28 Nisan 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

SSNİSAN — İddi Devletlerin — bünyelerinde, 4 Yak SBenişliğfi ve nüfus ı;okluğıı ei hiç Şüphesiz en büyük kayrlet Wn- Sürlarmdan olmakla beraber, kudu g) '*t ve İtibarlarının başka ülkeler- | © tanmıp tazim edilmesinde, sev- gi Si Ve saygı kazandırmasında yal- bu iki unsurun rolü yoktur. asıl kiymet kazandıran, eştiren başka başka âmil- İöe do vardır: Maddi ve mianevi y îı"üllaı' | | Bu hakikati, biz herkesten daha yi Vi büliriz. Çünkü, Osmanlı impae Tatorluğunun İnhilâli devrindeki İmilet mevkiü ile, Ebedi Şef rkün kurduğu ve Milli Şefin başında bulunduğu bugünkü Türki- ÖD *tin durumunu ölçmek bunun için * Türk inkılâbı, milletler &- dn en büyük hayranlığı ve : "U'h doğurmuştur. Bunu yalnız, Va a — memleketlerde hallda, Dinevverlerle terans edip. Hatibar yazan Türklerin yazıların - Tan değil, Avrupa gazetelerindeki Wtiyattan ve Türk inkıdlâbı hak- basılan sayısız kütaplardan 2nlryoruz, Ve bu haller, gurur- -hı Htharla göğsümüzü kabartı - k ? ğr, Seviniyoruz, ğ Şum da mulhrakkaktır ki, nlus- | n biribirlerine karşı duyduzle- :'“%)gı ve sevgi hissi ümlilerden i ğ'“az Bu münasebetlerde ger- # ıüs*in de, kalbin de tesiri var- duı Fakat en mühim rolü oynıyan y ı““'VM; ve otoritedir. Sevgi ve BiT bu iki mühim unsurla büş- Ka ',' Zayıflarımn felkin edeceği sey he "'“Fk Merhamettir, e ' h!e"h' vakit takdir ve heyecan - " müğl'llnı. Merhametin, hissin ve Din en verimii; — ilham kaynağı gü üur: Hayranlık ve takdir! Fa - 1 kat, dimağa ve kalhe hükmetmi « *“h Seyler İiçin hayranlık gösteril- Ş Böyle bir zaaf hiçbir fânide Yökdar. !I’ulthm ise bir laymnetin i- W ğ— İ'İlhnldkı toprak genişliği ve , ogçokluğu bir millet için ö- -f"îdıığu gibi, uluslarm da asıl aa kaynağı sunlardır: Karaka Ve Ülkü.. Bir ülkü arkasında Mi İnsanm değeri, kafası her Basiyle boş, karaktersiz, kap - OG bir eechil içinde yuvarlanan & ve yüzlerce insanm kıy- Merhametse : fi şeylerdendir. Fakat fertler | itı Av Doğanı! metinden, kuvvetinden çok büyük ve üstündür. Bu bakımdan, Atatürk ve İs- met İnönü Türkiyesi ulusların en zengini, en kuvvetlisidir. Bunu yabancılar da tasdik ve itiraf edi- yorlar, “Ne mutlu Türküm!” diyö. rek göğüslerini kabarlan Türk çocukları, bütün Türk milleti, bu iliraf ve tasdik karşısmda ne ka- dar kıvanç duysa azdır, Türk milletinin. cumhuriyetin ilânından bugüne kadar siyasi du- 'rumda da takip ettiği hattı hare- ket, yürüdüğü yol, açık ve sarih- tir: Sulhseverlik!.. En büyük ül. kümüz, insani ve cihandümul bir dostlüktur. — Beşeriyeti karanlık bir istikbale sürükliyen dar dü- ceracâ değil, hakka ve İnsanlığa saygı gösteren bir milletiz. Bu- nanla beraber, bizim haklarımıza Ufak bir saygısızlık gösterenler, karşılarında on sekiz — milyonluk 'Türk milletinin yekpare göğsünü göreceklerinde emin olabilirler, Biz Türkler sulh çağlarımda, Uslu arı kovanıyız, f Harhin kanlı dağlarında, Yırttcı av doğanıyız!.. DU SY | — LAEDRİ - Beş yaşındaki miralay Dünyanm en genç miralayı kim. dir ve kaç yaşındadır. Bilir misi, niz? Hakikaten merak edilecek bir meseledir., Çünkü miralay