10 Şubat 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

İ ; Tarihi deniz romanı: 46 Yazan: Kadircan Katlı Hızır Reis kaleye bir kaç gülle savurdu; dehşetle uyaran İspanyolların hayretle bakan halkin gözü önünde karaya top ve asker döküyordu. Bu #rwiw'Cezayirde 6 zamana kadar yapilmamış olan mühim bir iş başarıliyordu: Memleket iki bü- yük kuma öâyrılıyordu. Merkezi Vodlin çlan şark kısmını Hızır Bey idare edecek, merkezi Ceza, yir olan garp kısmının idaresine Oruç Bey bakacaktı, Her iki kı. #mda ulus ve emlâkin, tarla ve baheelerin defterleri yapılıyordu. Böylece genç devletin geliri ne kadar olduğu, ne kadar kuvvet besliyebileceği tesbit olunuyor; bunların arttırılması için tedbirler almıyordu. Her tarafa kâtipler, 6. minler tayin ediliyor; gönderili yor; “çok mahsul ve çok kazanç” elde etmek için hiç bir şey esir- gönmiyordu, Bu sayede halk büyük bir huzur içinde iş ve gücü ile uğ. raşıyor; Oruç Bey ve kardeşleri hayır dualarla anılıyorlardı. Hızır reis Tenes'in bir kaç mil şarkındaki küçük adalarm ardında demirlödi; gece yarısından sonra demir Bildirdi ve ilk ışıklardan ev- vel gölibin önüne geldi; gözeüler karanfik denizde bir takım büyük karslÖllür görmüşlerdi; lâkin şüp- heleniömişlerdi, Hektaraf sestizdi; şehrin basa, mak İihemek yükselen evlerinde tek fik Şöltu; yalnız llmanm ağ- zndaki fener, ancak bir kaç kulaç etrafi; kirli ve soluk bir aydm- yaparak, yavaş yavaş dört İspan. yel görkiine yaklaşıyordu. Bir ara lık vakliyalardan birl haylerrdr: — Kimdir 01... Hınf yesin kalın ve emreden sesi çölap verdi: — betin aeği. — Parla, diyorum, parula!... a — “Silan başma!,, Silâh baş Ayni küfüandı bir kaç ağızdan tekrerlândi. Ufuk dydnlanıyordu, Dört Türk gemisi İşpanyol gemisine rampa etli; levendler şaşkın bir halde güverisie fırlayan tek tük İspan- yel askerlerini birer ikişer yakalı, vorlar; teslim olmuyanları hemen yere ööriyörlardı. Ortahk ağardığı saman göiler tamamiyle ele £e- siritmişlerdi. Hızır reis kaleye bir kaç gülle savurdu; dehşetle uyanan İspan- yolların, hayretle bakan halkım gö zü önünde karaya top ve asker döküyordu. Bu iş o kadar çabuk yapılıyordu ki iki saat geçmeden Türk topları metrislere yerleştiril. miş, gerkidekilerie birlikte her te- raftan 'kaleyi bombardımana baş- lameşlardı. Düşmanın kaleden çıkarak harp etmek istiyen müfrezeleri, kasır. gaya tutulmuş yapraklar gibi dar- madağın oluyorlardı, Türk güllele, ri duvirlara gedikler aç'yor; mar galları, uçuruyor; okuleden aşağı kol, baenk, gövde yuvariıyordü, Ertesi gün de bu harp devam et 4. Hızır vela #kşama doğru hücu- ma geğmek için hazırlanmıştı; za- fer şüpbesizdi; Tenes'dekilerin hapsi de'bunu biliyorlardı; şehirde büyük.bir karzasalığın ilk alâmet, Teri beliriyordu; bu da Hıztr reise yarayadaktı. Bu #şrada büyük kapının Üstün. 