3 Haziran 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

ye 3 ik a m Lı r in W g 8 k Ş Se , s” ig 3 HAZIRAN— 1941 Gİ içkiye dair. ayan mebuslarımızdan birinin i aleyhindeki sözleri yalnız fik- da harekete getirdi, Hepsi etmişler, kimi içki içmek- Hi” tanınmıs, daha doğrusu, adr a sarhosa çıkmış mexslek- kimisi de rasgeldikleri müracaat ederek fikir soruyorlar, : Bağün, bu mevzun dostum O Otmal de karışmış, işin ala. çıkarıyor; bazı kadınları kö- © güzel buluşları ve : mükteleriyle içki bahsini kalüirize ediyor. inin fena bir şey olmadığmı desek değilim, Fakat bayan Dnsumuzun e kötülediği kadar olduğuna kani değilim, Üun ve kafanın muhakkek ki tesneye ihtiyacı vardır, Vü” pi Makinesinin o manivolâları İs ix işlemez. bilmem kaz saatinde ga- bir adam, ancak birkaç ka ,; İlinin vereceği gevseklikle Mi ve vücudunu dinlendire- » Mele bizim gibi yazı amele- İçki, essiz bir münebbihtir, “haddi maruf” w geçme. Şartiyle.... Yeke hangi şey maruf haddi zararlı değildir: Fazla ye Mideyi balandırmaz mı? sw içilirse karnımız şişmez . yi fazla maz âşık usan - ta, bile derler. Sok yıllardır içki bareğin fenahığımı Ci TA “ 2 iz m il. bayramı m. yirmi . beşinci, yıl münasebetiyle yapılan *ye gitmüş bayramı, eilin, 6hlimi için yapılan eğlen, > Alm bayramı ad ver. içerim, görme- / Bakar son iki harp yılı içe, * Amerikada düğünlerinin cr ve yetmişinci yildö. Tini de kutlulayan insan. tL. İsim meraklısr Ameri. * bu merasimi elmas bay, VE plâtin bayramı isimleri iler, Pakaş rekor bir noktada dur. ki. İskoçyada Fayf kont. >. yaşayan Mösyö Ma, ç | Btçerlerde düğünlerinin 7ö dönümü şerefine şatola, i, #ehiş bir ziyafet verdiler, “ĞS beş sene bir yastıkta *n bu mes'ut çift misafir, “0 bu merasim için de bir bulunmasını rica emişler. İiyafette hazır bulunanlar. TİSİ bu ziyafete Radyom İç, MW ismi verilmesini teklif © Hazır bulunanların ekse, bu teklifi uygun görmüş, ik Nr ki radyom De ir. ve is, ider da tamahkrlikleriyle irdur. ln kapıcılar Yorkun gece sabaha kadar Saran barlarında kapıcının i sadece canlı reklâm ol " ibârettir. Mark Gros ba, lapa beyaz lâstikten bir em ve elinde çiçek. 1, Semsiye tutar. aa Teras barının kapıcı, Londra polislerinden biri, yetme girmiştir. Bu İp Ova isminde birisi, müddet taşrada dolaşan kumpanyasında Jön AN olmuş, sonra Holivut, denemek İstemiş, bu. ç dikiş — tuturamayınca > tâ gelmiş ve kapıcı ol. üvez barının kapıcısı Con İN veee. Fokat ba, Fransız Afrika aske, mızı değil, anketçi arka dim, Ve bilâkis ondan teselli bul. dum, nedilen şeye dahan fazla haris olur, Sonra tarihe bakalım, her devir- de içki yasak edilmiş, fakat kat- İyyen müspet bir netice almama. mştar. Dördüncü Murat, bu hususta gayet gaddarane davrandığı hal - de, netice yine müspet çıkmamış- ter, Eski Türk hakanlarından Yu rakı içenleri bütün sileleriyle ök dürttüğü O hakle içki içenleri bu kanlı ve müthiş âkıbet korkutma. mış, bilâkis içicilerin sayısı art- tarmıstar. İkinci Abdülhamit, rakı içenle- te, mızıka İle meydan sopası at tırıtdı, Zavallı akşamcılarm ta. banları şerha şerha olduğu