de- nince hatrra en genç kırk , kirk beş yaşlarında biri gelir, Fakat hayır, dünyanın en genç miralayı bu kadar yaşlı değildir. — Dünyanın en genç müralayı bu, gün henüz beş yaşmdadır. Evet yalnız beş yaşmda,. Bu küçük mi- ,raluy Fas Sultanı 8. M. Möhmmedihn oğlu Vartis Prens S, A. Mülay'ul! Hasan'dır. Küçük miralay yalnız rütbe al, makla kalmış değildir, Hattâ ku, manda ettiği (tabif nazari olarak) alayı teftiş dahi etmiştir. Bundan bir müddet evvel yapılmış olan bir merasimde çocuk miralay mi- ralay rütbeli bir askeri üniforma giymiş ve yine boyu kadar bit de kılınç takmıştı. | umum müdü Deviet Denizyolları işletme rlüğü ilânları & nisandan 5 mayısa kadar muhtolıf hatlara autaı:ııılıc vaburların isimleri. kalkış gün ve saat- İ ” H.—&Tı INA %E,le —- ıw *4'.7 A "L ! T z (4 ! —i- İN HATTINA M î.' İANYA HATTINA K V k .- BAŞ ACRNTELİĞİ ı dB M Za A<A A İmıı; ACENTELİĞİ E leri ve kalkacakları rıhtımlar Salı 12 de (Karadeniz), pedşembe 12 de (Güneysüu) ve pazar 16 da (Erzük rum), Galata rıhtımından. Salr İ8 de (Çanakkale), cumartesi 18 'de (Atafarta). Birkeci rihtamamdan, Pazartesi, salr 9.50 de, — çarşamba, perşembe, tuma *N da (Bus), cumar, tesi 14 te (Marakaz) ve pazar 9.50 de (Sus) perşembe günü Tophane rıhtık mından diğer günler Galâta rıhtımın. ' dan, Pazartesi 8.15 te (Trak), çarşamba, cuma &1 Ste (Marakaz). Galata rıh- tımından, Aytıca çarşamba — 20 de (Anafarta), cumartesi 20 de (Çanaka ' kale). Tophane rıhtıimımdan. Salı ve cumâ 19 da (Beyyar), Toplü« ne rıhttmından. Pa--r 9 da (Antalya), Tophane Tıihfe tımınmdan, d Ç rşamba 15 te (Bursa), cumartesi 15 te'Sandet), Sirkeci rihtımından. Pazar il de (İzmir). Galata — rıhtı« mından, Perşembe 18 te (Kadeş), Galata rıhe /— tımından. Perşambe 9 da (Mersin), rıhtımından. 'Tophane Dt ei yan * —T —— 1 Vanı” geterleri hazkada her türlü niaHilâl aşağıda telefan.nüs M Vazılı acent-lerimizden öğrenilebilir. H AHk İt gü k &zı( Galata rıhmıti, Limanlar ü« * , Mum müdürlüğü —binası al, tında Galata rıhtımı, mımtaka Ji« man reisliği binası altında — 40138 42362 şüncelerden uzak kalmaktır, Ma « | da hürmet gösterilmesini — isteriz. -x bu -Şgğn satın alacağını ümıt eden HABER — Akşam postası Çörçılin nutku Hitlerin harbi kazanması IÇ A Yaadayıfethetmesi yahut Âmerika ile deniz yolunu kösmesi İâzımdir Harbın İspanya- ya, Fasa, Türki- ye ve Rusyaya genişlemesi mümkündür Londra, 27 (A.A.) — Röyter ajansı, İngiliz Başvekili Çörçi - bu akşam saat 21 de radyo i- Vle söylediği nutkun aşağıdaki hulâsasını vermektedir: “Yunanlılar, bulunduk. ları ölüm tehlikesi * karşisında, | kendilerine yardım etmekliğimiz için bize döndüler, Ve biz de on- lara yardım etmamezlik edemez dik. Bunun icin kanunlar vardır. Bu kanunları ihlâl etmek, İngi- liz İmparatorluğunun şerefi için felâketli olurdu. O şeref, olmak. sızm harbi kazanmak ümidimiz de olamaz ve harbi kazanmağa da lâyık olamayız. Askerf mağ. lübiyetler ve hatalar tamir edi- lebilir. Harp taliinin cilveleri var dır, mütehavvildir. Fakat ayıp bir hareket, bugün bütün dün - yada mazhar olduğumuz riayet ve hürmetten bizi mahrüm bıra. kir ve hayati