44 beyaz bayrak dalgalandı. Birisi ellerini.boru gibi ağrıma dayadı ve şehirin büyüklerinin Hizir Teisle görmek (istediklerini haykırdı. Hzr reis, bunu kabul etli ve: — Çabuk olun! Dedi, Bir az sonra kapı açıldı; hatip- ler, İmamlar ve diğer ileri gelen. Ter alay halinde dışarı çıktılar; bir kaç yüz kulaş uzakta ayakta bek iyen Hrme völsin önüne kadar gel diler, Onu ellerini göğüslerinâ gö- türerek. hörmetle .selâmladılar: — Selâmün sleyklim ve rahme, tullah ve berekâtür.. — Ve nleykümselim!,.. İçlerinden on ihtiyarı söze -baş- ladt, Halkm uğradığı rulumları kı- saca anlattı ve devam etti: — Ya Mevlay, lütfedip harbi Milli Şef'in mahdumları Ömer ve Erdal inönü Bursada Kayak sporu yapmak üzere Uludağa çıktılar Bula dlknsanl) — MUM Şef inönü. sün çocukları Ömer ve Erdal fsönü, dün şehrimize gelmişlerdir. Kendileri: ne riyasetleumtur yaverlerinden Şük, rü Özeğir refakat etmektedir. Mun fir. birak; bu gecede bekleyin; hele'| !er, Uludağa gitmişlerdir. Orada bir sabah olsun, inşaallalı Beyimizi de huzurunuza getireceğiz. O da bun. dan böyle size kul olsun; kâfirler. den elini çeksin! Hızır rels bu muhterem ve çoğu ihtiyar adamların ricalarmı dik- katle dinledi; kırmadı ve “hücum emrini vermedi, Şehirde bâlk gerçekten ayak. lanmıştı, Kılıç, balta, kazma, kü- rek, ne bulurlarsa kavramışlar; e- ğer İspanyollar ve onun emrindeki Arap prons sulh yapmaslarsa ihti, Mil çıkarmak için bazırlarımışlardı.” Arap prens günabının büyük ol. duğunu anlıyordu; Hızır reisin ne yüksek kalpli bir adam olduğunu bilmediği için güvenemiyordu; hal km arzusundan başka türlü hare- kets de imkân yoktu. Bir tek kur. tuluş çaresi görüyordu: Kaçmak... Gece... Her taraf derin bir ses | sizlik içinde uyuyordu. Türk ve Arap askerlerinin daha ağ bulan- İ duğu garp tarafındaki küçük kapı. lardan biri açıldı; karaltılar çıktı; tonra etrafa nal sesleri aksetti; bir kaç allâh patladı; bir kaç atl nal söslerinin uzaklaştığı yollara atıldı; lâkin bir netice çıkmadı. Arap prens kaçmıştı. , Sabah erkenden kale Kapıları 2- Gildi; şehrin İleri gelenleri karsı” ya çıktilar; “Hizir res” Ümliği da coşkun sevinçleri arasındi “A #irdi; ortâlikta tek İspanyol “güz” | rünmüyordu. Sordu: e Onlarda mı kaçtılar? — Evlere saklanımışlar!... Tellâllar Hızır reisin ( erariyle İ bütün sokaklarda bağırdılar: (Devamı ver) KUCUK HABERLER * Münakmlâr vekâletinin çağırması tzerine Ankaraya giden fatanbül mi» takası Ibnan reisi Refik Ayanlur dün | kaç gin kalarık kayak sporu yapa, cazlardır. Kara gözlüklü bırsız #im? Kapalı çarşıda kuyumcu Kırız- ın dükkânmdan 5.000 lira kıymetin de altm bilezikler çalındığı, dük , kân sahibinin siyah yözlüklü bir adamdan şüphelenerek zab'taya ihbarda bulunduğunu yazmıştık. Yapilan tahkikat bu iddiayı te yit etmemiştir. Kapalı çarşı esma, fından bazıları Kırız'ın, bu mücev- herleri iç etmek arzusuna kapıl - ması İhtimalinden bahsetmeğe baş lamışlardır. Zabita tahkikatı, bu cepheden yürütmeğe başlamıştı Halkevlerinin kuruluş yıldönümü Bu sene 23 ŞubaitaBaşvekilimizin bir nutkile açılacak ve m3rasimla kutlacak Halkevlerinin 63 ü vilâyet, 222 si kaza, 64 ü na- hiye merkezlerinde, Cumhuriyet halk partisinin -bi . rer kültür müçsaesesi olan halkev leri ve halk odalarınm ilk defa ku. rulugunun * ve yeni balkevlörile halk odalarının açilışınm kutlula- ma