halde yine içerlerdi, İçkinin insanların 2X'kmı boz duğunn da İnsanlardan değilim, İstatistiklere bakalım, yeryüzün- deki insanların dörtte üçü İçki ciyor, Bunlarm hepsi mi ahlâksız, dejenere?,. İnsanları bozan, muzır unsurlar yapan, hırsızlığa, uğursuzluğa sev. keden içki değil, cemiyetin tâ kendisidir, Milletleri tasfiye İçin içkiyi değil, içtimai haksnlekları, müsayatsızlıkları kaldırmak lâzım dır, İçmemeğe and içti demişler, Divâne midir, bâde dururken içe andı! LAEDRİ Baki gene mey ri üniformasiyle durur ve müş. terileriyie yalnız. fransızca ko, NN EŞ Bil barımın kapıcısı da Böddi Grande isminde bir İtalyandır. Eskiden tanınmış bir boksör ©. lan bu adam şimdi bsr kapısı. da Nevyorkun eski polis ünifor. masini giyerek sanki Ringde ge. ziyormuş gibi grurla dolaşıp dur. maktadır. Fransız mareşallarının yaşı Fransız devlet reisi mareşal Pe ten nisan ayında 85 yaşına girdi. Bu münasebetle hemen bütün Fransız Mareşallerinin uzun ö- mürlü olduklarma işaret eden bir Fransız gazetesi 1185 tarihinden, yanı mareşallığın ihdası günün. den İwigüne kadar yaşamış Fran, sız mareşallerinin ömürlerine dsir şayanı dikkat bir istatistik neş. retmektedir. Fransız mareşallerinden 26 sı, nisbeten genç sayılabilecek bir yaşta, harp meydanlarında, haki. ki bir kahraman gibi döğüşerek, hayatlafını barut ve ateş duman ları arasında gömmüşlerdir. Bu 26 kahraman istisna edilecek o. lursa diğer mareşaller uzun ömür Tü insanlardır, Fransada mareşallığın ihdası ta. rihinden bugüne kadar 111 mare. şal geçmiştir. Bu mareşallardan 22 si 70 ile 7ö yaş arasnda;38i 75.80 arasında; 25 180.85 ara sında; 19 zu 85 . 90 arasında; 7si de Y0 , 98 arasında ölmüşlerdir. Her 44 dakikada bir cinayet Birleşik Amerika hükümetle, rinde yapılan istatistiklere göre Amerikada her 21 saniyede bir suç işlenmektedir Yine bu İsatistiklere göre A, meriksda her dakikada bir hır. gıdık, her 85 saniyede.bir do, landırıcılık, her on dakikada bir silâhlı soygun, her üç dakikada bir otomobil sirkati ve her 44 dakikada bir adam öldürme va, kası olmaktadır. Yasak fona şeydir. İnsan me- |71€ demektir - | biridir. HABER - Aksam pooasi Saray hayatı Zenci hadım ağalar Zenci ağalar ve harem kapıları - Kandil altı ne- residir ve zenci ağaların ları kaplamaya (çekilmesi Sultan ve şehzadelerin haremağa - Yazan: Tayyar zade ATA EFENDİ Haremihumayun hademeleri arasma alman bir zenci hadım ağasına evvelâ “en aşağı” unva, nı verilir. Bu, haremihumayun hademesi olan “Darüssaade” a, ğaları arasındaki ıstılahlardan “En aşağı” ağa saraya gelince evvelâ darrüsasade ağas, nm (kızlarağasının) huzuruna çıkarılır, sonra zanci hadım ağa. larmdan “ lanı” na selek Sai hali ağaları ocak defterine kaydedilir, kıdem sahibi itibarlı bir lalaya el öptü. rülür, “En aşağı ağa” nm vasi, fesi, haremihumayun kapısını bekliyen ve“nöbet kalfaları” de, nilen bes nefer ağaların emirle, rine itaat ile bunlara ve kendi, sinden kıdemli diğer zenei hadım ağslara hizmet etmektedir. Ab, dest ve namar vakitlerinden gayri kapı beklemek hizmetin, en ayrılmaz. Saray terbiyesini