28 Nisan 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

kü... Mi Sü AZA ei... e. Sİ Si krem öneme Ek Yırtıcı Av Doğanı! Devletlerin Mİ zenişliği ve sülus bilnyelerinde, top çokluğu — Süphesiz ou büylk hayret um metinden, kuvvetinden çok büylik ve üstündür. Bu bakımdân, Alatürk ve İs Mürlarmlan olmakla beraber, kı. | met İnönü Türkiyesi ulusların en Vet Ve İtiharinrmın başka ülkeler seagini, en Kuyvedisdir, Bunu #anmıp iszim edilmesinde, sev- | yabancılar da tasdik ve İtiraf eği- V6 Saygı kazandırınasında yal | yorlar, “Ne mutlu Türküm!” diye. ME bü iki unsurun rolü yoktur. İrek göğüslerini kabartan Türk asıl kiymet kazandıran, | çocükları, bütün Türk milleti, bu ag leştiren baska baska âmli- | itiraf ve tasdik karştunda ne ka d© vardır: Maddi ve manevi | dar kıvanç duyma azdır. Ürtiker... iy Palarlağunun inhill devrindeki Heynelmilei mevki Ne, Ebedi Şef ürkün kurduğu ve Milli Şefin bulunduğu bugünkü Türkü - durumunu ölçmek bunun için » Türk inkılâbı, milletler a» iü da en büyük hayranlığı ve YSYı doğurmuylar, Bunu yalnız, 8 memleketlerde hallıla, Müneyye intiba yazan Türklerin yazıların - rle temas edip g1 basılan aplardar anlıyoruz, Ve ba beller, gurur » İfiherin göğsümüzü kabartı - seviniyoruz, yakız Bia birbirlerine knrpı duydulie- dvr vö sevzi hissi âmlilerden maz, Bu münasebetlerde ger. W hissin de, kalbin de tesiri var e Pakst cn mihim rolit oynyan İMYEE ve öteritedir. Sevgi ve İZE bu iki melihim unsurla baş Ke Zayıflarm telkin edeceği sey 4, “£ merhamettir. Merhametse İle Yakiç takilir ve heyecan w İrrmsx, Merhametin, kisin ve İlkin en verim; İlam kaynağı br: Hayranlık ve takdir! Fa - Almağa ve kalbe hüfzmetmi - Yen seyler için hayranlık gönterii- İK Böyle bir zanf hicbir fünlde “air. r, Hüküm ise bir kıymetin i- > Filhaktln, toprak genişliği ve İÜ ma cokleğu bir milet için & KAMİL eeylerdendir. Fakat fertler * oduğu gibi, ulaslarm da asıl ğ kaynağı şunlardır: Karak. / e ülkü... Mir Mkü masında iz İnsanım değeri, kafası her vo yürleree insanın kıy» İürnsı da muhakkaktır ki, mis ' İyle bos, karaktersiz, kap - ia hir çehil içinde yuvarlanan | Türk milletinin, cumhuriyetin Ba hakikati, biz herkesten daka | ilânından buzüne kadar siyasi du biliriz. Çüniü, Osmanlı impa- | ramda da takip ettiği hattı bare İ ket, yiirtdüğü yol, açık ve sari” tir; Sulhseverlik!,, En büyük ül. İ kilmüz, insani ve elhansümul bir destlüktur, Oo Beşeriyeti karanlık bir istikbale | sürülğiyen dar dü. stineelerden uzak kalmaktır, Ma - ceracü değil, hakka ve İnsanlığı saygı gösteren bir milletiz Bu nanla beraber, bizim haldarımıza da hürmet gösterilmesini oKtorir Tfak bir saygısızlık gösterenler, karşılarında on sekiz milyonluk Türk milletinin yekpare göğsünü göreceklerinde emin oladilirler. Biz Türkler sulh çağlarında, Cali arı kovanıyız, / Harbin kanir dağlarında, Yırtıcı av doğanıyız!,, “ LAÂEDRİ | Beş yaşındaki Dünyanm en genç miralayı kim, dir ve kaç yaşındadır. Bilir