kuvvetlerimizi kL rar, Yunanistan komşularınm, bi « zini müdahalemizle, Yunanistan- | la beraber mukavemete ikna € . dilebilecekleri hususunda ciddi bir ümit vardı. Yugoslav fâciası hnhaşmdam ina bo -) bir hükümet vardı. Şimdi, Akdeniz mmtakasında harbin, denizde, çölde ve bilhas - sa havada anudane, mütenevvi ve girmüllü olacağını beklememiz lâzımdır. Şimdi, Balkan devletlerini çiğ- nemek ve kendileri ile Yunan ve Yugoslav milletleri bir kan ve kin nehri akıtmak suretile Al « manların hatâ yaprp yapmadık- larınt göreceğiz. Almanların, el. lerinde bulunan kuvvetler ve bes leme vasıtalarile Mıisırı îstilâya teşebhiis etmekle hata îşleyıp iş lemediklerini pgöreceğiz. Yeni tehlikeler Şurası muhakkaktır ki, Ak - denizde bizim icin Misırı tehdit eden tehlikelerden başka yeni İspanyaya ve Fasa, Türkiyeye ve Rusyaya genişlemesi mümkün dür. Almanların Ukranya hubu. bât anbarmı veya Kafkasya pet- rol kuyularını ele geçirmeleri de mümkündür. Fakat bir şey mu. hakkaktir; Hitler ne şarktâ, ne orta şarkta ne de uzak şarkta müntakim adaletten yakasını &- yıramıyacaktır. Bu harbi kazanmak için, Hit. lerin, ya istilâ ile bu adayı fet- hetmesi veyahut bizi Amerika Birleşik devletlerine bağlayan hayati deniz yollarını kesmesi lâzımdır. Havatta kalmamız icin İngiltere meydan muharebesini .nasıl katf olarak kazandıysak ÂAÂtlantik meydan muharebesini de o derece kati ölarak kazanma mız Jâzımdır. Amerikan filosu ve deniz tav- yareleri, garp yarım küresinde karakol gezmek emrini aldıkları için, İngilizler, himaye kuvvet - lerini çok daha büyük bir nisbet dahilinde İngiltereye daha yakın deniz yolları üzerinde tahsit e - decek ve cok daha büyük mik - tarda Alman denizaltisı tahrip eyliyecek vaziyette bulunacak - lardır. Atlantik muharebesi uzun 've çetin olacaktır. Ve neticesi henüz hiçbir suretle taayyün et- memiştir. Fakat şundan kati sü rette eminim ki, bu muharebe gimdi daha tehlikeli fakat aynı zamanda daha müsait bir safha- ya girmiş bulunmaktadır. Ingıliz ve Amerikan azmıi kar şısında ihtiyatlı ve basiretli hiç d : !UBE ACENTELİĞİ — Birkeci, yolcu #alonu 22740 ; HND 48202) bır kımse. Hitlerin ve Musolini- şü olmuştur ki, bu cesur mille . M&!'*'Nî"n tehlikeler bas österebilir. Harbin | <n aA LA YİR gl edemez. İngiltere Okyatlusta itiraz gö- türmez bir hâkimiyete sahip bu. lunuyor ve yakmda havalarda da 'kati ılıtünlüğ:ıı elde edecek - tir. İngiltere, bütün dünyanm diğer kısmilarındakinden fazla madenlere ve teknik kaynaklara mâlik bulunmaktadır. Çörgeil, sözlerini şuyle bitir - mMisştir! “Nisbet ölcüsünü kaybederek cesaretimizi kırmıyalım ve telâ- şa düşmiyelim. Bugün olup bi . tenlerin hicbiri gecen sene İngil. terenin gecirdiği tehlikelerle kı. var sdilemez, Şarkta olup biten- lerin hiçbiri 'garpta olanlarla müukayese edilemez, Lemdra, 27 (A.A.) — Çörçilin nutkunun Ortaşark harbi hak - kındaki kısmmın Röyter tarafın- dan verilen metni sudur!: Libyada İtalyan kütlelerinin kuvayı külliyesine hücum eden kuvvetler, cok küçüktü, Zafer . lerinin hiç birisinde general Va, vel, bir defada iki fırkadan yani takriben 30.000 kişiden fazla ati- keri çölde idame edememiş ve yahut harekte gecirememistir. Bingaziye vardığımız ve Muzsoli ninin lejyonlarımdan geri kalan bakiye Trablusa yiden tozlu yol- | da kaçtığı zaman, bize icabet et- memezlik edemi eeegımız bir hitapta bulunulmuştur. ' Hemen bütün Yunan kıtaları ?