22 Ocak 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

TÜRKİYENİN EN BÜYÜK SAN'AT veFİKİR MECMUASI Bütün münevverlertn aylardanberi beklediği Y Ü C E L'in 68 inci sayısı 52 sahife halinde nefis bir Bütün şekilde çıktı. isteyiniz. müvezzilerden YÜCEL 17 nci yıl sayı: 5909 u mh u riyet ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektüb adresi: Cumhuriyet îstanbul Posta kutusui tstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrtr: 22366. Tahrir heyeti: 2429a İdare ve matbaa \a*™y 24299 . 24290 r: r >*. LET KİTABLARI MÜTEDAVİL SERMAYESİ MÜDLRLÜĞÜNDEN: İslâm Ansiklopedısi Maarif Vekilliğince Bütün neşrinı bu büyük ilim kitabının Uk kitaboıl; (435) Fiatı 100 . Ç(irS<UTll)cl 2 2 İklliCIKâniJII 1 9 4 1 T ' Georges Clemenceau Türkiye tedbirini almıstır! Boğazlara doğ ru vaki olacak her teşebbüs Çelik bir kale gibi duran Trakyamıza çarparak kırüır! ANKARA RADYO GAZETESİ J Rumanyadaki Alman tahşidatı hak kında alman heberlere gore durum şoyedir: Alman kuvvetleri başlıca Ruman?a, Yugoslavya ve Macaristan hududlaının birleştığı Banat bölgesinde tahşid ıdilmektedır. Evvelce Rumanyaya gonderUnüş olan Alman kuvvetleri de şımalî Tunaya sevkedılmekte ve o mınakaya bazı yeni kuvvetler getırılmek edir. Köstence mıntakasına sevkedilen kuvetlerın 4 5 tumen olduğu ve bunların .talyanlara yardım için bir veya bir uçuk ay zarfında Selâniğe inecekleri aber veriliyor. Rumanyaya ne kadar asker sevkedilebilir? Şımdi bu haberlerin ne dereceye kaar varid olduğunu tetkık edelim: Rumanyaya gonderilen Alman kuvvetleri Macaristan yolile sevkedilmektedir Ma:aristanda mecmuu 3 demiryolu vardır ki bu hatlarda gunde ancak 35 45 tren şleyebilir. Bir Alman tümenı 7 5 8 0 TArkası sahife 5 sütun 2 de] W. CHURCHlLL'in 3 üncü makalesi bugiin 2 nci İngiliz askeri heyeüerinin Sudanda ve fUbejbtan içlerinde, Italyanlarla harbe hazırladıklan Habe» mücahidlerinden birlikler Fransa Nuamması Japonya tehdid ediyor! « Amerika Avrupa harbine girerse bîz de müdahale ederiz» Tobruka taarruz başladı Kale karadan ye havadan H Rumanyada ihtilâl ve arbedeler Bir Alman binbaşısını öldürdüler VI Komünîstlerle muha£\ lif Demir Muhahzlar her yerde Almanlara hücam ettiler RADYO GAZETESİ S r «fiıımanyada bir isyan hareketinin ba^« lamış olduğu haber veriliyor. Evvelâ Sofyadan gelen bu haber, bilâhare diğer kaynaklardan teyid edilmiştir. İsRumanyadaki hâdiselerde rol oynayan ÎArkası sahife S sütun 3 te] Demir Muhafızlar bir törene giderlerken Asağıda Kral, annesi ve Başvekil General Antonescu İ ""». ANKARA Bu harb bitmedikçe Fransada daha birçok garibeler göreceğimiz hissî galibdir. Meselâ bu gidişle güniin birinde Pariste Vichy'dekinden ayn Tokio 21 (a.a.) Japon Başvekilı bir Laval hükumeti kurulmasına şahid olmakhğımız bî Prens Konoye bu gün evvela âyanda, le ihtimal haricinde değüdir. sonra da meb'usan meclısinde sabırsızlıkla beklenen nutkunu soylemi^tir. Başvekıl bu nutukta bilhassa demMir kı: irkaç gün evvel bu sütunlar« Haricî siyasete gehnce, mılli mu, da Fransanm vazijeti süku kadderatımızın bıze çızdıği yolu takib net ve