misi, niz? Hakikaten merak edilecek | bir meseledir. Çünkü #iralay de- ninca hatıra en genç kırk , kırk beş yaşlarında biri gelir, Fakat havır, dünyanm en genç miralayı bu kadar yaşlı değildir. Dünyanın en gonç müiralayı bu, gün henüz beş yaşmdadır. Evet yalnız beş yaşmda,. Bu küçük mi" ralây Füs Sultanı $, M, Möhmedih oğlu Vartin Prens 5, A, Mülay'ul Hasan'dır. Küçük miralay Yalnız rütbe si. makla kalmış değildir, Hattâ ku, İ manda öttiği (tabi! nazari olarak) | alayı teftiş dah; etmiştir. Bundan bir müddet evvel yapılmış olan | bir merasimde çocuk miralay mi- ralay rütbeli bir askeri üniforma giymiş ve yine boyu kadar bir de Ç kılınç takmıştı, alay İDevlet Denizyolları işletme umum müdürlüğü ilânları 2 nisandan 5 mayısa kadar muhtelif hatlara kalkacak vapurların isimleri. kalkış gün ve saat- İeri ve kalicacakları rıhtımlar MARA vaz HAFLINA ere Marrına Mira MATTINA © be HATTINA , Karaman MATTA Miraz HATTINA va HATTIN” ÜR mar arın a Salı 12 de (Karadeniz), pedgembe 12 4» (Güneysu) ve pazar 16 da (Erzu. rumu), Galata rıhtımından. Batı 18 de (Çanakkale), cumartesi 18 de (Anafarta), Birleci rıhtamundan, Pazartesi, salı 950 de, (o çarşamba, parşemba, cuma “0 da (Sus), cumar, tesi 14 te (Murskan) ve pazar 9.50 de (Sus) perşembe günü Tophane rıhti. mından diğer günler Galata rıhtımın. dan, Paxartesi 815 te (Trek), çatşamba, cuma 41 Ste (Marakaz). Galata rib. umıldan. Ayrıca çarşariba (o 10de (Anafarta), cumartesi 20 de (Çanak. kale). Tophane rıktımmdan. Eur ve cuma 19 da (Seyyar), Topba. ne rıhtemmidan. Par 9 dn (Antalya), Tophane rihr. umundan, Ç sgn 15 te (Burma), çürmurtesi 16 t0'Tandet). Birkeci rıhtımından. Pazar XI de (İzmir). Galata Orihli mından, Perşmmbe iü te (Kadeş), Galata rh. amdan. Pergşsmbe 0 da (Mersin), rihtrmrndez. Tophane atalar 35 Der kürlü kizslai aşağıda belelon, Bü YANIY geent e BAŞ ACENTELİOİ O — Galata rihmiti, imamlar We müm tidürlüğü binmez ai, emk VA ŞUre ACENTELİOt — Cİ Şrez AcEnTELİĞİ — «rimizden üğreniebiiir. ike, yolcu salona Lİ sa si tada 47262 Galata rihitıreı, mntaka Ji. mun reisliği bime alında o 40133 ar (öz) HABER — Akşam postası Çörçilin nutku Hitlerin harbi kazanması için ja adayı feth etmesi yahut Amerika ile deniz yolunu kesmesi lâzımdır Harbın Ispanya- ya, Fasa, Türki- ye ve Rusyaya genişıemesi mümkündür Londra, 87 (A.A4.) — Röyter ajansi, İngiliz Başvekili Çörçi - “15 bu akşam saat 21 de radyo i- le söylediği nutkun aşağıdaki hulâsasını vermektedir: “Yunanlılar, maruz bulunduk. Jari ölüm tehlikesi * karşısında, kendilerine yardım etmekliğimiz için bize döndüler, Ve biz de on- lara yardım etmemezlik edemez dik. Bunun için kanunlar vardır, Bu kanunları ihlâl etmek, İngi- liz İmparatorluğunun şerefi için felâketli olurdu. O şeref, olmak. sışm barbi kazanmak tmidimiz de olamaz ve harbi kazanmağa da lâyık olâmeyız. Askeri mağ. Tübiyetler ve hatalar tamir eği- lebilir. Harp taliinin cilveleri var dir, mütehavvildir. Fakat ayıp bir hareket, bugün