- talyanları mağlüp. ederken, mu azzam Alman askeri makinesi birdenbire Yunafiistan hududu - na'atıldı ve Yunanlılar, marlız bulüundukları ölüm — karsısında, yardım icin bize döndüler. Kav. naklarımız ne kadar dağmık o - lursa olsun, Yunanlılara hayır cevabi veremezdik. Harnten ev . vel verilen resmi gparanti ile, İn. giltere, Yunanlılara — yardımını vüaâdetmisti. Yunanlılar, komsu- larından hiç birisi kendilerile iş birliği yapmasalar ve biz de ken dilerini mukadderatlarına ter . ketsek dahi, kendi anavatanları için çarpışacaklarını bildirdiler. Biz, Yünanlıları mukadderatla - rına terkedemezdik. Bu gibi ha- reketlere karşı bir kanun vardir. Bukanunu ihlâl etmek İngiliz İmparatorluğunun şerefi için fe. lâketli olurdu. O şeref olmaksı - zın harbi kazanmak ümidimiz de olmaz ve harhi kazanmağa da lâ lir. Harp taliinin cilveleri vardır. Fakat ayıp bir hareket, bugün bütün dünyada mazhar öolduğu - muüuz riayet ve hürmetten bizi mahrum bırakır ve hayati kuv- vetlerimizi kırar. CSorı sene içinde elimizden ge. leni yaptık ve Amerika Birleşik devletleri — halkinm hissiyatını yüksek bir derecede kazandık. Uzuün tarihimizin hiç bir devrin. de, hiçbir zaman, Atlantikin ö - bür kıyısında bizim için bu de - rece hayranlık ve bu derece hür. met hissedilmemistir. Bütün ruhu ile gergin bir tarzda çalış - ma halinde bulunan bu büyük cumhuriyette, Amerikan menfa. atlerinin ve emniyetlerinin, Hit. lerin ve menfur zümrenin ve hattâ bundan daha menfur aki- delerinin yokedilmesine bağlı ol- duğu hakkmda bir çok sağlam ve kuvvetli deliller ileri sürmek mümkündür. Fakat, bana inanmiz çünkü bu- nu biliyorum, Amerika Birleşik devletlerinin hareketini, menfaat hesapları defğil fakat manevi his- siyat ve insanlar ve — milletlerin kalbini harekete getiren, ve biz- zat insanlık hayatmm âmakından fışkıran parlak azim şimşeği tnyln edecektir, Bize gelince, bittabi. kudretimi- zin yettiği derecede Yunarllıların müracaatma cevap vermekle mü- kelleftik. Meseleyi Avustralya ve Yeni Zelandaya-anlattık ve bu iki memleketin hükümetleri, teşeb- büsün tehlikelerini de nazarı iti- bara alarak, duygularının - bizim duygularrmıza — müşabih olduğunu bize söylediler. Bu suretle Nil or- dusunun seyyar kısmının mühim bir parçası taahhüdümüzü tutmak üzere Yunanistana gönderildi, Öyle bir vaziyet hasıl oldu ki, elde ,.bulunan ve işe en elverişli tümenler Yeni Zelandadan vae A- vustralyadan geliyordu ve bu teh- likeli teşebbüse iştirak eden kıta- larm ancak yarısı Anavatana ait- ti, Alman propagandasının, İngi - Hiz ordusundan talep edemiyeceği - mizi yaptırmak için Avustralyalırla- rı kullandığımızı iddia ederek bi- zimle Avustralyanm arasını açmak istediğini görüyorum, Bu hakarete cevap vermeyi Avustralyaya brra- kiyorum, Yunanistana göndoreceğhniz kuv vetlerin kendi başlarına Alman is- tilâ dalgasmı durdurmağa kâfi ge- ıemiyçceıid hihtıbl biliyorduk. Fa komı;ı)mm. "Bıf)yu 1,79 oimmvaıî Brezilyava giremez REİSİCUMKHUR VERGOS'un Bik ZEKÂ ESERiİ Amerikadan bahsederken gi- mali Amerikanın başlı ba.