21 Mayıs 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

il | ” ” N A ği di si tutmuştur. yeri kuvvetlerimiz, N m | a Pam ES 21 MAYIS ——— ara Çörçil Harp vaziyeti hakkında beyanatta bulundu Almanların .Siride nasıl as- ker indirdiklerini anlattı ai 20 (A-A.) — Başvekil Çör Avam kamarasında harp işe kana bir bayanatta bulun, Manga, Avora, Almanların aca zaman Tlyiy si Yunanistanda tayyareler Kama 2 ve şimdi Girid üzerine Baaş çi bir hücuma Kalkmış oldu. bildirmiştir. Mrs demiştir kt: Bi sün bir kaz gün içinde keşif mm ermubi Yunanistanda” a, se Meydanlarda bütün cins. Dm tâyyarelerinin çok büyük a e müşahede etmislerdir. in AYdr arma her gece hücum Ve yanzzam bazar İka eyledik. tap, Bindi şu cihtte sarihtir KI, bu ler, Giride arşı bir Mermeri v Miesizi teşkili ediyordu, Du sa- KA beyi elm Ik kuvveti» bir hava hücumu ve ciddi bir muharebe şek e bAli kalamıyacak bir a #btldar ederek inkişaf yo, raaytur, İngilizler, hg , tahdalnlar ve Yunanlılar Gene derin kumandası altmdadır ç düşmana en szimizâr bir AVemette bulumulacağına itimadi- ag YİL, harbin diğer safhaları hak beyanatta bulunduktan sorra, ği Dibaytinda tir kare daha Gİ. Viziyetten bahsetmiş ve de- Mk n beyanatı böyük bir & te olduğumu iddia edemem. tt aort toplanmıy bulumdu- ve Avam kamarnamız kes” tamamiyle haberdar tutmamı İK tararetni surette ara ettiğini dü. ş “ğümden dolay: yapıyorum. aş kana va civardaki zsuhtehif Men maydanlarma karşı bir çok hava bomtardımanlarından 1500 kmdnr düşman askeri, ye muharebe üniforması lâ Sarak (nefret ve istikrah teze . b Paraşullarla ve askeri mnkli, İk Syareleri de, Hanya be malemi el da yere inmiğlerdiz. Bu ba“ “e Yarn saat 12 de gönderilmiş ve ama. vaziyete bikim bu- © Me keydeylerişlerdir. : 5 de güpderilen mushhir bir | dasılah hava bombardmanları a Miasın hava dati botaryalarına i Mitealyöz ateşi ile müterafik e v keşif uçuşları olduğunu bü ni ektedir. Hanya ile Malemi ars. sn tarafmdan ele geçiren İM grüpunun benöz temizlenme- aş liğu bildirmektedir. Fekat, göre, başka gruplara bâ, | ir, Malemi tayyare mey > Nay Haal toşibbösü şimdiye kadar Kalmıştır. sin şimdiye kadar nasil ce- Ün , Cötiğiini bilmek istiyeceğinizi ln için bu beyanatı yaptım. ki *. are e A kaşarılmıştır. Yermiş olan bir hareket ola, edilmelidir. <Atkışlar). cenupla çarpışma bir müd derram edecektir. Fukat Am #aferi, muhakkak ki, İa, İmparatortuk kıtaları Lars- Simdiye kadar yapılmış olan en yayânı kayıtlarından bi: Tirvesini teşkil etmektedir. AL in Kinunusaniye doğru geri O zaman görüyoruz ki, en atahmamş düşüncelerine Kö, Ax “rtaları veyahut Mayıs nihaye- Yü Oserire vürüyebileceğimiz tarihi teşkli ediyordu. Hari &dem bir kimse şu ciheti *Yiyecekkir ki, bu çorak arazi" *kir bir hareketi ve harp VD. Tevkalkde vir bilyi sayesinde iş ÇÖYİN Greidin fevkinde muazzam Cenubi Afrika Birliği ordusu, gok swükemmel bir rol oy- namıstır. Bü ordu, general Smtta dün İleri emrini simaş ve şimdi bu harp sahnesinde sefer nihayetine ermiş