28 Mart 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

“YA HAFIZ SIGORTASII Mehmet Emin Yurdakulun evinin yanması, bana, yangın felöketinde sigortam re Mind Aaterlatir, Böyle zamanlarda, evi, eşyası parasız sokakta kalmış bir aile !- güzel bir yotdıme. Üsladımız, sair in sizorta dır. İstanbuldaki o binaların kapta Kağı siğorlalıdır. bilmem, Fakat Abi devrinde, pek azdı, Daha evvelleri do esasen si- gorta şirketleri kurulmuş değildi, O yillarda, halk, tevekktli aki- desine bağlı, her seyle “Allaha raanet edilmesinde bir hayır” oldu- ğuna kani bulunduğundan emlâk. lerini sirorta ettirmezlerdi, Bu hareketi değiştirmeyi hir değiştir mek deği, düşünmek bile bir iman- sazlık sayıldığı için, siğorta işini hatırlarma getirmezlerdi Yalırı, evlerin, dükkânlerin gö Bugün, Fhamit e görünen bir köşesinde “Ya Ha. fiz?” yazılı bir levha asarlardı. Bu- felâketini önllyecek- erim. ım Çıkmıya» sağma inanırlardı. O kadar ki, ba inanç onlarda bir iman halini al- meşe, nunla yangı Bu inanışın bir de esprisi vardı: Evini, dükkânmı hunzi kumpanya- ya sigorta ettirdiğini sornasira, milk sahipleri “Ya Hafız sigorta. #31” diye cevap verirlerdi. Şair Eşrefin şu kıtasında “Ya Hafs” nüktesine bir telmih var Lisacı hal Tle'daim çeker enkan “Ya Hafızi”, Devsir ibret alsm Babsilinin helâkinden! Müeesirdir klübe Babrâlinin bu tenziri, yılki makamı suzinakinden! Çırağanın geçen Eski devirlerde, yangına kanı şu şeklide bir tahaffaz çaresine basvarularda: Mahallede yanmaya baylıyan eve karşı, öteki evlerin pencerelerinden her evde bulunan bir levha Labulur, ateşe ve dums- na maruz bırakılırdı, Bu levhada alim yaldızlarin bazı âyetle Mer yazılıydı. Hepsi hatırımda kal Harp çamaşırcıları her sınıf halka men- er kadmlar birle. irctları İsmi açmış. İsvicred sup vatan se şerek harp #ltmdân çamaşı rdır, Bu çamaşırhanelerde askerin meccanen çamaşırları yıkanıyor. İsviçre ve ordusunun askerleri yiliğe karşı merınuniyetleri ni göstermek için bir çâre arâ, mışlar, ve aradıklarmı bulmuş, lardır. çam yaneler takımları sırhanele- | Alayların muzikâ r gün nöbetle çamı cek, ve güzel aşırcı ka, eğlendireceklerdir. askerler geceleri sehir konserler ve havalar dınları galik tiyatrolarda müsamereler vesrcek ve burala- ra askere çamaşır yıkayan ka. | dinlar weceanen gireceklerdir. HABER Ter gün sahife ARR İİ İ lanmamış ve bu yüzden silyan bu yazılardan bir parçasını yazıyorum: “Lhahsetenifihiha,..” Sigortayı, Türk miletine ik de- fn öğrelmek istiyen, müverrih, Şanizmde Mülmet Afumllah efendi. dir. 120 küsur yi evvel, siğerin hakında şahları yazmıştı: “Londra gibi şehirlerde söyle bir nizam vardır: Evini, esyasini yangın yüzünden telef olmaktan ! kurumak istiyenler, şehrin birçök | yerlerinde kürgir haneleri olup ta- lumbacıbaşı makamında harik emi. ni minasma sigortacı tabir olunur ve o sıfatla geçinir kimselerden birini davet eder, evini, osyasını, döşemelere, gümüş takmlarına | kadar ona gösterip bir deftere yaz” | dır, Her sene o eşyasının değeri nispotinc bir akçe vermek şartile yangın vukuunda gelecek Tiyanm ödenmesini taahhüt ettirir, Sigor- tacı böyle bir mukavele ile emanet olunan evlerin birinde yangın yüz gösterdikle askerler hemen siorta- “ya haber verirler, O da, dörder, altışar beyzi? çeker tekerlekli bü- yük tulumbalarla adam yollayıp sokaklarda yeryer