21 Mayıs 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

KAPLICALARI YALOVA TERMAL OTELi AÇILDI 10 umhuri .' üUZö İSTANBUL CAGALOGLU Telgraf ve mektub adresı: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: İstanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahnr heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 . 24290 Bahçekapıda Yeni açılan Mensucat fabrikası M*^T Ş. 21 MaVIS 1941 J Büylik maıjazasınıigjünUz. Toptan PeraKende Almanlar Girid'e hücum ettiler Suda ve Hanya civarına 1500 paraşütçü indirildi İngiliz Başvekili M. Çörçil Ankarada 19 mayıs bayramı Fiatların murakabesi ç dort guu evvelld bir yanmızda harb ekt>nomisi hesabına hükumetimizin aldığl ımıhtelif tedbirler arasında halkın hukukunu korumak bakımından fiatların nıurakabesini bellibash ve en esaslı tedbir olarak kaj detmiştik. Bugün bu tedbirin ehemmiyeti uzerinde ısrar etmek ve bilhassa onun iştisnasız müstahsil, tacir ve müstehlik butun halk menfaatine ne kadar uygun çok luzumlu bir tedbir olduğunu tekrarlamak isteriz. Harb zengini. geçen 1914 1918 harbinin \almz bize değil, bütıin dünjaya j a digâr olarak verdiği bir tabirdir ki hakıkatte içtimaî bir afetin ifadesidir. Harb zenginliği demek, halkın sırtından, jani catundan ve kanından toplanmış zenginlik demektir, ve bu hâdise, jalnız geçen Umumi Harbde icad edilmiş bir alısveriş şekli değildir. Diınva dünva olalı nerede \e ne zaman harb olmuşsa ondan istifade eden bir (akım adamlar olmuştur. Avrupa 1870 71 AhnanFransız miıcadelesindenberi harb görmemişti ve bu kırk dort sene evvelki harbin ticaret şekilleri, sefaletleri ve fırsattan istifade ederek yükselen servetleri unutulmuşhı. 1914 te harb başla>ıp da onu istisınar edenler ztıhur edince insanlık yeni bir hâdise karsısında kaldığını sandı. |DOf| Bunlardan bir kısmı siddef li musademelerden sonra izale edildi, diğerlerile çarpışma devam ediyor M. Çörçil " Vaziyete hâkimiz „ dedi AIman paraşütçüleri Yeni Zelanda askerî kıyafetile yere inmişler Kahire 10 (a.a.) tngiliz umumi karargâhından: Girıdde Alman paraşütçüleri ve tayyarelerle getirilen kıt'alar adaya inmek teşebbüsunde bulunmuşlardır. Bunlardan bir kısmı izale edilmiştlr. Alman tebliği Berlin 20 (a.a.) AJman resmi tebğı: Avcı tayyarelerinin himayesinde uçan Stuka tayyareleri Suda koyundaki gemileri ve Glrid adasındaki hava meydanlarını borabardıman etmişlerdir. Bu tayyareler York sınıfından bir kruvazorde yangın çıkarmışlar ve yerde bulunan 8 Hurricane av tayyaresini tahrib etmişlerdir. Ayrıca altı tayyare defi topu da Ankaralt atletler saat 11 e doğru koaarak »ahaya giriyorlar Samsundanberi elden ele uçup gelmekte olan, Atatürkün sembolü Millî Şefimîze sanuluyor Milli Şef derin bir dikkat ve alâka havası içinde genclerimizin tezahürattnt takib buyuruyor Aziz Millî Şefimiz 19 maytt sabaht her feyden evvel büyük arkadaft Mustafa Kemali düfünmüf ve onun kabrini ziyaret ederek lâhdine taze çiçekler koymustur. (Genclik bayramına aid diğer resimler S inci tahifemizdedir) işe yaramaz bir hale getirilmiştir. M. Çörçilin izahatı Londra 20 (a.a ) Başvekil Çörçil, bu gun Avam Kamarasında harb hakkında kısa bir beyanatta bulunduktan sonra, Almanların son zamanlarda