22 Aralık 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

BARI KOYUN YAĞSA! ELÂKET çeşit çeşittir: Ölüm felhketi, yangın felâked, horp felâketi, kolera feliketi, zelzele felâketi, açlık fe “Yanmakia biter mi çırağ, Mâkil,, . Dediği gibi, feliketler serisi biter, tükenir şey değildir. Say mayaktdiğin kadar, Bir de havadan gelen feliketler vardır: Çok yıkılır; buna asla kar vatandaş bu yağar mahsul mahvolur, yağmur yağar ortalığı seiler götürür, evler çöker, dur “yağmar değil, tufan!” derler. yağar, soğuktan adam donar, Yıldırım dişer, ya veya bir hayvan ölür, Çekirge yağar kıtlık olur, Buna da “semavi âfet” derler, Bir de havadan gelen saadetler vardır: Yı da “bereketi” yağır , bu sofor aksine olarak , mahsule faydası derler, Hele harman samanmde, güneşle limonata gibi hafif hafif esen rüzgâr çok fay- , Bunun içindir ki bizim halkımızda, gökten felâket ve sa” İsceğine dair sarsılmaz hir İman mevcuttur. Huları da yok değil: Zaman zaman, bilhassa bıldırcın mev, kıyılarında, bıldırem yağar! Ahali bunları tar, hatti denizden toplar, tavada krrartır, pilâv- dağlardan sms yaparak tatlı tatlı yer, Rize, Trabzon, Ordu, Ünye taraflarında havadan (biletirem e e ln dudakları dus e kr Pirdıyarak ellerini göke doğru kaldırıp: — Allahım gönder! Diye yalvazırlar, Geçenlerde , geçenlerde dediğim epey oldu . Karadenize yağlığmı bu sava'k hayvanların vaparların tentelerine, güvertelere düştüğünü okuduğum zaman kendi bıldrrem yağmış! Ağzı temiz - şüphesiz her şeyden bini dedim. sevadan pâk etmiş bir faninin dna müstecab ida öyle eskisi gibi pek ağır temiz kalmadı ama, ağrı dünys nasihatlerinden temiz kalmış , damızlık , birkaç kisi bulunur, Bari bunlar gökten koyun yağsa!... bir dun etseler de, etin 90 kuruşa çıktığı bu gün “Bârün yerine lalhmı ganem yağsa semadan!” LAFDRİ ENE YA Bir rm nedemektir? ilyarm ne demek oldu- | Vâ& bir milyar liranız olsa Zünde 1000 lira harcamak Yle ne kadar zamanda sar- İrsiniz, Sakm param biter rümin sonuna doğru beg | iz kalırım, korkusuna düş- | olsaydı, bu parayı bi- İçin 2737 sene yaşaması gelecekti. Zararı yok © sordu: vw Doztor, Menenjit tehlikeli ii talrk mıdır? w Vallahi hanrmefendi, bir Kü Saklamanın ilemez ki... ve üzum yok Menenjite tutulan ben 3 Menenjite tutulan kim? ! ki söylemekten çekine Daktilonun tarifi & Daktilo neye derler? e Eliyle yazı yazmayı bilme- an, makineyle yazı yazan Meziyetti iskarpinler K Reişteri: Bu Iskarpin biraz dar. ti, Merak etmeyin, yürüdükçe ak etmeyin. yürüdükçe B.?: hele ıslanırsa. < ,0ü müşteri: #p, V Iskarpin ayağıma ay rantidir. ne bollanır, ne böylece kalır! * ta- Bir milyar hakkımda bir fikir edinmek için 1940 senesinin son gününe kadar bir milyar dakika geçmemiş olduğunu düşünmek de kâfidir. İnsan kalbi vasat! olarak da- kikada 80 defa vurur. Bu İtibar- la insan kalbinin bir milyar defa vurmesi için 84 yaşma gelmek VMizumdır. Ea hızlı söz söyliyen bir hatip dakikada 150 kelime söyler. Gün de sekiz saat durup dinlenmeden söz söyliyen bir insanın bir tail yar kelime söyliyebilmesi için 38 sene lâzım gelmektedir. © Züğürt nişanlı — Peki, nişanlma on parasız olmadığını söyleyince ne dedi!.. — Bilmem, bir daha yüzünü görmedim ki... Parasız ne yapılır? — Hiç düşünme azizim, para- 8iz hiç bir şey yapılmaz — Nasıl yapılmaz?.. — Ne yapılır? — Borç! Faydalı bilgiler Insan kulağı İnsan kulağr saniyede (38000) | ses titremesi, (Savt ihtizazı) zaptedebilmektedir. Köpekler, işitme kabiliyeti en gok olan ma”lüklardır. En uzak yerlerdeki belirsiz ses ihtizazla- rmı alabilen köpekler var Bi- zim için tabii olan sesleri onlar o | kadar büyük bir kuvvet ve has- ulumıya başlarlar. Köpekler in- san sesinin bütün nünnelarmı! farkodebilir. Bn hafif ve belir- iz insan sesleri arasındaki