şmaı bir kuvvet teşkil ettiğini zanne, denler aldanıyorlar. Şimali Ame- rika büyük Medeniyet ve sanayi memleketidir. Fakat şimali A- merika ve Kanada fabrikaları., nın tam sür'atle çalışmaları ve âzami randımanı vermeleri için cenubi Amerikanın ham madde- lerine kat'i surette ihtiyaç var- dır. Bu münasebetle cenubi Âme, rika dünya üzerinde bilhassa böyle mühim günlerde çok bü- yük ve ehemmiyetli bir manzara: arzeder. İşte bu sebepledir ki Birleşik Amerika devletleri hu- dutları dahilinde muvaffak ola, mıyacaklarını anlayan ÂAlman a- janları da - cenubi - Amerika ve Meksikada faaliyette buluma - | lar.. Bilhassâa Meksika Fahama kanalma yakınlığı — dolayısiyle Alman gizli ajanlarınım faaliyet merkezidir. Cenubi Amerikanin en büyük memleketi muhakkak ki Brezil, yadır. Bizde daha ziyade kahve- sinin şöhretile taniınmış olan Breziljanım — Başinda reisicum- hur Vergas gibi dirayetli bir a. dam vardır. Reisicumhur Ver- gas Pörte Alesre devletinin ku- ruluşunun ikinci yüz yılı müna, sebetiyle söylemiş olduğu bir nutukta Brezilyanın cenuhi A- merikada başlı başına bir rol oynayacak vaziyette olduğundan ve Birleşik Amerika ile münase, betlerinin gayet yakın ve samimi bulunması icabttiğinden hasa- xetü ,bir lisanla bahsetmiştir. nubî Amerika ile şimali Ameri- kanın yakmlaşmasına taraftar değil, aynı zamanda cenubi A, merika devletlerinin birleşmesi- ne de taraftardır. Reisicumhur Vergas, Ameri, kan Kovboylarının Brezilyadaki nushaları olan Göşoların mem- leketinde dünyaya gelmiştir. Reisicumhur Vergas'ın baabsı general da bu münasebetle Ver. gasta askeri tahsil yapmta fakat sonra askerlikten hoşlanmadığı icin sivil hayata atılmış ve hü. kuk fakültesine girerek avukat gıkmısştı, Birdenbire siyaset hayatma a. tılan ve daha ilk hamlesinde mu- vaffakıyet göseeren doktor Ger tullo Vergas ilk hareket - olarak Lui Peretla'nım tarafını tutmuş ve Lui Pereria dö Suza başve'ltil olunca kendisini maliye nazırı yapmıştı. 1930 uçıım geldiği zaman - günü gelince bu gülünç sahtekârın nüz vakitken, Yunanlıların yanma sıralanacakları hususunda çok ha- | kiki bir ümit vardı. Bir gün gele- | cek ve bunun tahakkuk sahasma l | | | — | | | pek ziyade yaklaştığı öğrenilecek- tir, Yürüyeceğimiz cetin yolu bir da- | kika terkederek, İtalyan ordusu- nu, Yunanlılara karşı şanlı zafe. rinde kazandığı sanlı eklillerden dolayı tebrik eden İtalvan dikta- törünün beyannamesinden bahset mek isterim. Bu, muhakkak ki maskaralık ve zillet sahasımda bir dünya rekotudur. Musolini denen İtalyayı Hitlerin imparatorluğuna ve kendi postunu kurtarmak için tâbi bir devlet halize sokan bu 5oe pa vemiş çakal, Alman kaplanmımın yanında, yalnız açlıktan ulumu. yor —ki, bunu anladık— — fakat Aynı zamanda zafer ulumaları yükseltterek tefahür edivor. Muh. telif hâdiseler, muhtelif kimseler üzerinde ayrı ayrı intibalar bıra- kır. Fakat, ben eminim ki, nihat hesap âmme adaletine