cenubî Yusaoıstanda tay>rare tahşid etmiş ve şlmdi Girid uzerıne muazzam bir hucuma kalkmış olduğunu blldirmlştır: Yunanistanda yapılan Alman hazırlığı ve Giride diinkii taarruz Başvekil demiştır ki: « Bu son birkaç gun içinde, keş»f tayyarelerimiz, cenubî Yunanlstandaki tayyare meydanlannda bütün clnsten Alman tayyarelerinin çok büyuk tahaşşudlerinl müşahede etmişlerdir. Bunlara ardı ardına her gece hücum ettik ve muazzam hasar ıka eyledik. Fakat, şimdı şu cihet sarıhtir ki bu tahşıdier rArkası sahif* 3 tütuu 5 te •U Suriye. İngiliz konsolosiarını çıkarıyor General dö Gol Bir mahtıra neşrederek Vişi kabinesini gayrimeşru hükâmet ilan etti Hür Fransızlar Şefi devletlerden, kendi kuvvetlerinin muharib olarak tanınmasmı istiyor Beyrut 20 (a.a.) Ofl ajansı bildinyor : Suriye tayyare meydanlarının İngiliz tayyareleri tarafından bombardımanları uzerine, Fransız hükumetl, Suriye ve Lübnandaki butun ingiliz konsolosluklarının faalıyetine nihayet vermeyi kararlastırmıştır. Bu karar, 19 mayısta İngiliz konsoloslarma bilöürilmiştir. Konsoloslar, konsoloslukları kapayacaklar ve bu hafta içinde memurlarlle birlikte Suriye ve Lübnanı terkedeceklerdir. Hayfa 20 (a.a.) Röyter: Suriye Fılıstın hududundan bıldirildiğine gore, İngilterenin Beyrut başkonsolosu Ha vard geri çağuılmıştır. Başkonsolos mumkün olduğu kadar sür'atle Beyruttan ayrılacaktır. Fransız tmparatorluğu Müdafaa Konseyinin muhtırası Londra 20 (a a.) Hıir Fransız kuvvetleri umumî karargâhı dün Londrada mümessılleri bulunan bütün hukumetlere aşağıdaki muhürayı vermiştir: f Arkası «sahitc 5 sürnn 4 te Başka memleketlerde nasıl olduğunu bilmiyoruz. Biz Türkijcde harb zengini diye parmakla gosterilen kimselerden hiç birinin a\akta kaldığını gonnedik. Bu zenginliğin cinnetleri içinde yuzdukten sonra kafalarına bir kurşun sıkarak ademi boylayanlar oldu. Çünkü haydan gelen hu>a gitmiş ve kazancuı her zanıan bojle Nijagara şelâlesi gibi akacagını sanan türedi islerini ona gore ölçusuz tutmuştu. Başka turlu yapamazdı. Kolay zenginlik ona bu yeni ahlâkı adeta ikinci bir tabiat kılmıştı Facianın bu kestirim akıbetine süruklenmijenler içinde eski hamam, eski tas haline geIpnlere bü\ük bir dijeceğimiz yoktur. En acıdıklarımız eskiden bu memlekete gore ecdad bakiyyesi azçok servet sahibi olduklan halde harb zenginliğinin meşum dinamizması içinde bunu da kaybedenlerdir. En yiıksek spekülâsyon olan Oün, İngiliz Başvekili Çörçil'in de harb zenginliği ticareti muktesid ve ihti Avam Kamarasında beyan ettıği veçhıle, yatlı Türkün hem babasından dedesin Almanlar Gırid adasma paraşutçulerle den kalma varını mahvetmiş, hem millî ve içi asker dolu nakliye tayyarelenle karakterini öldürmüştü. taarruz etmişlerdir. Ingılız teblığine naHulâsa geçen Uraumî Harbden biitiin zaran bunlar Suda lımanile civanna ındün>aya harb zenginliği adile insanları mişlerdır. Tabiaüle Alman bombardıman harb kadar öldüren bir bilgi yadigâr uçakları daha evvel paraşütçü ve asker kaldı, ve bereket versin ki yeni harb, indirilecek olan müsaid yerleri ve uçak bu bilgiyi unutturmadan çıkmış bulun meydanlarını bombardıman ederek budu. Onun neticesidir ld Avrupada yeni ralarda bulunması muhtemel olan müharb patlar