ih- tizaz ve cins farkını anlıyabilir- ler, | Dün Namık Kemal'in yüzün. cü doğum yılıydı. Arif adında İ bir şair, büyük vatanperverin doğuşuna: İ Erdi şeref bu dehre Mehmet Komal ile Tarihini söylemiştir ki Arap harfleriyle ve ebest hesabiyie 1256 yılımı gösterir. Ölmez admı biz fertlerin yüreğimize nakşedip tarihin ku- cağma düştüğü ve ebediyete ka- İ vuştuğu tarih de 2 Birincikânun 1288 pazar glnüdür. Şu hesaba göre doğumunun yüzüncü yılı olan dün, ölümü nün de elli ikinei yılıdır. Demek öluyor ki Namık Kemal için bir günde iki merasim yapacağız Hem doğum yılını kutlulayaca- gız, hem de ölüm yılımı anacağız. İ Bu, Abdülhak Hâmldin dediği gibi bir “tebrik namei taziyeti- miz!” olacak! Evet, Namık Kemalin büyük İ adı dün yurdun her köşesinde rahmetle anıldı. Tarihte nurlu bir sayfa olan adınm ve eserinin önlinde her Türk vatadaşı saygı ile eğildi. Onu bilmiyen bir Türk tasav- vur eeğdmiyorum. Onun için eğe- bi hüviyetini tarife hacet gör- müyorum. Esasen bunu yapmıya kalkışmak “malümu ilâm.” kabi- linden bir şey olmaz mı?.. Hürriyet aşkıma ruhunda yer verea hangi Türk çocuğu Kema- li bilmez. Ve her biri o aşktan, o sevgiden bir ateş, bir kıvilem olan eserlerini hangi yurtdaş ©- kumamıştır? Pilhakika, onun çin ne yaptı? Ne iş gördü? diyenler de oldu. Şairliğin! inkâr edenler de bu- İundu. İlim adamı değildi, milli- yet mefhumunu anlamamıştı, di- yenler de görüldü. Namik Kemalin bazı fikirleri- nin hatalı ve yanlış olduğu söy- lenilebilir. Fakat onun hakkım- da: “Bir gey yapmadı!” demek gok gülünç ve zavallı bir iddla- dır. Hürriyet fikrini dimağlara â&- devrinde gülme, esarete, kahıra İsyan elnek, serbest konuşmıya, serbest yazmıya, hakkını istemi» ye ve tanrttırmıya halkı teşvik ve teşei eylemek, iş mefhumu- nun içine giren şeylerden değil midir? En koyu bir (Despotizm) ir hükümferma olduğu bir devirde . hürriyet için haykırmak, istib-. ket halkını müstebit bir padişah aleyhine ayaklandırmıya çalıp mak bir iş sayılmaz mı7. Bünyün mülke verdi hakkiyle indrasi, Abdülhamit hanan kanunu bi 6 sas! Diye haykıran Namık Ke malin, kudretli bir şair, heye canlı bir muharrir olduğunu kim inkâr edebilir? Namık Kemal bu memlekete hiç bir şey yapmamış olabilir. Fakat, islâmlık ve osmanlılığn i tesiri altında kalmış olmasma sasiyetle zaptederler ki, hemen | rağmen, ilhammı Fransız ede , biyatından alarak bir “Vatan ve hürriyet edebiyatı” yaratması bir iş değil midir? Onun bu himmetini inkâr et mek için, insanda mantığm gaşı Jİ deği, anadan doğma kör. olma. sı lâzımdır, Dün Namrk Kemal için ya- pılan merasim bana hem bu sa- tarları yazdırtmıya vesile oldu, hem de dört yıl evvel merhüm şair Mustafa Reşitle bir konuş- mamı hatırlattı. Mustafa Reşit büyük Vatan şairi Namık Kemalin candan bir dostu ve çocukluk #rkadaşıydı. Hayatınm son birkaç yılmda dostluğunu kazandığım ihtiyar şair, bir gün konuşurken Namik Kemaile nastl tanıştığını, hapis- hanedeki ziyaretini, Kemali jur- naliryanm kim olduğunu anizt. miştı. Süleyman Nazifin: “Alfred dö Möse bir aşk şairi ise, zatıâliniz de muhakkak bir muaşaka şairi- siniz” dediği Mustafa Reşidin Namık Kemal hakkmda bana söylediklerini — doğumunun yü- züncü devir yılı münasebetile yazmayı faydalı buldum. Mustafa Reşit, Namık Kemal- le nasıl tanıştığını şöyle anlat- muşta: — Altmış yıldan fazla olacak. O zamanlar Edirnede Kadiriler tekkesi şeyhi olan büyük babam Süleyman efend'nin yanmda bu- Tanuyordum. Bir gün dediler ki: — İstanbuldan sürgün bir pe- sa gelmiş... Bu sürgün, Namık Kemselin anasının babası olan Abdüllâtif paşa idi. Paşa tekkeye misafir oldu. Yanında Namık Kemal de vardı. İşte ilk defa Kemali ora- da gördüm. Çabucak seviştik; biribirimizi anladık. Orada kal- dığı müddetçe biribirimizden