merasimi bu sene 23 Şubat pa gar günü yapılacaktır. Halkevleri ilk dofa 932 senesinde Türk ocak- batta olan bu ilk kurum her sene 19 şubatı takip eden İlk pazar gü. nü kutlanmaktadır, Bu eno bütün Türkiyede hal - kevleri ve odalarında yapılacak me rasimi başvekilimiz Ankars halke. vindo söyliyeceği bir.nutakla aça” taktır, Nutuk bütün memlekete radyo He yayılacaktır, Başvekil - miz bu sene İlk defa olarak çalr şan halkevlerini. överken geçen sene söylediği gibi: çalışmıyan ve mesajai memnuniyetbahş olmıyan Tarımın lâğvı ile kurulmuştu. 19 şu- | 30 u da köylerdedir halkevleri ve idare komitelerini de teşhir edecektir. Memleketimizde 379 halkevi ve 141 halk adam vardir. Halkevleri- nin 6 dün vilâyet, 222 ai kaza, 84 ü nahiye merkezlerinde ve 30 u köylerde bulunmaktadır, Xx i odalarmınsa 58 | kaza merközle - rinde, 63 ü nahiyelerde ve 20 si köylerde bulunmaktadır, Bugün 03 kazada ne ha'kevi ne de hülk odası vardır, Tekmil kazalarmda ha'kevi veya halk odası bulunan vilâyetler 27 dir ki bu vilâyetler pek iyi derece, yi almıştır. Kazalarmın yarısında balkevi veya odası bulunan vfhâ - yetler 19 dur. Ankara. İstanbul ve İzmir bu meyamdadır. Bu vilâvet, ler orta derece almaktadır. Yal - wz bir vilâyette, Van vilâyetin' kazalarının dörtte birinde belkevi vardır. Evkafa genç memur alınıyor Bugünkü imtihanda muvaffak olanlar tecrübeli evkaf memurları yanında | staj görecekler , Beyoğlu ve İstanbul vakıflar başa müdürlüklerinde birçok müntni me İmurhuklar . olduğundan (O münhellere memur alınmak üzere bir müsabaka Amuhanı açılmıştır. Evhaf tezki Atını emi elemanlarla. takviye. eğerek 0, np bü mü bele imtihanına ortamek, “Tep meunlarle İlse Kozunları aim caktır, Vakıfların: açtığı imtihan (bügün sist 1330 da.İstanbul vakıfları baş- müdürlüğünde yapılacaktır. Bu 'mti,! bana talip pek çoktur. Hemen çoğu | gençtir, İmtihana He mundili sıldolu. Ban idadi mezunlarından da talip var dır. Burün yapılacak imtihana mu, taffak :olan ortamektep, mağanları 15 lira ve İle mezunları da 20-lira asi manşla evkafta meruriyece büşlü yacaktır. Buzünkü imtihanda muvaffak olan Mr kâfi derecede bulunmadığ” taktir, de yeni bir imtihan açılması da takar. |: Tür etmiştir. Vakıflar < idaresinden merurların vazifeleri evkafın hususiyetlerine gö re ihtisasa taallük ettiğinden yeni a, nan elemanlar tecrübeli evkaf me murları yanımda staj göreceklerdir. Büyük Türk şairi Ali Şir Nevâl Dün akşam üç toplantı yapılarak hayatı ve eserleri anlatıldı Büyük Türk şalri Ali Şirmevsi- rin 500 Üncü “doğum yıldönümü münasöbetile dün gece Eminönü ve Şebrery'ni Halkövlerinde birer Yanmıştır. Bundan -sanra kürsüye gelen profesör. Ali Nihad Tazlan, büyük Türk şairinin tercilmeihali" ni anlatmış, hayatı hakkında iza . hat vermiş ve bazı şiirlerini oku muştur, . Bundan sonra, Neval yurdundan şarkılar söylenmiş, © - yunlar oymanmıştır. Toplantı 22.15 | te bitmiştir. ! Şehremini ohalkevinde de evin | tiyatro ve edebiyat kola mualli - | mi Cemaleddin . Server tarafındân | konferans verilmiştir. . Konferansı miltoakip evin temsil kolu