sarahat peyda etmiş etmek ve enternasyonal vaziyetın icab olduğunu yazraıştık. Harb bitmeyince ettirdiği tedbirleri almaklığımız gerektir. sürjjrizden kurtulmıyacağunu anlaşılı Büyük Şarkî Asyada yeni nizamın ku jor: O yazının intişarından kırk sekiz rulması Çin meselesinin tasfiyesine âmilveja yetmiş iki saat sonra Fransa ge dir. ne muammalaştı, ve bu defa da MosUçlü pakt ile Japonya yüksek bir gayo Pierre Laval'in tekrar sahneje çjk ye takib etmektedır Bu gaye cihan sulmasile. Hatırlardadır ki Mareşal Petain hunun teessusu ve buyuk Şark Asyasıkcndi muavini ve adeta halefi me\ki nın istikrar bulmasıdır. Japonya harbin inde olan Mösyö Laval'i kabineden çı ge>aşlemesini kat'iyyen arzu efnııyor. karmış ve yeni teşkilâtı esasiyenin La Fnkat onu, hedeflerini tahakkuk ettir vai'i alâkadar eden maddesini fesih ve mekten menetmek istiyenleri talızar eilga ejlemişti. Hatta Laval'in nezaret der » Bİlına alındığından bile bahsolunmuştu Hariciye Nazınnın beyanatı da bilâhare Alman scfirinin Vichv'ye Londra 21 (a.a ) «B. B. C,» Japon gelip gitmesile Laval serbest bırakılmış H^nciye Nazın Matsuoka, dün bir nuve Parise donmüştü. fArkası sahife 5 sütun 1 del L'zun müddet Laval'in adı sanı anümadıktan sonra birkaç gün evvel Mareşal Petain'in Vichy civarında bir şatoda veya bir şimendifer istasyonunda bu zatla gorüştuğü ve aradaki yanlış aıılamanın bertaraf edilmiş bulunduğu Uân edildi. Mosjö Laval'in Vichy civarında bir şatosu vardır. Mülâkat orada vuku bulmuş olabilir, veyahud bir vagon salor.da. Mülâkatın nerede vuku bulduğu değil, kendisi mühimdir. Hususile ki bu mülâkatta Maresalın eski muavinini affetmiş olduğu anlaşümakta ve hatta ecnebi matbuat tefsirleri Laval'in tekrar kabineye ahnacağını Londra 21 (a.a.) Avam Kamabildirmektedir. Demek ki Almany3 ile rasmda harb gayeleri hakkında bei ş b i r l i ğ i müzakerelerine tekrar başyanatta bulunması hususunda yalanacaktır. pılan bir teklif üzerine söz alan Bu müzakereler tekrar başlayabilmek Başvekil Çörçil ezcümle şunları söyiçin onların eski şekil ve mahiyetleri lemiştir: iizerinde bir hajli tadilât icra edilmiş « Gerek İngilterede, gerek ecolmasına daha ziyade ihtimal verile nebi memleketlerde ve bilhassa Abilir. Alman j a ile işbirliği yapılnıası [Arkası sahife 5, sütun 1 de] isinden Fransızlann varnaak istedikleri maksadla Almanların takib ettikleri maualar arasında esaslı bir fark bulunduğu çok geçmeden anlaşılmıstı. FranEizlann fikrinde daha ziyade tkosıonıik olmak lâzım gelen bu işbirliğinde bilhassa iki mihonu bulan Fransız esirlerinin serbestliklerini istihsal edebilmek gayesi vardı. Almanlar ise fazla olarak bilhassa harbin mütebaki kısnıında Fransadan istifade etmek, ezcumle Fransız d o n a n m a s i l e ü s l e r i n i kullanmak istej orlardı. Bu müzakerelerde en faal rolü oynajan Pierre Laval daha ilk gunlerde: Almanj a ile anlaşmak için ne lâVım«;a yapacağım. Demisti. Bu hududsuz Alman taraftavHımn Fransayı İngiltere ale>hinde harbe sürüklemeğe kadar gidebileceği anlasıldıktan sonradır ki Mosyo Laval hükumetten çıkarılmıs ve bu sahadaki