23 Ocak 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

AKŞAM POSTASI | Sahibi öriyer Müdüre Basıldığı yer: “Vakıt Matbaası” — mama Hâdiseler MEYE Ve Tarih itti VERGININ FAZLASI... Büyük Müllet Meclisi kış ta- tline girdi; bundan sonraki ga, işma devresinin en mühim Mevzularmdan biri de bütçe o, lacaktır, Amme hizmetlerinin mümkün olduğu kadar geniş ölçüde ya, Pilabilmesi için devlet varldatı- Ma yilksek olması şarttır; zira | her devirle işler para ile yürür; Parasız bir gey yapılamaz. Bir gok büyük devlet adamlarının bu | hakikati anlatan vetizeleri de vardır. ,, Devlet makinesinde bütçe işleriyle uğraşanların istedikleri sey evvelâ varidatı arttırmak, sonra bunu yerine sarfetmek- tir. Kazarımak kadar, sarfetmek te bir san'attır. Devlete fazla gelir temin edenlerin takdir o. lanmaları lâzım geldiği, hemen kabul olunmağa, müsait bir hal. dir. Lâkin çabuk hüküm verme- melidir. Fazla veri almak için halkı ezmek müstebit hükümet. lerin bile çok zaman çekindikleri bir keyfiyettir. Zira bu, eğacm tmeyvasmı alırken dalları kır. mak gibidir; sonraki mahsul se, nelerine mâküs tesir yapar. Osmanlı o imparatorluğunun yükseliş devrinde bunun güzel bir misali vardır: Kisa boylu fakat hem cesur hem de tedbirli bir adam olan «Hadim Süleyman paşa Mısır valiliğinde on sene bulundu. O, 3 güyet güzel idare etti. Ka, nelârı dilzelttirdi; sulama işle- rihe ehemmiyet verdi; camiler, zaviyeler yaptırd. İlk defa hazinesi) namı altımda İstanbu. ia 0 gönderdi; bunun miktarı (800,000) duka altından ibaret. ti. Kendisi de tantanayı severdi; Sadrazam gibi yaşardı. Muhafız eskerleri Din kişiydi. Bunların hepsi de çok yakışıklı, sağlam vücetlu, binici ve silâhşör deli- kanlılardı; en değerli Misir, Şam ve Hind kumaşlardan el, biseler giyer; bellerine altın kemer kuşatır; kiymetli birer hancer takarlardr. İdare işlerin. de Hamravi ile oğlunun idamis- olarak Misir vergilerini (Mısır | bara Tmdam başka hata bulunmadığı. DI yazarlar, Bir arsiik Süleyman paşa başka bir vazifeye tayin olundu Ye yerine Husrev paşa gönderil, di Bu edam padişaha daha gyretli görünmek hevesini gü- . Vergi işlerine fazla *hemmiyet verdi; fazla para (Devamı 4 üncüde) Kadircan Kaflı Nihayet © tekrar o piyanosuns öözmeden. evvel kendi besteledi - #i ve “Sonsuz rüya” admı verdiği #eerini gözlerimin içine bakarak »öyledikten sonra köşede duran pi yalıya döndü... Şimdi Listin de sanat ruhumu sustarup kendi yarattığı derin ha. Yale kaptıracak (Okadar cozmug, bitin zerreleriyle duygu ve sanat Kömerden sonra buluştuğumuz Yaman yalnış bir gece buluşup Üç Yil ayri kalanlar gibi değil, üç 56, ne beraber yaşadıktan sonra yal Miz bir gece ayrılanlar gibi biribi, rimize yaklaştık. O benim ebedi gecemin, ben de onum “Sonsuz rü. Ya” smın hulya dolu bütün hikâ. Yesini biliyorduk. Bir günün zalim AYEİIĞ! iki insanı bir daha birler Miyecek. kadar biribirinden uzak lastırabildiği gibi, mukaddes bir gecenin yakmlığı da iki insanı ebe. di bir bağla biribirine bağlıyabili, Yordu, Biz üç yim uzun mesafe SİNİ Ağkın sihri ile atlayıp gözmiş. Mağ ingiltere Belçika kongosu ve Fransız Kamerunu ile Mühim anlaş- malar yaptı Bu müstemlekelerin bütün mahsullerini İngiltere alacak Londra, 22 (4. A4.) — İngiliz hükümeti ile general D8 Gol müdafan konseyi arasmda Ca- meron için bir iktisadi anlaşma yapılmıştır, Anlaşma hükümleri mucibin. ca