tarafın. dan bir komedi oynanmıştır. . Bunlardan başka Türk Kültür Birliğinde (eski gençler birliği) de toplantı ya” Ppılmıştır, Toplantı, Birlik reisi Dr. Ahmet Can Okaym kısa bir hita, besiyle başlamıştır .Bundan sonra Üniversite profesörlerinden Zeki Maltepe askeri 1 , lises'nde Yeni mezunlara diploma ve derece alanlara mükâfatlar verildi Dün de, Maltepe askeri üsesinin bu seneki mezunlarına merasime dip demin ve derece alanlara müküfatlar verilmiştir. Merasime 1430 da istiklâl marşı £ de başlanmılşır. Mektebin, b #mpeki birtmcileri şunu, dardır: iza iÜlrayeni . hizinci .Alhdullaı Çağlar, e mumi ikinei Muammer Eren, umum! üçüncü Turan Ertuğ, edebiyat birin “cisi Sarığ Yıldırım, fen birincisi Ah. dullah Çağlar, tarih coğrafya birinci. « Sabri Tüzür, matematik birincisi Abdullah Çağlar, #ranmzea ( "irineisi| Turan Bulgulu, aknanca birincisi Mu- rat Ayler, ingilizce birincisi (o Bedir Alatlı, askerlik dersi birincisi Haşim “Us, spor birincisi Attila Tulgar, ban, dö şafi Mahmut Akçay. Umumi, birinci, tkinel ve üçüncüle re birer altın sgat, diverlerinr de, branşlarına göre hirer kitap bödiye © dilznişlir. kistan Türk | Velidi Toyran ve Ahmet Cafer oğ- | gitmesinden serfnezer lu da şsirin haystn; anlatmışlar” dır. .— ŞUBAT — 1941 a m Rasgele ! Insafın o yerde | namı yok mu? j ŞNTİMAL meselesi alâka, darlar cevap vermeden daj- | lanıp budaklandı. Nizameddin Na A? dostumuz da, kabahati, doğru dan doğruya antolojiyi yapan ve | | Ercüment Ekremin “Sar çarşaflı | kadın” hikâyesinin telif olup olma, | dığını tetkik etmeye lüzum görme” | den antolojisine alan “Ali Canip”e yüklüyor, ' İnsafın o yerde namı yok mu? AN Canibin bundan dolayı södem | mes'ul olabileceğini bütün hüsnü, niyetimize rağmen bir türlü anir yamadik, Acaba ber antoloji yapan, j her müharririn üzerinde adapte, naki! veya tercüme işareti balun- | mıyan yazısınm teliften başka bir Iddia taşıyamıyacağma göre, ayri- ca bunların bu iddiası tevsik ve, va tekzip etmekle de mi mükellef” | tir? Buna “evet” demek de kabildir. Fakat ya Ereiment Ekrem iddia xdlidiği gibi bunu Dühamel'den al. | mam da, Al Canibin bilmediği ve | tetkikine imkân bulamyacağı fara” 73 Hotanto Ilennmdan almış bu lunsaydı, ne olacaktı? Bir tebliğ ği ğrava Binmazinin nil ler tarafmdan O İşgalinden ancak Kırk sekiz saat sonra meş” rettiği tebliğde tahliye sebobini söyle izah ediyor: “Ecnebi ve İteL yan bsikm bayatmı kartarmak çin tahlive oetilmiş olan Bingazi düşman kuvvetleri tarafmdan İşgal ölenmastur.,, Mafyan o başkumandanı halkım hayatımı düstindüğü bir sırada baş kumandan mnavinile, diğer £enerali acaba nicin İhmal Bunları candan saymığar muydu? R, ğ Hamallar bugün toplamıyor (| Hamallar o cemiyetimn senel İ heyeti umumiyesi ve idere heyoti, #eçimi de bugün öğleden sonra Ya» pılecaktır, Bu cemiyetin seçimi ö. todenberi çök kalabalık, binlerce | bamalın iştirakiyle bir hayli gü *İ rültülü olur, Bunun iç'n lâzmge .