bu kapı nöbetinde bulunduğu sira da lalasından ve diğer kremli arkadaşlarından öğrenir. Sareya yeni bir ağa alınmea en aşağılık hizmet vazifesi ona intikal eder. bir diğeri de “en aşağı” hitabm. dan kurtulur. “acemi ağa” unva, nını alır. Bir müddet hizmetten sorra bir yer boşalmea acemi a. ğa da nöbet kalfası olur. Nöbet kalfaları: Bunlar, “birinci, ikinci, üçün, cü, dördüncü ve beşinci” diye anılmak üzere beş ağadır. “En asağı” denilen yeni kabul eğilen ağa, sabâh namazı VAKU, den iki saat evvel kalkar Kapı röbetini tutmakiçin zenci hadım ağalarının acemi nöbet kalfilarını kaldırır. Abdest alıp cümlesi birlikte hamam külha, nmm olduğu yere gidip fenerleri ve şamdanları yakarlar. Sonra haremihumayınn ve zenci ha, dım ağalarmmn en büyük zabiti olan kızlarağasının dairesie gi, derek ağanın oda nöbelçisini, o muti vasıtasiyle de ağayı kaldırır, lar. Ağa aibdeet aldıktan rl kendisinde duran Li Hr anahtarlarını birer saya, rak nöbetçi kalfalara teslim e, der, Bunlad da sureifethi şerif okuyarak evvelâ mabeyh kapısı. nı açarlar ve öbür anahtarları mabeyn kapısı yanmdeki çivile, re asarlar. Yemek vakitlerinde, hekimler geldiği zamn Tüzumü 0. lan kapmın anahtarını buradan alıp istenilen kapıyı açarlar. Ge. ce padişah -hareme döndükten sonra da surei .mülk okunacak sonra da sureci mülk okunarak mabeyn kapısı çevrilir, Oki. litlenir, toplanan anahtarlar Yine birer birer sayılarak darüssande ağasma teslim olunur. Geceleyin haremihumayuna bir tabip lâ, zmm geldikte, yalnız tabibin gi. deceği dairenin anahtarı verilir. Beşinci ağa kapı nöbetini tut, A) halvete memurdur. DD kal koğuşunda zabittir. Nöbet kalfalarının en eskisi terfi ederse “baş eski” 0. lur, oradan da “ortanca ağalığa” alınm. Ortancalığa getirilecek bir ağa hakkında yapılan mera, sim şöyledir: Kıdemli bir ağa gelir, ortanca olacak gecemi ağayı sabah nama, zından iki saat evvel koğuşun. dan alır, o saatte kapalı olan di. ğer acemi koğuslarının kapıları önüne götürerek: v — Lala destur!,, falan ağa or- tanca çıkacak!,. Diye bağırarak ilân eder. İçe, be ridekiler isterlerse kapıyı açıp | bunlarla görüşürler, istemezlerse | kapı açılmaz. Bunlarda kapmn açılmasını beklemezler. Ortanca | çıkacak ağa kılağuzu İle sabah ' 100 sene evvel Osmanlı sarayında yaşamış bir Zülüflü Ağa, | yeni koğuş İalasına götürülür, el | öper, yeni lalasıyla da darüssa, ade ağasınn huzuruna çikip €, tek öper. Sonra “başkapı gulâmı” ile beraber camiye gider, orada bir miktar para serper, bulunan ağalar kapışırlar, Ortanca ağalar, Hasıllı ağalar. Ortanca ağalar, &cemi ağalar, dan daha itibarlıdıriar. Acemi, lerin en kıdemlisi olart baş eski | ortancalardan olunca “haşmu, sandıracı” unvanını alır, Vazife, na hizmetlerine, edep harici ha. reketlerin men'ine nezaret eder. Ortanca ağaların en kidemlisine başortanca denilir ki terfiinde hasıllı ağalardan olur. Bunlar on iki ağadır, araların. da bir yer boşaldımı ortancaa, ğalıktan e rasimi yukarıdakme benzer: “Başkapı gulâmı” denilen zenci hadim ağanın ve darüssaade a. ğasmm etekleri öpülür, camiye