olduğundan, şimnle doğru Akdeniz Üzerine gidetektir. (AL kışlar). İki Hit * Britanya frekans da Kansala'dı. ve Kassaladan Kerene kadar bütün yol boyunca, son ha-| rekâta kadar şan ve şeref kazan suslanlır, Bu Hint . Britanya fır kaları, altı Hintli ve üç Britanya taburundan mürekkeptir, Hint kı- talarmın gösterdiği fevkalâde as keri hasleller karşısında en büyük hayranlık hissedildiğinden emi, nim, Eintlilerin gayreti ve cansi- pörane hareketleri, Britamyalı ar” kağaslarmm takdirini eelbetmiş. tir, Hattâ basan öyle vakalar duy duk ki bir tek Britanyalı subay kalmadığı halde bile tabur, yine en müesslr Bir tarzda idard ohun- muştur. Bu sefer buna iştirak € den her smıftan ve dinden Him askerleri işin en büyük şerefi makesi olmuştur. Bundan evvelki toplantıdan son ra vukua gelmiş olan ikinci hâdi- se, Sollumda çok mükemmel bir tarulu yapılmış olan harekettir. Bunun ebemmiyeti vardır, çünkü çarpışma, yalnır Britanya ve Al man kıtalrrı ârasımdn vukun gel- miştir. İtalyan kıtalarını bu dör&- eğ uzun ve zayıf münaküle hat nm uzundu lame ötmenin değmi" yeceği fikrinde bulurmuş olduğu- mu zaniediyorum, (Gülüşmeler). Mücadele şiddetli olmuş, fakat çok büyük bir mikvaa Üzerindön cere* yan elmemişti, Motörlü Livalarımızdan bir go Ea, zırhlı Uvaların ve kuvvetli bir topçu müzahereti ile, bir kaç baf- tadanberi harekâtta bulundukları mevziden elli kilometre ilerlemiş- ler ve Sollum'u, cehennem ateşi geçidini ve Gapützo kalesini zap” tederek düşmanı gori atmışlardır. Zısılı kıtaları, 17 mayıs saat 13 do düşmanın İyieo conahı otrafın- da ve iyi hir vaziyette bulunuyor. lardı, Müteakiben hücuma geçmiş ler ve zarhlı kuvvetlerimizi var - mış olduğu avanntajlı vaziyetten geri atmışlardır, Harekât, binme- tice, gayri kati mahiyette kalmış. ter, Almanlar, yüz Britanyalı esir ettiklerini iddin (o eylemişlerdir. Biz beş yüz Alman esir aldık. Bodin kalesi- min çocuğu Ordumuz, ikinci defa olarak muhasara ettiği Viya” na önünde bozguna uğramıştı. MMacaristanda, tam on altı yıl sürecek kanlı bir muharebe başlamıştı. Erzak, cephane ve imdat alamıyan Türk askerleri, Macaristan" da yüz elli yıldanberi hâkim oldukları kaleleri, kanlarr nm son damlasını akılıncaya kadar müdafaa ediyorlar” dh. Türk ordusu, Macaristanı bir tek meydan muhare- besiyle zaptetmişti. Almanya İmparatorunun ordusu ise, Viyana bozgunundan tam on iki yıl sonra Bodin ka" lesi önüne gelebildi ve Türklerin elinde bulunan eski Macar payitahtmı muhasara etti. Bodini, Kara Mehmet paşa adında yiğit ve tecrübeli bir kumandan müdafaa ediyordu. Türkler, mışlar, iç kaleye çekilmişlerdi. Kumandan şehri «n basit bir —— varıncaya kadar, hepsi canla başla döğüşüyorlar- yaşlarında bir de çocuk vardı; adı Mehmetti, ateş gibi, güzel, sevimli bir çocuktu. Geceleri kale burçlarında iple iner, küçük ve çevik vücudile düşmanın ileri kara" kollarına kadar sürünüp kayar, sabaha karşı ya bir tür fenk, ya bir sancak, yahut da bir davul, boru, trampet almış olduğu halde dönerdi. Düşmanın