Fransız Alman müzakereleri durmuştu. Mareşal Petain mütareke şartlan ü/erinde durarak Fransız seref ve haysi>etini lekelemekten çekindiği müddetçe Fransanm zorlanamıyacağını tahnıin ermistik. Çünkü bu takdirde bir çıkmaza götürülecek Petain'in simalî doguluyor Kassala mıntakasınLondra gazeteleri, da İtalyan kıt'aları Bertesgaden mülâka Şarka doğru geri tının neticesini böyle sürülmektedir te(sir ediyorlar! Kahire 21 (a.a.) İngiliz umumî Amerika yardımı genişlemeden İngiltere harbinin nasıl bitirilebileceği de görüşülmüş karargâhmın tebliği: Lıbyada, bu sabah erken, Tobruk'a hücum başlamıştır. Harekât sayanı memnuniyet bir tarzda cereyan eylemektedir. Sudanda, Kassala mmtakasında, kıtalarımız, hududların şarkına doğru geri çekı'mekte devam eden İtalyan kuvvetlerini şiddetli surette takib eylemektedir. Matemma mmtakasında, dusman topRoma 21 (a a.) Mussolini, Hit çusu ve tayyareleri faaliyette bulunmuş, f Arkası sahife 5 sütun 4 tel erle yaptığı görıişmeden, bu sabah efakatinde Hariciye Nazırı Kont ?iano bulunduğu halde Romaya avdet etmişitr. MUSOLİNİ HÎTLERİN EMRİNDE! İngilterenin harb gayesi nedir? M. Churchil "hangi prensipler uğruna çarpıştığımızı dünya biliyor.,, dedi YUNUS NADİ [Arkası sahife 5 sütun 1 de" Londra 21 (a.a.) Filo amiralı Lord Chatfield, Londrada söylediği bir nutukta ezcümle demiştir ki: « Şimdiye kadar harbin bariz vasıfiarmdan biri, gemilerin hâlâ [Arkası sahife 5, sütun 5 tel denizde hakimiyeti muhafaza edeBelgrad 21 (a^ı.) «Reuter» «Bulbildiğidir. Çünkü İngiliz Soutamp g?nstana dokunmasmlar» başbğı altınton kruvazörü. harbin bidayetin da, mulga Bulgar siyasî partüeri taralannışlardır. Resmî Yunan mahfillerine denberi kaybedilmiş ilk büyük cüzü fmdan neşredilen beyanname Yugos. Londra 21 (a.a.) Afi: tamdır İngilterede ve dominyonlar lavyada buyuk bir alâka uyandırmış ve Kews Chronıcle gazetesinin Lizbon gore, İtalyanlardan 20.000 i hastadır. f Arkası sahife 5 sütun 4 tel f Arkası sahife 5 sütun 6 da] muhabiri Almanyanın şımdıye kadar I[Arkası sahife 5 sütun 7 de] talyaya yaptığı yardım hakkında, İtalyada dokuz ay kaldıktan sonra son günlerde donen bir bitaraf şahsiyetin müşahedelerını anlatmaktadır. Bu zatın ifadesine gore, halen İtalyada 1500 Alman tavyaresi vardır. Bunların içinde Norveçte kullanılmış olan kıtaat ve rnalzeme nakline mahsus büyük nakliye tayyareleri de mevcuddur. Bunlar Şımdi Trablusgarbdaki İtalyan kuvveHerne On yedinci asır büyük edib ve filozoflar, on sekizincl | daha hızlı bir tempo ile yuvad^tn bu felâket çığınm asıl takvıye kıt'aları, hafif tanklar ve diğer horb malzemesi taşımaktadırlar. Mare asır büyük müzisyenler, on dokuzuncu asır büyük âlim ve korkunç tarah manevî kıynifetlerifde beraberinde sürükler şal Grazjani Trablusta ordusunu yen, muhteriler yetistirdise, yirminci asır da, şüphesiz, büyük gorünmesindedir. Mamure, hay«sfandardı, hattâ nüfus saden teşkü ve tanzim etmekte o.up bu devlet adamlarını gunes ışığında parlatan bir asır olmaya yısı olarak hayat yeniden ihya e^Jİebilir. Nisbeten kısa bir zaman, yapılan butün tahribajT^düz.eltmeye