yangın İcin ys- pılmış demir kapaklı musluklardan sa aldmriarak sieşi az bir zaman içinde söndürtür. Sigortaya kesil miş evlerin çoğu tamamiyle yan- madan kurtarılmaktadır, Çünkü si. | gortacmın adamları, evler kendi mallarıymış gibi gayret göstermelr te, yangını söndürmeğe çalışmak. tadrrlar, “Sigortalı bir evde yangın çe linen enülk sahibi sala telisa düş mez, İsiyle giteliylo moşeul olur, Yunşmda alâka ve telâş xösteren #lmortacıdır, Sonm bu adamlar, yarısı veya bütünü yanan evlerin ya bedelini verirler, yahut eski seklinde olmak üzere çarçabuk yo nisini yaparak mülk sahibine tes Tim ederler; Yangında tölet olan oşyayı da « svizp ve aynasına vw rıncaya kadar - yerlerine koyarlar, Ol yangında bu vanatı yüzünden kati çök para Kazanır, Lâkin hal kı da yangmın zaraflarından ko Fur. Dusah tutuşur ate: aşkı rerimden... LAEDRI 1940 yılında ölen insanlar 2. | rasmda bazı garabetle: İ ret kazanmış bir kaç kişi de var | dır: Los Ancelos'da ölen Virikt js. | minde bir Amerikalı, abiis.| minde bir roman yazmış, elli bi kelimeden ibaret olan bu roman- da bir defa bile “C" harfini kul, büy bir göhret kazanmıştı. İngiliz Kralı müt: Be ci Jorj çok sevdiği bir köpek dişleri dökülmüştür hayvan artık pirzolasını istinha e yiyemiyor, ve bu yüzden *. hibi çok üzülüyordu. İngilterenin tanınmış dişçilerinden Sir Fre- derik Holdav köpeğin ağzmın ölçüsünü alarak bir takım takma diş yapmıştı. Şöhretini bir köpe, ğin takma dişine bağlayan bu meşhur diş doktoru da 1940 ta ölenler arasındadır. Kezalik 72 sene aynı ailenin yanımda uşaklık yaparak vazif- †devam rekorunu kırdığı için bütün dünyada tanman Afred Vinni de ayru yılde ölmüştür Toplantıya Davet Haliç Gençlik KI0Mi Başkanlığından: 20.3.1941 Cumartesi günü akşamı #unt 39 da Sevkajide bir kongre akit edileceğinden bilümum Azanın mezkür gin ve saat te Haliç Feneri C, H. P.| binasına teşriflerini ries ederim. HABER — Akşam postası MRI e a Londrada havat nasıl geçer Onüç ay Londrada yaşamış bir #üccar anlatıyor; Şarap mahzeninde idare meclisi toplantısı, tünel istasyonunda, kr.ç parüö. 1989 eylül... 1941 sekiz uydanberi Büyük harbediyor. Bu on sekiz ay içir - marti,. On Britanya sinde düşmana mükemmelen mu » kavemet Hatlâ yalnız mu kavemet etmekle kalmadı man darbesiui mukabil bir di le karşıladı ve bu suretle resini İngiltere tarafıma çevirdi, Büylik Britanyanm merkezi o - İngi! ete, tan Londrr bugün muka « vemâtinin merköridir. Bugün Lon- drada yayiy insanların yirini dört öa stikbutdeki hayata dö ir fenni ro: meşhur İngiliz r a» yeceği bir fevkalâ « n Te heyyüi e delik içersinde gecer. Buzt drada nasil yaşandığı he: rak ettiği bir mese dl Mısırda fi olsruk çıkan bir mecmuanıw muharriri yakm vakte kadar Loudrada oturduktan sonra Kahireye dönmüş olan Mi » sırlı bir tücearla konuşmuştur. Bir heyli enteresan bulduğumuz bu mülâkatı okuyucularımızın me. rakla takip edeceklerine emin ola» rak terelime (ediyoruz Muasır ASIZCA tüccar diyor ki: — Harbin başlangısmdan 1940 yılı birineiteşrin ortalarma kadar Yondradaydım. Bu müddet içersin. de bir eşinin daha görülmesine imkân olmıyan birçok hâdiselerle karşılaştım. Fakat bütün bu aslam tacaklarım, okuyanlara hakikatin ancak bir parçasını ifade edeçek » tir. Zira Londrada yışımanm ne olduğunu anlıyabilmek için orada bülunmaktan başka çare Yoktur Tondrahlar