Türk askerleri tarafından çarkıfelek adı verilmiş bir muhasara âletleri vardı. Bir çeşit mancmık olan bu âletlerle Bodin kalesine amassrz bir kumbara leri topladı yağdırıyorlardı. Bir gün yeniçeri ağası asker rini İâm ortadan * “Düşmanın kakdırırsa ' büyük bir bahşiş vereceğim!..., dedi. Ortaya küzük Mehmetçik atıldı: “Bana iki üç yiğit yardım er sin, ben kaldırırım!,, dedi. Yanma on kangal ip aldı, kendisini de belinden iple bağlatarak kale burcundan aşağı indi. Yerlerde bir kertenkele sessizliğile sürünerek çarkafeleklere yaklaştı; tane İçim kle serap bağl Bi SN VEM kanga! kendisini kaleye çekip akdılar. Sonra, askerler “Ya Allah!” deyip öbür iplere sarılmca, on çarkıfelek birden, gecenin ka ranlığında kaleye dorğu yükselmeğe basladı, düşman ne* ye uğradığını bilmedi. Küçük Mehmet, artık, kuman danın ve bütün Bodin askerlerinin göz bebeği Bodin ranhasarası iki yıldan fazla sürdü, Kara Mehmet Pasa bircok kumandan ve zabitler şehit oldular, Düşman nibayet bu büyük kaleyi zaptetti, Son «ehitlerin arasmda uzun ve ak #akah ile Bodivin #on kumandan Abdi pasa; ve fidan gibi güezl çocuk, küçük Mehmetçik yatıyordu. Çeşmelerde abdest alınmaz oldu Camiler de NAMAZ kılmmaz oldu Mamur olan yerler hep harap oldu, Aldı Nemçe bizim nazlı Bodini!... REŞAT EKREM KOÇU Hür Fransız kuvvetleri müdafaa konseyi Londrada mümessilleri Almütlğre tini ve inse kaybı, bizim kayıplarımızdan daha fazla değilse muhakkak ki ayni derce de ağırdır. Fakst bu hareket, AH manlarm altı haftadan dalın fazla bir zamandanberi yakında Süveyş yarak bitamaf memleketlerde bü- yük bir kredi araştırdıkları nazarı dikkate nlmarsk mütrlen edilme Hdir, Binnetice, kuvvetli bir taar- rün kudreti muhafaza otmiş oldu. ğumuzu vo Mısırın ileri mmtaka- Jarmda mücadelenin herhakle mü- #xvi vaziyette İdame edildiğini görmek bizim için gsyanı memnu. niyettir, © | Amerikanın Japonya sefiri Matsuokaya nezle ilâcı verdi Tokyo, 20 (A. AJ-—DNB. bildiriyor: Bugünkü gazeteciler toplantı- ! sının başslangıcmda, ecnebi mu. habirler; süallerini sormağa baş- İamadan evvel Japon hükümeti. suoku'ya bir nezle ilâcı verece. İ ğini söyliyerek Japon hariciye nasırmın Avrupa seyahatından dönelidenberi nezleden muztarip bulunduğumu ilâve etmiştir. bulunan hükümetlere Bir muhtıra verdi Vişi hükümetinin anlaşmalarını tanımıyor Londra, 20 (A.A) — Hür Fransız kuvvetleri umumi karar güâhi dün Londrada mümessille. ri bulunan bütün hükümetlere muhtırayı vermiştir: Vişi hükümeti ile Almanya â- rasında son defa aktedilen malar münasebetile ve bu anlaş maların menfaatleri bahsinde doğurabileceği netice. ler ve diğer devletlerin bu husüs ta muhtemel hatti dö Gol ve bakımından i Zu raüdafaa konseyi asağıdaki alâkadar hükümetlerin dikkati. ne arzetmeği lüzumlu addediyor. 1 - Vişi hükümeti mütareke ie kendi kendini müstevliye karsı bütün istiklâlini kendisinden 4- lan bir vaziyete koymuştur. 