İngiliz hükümeti Cameron'un kakao, burma mahsulü, plam yağı, Amerikan fıstığı rekolte, sinin tamammı, kahve ve muz mahsulünüm de hemen hemen tamammı satın alacaktır. Bu mahsuller ile hakkında başka bir anlaşma Yapılacak olanke, reste hemen emen Fransız Üs“ meron'unun bütün maddi serve, tini teşkil etmektedir. ... Londra, 22 (.A:) — Afi: Londra hükümeti Kamerun hakkımda Dö Golle aktettiği ik- yendi itilâftan başka Belçika hükümetiyle de Belçika Kongo. su hakkında biri iktisadi, diğeri msli olmak üzere iki itilâf da, ha imza etmişlerdir. Birinci itilâf mucibince İngil, tere hükümeti bazıları bilhassa kıymetli olan Belçika Kongosu mahsulâtından muayyen bir miktar satın almağı deruhte et- mektedir. Satım salınacak mad. deler arasmda 128.00 ton Kongo bakırı, yağ ve ceviz bulunmak. tadır. Bu mahsulâtın mubayaa garantisi 1/12/1940 da başla, makta, yani bundan takriben bir ay evveline de şamil olmak- tadır. Bu mahsulât gümrük be. kınından İngiliz müstemlöke mahsulâtınm tâbi bulunduğu geraite tâbi olacaktır. Mali itilifta bir İngiliz lirası 176,435 Kongo frangı olarak kabul edilmekte ve Kafiğonun bütün aim istihselitı ile büfün döviz ihtiyaçları ve Belçika hü. kümetinin avansları nazarı İtİ, iyle ev bedeli İngiliz kralının Çek cumhurreisine mesajı Londra, 22 (A.A.) — Tem dradaki Çekoslovak bir bağ teşkil edecektir. ,, Enstitlinün açılış merasimin- de, hariciye nazırı B. Eden bir $ik,,. Fakat onunla tekrar buluş. mak hayatımda ikinci bir değişik. Tiğin başlangıcı oldu. Üç yıl siren serin ve sakin rüyâmdan üyammış- um, Bu uyanışın sert hoyocanla. et, maddi zevkleri beni titizlendir. mişti. Benliğimdeki hayalin bir , denbire canlanması banâ yavaş ya vaş durgunluk veriyor, Usanca benziyen bu yıpranış, bazan ebedi gecemin serin ve hisli rüyasındaki sessizliği özletiyordu. Fakat buna karşi ona gün geçtikçe daha yak- laşıyor v6 bir daha hayatta on . suz kalmanmı düşüncesi bile son. suz ve korkung bir uçurum dehse, tiyle önümde kararıyordu, Bütün günlerim onunla beraber geşiyordu, Bir gin onu görmesem | Japonya Çini kolayca yenemiyecektir Japon harbiye nazırı bedbin görünüyor Tokyo, 32 (A.A.) — Japon me- buaan ve âyan meelislerinde beya- natta bulunan harbiye nazım ge nersi Tojo, “Önümüzde parlak bir Ümit ışığı vardır ve bu, Çin - Ja. pon anlaşmaslığını muvaffakıyetle bitirmek ümididir.” demistir. Ma- smafih nazır, Çankayşekin 282 fır- kaya yani iki milyon askere ve takriben 200 tayyareve melik bu- İunduğunu kabul etmiş ve Japon- ya ile Çin arasmda sulhun yakın bir istikbalde akdinin beklenemi- yecnğiri ilâve eylemiştir. Ingiltereye dünkü hava hücumları Lomâra, 28 (A.4.) — Düşman dün gündüz İngilterenin şark bölgesi üzerinde büyük bir faa, liyet göstermişse de mühim hiç bir hücum yapılmamıştır. Lond- Ta civarına ve şark kontlukla. riyle Londraya civar kontlukla. rm bazı noktelarma bombalar düşmtştür. Bazı evler hesara uğramıştır. Az zayiat olduğu haber veril . mektedir. ... Londra, 28 (A.4.) — Hava ve dahili emniyet nezaretlerinin bu sabahki etbliği: Kayda değer bir şe halde Hitlerin muavini Rudolf OHes Holanda nazi teşkilâtı pefi Müsserti kab) etmiştir. * Londra, 22 (A.A) — Levazim n* #areti bilüiriyor: İskoğyada bir a4b kat yapılmaktadır. * Stokholm, 22 (A.A.) — Stefani; Barlar, Göteborg Mimanmda nakle yalı Lamamile durdurmuştur. Liman, 4x en kuvvetli barkıran gemileri