hattâ bütün İngülzler bütün ha. arltkları ciddi ve hakiki bir iş © ler kazılır umumi fihideler um torbalariyia kapatılırkın Londra ahalisi memk ve tecesünle bu manzaraları seyretmişlerdi. Beğı - Baklara halkız alâikest yeni olen bir şoy karşısında hissedilen me « zaktan ibaret kaldı. Harbin bis Mangıcında bütün İngilizler #eok ürun süreceğine kart ket adalarında ciddi bir mahatsız edilecökierini pek sanm'. yorlariı. Norveç seferinin muvuf- Takıyetsiz Londra üzerine Yü pdan İlk hava bücumlerr, Fransa harbi, bütün İngilizlere çok cid - di anatler yasamak üzere olduk »- Varmı anlattı, Bütün İngiltere har 51 bir hakikat olarak gördü. Möm. leketin vaziyeti tamn ti, asker! seferberliğin » vil seferberlik yer aldı ten en bü; müdafaasmda V di, harbin ler, gekik kadar herkes yurt fe almak iste - Londrada hiçbir şey olmamış gi. bi hayat muntazam devam ediyor İlk günlerde tehlike işaretleri vö- rilir verilmez umumi hizmetler du fabrikalar, müsseeseler kös Fakat bunun Al - nyanın işine yarıyacak hir ted- umumi TüYOT, pah kalıyordu, m olduğu anlaştıdı, bu memnuiyeller yerine ti re akm ları esnasımda nasıl hareket edi leceği halka öğretildi. Şimdi hava trenler tram hattâ taksiler çalışmakta hücumları strasında vay'lar, otobüsler, işliyor, Fa bir dakika vszmecm dükküninrin bir kısmı bile kapar telgraf, telefon ser- vinleri muntazaman çalişiyor. Bu Bir şekil almıs. rikalar mıyar, Posta #ün Londra öyle tır ki tayyare bücumları şebrin hangi semtine karşı yapılmızsa ha yat yalnız orada duruyor, Bütün büyük müesseselerde tarassut ver» Burada İngPirlerin Ve çer İsn "dikleri m'mürler bütlin gün düşmen -teyrarelerinin © semte gelin gelmediğini gözetli. yorlür, Tehlike çok yakm olduğu vakit bu müessesenin memurları ellerindeki işleric heraber, mah zenlere, zemin katlarına, yahut husmet sürtte hazıralnmı sığmak. Ben de bir mali yaprlan leri vardır. lara giriyorlar. müessesenin mahzenirde bir idare meclisi toplantımmdna ha. sir bulandam, Bu hayatımda hiç unutamıyacağım bir Fabrikalarda bomhardımanların yaptığı sarar mümkün olduğu ka» dar süratle tamir edilmekte, bu suretle istihsalin azalmamasına ça- Uşulmaktadır. Ben şahsan İngilte. renin birçok fabrikalarına mü » him miktarda siparişler verdim Bu fabrikaların harbin başlangı cımdanberi taahhütlerini muntaza - man İfa ettiklerini, siparişlerimi zamanında *oslim ettiklerini söyl. bir ilâç mansarağır. yebilirim, Yalnız bir d fabrikası taahhüdünü samamr yerine getiremedi. Bir hava böm- bardımanı neticesinde HMborstammr larm hasara uğradığını, bu yüzen Wünü ancak on beş güme ra yerine getirebileceğini birrmeik. tupla bildirdi ©c8 hayatıma gelince; buda ok değlişmikşilr. nemalar, tivatrolar saat değjump- da kapılarmı kapıyorlar, Bu mami. ten sonra Londralılar ya evizeim, «rma giriyodlar, Maamafih geceleyin biras daha © tutmak istiyenler büyük otelleme, büvük lokantalara girmekte serbesttirler, Londrada bütüm Se teller şarap mahzenlerini gone yin şehir ahalisinin görmesine Ms gk bulundurmak mecburiyetinde « dir. Londrali “gece eşyası” İsmi. ni verdiği bir yastık ve bir batia. çıkarken dalma bera bu mahzenlerden de etmektedir. Londra sokakları e karanirktır. Otomo « ok ki yabut da sığınma! yeyi gece geceleyin ta- 1 tamismiş biller maskelenmiş tek bir fener den başkasını yakamarlar, bütün bu fenerler