gidilir,ceamide para serpilir, bu. Imanlar kapışır. Hasillı ağalar, münavebe ile kapı nöbetgilerine nezaret eder. ler. En kıdemlilerine “Yılabas kapı gulâmı” “unvanı verilir, ki itöbarlr memuriyettir, Bunlar da lar. Başkapı gulâmı olabilmek i, çin haremihumayunda uzun za, man hizmet etmek, emektar ol, mak İâzımdır. Başkapı gulümlâ, Zenci hadım ağalardan biri? insanlık icabı bir suç işlerde cezalandırılarak terbiyesi lâzım gelse musandıracıbaşıya teslim olumur. Eğer Topkapı sarayında ise, musandıracibaşı bu suçlu ağayı “Kandil altı” denilen ten, ha yere götürür. Eğer sayfiyede bulunuyorsa, yinc böyle tenha bir şey seçip götürür. Suçludan daha kıdemli olan e bir zenci, suçluyu ensesin, de “kaplama” ya çeker. Kapla, ma, zenci ağaların kendilerine mahsus bir çeşit tokatlamadır ki, suçluyu kaplamaya çeken 8. ğa, eğer “demirli” denilen âletle talim etmiş keskin ve meharetli binici ve ciritgilerdense (*, kap. lamaya çekilen ağaya rabbim se. İâmet versin duasından başka hatıra bir sey gelmez. Kaplama hasıllılara kadar verilen bir ce, zadır. Hasıllılarla dahs yukarı. daki ağalar ağır sözlerle terbiye edilirler, Eğer serkeşiik ve edep, sizlikte ısrar ederlerse saraydan koğulurlar ve Hicza sürülürler. Sultan odairelerindeki zenci hadımlar: Sultanlarm dairelerinde birer bağağa, birer başkapı gulâmt ve ön ile on iki arasmda haremağa. sı bulunur. ip Bu harem ağalarından bir| tanesi de mabeynci seçilmiştir ki damat paşılar geceleri hareme | geldikleri azaman önleri sıra fe. | ner tutarlar, selâmiikla harem | arasında da muhaböre lüzumunda | bunlar hizmet ederler. Sultan dairelerinin başağıları içinde de en itibarlısı Valde Sul, tan başağalığıdır ki Valde Sultan | dairesinin zabitidir. - | Baş, ikinci, üçüncü ve dördün, cü musahip ağnlar: Bunlarm vazifeleri, hasodalı mabeynci ağaların aynıdır. Faz. la olarak: Padişah gece hareme dönerken önü sıra fener çekerler v6 kapıları açıp kapatırlar. Şehzadeler Jalalığı: Çocuk ruhiyâtı Haşarı çocuklar Yazan : HALİS ÖZGÜ .İ. Daima sıçramağa hazır, le detli hırçm, tehditkâr, & ı zaman arkadaşlarını, yanındaki, leri, hattâ annesini yumruklıyan, msıran, önüne gelen şeyleri kırıp döken, gürültücü, yerlerinde du. ramiyan, isyankâr, inatçı, küs, kün olan bu çocuklara sık sık rastlanılır. Bu gibiler karşısmda büyükle. rin yani ebeveyin ve öğretmen, lerin alacağı durumun ne olması icabettiği suali akla gelir. Bilhas, sa eski mekteplerde kendi elin, de olmıyan sebeplerle sert disip, ne ve boğucu muhite intibak edemiyen çocuklar şiddetle kar, şılaşmrlardı. Bunun zarardan baş. ka hiç bir faydası olamaz. Zira » İ böyte hallerde yapılması icabe. | den şey tezahlirata değil, doğru. dân doğruya öze,sebeplere tevec. cüh etmelidir. Her anormal du. rumun marazi, uzvi sebepleri olduğunu bundan evvelki yazı. larımdan birinde söylemiştim. Haşarılığın zuhurunda da ba, zan bir, bazan da müteaddit â. miller rol oynıyabilirler. Sar'a, asabi cümlenin normal çalışmaması, zihni gerilik, dima. SANIN “İDİŞMACUNU Dişlere hayat verir) Seti gm ANCAK aş, Her sabah, öğle ve akşam, her