bile dolammağı muvaffak olumamaktadır. lar. * Rama, 22 (A.A.) — Stefani: Bu muharebeye iştirak edenlere faşis” partisina girmek için bir istida ile müracaat etmek hakkı © verilmiştir. Duçe tarafından ittihaz (edilen bu kararı parti sekreteri bildirmektedir. * Vaşingten, 22 (A.A.) — Dün me, busan meclisi donanmayı o hava bl. cumlarına karşi korumak için sare diecek 300 milyon dolarirk tahsizatr 130 reyle ve mevcudun ittifakiyle ka» bul etmiştir * Stokholm, 22 (A.A.) — Stefan Kömtir tedariki imkünsızlığı karşısın, &n Stokholm kiliseleri baglinden iti. baren kapatılmıştır. Londrn, 22 (A.A.) — Bahriye hes zaretinin tebiiği: Marx Prince ve R- furdo balıkçı Ogemileri (o batmaştır. Munx Prinoode insanca zayiat şokter. Refundo mürettebatındar ölenlerin €L. yakm akrabalarına haber vermiştir. hastalanıyordum, Böyle bir ayrı - Hktan sonra ertesi gün buluşlu . Zumuz zaman sinirli, kıskanç bir kadın oluyordum, Arasıra uzak . lardan gelen mektuplar da bu si. cak yaşayışm ortasına buzlu bir duş soğukluğuyla düşüyor ve ke- ni iliklerime kadar Üşütüyordu, Uzaklardan ağır ağır skseden ses. lerin yavaş yavaş yaklaştığını du. yuyordum... Mektupların rengi, ve mânası değişiyordu, Daha sıklaş . muştılar, İçlerinde nasihate ben - zor, bir baba, bir hümiden ziya. de, özliyen bir insanm hislerine çok daha yakm yazılar okudukça etrafımı saran süslü ve müreffeh çevrenin benim olmadığını daha açık anlıyarak, beni &even ve MN Yazan: NEZİHE MÜHİDDIN Vilki tayyare ile ingiltereye hareket etti Beyanatında diyor ki: “Amerikan harp malzemesi yakında İngiltereye müthiş bir çığ halinde gelecektir,, Nevyork, 22 (A.A) — Vilki, Londraya gitmek üzere Clipper deniz tayyaresile bugün Lizbonu hareket etmiştir. Büyük bir se; ci kütlesi ve mühim bir gazeti grupu Vilkinin hareketinde hatır İngiltereye gitmekte olduğunu bir kere daha hareketinden evvel söy. emiş ve avdetinde Amerikan mil letine izahat veredeğini ümit ettiği ni ilâve eylemiştir. İNGİLTEBKDE NE YAPACAK? Nevyork, 22 (A.A) — Deyli Telezraf gazetesinin Nevyork mu. habirine bir mülâkat verene B. Vilki aşağıdaki obeyanatta bulun. muştur: “Cesur İngilir milleti hakkında duyduğum derin hayranlığı gös. termek için her geyi yapmaya ha, #trim, Oumhuriyetçiler tarafından devlet Troisliğine namzet olarık seçilmeden evvel de ben Amerika, em İngiltereye yardım etmesi ta, raftarı ilm, Eğer inihap edile idim aynı fikre sadık kalacaktım, Bittabi, bogün de aynı düşüncede, yim, Bence (İngilterenin mağlüp olmasma müsaade edilemez. İngilterede geçireceğim (günler zarfinda (Ovatandaşlarmıza nasi yardım edebileceğimizi öğrenmek istediğimizi anlatabilirsem bunun. la iftihar ödeceğim, Görebileceğim ker geyi görmeye gideceğim. Se. birlerinizi, bu arada bilhassa Co. ventry'yi ziyaret edeceğim gibi Yimanlarmızı ve sığmaklarınmı gö. recağim. Her şeyden “evvel İngiliz istih. aal metotlarını tetkik ederek A. morika sanayii için bu usullerden ne gihi dersler almabileceğini öğ. ineceğim, re: İngiltere seyahatimin ya, Ecnim yesi budur, Bundan başka İngiliz milletinin hattı hareketini de öğ. renmek arzusundayım, İngiltere, rin harbi kazandıktan sonra nasi bir vaziyet alacağı hukkındada bir fikir edinmek isterim. Fakat her şeyden ziyade İngilterenin muhtaç olduğu şeyleri Amerikn, um en iyi ne sekilde istihsel ede Jeeeğini tetkik edeceğim. Yüz sene evvelki Türk maarifi - ilk rüşdiyeler - Talebesire maaş bağlanan mektep - Ziya paşanın çocukluk ve mektep hayatına ait bir falaka Hatıraları yazan : Aşçı Dede İbrahim Koy Son hastalığından sonra beni srtik mektebe göndermemeğe ka - rar vermişlerdi. Mektepten minder v6 çekmecemi aldırmışlar, Bir gün eniştem dedi ki: 'Oğlum, elham, dülillâh artık birkaç hatim eyle , din, seni o Süleymaniye mektebi rüstiyesine O koyacağım. Oradan kalemlere çıkarım, Efendi olur . sun,, Ben ise: “Bizim mektepten çıkmam !,, dedim, Eniştem: “Ben minderini ve çekmeceni aldırdım, demesi Üzerine oradaki sevgili ar- kadaşım Mehmet efendiden ayrı, Jacağımı düşünerek ağlamağa baş, adım. Bir taraftan eniştem, di, ğer taraftan validelerim ağlıya - rak: “Bvlâdrm.. Daha yeni ölüm, lerden kurtuldun... Üzülüp yine basta olacaksın. Süleymaniye mek tebi öyle mahalle mektebi değildir. Oraya herkesi almazlar. Rica ile alırlar, Oradan adam kaleme ç , rağ olur, Orası devletin biyük mektebidir. Orada olan çocukların maaşı vardır, gibi bin türlü nasi, hat ederek gönlümü çeldiler, Ra- #1 oldum, Eniştem bir sabah beni ki konağma götürdü. Huzuruna çt- kıp elini öptilm. Oturdum, bir aş- rgerif okuttu. Beğendi. Oradan bir ağanma (teslim edip doğruca Süleymaniye mektebi rüştiyesine gönderdi, 1297 tarihinde Süleymaniyedeki mektebi riştiyeye gittim, O tarih. te İstanbulda iki mektebi rüştiye vardı, Birisi Sultanahmet camlişe, rifi ittisalinde, diğeri Süleymaniye cemlişerifi | itlisalinde, Bunlar mezi meşhur İmamzade merhum. du, Ders ve yazı hocaları milkem- mel ve mütesddittiler, Lâkis Sel, Süleymaniyo mektebi ise bir bü. yücek kubbeli taş mektep olup Sultanahmet mektebi gibi müte - addid odaları olmayıp ancak bi, rinei odaya mahsus bir ufak oda vardı. Ve hem de mektebin dört tarafımda bulunan uzun rahlelere idi, Alim, fazıl, müttaki bir sattı Her 'hafta Sah günleri İmamzade efendi mektebe gelip çocuklar imtihan ederdi, İşte, gece ve gün. düz fikrimi derslere verip, bir de sofuluk gelip, geceleri namaz ve niyaz ve deme bakmakla meceğul oldum. Artık ev bhalkro kadar memnun oldular ki tarif edem Nihayet dersimiz “İzhar” a çıktı. Ben, de'ön beş kuruş massi olan smıfa çıktım. Artık para hevesi de bir başka şeydir. Geceleri saat be. 4e ve altıya kadar derse bakip an- ,bahları dersten evvel arkadaşları. mıza müzakerecilik ederdim. Yani onlara derslerini okutup hoca « . fendi gibi ders takrir ederdim. İş. te buda başka bir meraktır. O ka- dar değilse de hemen aşka yakm gayet leziz, tatlı bir şeydir. Ge, genler Adana valisi olup vefat e. den meşbur Ziya yaşa merhum, saten Kandilli; olup Kandilli sa, halle mektebinde dahi beraber 0 kumuştuk. İşte bu zat da o vakit Süleymaniye mektebindeydi. Hem de konakları oraya civardı, Hem, gerilik bu ya, fakiri siyadesile se, verlerdi, Hem sindik, yani on dört on beş yaşlarındaydık. Lâkin o ka. dar zeki ve o derece fatindi ki 4- deti sual ve cevapta birinci he, ea Numan efendiyi durdururdu. Binaönaleyti Numnn çfendinin zi, yadesiyle sevgili bir tanesiydi. Hat, t bir gün İmamzade efendi mek- topta İmtihan ederken bizim der, simize nöbet gelip “İzharcılar gel, sin!,,, diye çağırdılar, İmtihsna giderken Ziya boy vanma gelip: “Torahim,. Sen kap'nm önüne 6, tur, ben perdenin arkasından sa- mA söylerim, Oimtühan verirsin, yirmi kuruşluk sınıfa çıkarsın, de, di. Fakir de canıma minnet mem, mun oldum. Ve