kâfidir. Gü«j kuvvetlerle İngilizlere karşı sıkı bir lâyıktır. Harble başlayan asrımız harble devam ediyor. Tarihin olan, yıkıldıktan sonra manevî ku«3etlcıin tekrar kazanılmukavemet hazırlamaktadır. İngiliz ordusuna bir mukabil taarruza kalkışması süzgeçinden bugüne akan bütün kıymetler şiddetli bir masmdadır. Çarpışan kuvvctleri»,^raaddi zararlara zerre da musteb'ad değildir. Graziani bunun imtihan geçirmektedir. Öyle bir devrin içindejiz ki, neticede kadar ehemmiyet vermeksizin, dİ7°ins&. bir hamle ile biriçin Alman tayyarelerile Alman pı'.otla ya her şey var olacak, yahud da bütün kıymetler, görül birlerine saldırmalanndaki hikmeti.^lp «oktada aramalı. Bir ölüm dirim kavgası içindet$Kkanan yirminci asır rırıa ve Alman tanklarına malik olmak memiş bir zelzelenin enkazı halinde, tarihe karısacaktır. Harbin maddî facialarını hergün işitiyoruz: Asırlardan sifasını filozoflardan, san'atkârlardâB^yeya âUm ve muhteüzeredir. Kezallk Alman mütehassısları İtalyan mürettebatmm talim ve terbiye yadigâr kalan manıureler harab oluyor, damla damla biri rilerden ümid edemez. Bu asır, k u r M b ı s ı ğ ı f f büyük çapto siie de meşgul olmaktadır. Sicilya adası kerek Avrupaya vasatî bir refah tentin eden hayat standardı devlet adamlarının dehasından b e k ^ ^ V Ben, milletimi gözönünde tutara^asrımızın aldanmadıile Napoli'den Bari'ye giden hattın ce yıkılıyor, en tehlikeli epidemilerin çoktan unutulduğu yernubunda kalan mıntakada Alman hava lerde açlık ve sefalet, şimdi çaresiz birer âfet halinde halkı ğına inanıyorum. N. kuvvetleri ve Alman tayyare dafi batar kınyor. Fakat asnmızın başlangıcmdanberi mütemadijen İngiliz harb gemilerinde, son sistem Pom Pom toplan tayyarelere karşı yalarj yerleşmiş bulunmaktadır. ateş asarken Romada neşredilen tebliğ Roma 21 (a a.) Stefani ajansı Hitler Mussolini mulâkatı hakkında şu tebliği neşretmiştir: «Düçe ve Führer vaziyet hakkm. da geniş bir noktai nazar teatisi yapmışlardır. İki milrver devletinin Hariciye Nazırları mülâkatta hazır bulunmuşlardır. Konuşmalar, iki şef arasındaki samimî dostluk ve İtalyan ve Alman milletlerini bağlıyan silâh arkadaşiığı havası içinde yapılmıştır. Mülâkat neticesinde bütün meseeler hakkmda tam görüş birligi olanlaşümıştır > Arnavudlukta 64 Hava akııtları Bir rivayete göre İtalyan zayiatı İtalyada 1500 50 bin kişi öldüremez „ Alman tayyaresi Yunanlılar bir İtal Maltada üç günde 37 varmış! yan Nakliye tayyareleri Londra 21 (a.a.) Londra askerî Grazianiye kıtaat mahf'llerının kanaatine gore, İtalyanlar şimdiye kadar Arnavudluk harbinde ve tanklar taşıyorroüş ölü ve yaralı olarak 50,000 kişi zayi etmişlerdir. İtalyanların resmî rakamları, ve bir mukabil taar 2,081 ölü ve 6,515 yaralıdır. Yunanlılar almışlar ruz muhtememiş! 16,000 esir da İtalyan ve bundan başka bin kadar asker kaçağı topdenizaltısını da batırdılar Alman tayyaresi duşuruldu «Bulgaristana dokunmasınlar!» Bulgar Partilerinin bu beyannamesi Yugoslavyada hararetle karşılandı Ruzvelt'in hususî miimessili Kral Boris'e bir mektub getirdi Birkaç söx Asrî kurtuluş ışığı