şiddeti ve mas ke sistemi biribirinin tamamiyle ayni olduğu için Londrada gecele. yin seyrüsefer tamamiyle emniyet altmdadir. Bundan baska Londrs- lu mavi kâğrtla maskelenmiş ol » mak şartiyle cep fenerini de kul lanmakta serbesttir Londra şehri dünyanın en mü. kemme) sığmaklarına meliktir de. nebilir, Dondrada üç çeşit sığmak vardır. Yer altı tramvay intam yonları, kiliselerin geniş mahzön. leri, büyük müesseselerin, konar ların, eskiden kal çer bucak. yer altı sığ. der, Somra İngi- “iatemi şârap mahzen lizlerin Anderson ismini verdikleri sığmaklar da vardır. Bu sığmaklar behçesi evlerin bahçelerinde o yapmaktadır. Çok sir, ve çok ise yarar bir Sonra tuğ betondan olun ve yapılmış sığınaklar vardır ki bun. nm hemen her soka nir. Bu sayısı isra Londri &mda rasge sığınaklar üçüncü çeşit günden güne oluyor ki artmaktadır. Demek olsun, fater çalıştığı yahut da sokakta bulun - dakika içersinde bir #t ter evinde sığmaklar mümkün olduğu kadar sığınanların rahatımı te » maştr. içersine min edecek bir şekilde ye, Londrada bulunduğum son günler içersinde hükümet Londrallara birer kart vermeğe başlamıştı, bu suretle gehir ahalisinden herbi bir sığmağa yahut umumi bir el. per icersinde kendisine mahsus bir yere malik bulunacaktır. Ben do üç bin insanla beraber tramvayı bir yer altı stasyonun- itün bir geceyi o geçirdiğimi . Metrolar, birer sğeak halime Ketirlimiştir. Alan yamanlarında baraları birer gtakhane manraras arzeder.,, batırliyorum, İki mil kadar uzun. luğu olan Kensington gibi yörai. tı tramvay hatları tamamiyle umu. misığınak olarak kullanmaktadır Bati hatları gündüzleri işlemek. 16, ancak gece yediden sonra s1 Emak halini almaktadır. Bu iste yonlards geçirdiğim gecelere fens geçmiştir demek doğru olmaz, U. mumi sığınaklarda ssağı yukarı geceyarımna Okadar uyunmuyor konuşuluyor, gülünüyor, eğleni » niyor, hatti musiki meraklsleri çalgı çalıyorlar, sarkı #öylüyorlar, musikiden kâğıt ön Tiğ oglan Sıhhiye ı mütemadiyen sığınakları teftiş ederok sar! hastalıkların ö dünü almağa çalışıyorlar, Bilhassa İngiliz kadamm be harpte üzerine aldığı vazife çek mühimdir, Kara, deniz, hava or - dularına yardımcı hizmetlerde gös aüllü olarak çalışıyor, bilhâmse'pa sif korunma işlerinde en odasi; vazife kadınlar üzerindedir, Fa » rikalarda kadın cepheye giden er- keğin yerine kâim olmuştur, taksi şoförleri, tramvay ve otobüs WE » letçilari tamamiyle kadmdiır. Va » wfesine tamamiyle bağlı olan has lerim bu harpte ge» ret hissesi çok büyük olacaktır İngiliz kadınının kıyafeti harbit başlangıcmdanberi çok değişmiş » tir, On İagilir kadınından dokuzu alçak ökçeli kadmdan sit's: muhakkak tabakıcı ka akarpin o givivor, on panta Londra sokaklarında 88. ğında pantalonu bircok ka ekleri &i - lonludur. at beşe doru a kucağında çocufu olan doları geç doğru vo'tandıklarımı perlere he gün görmek mümkündür nberi İngik Harbin başlangice terede hayat yözde 33 nizpetind pahalılaşmıştır. B vüzde ? yükselmiş, amele ri hafta da bir lira artmıştır. İşsizl yısı harbin batu zardan yarım Zarari eşya narhn maddelerinden doğmuş sıkm milyon tâbidir; ye tur. Halka vesika ile tayin edil miş olan miktar kâfi gelmekted İngiltere limanları yine gemiler doludur. İngiltereden ( ayrıldığı gün Glasko limanmda 76 vapu saydığımı hatirliyorum, Londra gok ivi , müdafaa (Devami 8 nei