23 Ocak 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Orta olu! YEGÂNE TAIJEBE MEGMUASIDIR. Talebe velilgrine bilhassa tavsiye olunnr. Müvezilerden isteyiniz. Satış yeriş AHMED HALİD KÜTÜBHANESİDİE. Fiatı 7,5 kuruştur. 17 nci yıl sayı: 5910 Rumanyadaki Âlman tahşidatı Yapılacak tecrübe için son hazırlıklar ikmal edildi Vilâyetin beyannamesi Onümüzdeki hafta içinde yapılacak denemede halkm riayet edeceği noktalar tespit olundu korunma J\ '. 5 9 1 0 u m h ur iyet M. TÜRHAN TANTN Müessesemiz tarafmdan çıkanlan en son eset ^^^^m •'• Hurrem Sultan ^F^^^"lŞ0 Kr.' Kadın Avcıa a ^ 3 1 * 10 ° " Tarihî Musahabeler ^ ^ ^ ' 75 * Tarihte Türkler için söyl büyük sözler CUMHURİYET l^fe25 « ÎSTANBUL : CAĞALOĞLU l ^ P Telgral ve mektub adresfc Cumhuriyet. lstanbul Posta kutnsu: Istanbui Na 246 PerSembG 2 3 İkİnCİkânUII 1 9 4 1 t*» Türkiye Balkanlı memleketlerin hürriyet ve istiklâüerinde kendi huzur ve emniyetinin baş şartını göriir. Türkiyenin kendi müdafaası için yaptığı hazırlığın bütün Balkanlara şamil olduğu gizli birşey değüdir. Balkanlara doğru yüriitülecek bîr istilâ hareketî mukavemet ve müdafaa ile karşılanacaktır, ve bundan sonra artık bütün Balkanlılann kat'î tesanüdlerile. Rumanyada u tahşidatın hakikî miktan bilinmemelke berabec mak sadı da henuz anlaşılmış de ğüdir. Her iki şık oniinde muhteüf fa raziyelere yol açılmış bulunuyor. Bir askerî mütehassısunız Almanyanın Ru manyada 67 tümenlik kuvveti varsa Ruınanyadan v e R u m e n h a 1 k ı n d a n da ferah ferah 25 tümen çıkanla bileceğini beyan ederek mecmuunun mühim bir kuvvet teşkil edeceği neticeANKARA RADYO GAZETESİ sine varıyordu, Gerçi sayın rauharrir Almanların Rumen kuvvetlerini BalkanÖrfî İdare Komııtanı Korgeneral Ali Rıza Artunkal, dün Rumanyadaki Alman askerî tahlara karşı kullanabilmelerini jüpheli Vilâyette japılan içtimaa geliyor şidatı aynı zamanda İngilterenin gormekte gecikmemiş ise de bizce bu (Yazısı dördüncü sahifede) Balkanlardaki menfaatlerini tehdid Alman Rumen kuvvetleri terkibin'n edecek mahiyet almaya başladığı faraziye halinde ileri sürülmesi bile cihetle, Yakınşark İngiliz ordusu a b e s t i r. Bilâkis Almanlar eğer Balbaşkumandanhğının yeni vaziyete kanlarda bir hareket yapacaklarsa gerigöre bir karar alması muhtemelierini emniyet altında bulundurnıak için dir. Bu serait altında ordunun büRumanyada hatta 67 tümenden fazla: yük bir kısmının birçok ihthnalkuvvet bırakmaları en basit bir zarurettir. ve yalnız Rumanyada değil, Rumanyadan lere göre serbest bulunduurlacağı B a l t ı k k ı y ı l a r ı n a kadar çıtahmin ediliyor. kacak bir hattın bütün imüdadında. Balkanlarda sefer açmak herhangf "buytîk' bir devlet için başlıbaşına büyük bir nıeseledir. Arnavudlukta vaziyeti müşkül olan İtalya>a yapılacak Alman yardıınt, eğer derha! yeni ibtilâtlarla yeni cepheler acılmasına sebebiyet verilmemek istenilirse, ancak İtalya üzerinden yapüabiSon hâdiselerde vaziyetinin ne olduğu lir. O da bir dereceye kadar!.. Herhalde belli olmıyan Demir Muhafızlar reisi Balkanlarm şimdiki vaziyetini bozmak Horia Sima ibtimali olan her hareket er veya geç butün Balkanlılann mukavemeANKARA RADYO GAZETESİ t i 1 e karşılasmaktan kurtulamamağa Hususî surette İngiltereye tetkikler Londra 22 (a.a.) Bugün Avam Karaahkumdur. Biz Almanyanm acele