ve bütün dünya. nın istihkarına tevdi edileceğinden emin olarak hayatta yeni gayeler bulacak milyonlarca insan İngiliz ımparatorluğıında Ve Bır!eşık Â, menkads. mevcuttur, * YN | Vergas kendisine bir grup yap. miş ve'bir seçim evvel destek- İlyerek mevki iktidara gelirdiği Lut Pereria dö Suza'yı devirmiş ve ordunun dâ vardımiyle mev" ki iktidarı eline almıstı. Bu şe kilde birdenbire iş baszına gelen Vergas 1851 teşkilâtı esasiyesi. ni de cebine sokmakta bir mah- zur görmemişti. YENİ TEŞKİLÂTI ESASİYE 1935 senesinde Vergas tekrar seçildiği zaman bir yenilik yapr mağa karar vermişti. Fakat bu yeniliğin ne olduğu o zaman bilinmedi. Nihayet 9 teşrinisani 1939 tarihinde bütün nazırları - başvekâlet —sarayına davet etti, hepsinc sigara dağıt. ti, sonra kendisi de koronasını bir kaç nefes cekliklen sonra na" zırlara bu kere birer tane dakti. lo ile yazılmış kâğıtlardan dağıt- tr ve gu İzahatı verdi: — İste efendiler, yeni teçk lâtı esasiye kanunumuz. Hemen ertesi gün Vergas u. müumi bir merasimle Brezilyayı temsil eden yirmi kiülcük grup | bayrağını yaktırdı ve bu şekilde Brezilyanın birlifini tesis ve temin etmiş oldu. Getullo Vergas kızlarına mü- kemmel tabanca kullanmasını öğretmişti. Maamafih — sırası gelince kırları bu bilgilerinden istifade etmekten hiç de ge:ri kalmadılar. 1939 senesinde Brezilyada çı. kan isyan sırasında başvekâlet sarayının etrafı ihtilâlciler tara- fından kuşatıldı. Vergas'ın kız, ları odalarınm camlarına yatak. larmı koydular ve bu yataklır: siper ederek ihtilâlcilerle ç: ç,arpıg- tılar. Brezilyada bug! 1 de pek çok Japon vardır. Biraz da 1rk pren: siplerine sadık olan reisicumhur Vergas temizlenmesi biraz müş. kül olan bu sart ırkım istilâsma mâni olmak için bir müddet dü- şünmüş ve nihayet zeki kafasın- dan şu kanun projesi cıkmıstır.: “Bundan böyle boyu en az 1,70 olmayan muhacirler Brezil. :yada yerleşemezler.., Bu basit kanun sarı tehlikeyi kökünden silip attı. GetulioVergas Birleşik Ameri- ka cümhuürreisi Ruzvelte düy- duğu hayranlığı saklamamakta. dır. Verğas kendi tarafından Brezilya ve cenubi —Amerikanın Ruzvelti olmağı arzu etmekte- dir. Vergas'm da arzesu bir Eren Tröst'e “malik olmak yani kafalı bir. erkâni harbiyeye | malik bulunmaktır. Fakat bu arzusuna Trafmen imkânsızlık icinde buğgün reisl- tumhur Vergas Amerikan se firine şu sözleri söylemiştir! — Artik bu kadarı kâfi.. Bana hiç değilse bir kol tröstü lâzım, kafa meselesine gelince, benim | kafam hepsine kâfi.. Brezilyanın muazzam menhba- ları, maddi ve manevi zenginlik* leri Bitleşik Amerika hükümeti ni Brezilyaya bağlavan ve Ruz. velt'in » kıt'a müdafaasımı ha. zırlarken güvendiği — unsurlar arasındadır, . ANAHTAR VAZİYETİNDE Lond. Vilington tarafından ri- yayet edilmekte olan bir İngiliz ticaret heyeti Rio dö Janeyro'da bulunüyor —ÂAlmanta ve İtalyada ötedenberi Brezilya ile dostane münasebtlere sahip- | tirler, hattâ İtalyan hariciye na- zırı Kont Ciyano'nun karısi Rio dö Janeyro'da büyük bir hüsnü. kabul görmüştür. Siyasi veya askeri bakımdan olsun Brezilya bugün de dünküt gibi dünya Ü, zerinde mühim bir anahtar vazi"