2 — Bu aynı hükümet ikti. darı ele almış ve Fransız mille. tinin reyini kutiyen #ormadan ve millet mümessilleri en hürriyet ve vekar şartları İçin- de reylerini vermeden ©sas ka. nunları değiştirmiştir. 3 — Pu gasıplıktan sonra Vi. gi hükümeti, Fransız milletinin hiçbir kontrolü olmadan ve mem leketin üçte ikisi düşman işgali altında olduğu ve diğer üçte bi- ti e mezkür hükümetin kontrol altında kati bir süküt inhisar. na tabi bulunduğu için milletin sesini di en kücük br imkin dahi mevcut olmadan ic. rayı hükümet ” 4 4 — “Kanunuesasi,, ismi veri- len ve yerim İma yerine ki ol ikame edilen metinler mucibince Visi hükü. metinin otorite kaynağı münha. #ıran o 85 yaşında (o bulunan ve De e le zayıflamış ol ” bir ihtiyarın şahsında milndemiş bulurmaktadır. 5 — Bu vakinlardan Vişi hü- kümetinin Fransiz hükümranlık hukukunu tatbik ve icra edemi. yeceği ve buna hakkı da olmadı 6 — Fransız vatandaşı hakiki hissiyatını ifade imkünıni her yerde Frarisanın elinde kalan im kün ve vasıtalarla harbo deva. arzu ve azmini siddetli men bal böyle olmuştur. 7 — Otoritesi dilşmanın kon. trolünden hariç bütün topraklar da serbest bir surette tanınmış olan ve vatandaşlarının hakiki hissiyatlarımı temsil ederek elle rinde bulunan vesait ve imkân dahilinde Fransanın akdettiği muahedelerin ve taahhütlerin tatbikini temin etmekte o bulu ran general de Gol ve Fransız i müdafaa konsa dan kendi adına irtikâp edilen hareketlerden mesul tutulamaz ve tutulmamalıdır. Fransız milleti, düşmanın kon tsolünden kurtulmuş olan aske- ri kuvveileri ve arazisi vasıtasile harbe devam etmektedir ve buna binâen müşterek düşmanla mü. cadele eden bütün devletler tara fmdan muharip olarak addedil. mesi icap eder. Fransız milleti, dünyanın her i bir devleti tarcfınan düş- lar ve kendisini idare iddia spur yünden düetüğü bagi düştüğü bugün kü vaziyetiden istifade ve bu va siyeti vesile ittihaz edilerek hu. kukunun bicbir suretle haleldar eilmesini halen tanımamaktadır, istikbalde de tanımıyacaktır. e nr m Namık Kemal'in ölmez eseri KANIJE MUHASARASI “Sın Birkaç güne kadar VAKITta m <———— hakkı tarık imlâmız için ha- zırlanan kılavuz us'un buna dair düşünceleri in, İlk söz: Teşekkür! İlk sözüm, Türk Dili Kurumma tegekklir etmek olmalıdır: (Yeni ime YA kılavuzu zerine bir Öntadar) a, kur yazarlarımızın bepsini bu teşek. Xfirde iştirake davet edecek bir değer. dedir, Küayuz, yalnız imiğmezan ihti Maflı noktaları Üzerinde (söylenenleri bir araya toplamış olmayd: bile bir hiz. met olurdu; bir taslak mahiyetile or, taya konan eser, yalnız bu ( Üüuğl hoktaları açık ve ciddi bir inceleme. öm geçirmekle kalmıyor. ORunların hirçoklarımın, mucip ve makul sebeb. #erite birlikte, birer hal şekline bağda maş görüyoruz. Atatürkün kendi sağlığında verdiği eenhiikla yürütülmesine vasiyetle & şayet ettiği iki mümmeseden biri bu Kurumdur, Kendisine yalnız okutan! dep, aym zamanda tek ve salâhiyet, M mevki temin eden bu vasiyetin Tu. bunu ondakst gösterir eserlerle bars. ket halinde gördükçe mili Odavanm #aferine olan emniyet kuvvet — buu. yor. Bense bundan