veRumanyadaki vaziyet hakkında alıjapınağa gelen Amerikan dcmokrat marasında Başvekil Mr. Churchill muh nan haberler, memleketin bir anarşı irilmiş bir kararla Balkanlar üzerinde partisinin Cumhur rcisi nanucdi telif mesleler hakkmda izahatta bulun çinde bulunduğunu bildırmektedirler. ( ANKARA RADYO G.V2ETESİ J Jjir cephe açmağa gitmesine kolay kolay Mr. WiUkie muştur. Başvekil harb kabinesinden ve Sofya, dun Rumanyanın birçok yerleihtimal veremiyoruz. Boyle bir teşebbüs bütün mesaisinin mes'uliyetini üzeıine rinde Almanlara karşı ayaklanmalar durup dururken büjük bir gaileyi kenLeninin ölümünün 17 nci j ıldönümü aldığından bahsettikten sonra, ordu çıktığmı haber verdi. Londra radyosu münnsebetile bir nutuk soyleyen kodi elile ihdas etmekten farksız olacaktır hakkmda demiştir ki: da onun için. Bükreşte bir Alman subayına karşı münist partisi kâtibi umumisi Çernikof, « Ordu mevcuduna müteallik bü yapılan suikastın isyan hareketi ile a Sovjetlerin harb harid siyasetini bir İtalyanm Arnavudluktaki müşkül vatün mesleler ordunun genişliğine daya lâkadar olmadığını bıldırmiştir. Katıl, kere daha izah ederek Sovvct haricî liyeline Balkanlar üzerinden yapılmak nır. Donanma ve hava kuvvetlerimiz [Arkası sahife 5 sütun 3 te] siyasetinin münhasıran Sovyet menfaistenilecek bir Alman taarruzile yardım bizden adam istiyor, muazzam yekur edilebilmek için Bulgaristanla Yugoslavatlerinden ilham aldığını tebaıüz ettutan bir mevcud istiyor. Ordunun yanm böyle bir hareket lehine muvafatirmiş ve demiştir ki: mevcudu meselesi bu senebaşmdan Katleri kazanılamamışsa ve kazanılamı« Daima sürprizle karşılanmak kayacaksa bu memleketleri harben geçebırkaç hafta içinde halledildi. Kararlabildir. Bunun için daima uyanık kalBilmeğe bağlı kalır. Bulgaristanla Yurımızı değiştirmedık. Yegâne yaptığımız mak lâzımdır.» goslavyanın kendi topraklannuı kapıladeğişiklık fazladan pn tümen teçhiz etnnı gonül hoşluğu ile y a b a n c i mek oldu. Bugün silâhlı ve teçhizatlı knvvetlere açmaları aklın kabul dört milyon askerimiz vardır. Dört miledebileceği islerden olamaz. Harbe geyon asker ki memleketin müdafaasmda lince Balkanlan zorlamağa teşebbüs üzerlerine düsen vazifeyi başaracaktır. edecek haricî bir kuvvet karşısında hiç Denizaşırı memleketlere asker gonbir Balkanlı memleket tekbaşına ve yadermek işi bazı şartlara ve bilhassa payalnız değildir .Misal olarak BulgarisNevyork 22 (a.a.) Willkie, Londra elimizdeki gemi adedıne bağlıdır.» tanı ele alalım ve tekrar edelim Id bi ya gitmek uzere Clipper deniz tayyareChurchill, harb endüstrisinin orduya taraflığile hürriyetini ve istiklâlini mü sile bugün Iizbona hareket etmiştır. malzeme ve teçhizat imaline edvam etLondra 22 (a.a.) Hariciye Na. dafaa edecek Bulgaristam diğer bütün Büyük bir seyirci kütlesi ve mühim bir tığinı söyledikten sonra sozierine şöyle zırı Eden bugun Avam KamarasınBalkanhlar b ü t ü n k u v v e t ! e gazeteci grupu Willkie'nin hareketinde devam etmiştir: da haricî meseleler hakkında ilk der i l e t u t a c a k l a r d ı r . Bulgaris hazır bulunmuştur. « Bu harbin daha 16 ncı ayında ce fa olarak beyanatta bulunmuştur. fanın hürriyet ve istiklâlini kaybetmesi Nevyork 22 (a a.) Mister \Villkie pane ve tayyare fabrikalarmda kullanTanca vaziyetine aid sorulan muh diğer