bütün dün - yada mazhar olduğumuz riayet ve hürmetten bizi mahrum bıra. kir ve hayati kuvvetlerimizi ki. rar, Yunanistan komşuların. bi - zin müdahaelemizle, Yunanislan- la beraber mukavemete ikna e - dilebilecekleri o hususunda ciddi bir ümit vardı. Yugoslav fâciası sü olmuştur ki, bu cesur mille - tin başında nazi arzusuna bo *; “resilâne bir masuni» * “yün öğerek yetin satın alacağını ümit eden bir hükümet vardı. Şimdi, Akdeniz mmtakasında harbin, denizde, çölde ve bilhas - sa havada anudane, mütenevvi ve şumüllü olacağını beklememiz lâzımdır. Şimdi, Balkan devletlerini çiğ. nemek ve kendileri ile Yunan ve Yugoslav milletleri bir kan ve kin rehri akıtmak suretile Al - manların hata yanıp yapmadık- larmı göreceğiz. Almanların, el. lerinde bülürlan kuvvetler ve bes leme vasıtnlar'e Mısırı istilâya teşebbils etmekle hata işleyip 55 lemediklerini göreceğiz. Yeni tehlikeler Şurası muhakkaktır ki, Ak - denizde bizim isin Mısırı tehdit ederi tehlikelerden başka tehlikeler bas österebilir. Harbin İspanyaya ve Fasa, Türkiveye ve Rusyaya genişlemesi mümkün dür, Almanlarm Ukranya hubu. bat anbâarmı veya Kafkasya pet rol kuyularını ele geçirmeleri de mümkündür, Fakat bir sey mu. hakkaktır: Hitler ne şerkta, ne orta şarkta ne de uzak çarkta münlakim adaletten vakasını #1 yıramıyacaktır. Bu harbi kazanmak için, Hit terin, ya istilâ ile bu adayı fet- hetmesi veyahut bizi Amerika Birleşik devletlerine bağlayan hayati deniz yollarını kesmesi lâzımdır. Havatta kalmamız icin İngiltere meydan muharebesini nasıl kati olarak kazandıysak Atlantik meydan muharebesini de o derece kati olarak kazanma mız lâzımdır, Amerikan filosu ve deniz tay- yereleri, garp yarım küresinde karakol gezmek emrin! aldıkları için, İngilizler, himaye kuvvet — lerini çok daha büyük bir nlabet dahilinde İngiltereye daha yakın deniz yolları üzerinde tahsit e deçek ve çok daha büyük mik - tarda Alman denizaltım tahrip eyliyecek vaziyette bulunacak * lardır, Atlantik muharebesi uzun ve çetin olacaktır. Ve neticesi henüz hiçbir suretle taayyün et- memiştir. Fukat sundun kati sü rette eminim ki, bü muharebe gimdi daha tehlikeli fakat aynı zamanda daha müsait bir safha- ya girmiş bulunmaktadır. İngiliz ve Amerikan azmi kar şısında ihtiyatlı ve basiretli hiç bir kimse, Hitlerin ve Musolini- nin sihal mazlübiyetinden günle edemez. İngiltere Okyanusta itiraz gö- türmez bir hâkimiyete sahip bu. iğer kısmmlarındakinden fazla madenlere ve teknik kaynaklara mâlik bulunmaktadır. Çördil, sözlerini şöyle bitir « mist: “Nisbet ölçüsünü kaybederel cesaretimizi kırmıyalım ve te ga düşmiyelim. Bugün olup bi - tenlerin hicbiri gecen sere İngil. terenin gecirdiği tehlikelerle kı, Tilemez. Şarkta olun Biten lerin hiçbiri garpla olanlarla mukayese edilemez, Irmdra, 27 (A4.A.) — Çörçilin nutkunun, Ortaşark harbi hak - kındaki kısmını Röyter tarafın. dan verilen metni şudur: Libyada İtalvan kütlelerinin kuvayı külliyesine cm eden