bir havada kurtar. medeniyet dan uzakta ,açık, denizler orta. sına atılmış volkanik bir ada vardır: Bâl adası.. Bâli medeni. yetin cennetidir. Yerliler güzei. dirler, obahtiyardırlar, biç bir ihtiyaçları, kederleri yoktur, bil tün hayatları dansetmek ve gar. kı söylemekle geçer. Bâli adası. na ecnebiler pek ender clarak uğrar. Bâli adasının hayali bile insa. ni dinlendiren bir kuvvete, bir güzelliğe maliktir. Vapurlar Bâli adası sahiline , inci tarlaları bu. S leleug'da bütün caddeler muntâ- zam ve bütün evler ayni model. dedir. Adanm güzel kadınları — bütün Holanda gamizonları. nın bulunduğu şehirlerde olduğu Rİbi — göğüslerini de örten elbi. seler giymektedir. Adanın ek. seri yerlerinde kadınların belden yukarı kısımları tamamen Çip. laktır. Ancak garnizon bulunan şehirlerde askerlerin rahatını te. min ve faziletin muhafazası için .kadınlar kapalı gezmektedirler. Bâli adasındaki yerliler vahsi değildir. Adanın tehlikeli tarafı yoktur. Ancak pirinç tarlaların. daki mandalara dikkat etmeli. dir. Altı tane büyük manda beş yaşında çırıl çıplak bir yerli ço. cuk tarafından idare edilir.. Bâli adasmın yerlileri, ecnebi. lere, bilhassa seyyahların bera. berlerinde getirdikleri eşyalara hayrandılar.. Daha doğrusu be. Bali Bir onbaşımın hatıra defterinden: kârı değildir mak mı? Main debiz.. kwrbanmı da saklamasını güzel bilir.. Deni. #n etirüm ortağı rüzgür hâlâ bi- tün siddetiyle esiyor. Norveç sahilindeki bütün ışıkla rn karartılma: rağmen Best Fiyorana ulaşınış ve tesbit edilen saatte Narvik limanma girmiştik, Misli © görülmeyen bu hâdiseyi genç donanmamıza mensup destro- yerler başarabilmişti, Şiddetli fır. tma, düşmen filosunun harekâtı na mâni oldu, Bize gelince, hede. fimize ulaşmak için her şeyi yap mağa hazırdık, NARVİK LİMANI Limana giriş potırtısız geçme- di, Limana girmeden evvel Best - Fiyorunda sahil muhafass xemile- rinden biri başta giden destroye- rimizin yanlama olarak durmasını isaret etti, Emir, kar tipisi içinde gemiden gemiye verilirken inse gemimiz Norveçlinin, yanma öyle bir sekilde yanaştı ki balıriyelile rimizden birkaçı bu rampa neti - cesinde içine atladı. Hemen muha- rebo bayrağı çekildi, Bütün bu hâdise 10 dakikadan fazla sürmemişti, Osten fiyoruna giren © destroyerlerimizden < İkisi, dağ averları smıfına mensup kerleri ihraç ettiler, Maksat, dağ” larm yamacmda bulunan istihkâm ları işgal etmekti, Karı taraftan hiç ateş edilmiyordu, Askerler boş du ran üç büyük binayı Işgal ettiler. Aradan on bes daki geçince, Po- lonyu harbinde istihkâmleri zap telerek yararlık göstermiş ve ya» rısından fazlası demir haç madal, yası ile taltif edilen bahriye topçu mensup bir kıta çrkarıldı. Sınıfına Son #erecs mükemmel ve *-Wikc N silâklarin mücehhez olan ba kıta, istihkâmlerr zaptelmek için miştir yaz insanların teferrüstile kendi- lerini eğlendirirler.. Büyük be. yaz şapkaları başlarına geçirir, biribirlerine bakışarak gülerler. Yabancıların eşyalarriyle fevka» iâde alâkadardırlar. Fakat hiç bir hırsızlık yapmazlar.. Bütün işleri beyaz insanların fantazisi ile eğlenmek ve şarkı söyliyerek dansetmektir. Yerli halk fevkalâde cömert. tir. Yabancılara hediye vermeğe bayılırlar. Bâli adası halkınm birinci vasfı muhakkak ki şarkı ve danstır. Yerlilerin bu dans mera. kından sonra çocuklara ve ho. roza karsı olan hayranlıkları da şayanı dikkattir. Horoz döğüş. türmek Holanda hükümeti tara. fından menedilmistir. Buna rağ. men horoz döğüşleri yapılır, po- Beler bu döğüşlerin en baş seyir. eileridir. Horozlara o celikten mahmuzlar takılır; hayvanlar öldüresiye o döğü: ve halk hiç ses çıkarmadan bir hareket yapmadan bu döğüşleri seyre. der. Adada balıkçı azdım. Bunlar dalgalı zamanlarda kendilerine yol