Balkanlı memleketlerin hepsine makta olduğumuz işçi sayısı geçen har telif suallere cevab veren Eden, İshayati bir tehlike teskil eder de onun Deylı Telgraf gazetesinin muhabirine bin 48 inci ayında aynı fabrikalarda kul panyol hukümetinin Tanca entericin. Büyük bir devlet kuvvetlerinin beyanatta bulunarak cesur İngiliz millanılan işçi sayısmdan birkaç yuz bin nasyonal idaresinin müesseselerini Kumanyaya gelmesi bile nekadar rahat letine karşı hayranlığından ve ona her yardımın gösterilmesine taraftar oldu fazladır.» bir taraflı ve habersiz olarak desızlığı mucib olduğunu iste hepimiz apaBaşvekil onümüzdeki altı ay içinde ğiştirmeye ve kaldırmaya teşebbüs çık görüp duruyoruz. Bundan dolayı ğundan, İngilterenın mağlub edilmesine Rumen milleti derin halk kütlelcrinin müsaade olunmaması lâzım geldiğinden yeniden başka silâh fabrikaîan kuru'a etmesi uzerme keyfiyetin İngiltere bahsederek, İngiliz şehirlerini, liman cağını sdylemiş ve demiştir ki: tarafından protesto edildiğini ha« İşçi savısını artırmak iç:n ilk defa tırlatmış ve demiştir ki: YUNUS NADİ larını, istihsal modellerini tetkik ede [Arkası sahife 5, sütun 2 de] [Arkası sahife 5, sütun 4 tel fArkası sahife 5 sütun 1 de] « Büyük Britanya hükumeti bü HER^TARAF ASKERÎ İŞGAL ALTINDA Antonesko'ya karşı isyan eden Demir Nuhafızlarıtı kışlaları sarıldı Balkanlarda Alman mıidahalesi Akdenizde BİR MİHVER TAARRUZU BEKLENİYOR MIKY/B3I HUDUT gtilıeg Yallar mrnmı İngiliz Başkuman İngiliz hava kuvvetdanhğmın tedbir leri Afrika ve Akdenizde şiddetli alması muhtemel Nevyork 22 (a.a.) Herald Tribune gazetesinin Roma muhabirine gore mihverin Akdenizde İngiltereye karşı bir taarruzu beklenmektedir. Libya harekâtuıda büyük rol oynıyan İngiliz zırhlı fırkalarından birisi hareket esnasında ve harekât sahasında son vaziyeti gösterir harita İngiliz ordusu 4 milyon kişiyi buldu! M. Churchill yeniden 10 fırka teçhiz edildiğini bildiriyor Başvekil dedi ki: Denizaşırı yerlere asker göndermeğe gelince...» Sovyetler daima hazır bulunuyorlar c Komünist Partisi U. Kâtibinin beyanatı Kahire 22 (a a.) İngiliz hava kuvvetlerınin dun akşam neşredılen tebhği: 19 '20 birincikânun gecesi, İngiliz hava kuvvetleri Tobruka birçok jiddetli hücumlarda bulunmuştur. Tam isabetler kaydedılmış ve birçok bomba, takriben 200 çadırhk bir ordugâh^ uzerine düşmüştür. ""* • ' Avcı tayyarelerimiz pazartesi günü devriye faaliyetlerini artırmışlarfa da düşmanla hiçbir hava muharebesi olmamıştır. Sicilyada 20 ikincikânunu 21 ikincikânuna bağlayan gece, Kataniaya hava meydanına yeni bir hücum yapılmıştır. Bombardıman neticesinde yerde bulunan duşman tayyarelerinden yedisinin derhal ateş aldığı gbrulmüştur. Bunların ikisi iki motorlü büyük bombardıman tayyaresidir. İdarî servislerin bulunduğu binalarda çıkarılan yangınlar 100 kilomctre mesafeden görulmüştur. TOBRUK DA akınlar yapıyorlar ZAPTEDİLDİ 36 saatte bütün istihkâmlar sukut etti tngiliz hava filolannın bombardımanları İtalyanlar Eritre'de 130 kilometre içindeki müdafaa hatlarına çekiliyorlar Sydney 22 (ajt.) Avusturalya ordusu umumi karargâhına gelen bir habere nazaran Tobruk düşmuştür. Avusturalya Harbiye Nazırı Spender, Avusturalya kıtaatının hücuma iştirak ettiğini büdirmigtir. Londra 22 (a.a.) En son dakikada Sydney'den Tobrukun zaptı