İ İlen tertibat evvelden nlmmıştır. mam ona Macaristana manifaturacı heyeti gitmiyecek Öğrendiğimize güre (o Macasistana pamuk vererek pamuklu mensucat mak Üzere Macar sanayi mlesceseles rilo temasta bulunmak Üzere bir ma” nifaturacılar heyetinin o Miacaristanai gdlimiştir. Bu hususta temasları Macaristandö bulunan ticaret heyetimiz o yapacakKs' Büyük toplantı bugün öğleden | br. senre Üniversite konferans salo - nunda yapılacaktır. Yeni Sabah: Hüseyin Cahit Yalçın, Fransanın vaziyetini tetkik ve tahlil etmertedir. Hüseyin Cakit Yalçın, Mareşal Pe, tenin bir müddet evvel, epeyee o mü. bukkirane bir şekilde kabiniden at tığı Lavale şimdi barıştığı için kendi arzuslle deği, Almanlarm © zoruyla kabinede bir koltuk teklif eta mer, reyal o menfur mütarekeyi İmza et ekle şeref ve haysiyet mefhusılarını feda etmiş değildir. Yanlış bır bessp ve görüş eseri olarak mağlöbiyeti ln, bul eden ve mücadeleden çeklim Ma- reşal bip bir zaman O mütarelenime hükümleri harleinde bir ille kabul et- memeğr azmeylemiştir. Ba, Vişi hü, kümeti lehime kaydedilmesi iyi bir hn. terkedilemiyeceğini temin ediyor, A- miral Darlan Fransa donanmasını Al, umanlara teslim etmektense batimi Bu Bu Franaz askeri şefi üeden bu boyünata. iüzum gördüler. * Eğer ortada Almam Mert eli b gi RS meselesi bulması ydı böyle emine, “ ia hacet kalır mıydı? Vaktin he yolda #ayislar bir miüddettenberi gaznte sü anlarında görülüyor. Fakat b riva yetterin uwıtlaks sx çek bir eee bu, bunmak icap eder ki general ile amiral onları tekzibe ihtiyaç © hissetriş ol munlar, Dalın doğrusu, bu bir tekrip değil, bir teminntter. Almnalar böyle öir gay istemediler, o denilmiyor. Ak manların istediklerine ehemmiyet ver, meyiniz; biz Frans vatanma Karşı böyle bir hiysnet kabul etmiyserğiz demek istiyorlar. Burün kimlerin Almanların hizmet- kârı olduğu, kimlerin Fransız şeref ve baysiyetinden bakiye kalan kumları muhafazav çalıştığı srtık açıla an taşıyor, Düşman hizmetkârı olan adam La, valdir. Fransanın -narmus ve bakir Kurtarmak için ellerinden geleni ye panlar da Mareşal Paten ile general Veygand ve amirsi Darlandır. Mücadele bitmiş değildir. Almanlar kendilerini mağlip addedip Fransayı rabat o terakmarlar. Fakat Alman tanklarmın ve tayyareerisin — galip geldiği Fransada Iitler ve Kibrnteop mağlüp olaruklardır, Yani Fransız do- nanamasını ve şimal Alfrikayı Fran, wx devlet adamlarının elindân oum. yacaklardır. Burası artık kati surette tahakkuk etmiş sayılabilir. Memeni Hatmm Mirmamiarm. ben rem ez. geze Rİ ALE 7 Şi dn zaaf göstörecek olaydı — şimdiye kadar mağlöp olurdu, General Vey. gand şimali Afvikayı Almauyaya terk timeğe hazır olsaydı askeri namına berbat ederek Fransız satanma bö te minatı vermezdi, Amiral Darlan Fran wer donanmasını Almanlara teslim et meğe razı olacak istidatta bülunsay. dı böyle beyunatin bulunmazdı. Onlar metanet gösterdikçe (Almanlar için diplomasi sahasihda ricit ve hezimet. ten başicn bir ihtimni kalmaz. Çünkü Almanların elinde bu ©ç aakorı Fran sanı burmıs ve şerefini ayaklar git, na almağa sevkettirebilecek © hiçbir kuvvet yoktur. Framayı Oteamamen İsgal altına alabilirler, Fakat Franart donanmasını ve gimeli — Afrilkayı ele