öyle yaptım, göcük- larm cevap vermediklerine fakir cevap vermiyt başladım. İmamzade memnun olup: “Aferin oğlum" de. yip öbürlerinin yüzlerine tükürürdü Sonra bir başka dofa dahi sual et. ti. Cevap vermedim, Diğer bir su- alde Ziya beyden alacağım cevaba muntazır olup her nasılsa Ziya bey de sesini biraz ziyadece çıkarmak. in İmamzade işitip derhal Numan efendiye hitaben! "Perdenin ar kasımda birisi yar. Çabuk gu ha, İngilterede yevmiyeler yükseliyor Londra, 73 (A.A) — İngiliz ma kine endüstrisine ve inşaat tezgâhla rna mensup takriben bir buçuk mii, yon kişinin yevmiiyeleri haftada 36 giling arttırılacaktır. Bu zam, geçen pazarteni gününden #tiharen muteter medtmdilecektir. benden ayrılmamak için oldukça sıkıntılı bir yaşayışa katlanan za, vali sevgilimin mütevazı hayatı . na karışmak ve büsbütün onun ol mak istiyordum. Fakat bu derin isteğin arkasın, den sürüklenen birçok sincirler a, yaklarıma dolansmk beni sendele iiyor, şaşkın ve kararız. onur göğsüne kapınırak saatlerce ağ . ladığım oluyordu, Evimde, benden ziyade onun olan insanlar karşı - amdr itiyatlarımı hiç bozmamış , tm. Bir gece bile bucağımdan w. zak kalmıyordum,, Üzerimde hiç. bir kimsenin güpbesi yoktu, Paknt ber gecemi içinde geçirdiğim bu tatsız yuva, bana müthiş bir azap veriyordu ertek... ler. Meselâ mülâzimlerden biri im. tihan olarak sınıfı Table geçse on beş kuruş maaş alır ve salis olsa yirmi kuruş alır, ve sani olsa yir mi beş kuruş alir, Buradan artık kaleme çağ buyrulurdu. Birinel hocamız meşhur Güreti Numan e, fendiydi ki İmamzadenin damadı Sevdiğim genç adam beni ta - mamiyle kavramıştı, Kalbinden gelen her acı sızı onun da kalbine sızmıştı. Bana sevgisi Kadar da şefkati vardı. Beni kendisinden ay rilan gineirleri kıracak gücüm ol, madığını arlamış, kararsızlığın aci #stıraplarma katlanan mahzun hali gittikçe derinleşiyordu. Bir gün gene uzaklardan en bir mektup beni bir çılgına çevir. mişti: O, yazısının sonlarında; « yedi yıl önee o meş'um ayrılık 13 MAKAM #PUMONAN YpUSEYEEp lerini artık elimin içinde sıkmak ve hayalimden hiç gitmiyen nem, li masum gözlerime bakmak için sana vaklaşmama ne Yaman müsa, ade edeceksin? Diye soruyordu... Bana bu sözleri yazan bu yaban- ci kimdi? Demek bir günbeno. mun için ağlamış ve titremiştim öyle mi? Fakat ben şimdi ondan korkuyordum, sözleri uzaktan bile beni ürpertiyordu!,. (Devamı var) “Getirin şu hmzırti,, dedi, Zaruri içeriye getirdiler, Fa- lakayı getirtip Numan elendi &. süne yatırıp, biçare Numan efen, di, elleri titriyerek yavaşça bir £. ki değnek vurup oradan İmamza” denin eteğini öpüp: “Kulünuza ba, Emlayin!,, demesiyiş affedip fals. kadan kaldırdılar. Sonra İmamzade fakire hitaben: “Seni sari çıyan,. İşte bu hafta ben seni smıfı salise Şikarscaktım.. Bunun için çıkar, mam.. Gelecek hafta seni iyice im- tihan edeyim de eğer imtihan ve, remeraen bak ben sara ne yapıyo, rum!.., döyip buzurundan etietik. Lâkin şimdi Ziya beyin elinden yakamı o kurtaramiyorum: “Sen bana sebep olup dayak yedirdin!,, diye, Ne hal ise, özürlerle gönlü, mil aldik. m m Fiyat murakabe bürosu takviye edildi Ticaret. vekâleti, süz yapılan bnatie hana muvaffak olan gençleri İstan» bul fiyat murakabe büresunun takvi, yesi için gehrimize tayin etmeğe Bag. lamıştır. Bunlar staj görmek zere Ticaret Vekhletinin gehrimizde tul vw: müfettişleri nezdine verilmekte