hakkında verilen haberin Londradan teyid edil » mesi gecikmiyecegtir. HatiTİarda olduğu veçhile Bardianm sukutu da Avustralyadan Londraya bildirilmiş ve biraz sonra Londradan t e yid edilmişti. Willkie dün Avrupaya hareket etti Brendizide Evvlki gece Brendızi garı bombalanmıştır. Fakat alçakta dolaşan bulutlar bombardıman r.eticesinin kaf ıye*le tespitine mâni olmuştur. Bununla berabeı pek büyük hasar yapüdığı tahmin olunmaktadır. Evvelki ak$am ve dünkü tebliğler Kahire 22 (a.a.) Ortaşaıktakı İngiliz orduları umumî karargâhının dün, gece neşrettiği hususî bir tebliği, Nil ordusu imparatorluk kıt'alarınm dün öğleden sonra, Tobrukun haricî ve dahüî müdafaalarına sekiz kılometre de[ Arkası sahife 5 sütun 4 te] Kennedy «Almanya havalara hakim olmadığını ispat etti» diyor Tanca davası Avlonyada Arnavudlukta Avlonya şiddetli bombardıman edilmiştır. Bu bombavdıman [Arkası sahife 5, sütun 2 de] M. Eden Ingilterenin haklarından vaz geçmediğini, İspanya ile müzakereler yapıldığını söyledi HARB VAZİYETİ Afrika harbinde üçüncü safha Tobruktan sonra, ştmdi sıra Derne'nindir. Fakat acaba Grazyani ordusu nerede? Libya cephesinde: Ankara Radyo Gazetesinin verdiği habere göre Tobruk sukut etmisrir. Londra ve Filistin radyolan ise bıgilizlerin Tobruk'un dış ve iç hatlarıru şarkıan yararak 9 kilometre içeri girdiklerini bildirmektedirler. Tobruk dün akşama kadar düşmemişse her haide ya [Arkası sahife 5, sütun 5 t e ] tün haklarını muhafaza etmekte [Arkası sahife 5, sütun 5 te] Mağlub Fransada bütün servetlere konulmuş! Almanların bloke ettiği halk mevduatını da Vichy ödemeğe çahşıyor İngiliz tayyareleri tarafından bir İtalyan üssünün mihhiş bombardımanı Birkaç söx Serbest kürsüler Şudan hududunda İngiliz kalelerinden biri Pırılpınl elektrik ışıklarma bürünmüş. temiz ve geniş muayjen bir mevzu üzerinde derirtleşnjek istiyen diğeı bir dersanedeyiz. İçlerinde genc zabitlerin, ve yaşlı memur münevver vatandaşlara yeni ufuklar «çtnalc ça.\esile kuıulann da bulunduğu kadınlı erkekli 400 kişilik bir kalabalık, lan bu kürsünün gordüğü rağbet her türlü tahminin üskürsüden bize hitab eden Profesör Vasfi Raşid Seviği tündedir. dikkatle dinliyor. Hukuk ve iktısad arasındaki mürtasebetlere tahsis ediBu sevimli sahneyi Ankarada Tarih. Dil ve Coğrafya len kurslarm bu ilimlerle alâkadar olanmcslek erbabı i'in Lcndra 22 (a.a.) Fransız Alman Fakültesinde tespit ettim. Hukuk Dmini Yayma Kurumu ne derece favdalı olduğunu bovlece ânlattııs *b\ılunuyoruz. işbirliğinin yalnu Almanyayı müstefid Hukuk İlmini Yayma Kurumunıın tecrlihesile bir ihtitarafuıdan kurulan serbest kürsü devlet merkezimizin müedün tek tafiflı bir istismardan ibaret nevverleri arasında büyük bir alâka ile karsılanmıs bulu yac halinde meydana çıkan serbest kürsülerin gelecek sene olduğu burtya gelen maîumattan an nuyor. Muhtelif ilim subelcri arasında bir nevi koordinas çoğaltılarak diğer sahalara da tesmil edileceğini ümid ederlaşıhyor. Geçen temmuzda Almanlar, yon tesis etmek, mütehassıs kıymetlerin bilgisinden mah ken, bu gibi yeniliklerin İstanbul İjniversitesi larafmHan da Fransanm kasalarındaki bütün mevdu ruın kalmamak ve hem yüksck tahsil gencliğine, hem de benimsenmesini sabırsızlıkla bekleriz. N. ata vaz'ıyed etmek istemiş, daha son|Arkan sahife S sütun 6 da]