kuvvetler, çok ktü. Zafer . lerinin hiç bir vel, bir defada iki fırkad pi takriben 30.000 kişiden fazla keri çölde idame edememiş ve yahut barekte gecirememiştir. Bingaziye vardığımız ve Musoli ninin lejyonlarmdan geri kalar Trablusa giden tozu yasağı hitapta bulunulmuştur. Hemen bütün Yunan kıtaları *- talyanları mağlâp. ederk azzam Alman askeri makines virdenbire Yunafistan hududu » na 'atıldı ve Yunanlılar, martız bulundukları ölüm karsısında, | yardım İçin bize döndüler. Kav. naklarımız ne kadar dağmık 0 -| lutsa olsun, Yunanlılara hayır | cevabi veremezdik. Harpten ev . vel verilen resmi garanti ile, İn. giltere, Yunanlılara yardımını vaiğötmişti. Yuneni:lar, komsu- larından hiç birisi kendilerile iş birliği yapmasalar ve biz de ken dilerini mukadderatlarma ter » ! ketsek dahi, kendi ana Jarr için çarpışacaklarım bildirdiler, | Biz, Yunanlıları mukadderatiz . | rına torkeğemezdik. Bü gibi hü- reketlere karşı bir kanun vardır. Bukanımu ihlâl etmek İngiliz İmparatorluğunun şerefi için fe. | lâketli olurdu. O şeref olmaksıi . | zın harbi kazanmak Ümidimiz de olmaz ve harbi kazanmağa da lâ yık Askeri mağlübi - edilebi”- ar k lir. Harp taliinin cilveleri vardır. Fakst ayıp bir hareket, bugün bütün dünyada mazhar olduğu - muz riâyet ve hürmetten bizi mahrum bırakır ve hayati kuvs | vetlerimizi kırar, Son sene içinde elimizden ge. İeni yaptık ve Amerika Birleşik devletleri (o halkının hissiyatını yüksek bir derecede kazandık. Uzun tarihimizin hiç bir de, higbir zaman, Atlantı! bür kıyısında bizim için bu de - rece hayranlık ve bu derece biir. met o hissedilmemiştir. Bütün ruhu ile gergin bir tarzda çalış - ma helinde bulunan bu büyük cumhuriyette, Amerikan monfa. âtlerinin ve emniyetlerinir, Hit. lerin ve menfur zümrenin ve hattâ bundan daha menfur âki- delerinin yokedilmesine bağlı ol. duğu hakkmda bir çok #ağlam ve kuvvetli deliller : ileri sürmek mümkündür. Fakat, bana inanmız çünkü bu nu biliyorum, Amerika Birleşik devletlerinin höreketini, menfaat hesapları değil fukst manevi his. siyat ve İnsanlar ve milletlerin kalbini hareköte getiren, ve bir #at İnsanlık bayatımm âmakından fışkıran parlak azim şimşeği tayin edecektir, Pire gelince, bittahi, kudretimi. zin yettiği derecode Yuparllların müracaatma cevtp vermekle mi- kelleftik, Meseleyi Avnstrslya ve Yeni Zolandaya anlattık ve bu İki memleketin hükümetleri, teşeb- büsün tehlikelerini de nazarı İti- bara alarak, duygularının bizim duygularımıza o müşabih olduğunu bize söylediler, Bu suretle Nil or dusunur seyyar kıtanın mühim bir parçası tsehhüdümüzü tutmak üzere Yımanistana gönderildi, Öyle bir vaziyet hasıl oldu ki, elde .bulunan ve işe en elverişli tümenler Yeni Zelandadan ve A- vustralyadan geliyordu ve bu teh- Mikoli teşebbüse iştirak eden kıla” ların ancak yarısı Anavatana ali- ti, Alman propagandasınm, İngi - Hz ordusundan telop edemiyeceği - mizi yaptırmak için Avustralyalda. Tı kullandığımızı iddia oderek hi- zimle