geoiremezler. Onlarca matlâp olan biraz daha fnz- Iş toprağa yayılmak değil, bngiltereyi taryik edebilmektir. Fransanm tam” men istildme Almanlara, be meka bah gedemez. Almanların askeri bakımdan vasi oldukları ölü nokta He birlikte bu dop lamakik mağiübiyet onlar için çok mâ hoş bir vaziyet teşkil etaa gerektir. Vakıt : Asm Us, Fransanm vaziyetini tele kik ve tahlili ederek Pariste yeni Zv- gelin Franiz partisinin müdsiislerin, den Fonteney'in Almanlârın Frans Arman ve Afrin Gslarimi trtmtiz teri bakkındaki baberleri tolizip odun Deyanatını bâhis mevzuu yapmakta ve Almanların Fransunm üçüzü pal ta girmesini istediklerini yazmakta ve şöyte demektedir: “Evet, üçüzlü pakta iltihak et- azl e iii Ucuz ekmek tipi Belediye iktisat müdürlüğünün hı zırladığı yüzde 20 çavdarlı yeni ek Gpi ticaret, ziraat ve sıhhat vekdi leri tarafından tetkik © edilmemtedi Bu humustaki karar heniz belediye gelmemişlir. Fakat belediye yeni bifi elemek lipi Üzerinde daha çalışmal mekle Fransa Almanyaya me do. | başlamışur. Bu tiplerden biri beğen nanmasmı, ne de Afrikadaki üsle- | diği takdirde, ekmeği biraz data rini vermek taahhüdüne şeklen | itmek mümkün olacaktır. girmiş olmaz. Sadece “Almanya İtalya ve Japonya İnsiltereden baska bir devlet ile muharip vazi- yele girdiği takdirde Fransa bu devletlere İktsadi, mali, siyasi ve askeri her türlü yardımda buluna» | kavgada bir salalacı saktır,,, gibi bir madde imza eder. Fakat hakikatte üçüzlü pakta iti. hak eden devlet için pek ehemmi. yetsiz görünen bu faahhütten sonra Fransanm mihver devletle. rine karşı mesulivefi donanmasını m a ei Salata satmak yüzünde! ağır bir yaralama Düm gese Çamberlitaşla çı'cn D mesi»ke'a bıçakla sır surette yaralamış ralamağa #ebob, carih Latin ruh Nagtdi, kasap Mehmedin dkkâ8 önünde yeşil salata satmaktan meni meğe kalkışmasıdır. Naşit © mukavfi met edince Lütfi bıçağını çekimez Wi ve ve Afrikadaki üslerini vermekle de | yine hücum etmiş va kendisini sabi bitmiş olmaz, Ondan sonra Fran- sa bütün mevendiyeti Ile mihver devletleri hesahina olarak İnril- İereve karsı harbetmek meeburiye. tinde Asm Üs, Petenle Laval arasındaki müzakerileri maklettikien © sonra gu Mf yerlerinden o yaralamıştır. LORİ yakalanmıştır. deaş al v Bir kıpti dövüşü, 25 kişiyi adliyeye getirdi Dün Fatihte Ortaçeşmede ct “Öyle önümüzdeki | 25 Kizilik bir kapli zrupa, bir hig bir kaç ai hah | Z09den mahkemelik olmuştur. Tah Avrumanm İstikbeli bakımın. dan milim inkisaflar gösterecek” tir, İhtimal ki ksa bir zamanda 1ddin edildiğine zöre aynı yerde © turan Bahriye İla Yemine ademua na kız, Şükriyeyi adamakıllı döve Fransanm henüz işgal altmda ol. | İerdir. Kaygacılar yakalanıp amiyel mıyan'yerleri Almanların nüfuzla- Tt altma girecek, fakat “er taraf. İnn Fransanm donanması İle Afri, | Muhakeme asnammnaı, 20 kadar gW kataki mtistemleke iravvetleri İm- | de dinlenmiştir. "iislele Mrlasarek yeniden harbe Arven eareklemdir., getirilmiş ve nöbetçi | Gürmüm malikemezinde muhükeme eğimiştir. ps Hiükim, ans kızı 25 er ira ağ Pİ ra cazasma mahküm etmiştir.