gösterir Umidile, deniz şey. tanlarma karşı koymak Üzere büyük bir kayık yaparak sahile koyarlar... Adanm binbir garip âdeti arasında en enteresanı ö. bü şerefine yapılan merasim- Ölüm hâdiseleri Bâli adalarm. da büyük bir şenlik yapılmasına vesile teşkil eder, bu şenlikler gok masraflı olur, Fakat Bâli a- dasmda her şey herkes içindir. Onun için bu bayramlarda &ir. folunan paralar da bütün kasa. ba halkı tarafından verilir, Yazan: KURT MAREK Limandaki Norveç zırhlısı ölüm ve ateş saçarak topunu üstümüze çevirdi. Topun kara ağzına bakmak her baba yeğitin ileriye atıldı, Kıta, yarım saat son ra gittiği gibi gelineo hayret et - tik, Meğer zaptedecek İstilikâm bulamamışlar, o İstihkâm mamma bir şey yokmus... Diğer destmyerler bu sırada li- mana girmişlerdi. Limandaki Nor ves zırh gemilerinden biri koca man topunu üstümüze çevirirken, güvertedeydim, Ateş ve öllim sa- Şan bir toj kara ağzıma bakmak her babaviğitin kârı değildir. Ha yatımda ilk defa böyle bir seyle karlnsrvordum, Cevap olarak iki destroyer tor pil kovanlarmı Norveçliye çevirdi ler, Torpllleri görür görmez uzak- laşmaya çalıştı, (Sekiz torpil ko » vanm içine bakmak ise hiçbir be bayiğitin kârı değildir.) Bunu gö. ren üçüneli bir destroyerimiz yan durarak Notveçlinin yolunu kesti Ye baş yore kan dâktilmemesi için gemiye elçi gönderdi. Norveçli mu kavemet etmek için inat etti, Bu- nun üzerine ateş etmeğe mecbur olduk. Katmdayı Norveçli hemen battı, İkinci Norveç (sahili gemidne gelince destroyerimize isabet et - miyen Üç mermi gönderdi, Kendi. sinç terpli atmak suretiyle cevap Verdik; &ç yüz kişilik müretieba. tiyle on sekir waniye zarfmda dibi boyladı, Hesen tahlisiyelerimizi harekete geçirerek kazazede Nor veşlileri topladık. Mütçbaki iki w fek Norveç zrhlema gelince biri beyaz teslim bayrağını çekti: di. ğeri isabet #eaydetmiyen atışlarda bulundu, Mermiler üstümüzden ge çiyordu, Cesur bir harekette bu - lunuyordu, fakat destroyerlerimi- zin karşısmdn mânasız bir cesa ret! Destroyerimiz 12/7 Uk tepu- nu bir kerecik nteşledi; Norveçli ikiye ayrılarak suyu gömüldü, Destroyerin içinde, güvertenin altımda eşyalarımı toplamakla meş- husnlç gelen © sarsıntıdan başka bir sey hissetmemişlerdi, adaları Bu dans, aşk ve neşe diyarı kaybet- Ölümln vukuundan üç ay son, ra cesel merasimle yakılır. Merâ, sim çok enteresandır. Bütün ka. saba halkımın iştirekiyle yapıdan bu merasim esnasında ceset tah, tadan bir hayvan üzerine konul, muştur. Ailesi efradı tarafından taşmır. Bunların arkasından dansöz ve dansörler şeytan rakısları yapa. rak merasime iştirak ederler. Şeytanlar cesedi: çalmak isterler, bu sebeple ölünün ailesi ile gey- tanlar arasnda kanlı kavgalar olur, rihayet iyi melekler ölünün yardımı gelirler. büyük bir şiddetle döğüşürler, feryatlar ko. parırlar, fakat bu hal wek bir ateş görününceye kadar devam eder ve sonra birdenbire sükün avdet eder. BÂLİ ADASINDA İZDİVAÇ Bali adasında izdivaç oldukça garip bir usule tâbidir. Bvlene cek çiftler aynı kasabadan ol dukları takdirde same Dansederler, şarkı ler böylece genç çiftler emr Eğer kız baska bir iğ zaman delikanlı arkadaş» lariyle birlikte kasabaya hücum ederek kiz: kaçırır. silesi kızlarını vermek istemezler. KL, sa bir mücadeleden sonra erkek tarafı gelip gelirse yine her şey tabil halinde cereyan eder, dans ederler, şarkı söylerler, içki içer. ler ve böylece çifti basgöz eder. ler, Bazan gerç, kız ailesinin mümancatından müteessir ola, rak Rajaya müracaat eder. Rajâ nm i hüküm katidir. Ka rarlar büyük şenlikler içinde kut. Mularnır.. Maamafih bazı kereler Raja'larm kendilerine müracaat eden genç kızları çok güzel bü larak alakoydukları dn vakidir. Böli, adası i mütend- (Lütfen sayfan çeviriniz)