Avuatralyanm arasını açmak istediğini görüyorum, Bu hakarete cevap vermeyi Avustralyaya bira kiyorum, Yunsuletana göndereceğimiz kuv vetlerin kendi başlarına Alman is- tilâ dalgasmı durdurmağa kâfi ge- lemiyeceğini bittabi biliyorduk- Fa kaz Yunanistanın komşularının, hö- el : REİSİGUMRU | Boyu 1,70 olmıyan Brezilyava giremez A VERGOS'un BiR ZEKA ESERİ Amerikadan bahsederken şi“ | Vergaa kendisine bir grup rikanin t teşki başlı başına ettiğini zenne, / denler aldanıyorlar, Şimali Ame- rika büyük medeniyet ve sanayi memleketidir. Fakat şimali A- merika ve Kanada fâbrikaları, nın tam Sür'atle çalışmaları ve Âzami randımanı vermeleri için cenuhi Amerikanm ham madde- lerine kat'i surette ihtiyaç var- dır. Bu münasebetle cenubi Ame, ka dünya Üzerinde bilhassa öyle mühim günlerde çok bü- yük ve ehenımiyetli bir mar a arseder. İşte bu sebepledir ki Birleşik Amerika devletleri hu” dutları dahilinde muvulfak ola, anlayan Alman a du cenubi -Amerikâ ve da faaliyette bulunın lar.. Bilhussi Meksika Panama | kanalma yakınlığı dolayısiyle Alman gizi ajanlarının faaliyet merkezidir, Cenubi Amerikanın en büyük memleketi muhakkak ki Brezil, yadır. Bizde daha ziyade kahve” hpetile tanınmış olan anin oBâşirda relsicum dirayetli bir a, hur Vergas gibi dam vardır. Relsicumhur Ver | | gas Porte Alegre devi li ruluşunun İkinci yüz söbetiyle söylemiş olduğu bir ta Brezliyanın cenebi A- oynayacak vaziyette olduğundan ve Birleşik Amerika ile münase. betlerinin gayet yakın ve sımimi bulunması icabttiğinden hasa etli bir Jisanla bahsetmiştir. “-Reisioumhur Vergağ yalnız ce, nubi Amerika ile şimali Ameri kanın yakmlaşmasma taraflar değil, aynı zamanda cenubi A, merika devletlerinin birleşmesi" ne de taraftardır, Reisicumhur Vergas, Ameri, kan Kovboylarının Brezilyadaki nushaları olan Göoşoların mem- leketinde dünyaya geliştir. Relsiewmhur Vergas'ın baabsı general da bu münasebetle Ver. gasta askeri tahsil yapmış fakat sonra askerlikten hoşlanmadığı icin sivil hayata atılmış ve hu, kuk fakültesine girerek avukat çikmistir, Birdenbi: iyaset hayatıma a. tılan ve daha ilk hamlesinde mu- vaffakıyet gözecren doktor Ge- talio Verges ilk hareket olsrak Lui Pereria'nm tarafımı tutmuş ve Lui Pereria dö Svz2 bagvekil ölunca kerdisini meliye nazır yapmıştı. 1930 seçimi geldiği zaman nüz vakitker, Yunanların yanms sıralanacakları hususunda çok hü- kiki bir ümit vardı, Bir gün gele- çek ve bunun tahakkuk suhasina pek siyade yaklaştığı öğrönilecek- tir. Yürüyeceğimiz cetin yolu bir da- kika terkederek, İtalyan ordusu. nu, Yunanlı rinde ka dr şalı: eklillerden dolayı tebrik eden İtalyan dikta- törünÜn beyannsmesinden bahset mek isterim, Bu, muhakkak ki maskaralık ve zillee sahasında bir dünya rekorudur. Musolini denen Italyayı Hitlerin imparatorluğuna ve kendi postunu kurtarmak için |, tâbi bir devlet hallüc sokan bu 50» pa yemiş çakal, Alman kaplanmın yanında, yalnız açlıktan ulumu. vor —ki, bunu anladık — fakat aynı zamanda zafer ulumaları vilkseltterek tefahür ediyor. Muh. telif hâdiseler, muhtelif kimseler üzerinde ayrı ayrı intibalar bıra- kır, Fakat ben eminim ki, nihai hesap günü gelince bu gülünç sahtekârın Amme adaletine ve bütün dünya. nır istihkarına tevdi edileceğinden emin olarak hayatta yeni gayeler bulacek milyonlarca insan İngiliz imparatorluğunda ve Birleşik A» merikada mevcuttur, ni e a karşı sönls zöle. | miş ve bir se liyerek mevki Lui Pereria dö ve ordunun da ya! iy ev ki iktidarı eline almıştı. Bu ge kilde birdenbirs iş basına gelen Vergas 1881 teşkilât: esasiyosi, ni de cebine sokmakta bir mah: zur görmemişti, YENİ TEŞKİLÂTI ESASİYE 1935 senesinde Vergas tekrar seçildiği yunan bir yenilik yap mağa Xarar Fakat bu yı o zaman bi teşrinisâni 1999 ter; nazırları : başve' davet etti, hepsin ti, sonra kenöisi bir kaç nefes ceki zırlara bu ker lo ile yazılmış kâğıtlardan dâğit- t ve gu izâhatı verdi: — İşte efendiler, yeni teskilâtı esasiye kanınunurz. Hemen ertesi za sarayına #ra dagıt, Vergas u, temin etraiş ol Getulio Vergas kir! kemmyei tabanca asInı işti, OMaamsfih sırası ları bu bilgilerinden istife tmekten hiç de geri kalmadılar. 1939 senesinde Brezilyada çi. | kan isyan sirasında başvekölet sarayının etrafı ihtilğ r tara | fından kuşatıldı. Veryas'ın kız. İ ları odalarının camlarına yatak, larmı koydular ve bu yatakları siper ederek ihtilâleilerle çarpı” tılar. Brezilyadı bug” de pek çok Japon vardir. Biraz da ırk prom siplerine sadık olan reisicumhur Vergas temizlenmesi biraz müş. İ kül olan bu sarı irem istilâsma İ mâni olmak için bir müddet dü İ gilimüş ve nilayet zeki kafasım İ dân şu kanun projesi çıkmıştır: İ “Bundan böyle boyu enaz 1/70 olmayan muhacirler Brezil, yada yerleşemezler.., Bu basit kanun #arı tehlikeyi kökünden #ilip attı. GetultoVoryas Birleşik Ameri- ka cumhürreisi Ruzvelte duy duğu hayranlığı saklamamakta. dır. Verzas kendi tarafından Brezilya ve conubi OAmerikanm Ruzvelti olmuğı arzu etmekte dir. Vergi dı arzusu bir Eren Tröst'e “malik olmak yani kafalı bir erkân harbiyeye malik bulunmaktır. Fakat bu arzusuna rağmen ! imkânsızlık icinde bugü reisi” camhur Vergas Ameriken se firine şu sözleri i . — Artık bu kadarı kâfi. Bana ! hiç değilse bir kol trdetü lâzım, kafa meselesine gelince, benim kafam hepsine kâfi, Brezilyanın muazzam menbâ- Jarı, maddi ve manevi zenginlik leri Bi ik Ame: hükümeti ni Brezilyaya bağ ve Ruz, velt'in. «kıt'a. müdafaası ha, zriarken güvendiği unturlar arasındadır, ANAHTAR VAZİYETİNDE Tong Vilington tarafından ri- yayet edilmekte olan bir İngiliz ticaret heyeti Rio dü Jsveyro'da bulunuyar A'manva ve İtalyada ötedenberi Brezilya ile dostane münasebtlere sahip” tirler, hattâ İtalyan hariciye va zirı Kont Ciyano'nun karsi Rio dö Janeyro'da büyük bir hüsnü. kabul görmüştür. Siyas! veya askeri bakımdan olsun Brezilya bugün de dünkü gib! dünya &, zerinde mühim bir anahtar vazi" yetinde bulunmaktadır. BENİ mir