patlamaz muharib, gayrimu dafaa vasıta ve tertibatını bertaraf harib her racmleket ilk merhalede halk ederler. kütlelerinin hayatlaruıı alâkadar edenler Verilen malumata nazaran Giriddeki olmak üzere bir sürii millî ekonomi ted askerî kuvvetler, vaziyete hâkim bulu Asheri vaziyet Giridin işgali teşebbüsü ve muhtemel inkişafları Şimal ve doğu Afrikadaki son harekâtın neticeleri Yazan: Emekli General H. Emir Erhilet Almanlar bu suretle havadan zaptetmek istedıkleri yerlere az zamanda bir fırkayı indırebileceklerıni Norveçle Holandada, Roterdam ve Lahey'in İşgali hâdiselerinde gostermişlerdir. Giridin şu anda Almanlara fevkalâde lüzumu var(Arkası sahife 3 sütun 4 te ınmeğe ve bazı yerleri ve bir uçak meydanını işgale muvaffak olduklarma gore bunlann arkası gelecektir. Çünku Almanlar Girldi yalnız 1500 paraşütçü ve bir miktar kıta' ile işgal etmeği düşüneYUNUS NADI nuyorlar. Fakat 1500 Alman'paraşütçü mezler. Bunlar herhalde arkadan gel(Arkası sahife 5 sfitun 1 de) sunün ve bir miktar da kıt'anın yere mekte olan büyuk kısmın oncüleridırler Ankara stadında ulvi bir an: Atatürkün sembolü kendisine teslim edilen Büyük Milli Şefimiz, dudaklarında derin bir tebessüm ve gözlerinde mücadele yıllartmn b'lmez hatıralarına bir lâhza dalıveren bakışlarla, bayrağı halka gö'steriyor Birkaç söz Yenilik iştiyakı A * u £ N Yeni roman, yeni şiir, yeni musiki, yeni resim! Hayatın bütün faaliyet sahalarında sonsuz bir yenilik iştiyakile çırpımyoruz. Şimdiye kadar okuduğumuz, gördüğümüz ve dinlediğimiz maziye mal olmuş eserleri toptan reddetmek hırsı bizi yakıyor. Dünyayı boş farzediyor ve onu kendi şaheserlerimizle dolduracağımızı iddiaya kalkıyoruz. Misaller: Genc romancı, eline kalemi alıyor ve (yeni) bir escr karalayor. Işte ondan bir cümle: «Ben Aksaraym fakir bir mahallesinde dünyaya gelirken, annem Şişlinin kibar salonlarmda sabahlara kadar dans ediyordu.» Genc şair, yumruğunu çenesine dayayarak mehtaha karşı uzun bir tefekküre dalıyor ve neden sonra dudaklanndan şu (yeni) mısra dökülüyor: Nasura tak padme hum. Genc müzisyen haftalarca uğraşıyor ve kendiAlman hava kuvvetlerinin, Yunanistan, Ege adalan ve Oniki adalarda yaptıklan hazırlıklardan sonra dün ansızın taarruza geçtikleri Girid adasının Akdenizde sinden evvel hakikaten duyulmamış, acayib seslervaziyetini gosterir harita, solda: Giridi müdafaa eden İngiliz kıt'alanndan der mürekkeb (yeni) bir beste yaratıyor. Dinle,j bir tank taburu Hanya'da I Z yenler, kendilerine cahil deneceğinden korkarak eseri bir kapı gıcırtısına benzettiklerini pek söyleyemiyorlar. Genc ressam, elindeki hrça ile yarım metre murabbalık bez parçasını enıne boyuna sıvazlayarak (yeni) bir tablo yaratıyor. Ve seyircilerin karşısında m=ıhcub olmamak kaygusile, bir deve hörgücünü, yshud bir fil sırtmı andıran kompozisyonunun altına şu ibareyi yazıyor: «Kadın portresi!» Işte bizdeki yenilik iştıyakının her sahada rastlanan muhtelif tezahürleri. Mütemadiyen karşılaştığımız bu ıvır zıvır şeyler bizi her gün hayal sukutuna uğrattığı halde, gene bıkmadan, usanmadan: Yenilik, yenilik! Diye çırpınıp duruyoruz. San'atta gayeye yenilikle değil, duygulann samimî ifadesile varılabileceğini ne vakit hatırlayacağız? N.