yemekten sonra mutlaka fırça- lamak şarttır. Bu u- sulü şaşmadan, mun- tazam bir metodla- takıp edenlerin dişle- ri mikroplardan, has- talıklardan muhafa- za edilmiş olur, pas- lanmaktan ve çürü- mekten kartalar. Her zaman temiz, parlak ve güzel olarak kalır. ile sabah, öğle ve akşam her yemekten sonra günde 3 defa i dan seçilerek verilmiş bir lala ile beraber bir de zenci hadım lala bulunur. Bunlar şehzadelerin tahsil ve terbiyesine dikkat e. derler, her nereye gitse beraber gidreler. Şehzadelerin msiyetin.. deki hademeler bu iki zatın em. riyle hareket ederler. (*) binicilerin, ok atıcıların, dirilçilerin hakkında o “saray hayatı” umami başlığı altında namazını kıldıktan sonra evvelâ enderunuhumayun m ayrı bir makale weşredildi. ği dejeneressans, ilh... srasında zikredebiliriz. Sar'anın hasarılıkta büyük bir rol oynadığı artık tamamiyle anlaşılmıştır. Bu hasizlığa tutu, lan çocuklar. Hiddetli olurlar, ortada hemen hiçbir sebep yok. ken veya pek ehemmiyetsiz bir şey karsısmda bi gınlık gösterirler; ? vâaş yavaş veya ani olarak en yüksek noktasma varır. Bu gibi anlarda çocuk yaptığını bilmez; bütün hırçmlığını ve şiddetini gösterir, kendini yere atar, başı, ldiği yere, duvara çarpar, saçlı i koparır, etrafındakile. rin üstüne saldırır, yumruklar, tekmeler, tırnaklar, çimdikler, ısırır, eline geçen şeyleri nerele, rine geleceğini hiç dü: n fıristır. ölümle tehdit eder ve bazan bu tehdidi yerine getire. cek kadar ileriye gider. Çocuk ey tutulmadan bir kaç sa. at veya gün önce h haşarrlık gösterir. Bimel vmümiyetle kavgacı ve gürültğ, cü olurlar, teneffüste arkadaşla. rın iterler ne bahasma olursa olsun kendilerine bir yol açmak için önüne gelen çocukları devi. rirler, başlarını eğerek bir deli gibi, kör gibi etraflarma hiç dik. kat etmeden koşarlar, gürültülü ve sert oyunlardan zevk alırlar. Ağaçlara, duvarlara tırmanırlar, daha ilk yaslarda, ana mekteple.. rinde geçimsiz oldukları görülür. Bunlar rahat ver. mezler, daima mücalele halin. dedirler. Bundan bir müddet evvel bu tipten bir çocuk üzerinde birkaç ay uğraştım. Bedeni inkişafı ya, şt ile mütenasip ve zihnen de ehemmiyetli bir gerilik göster. miyordu. Yalnız onu ber türlü zihni faaliyetten me, rediyordu. Bir suaile kaşılaşmea başını eğiyor, ve aradan bir müddet sonra oda müskülâtla cevap veriyordu. Smıfta yaptığı gürültücü hareketlerle arkadaş, larınm çalışmasına engel olu. Bunlar Ye emer kare geler — Gerisi var — © Mayıs ayinda © Mihvercilerin tayyare zayiatı 574ü buldu İngilizlerin ayni ay zarfın- daki zayiatı ise 143 tayyaredir Tondra, 2 (A.A.) — Asağıdaki rakamlar mayıs ayı zarfında düş- man ve Britanyalılar tarafından kaybedilen tayyaro adedi hakkım- dnki resmi tebiliğden slınmıştır: Büyük Britanya ile İngiliz sahil #uları Üzerinde düşman 250 Britan- yahlar 18 tayyare kaybetmişlerdir, Almanya ve işgal altındaki top- raklar Üzerinde düşman 31 tayya- re, İngilizlerse 67 tayyare kaybet- mişlerdir. Akdeniz cephelerinde düşman 268, İngilizler 68 tayyare kaybet- mişlerdir, Denizde düşman , ae hılar ise 2 tayyare