başka, (eserden birinin batırlanılarak bana da gönde. rilmiş Olmasından dolayı teşekkür borçhisuy'um , Bunu Haber okuyücula,. re gibi dikkatle takip ettiğim eser Ve zerinde beni düşündüren noktaları İ fada gektinde ödemeyi tere ediyo. rum, Görüyorum ki kılmmamm tesbit ettiği esastarı hemen umumun müta. İeâmndân, tenikidinden geçirmek Ku, rumun kendi arzusıdur. Bu hareke. tim benden başkalarını (o söyletmeye sevkeder, onun yeniden basıfacağı an. laşılan imlâ Yögelite âsha geniş ve kuvvetli bir âmme teytdi alarak gir. mesine imkân verirse, belki arredect. Him fikirlerden siyn4e tahrik edebe, ceğim bu münakaşa beni davaya kü. çök bir hizmet görmekle mükAfatisn. dımı. HARF LİSTEMİZİN ADI İmli münakaşaları içine harf Hste. miza verilen nim da keriştığını bih. yoruz: Ben vaktile, Kart Hatemizin adt Gin (miibayyı değiştirmeye zum olma, &rğme şöylemişimdir. Alışilmış bir 4. sim, Harfler değişmiş olabilir; fakat hizmet ve mahiyeti ayrı gey. Kelime ye değletirma bir gerüret değil, diyor. dum; Türk kehimelerinde hec Ahen. | bengini muhafazaya çabyanlar dalin. beyyi bü hoktadan ön boş görmeme. liydiler. Fakat Arap harfleri dediği- miz şekilleri tarihe tevdi edip da Lâ. tin eanamdan bir Türk harfleri terkip ederken Buna benzer herfleri kulla. Bin milletlerin hemen umemmiyele verdiği adı almak, bü inkdid Hetenin adiyla dubi tecbit ve teyit etmek aram, va Kalede çaldı, Aifabenin daha cok Avrunak veda. ha çok konuşulur bir keftme olduğu meydurda ve bunun (elifba)ya kaşı İ üstünmgü de bumdadır. Bugün ayar İ sebebe « kılavuzun pek hakir olarak igaret ettiği gihi « on üç ydanberi yer Uşeniere beiletilmiş bir telme olmak sebebi katileşmiş bununuyor. Alfabe, nin bu Avrupalı tarafı otmanıydı, td. İtat Halit Ziyanın ieriye #ürdagu (e. , bece) den bizim Cebel» veya Cabogdk İ imiz, sesmaderim, daha oysa) bir Bel, Mt oturdu. (Alfabe) sami garpir tee, ebed) de şarklıydı ve bizim hayatımıza, edebi, yatımıza girmiş bir kelimeydi. Fazla olarak, Türk alfabesinin arasını sai, iendiren bir mutabakatı da o vard. İ Benim mestimle bizden evvelkier ar. smdâ vir rey toplansa cbesd)in eks. Tiyet razanacağından hiç şüphe etmi. yoruma; bunun “Türie alfabesi > şark Memi arasında bir anlaşmaya ve Sö vişmeye yol açmak meğiyetiri deo u, nulmamakdır. Böyle olmakla beraber yeni yetişenlerin ve alfabede karar İkulscnklarım sayıca bizden çök oldu. İ gunuma inanmak, Ber? inklâhmdan #omva okur yazarlarımız isbetinin arttığını muhakkak bilmenin tabii İbr meticesi otur. Bu dilçüince He alfaba tarafmân o. lan Kurumdan bugün ayrılmak iste. miyorum; fakat küçük bir kayıt Me: kılayıza göre (alfabe) sürü biryek dillerde bir (terim) olarak yaşamak. tadır, Eğer dalfahe) sözü Ye dillerde terim, yani yalnız bir meslek ıtlahı, mn dar Gergeyesi içinde o yaşasaydı bence kelimeyi binde muhafazaya #r- bab olmak irevvetini kaybederdi, (AYfaboyyi — alıkoyan: — Avrupa dillerinde de bir (terim) değil, bir hali: İretimeri hatinde yapıyı bulun duğu için... i “Durvamsi yarın) «