ay- rılmadık, gündüzleri beraber gez dik, geceleri berâber ökuduk. Kemal benden epey büyüktü. Daha o zamanlar, edebiyattan, şiirden bahsediyor, kendi de ba- zi geyler yazıyordu. İşte gilr yazmak merakı bende 6 zaman başladı. İlk âruz ho- cam Kemaldir. Bir gün Kemal Edirneden git- ti. Vedalaşmamız pek hazin ol- du. Birbirimizi kucaklarken gözlerimizden yaşlar boşanıyor- du. Aradan bilmem ne kadar Ben do o sıralarda İstanbula dönmek üzere idim. Edirneden ayrılırken büyük babam dedi ki: — Namık Kemali tevkif et mişler, Hapishanel umumidey- miş; şehre çıkar çıkmaz hemen rap “rap duymuyorum. Milletim ve memleketim için acı duyuyorum. Kemal beş büçuk ay mevkuf kaldı. Sonra İkamete memur ola- rak Midilliye gönderdiler. Tev- kifinin sebebi şudur: Namık Kemal bir gin bir mec- liste padişah sleyhinde ağır söz. ler söyler. Memlekette zülmün, haram yeyiciliğin onun şahsiyle devam ettiğini, hâlledilecek o- lursa vatanın saadet ve selâme- te kavuşacağını ileri sürer. Mec- liste bulunanlardan Sütlice mev- levi dergâhı şeyhi Abdülbaki €- İendi yemez, içmez, bu sözleri Abdülhamide jurnallar. Ve Ke- mali bir gece evinden alarak hüpsederler. Tevkif (o hâdisesi 1876 da olmuştur. Kemal bana gönderdiği mek- tuplarda edebiyattan, tarihten ve felsefeden bahsettiği gibi, pa- dişahın kahırmdan da şikâyet ve feryat ediyor, milletin istikbali ni fena ve karanlık gördüğünü söylüyordu. Bu arada beni de sülme, esarete, dalkavukluğa karşı mücadeleye teşvikten geri kalmıyordu. Namık Kemal, yal- nız beni değil sevdiği, sevmedi ği. tanıdığı herkesi, meclisinde bulunan her insanı istibdat a- leyhine teşvik ederdi. Bunun 4 çindir ki hayatını düşünmiyecek bir şevkle, ölümü bile hiçe sayan bir vecd ve cezbe İle vatanı için inledi, haykırdı, Türk toprakia- rt için gürledi: Sitk ile terkedelim her emeli, he hevesi, Kıral hail ise azmimize ten kafesi, İnledikçe eleminden vatanın her nefesi; “Gelin imdada!” diyor, bak bu- dur Allah 36si, Namrk Kemal lâübali meşrep- ti. Çok sade konuşurdu. Kalm siyah kaşlarmın altmde iri siyah gözleri necip bir sükünla parlar» âı. Yüzünde herkesi hürmete mecbur eden asil, ağır bir hava vardı.” Mustafa Reşidin, stadı ve ar. kadaşı Namık Kemal hakkında son sözleri şu olmuştu: — “Eemsl, yalnız istibdadm aleyhinde değil, saltanatm da, padişahlığın da düşmanı idi. Bu. nu bana çok kere söylemiş, yaz mıştı. Onun rubüinda cumhuri- yetçilik vardı. Bunun için plâto- nu çok seviyor, ve büttin diinya- da onun tahayyül ve tasvir etti ği cumhuriyeti kurmayı düşünü! | yordu.” Mustafa Reşidin bu sözü, fze- | rinde durulscak bir mevzudur. Kemalin eserlerinde böyle bir fikre velev imanen olsün rastlar- miyor. Merhum Mustafa Reşi: * de göre, Kemalin bu sözleri ken kaç da kamış kalem vardı. Beni görünce hayret ve sevinç dolu bir sesle: — Nereden çiktm Reşitçiğim? Diyerek kucakladı. Alnımdan, gözlerimden öptü. Ben çok mü- teessir oldum. Ağlamıya başla. dım, otu teselli etmiye gelmiş. ken asıl ben, kendim teselliye muhtaç bir hale gelmiştim. Bu düşünce ile kendimi topladım. Birkaç söz söylemek istedim. Fakat Kemal meydan bırakma- dı: — Burada, dedi, şurada bura: da serbest gezdiğim zamanlar- dan daha rahatım... Kendimi © disine söylediği, husus! meslis lerde bu fikri müdafaa ettiği an: laşılıyor. Bu noktayı aydınlat- mak Namık Kemalin hayr ve eserlerini tetkik edenlerin va- sifesidir. İstibdadım zalim ve kanlı pen- çesi bir gün yine Namık Kema: | lin yakasına sarılmış, onu bir | daha zindana atmıştı. (Haziran 1293), Geçinmek başka bir şeyi olmıyan hürriyet kartalı için hapse girmek ka zançsız ve netice itibariyle ağ kalmak damekti. O, kendini düşünmüyordu. Ve- rileoek somunis nasıl olsa karnı: için kaleminden | e ürriyef karlalı NAMIK KEMAL Şair Mustafa Reşit, çocukluk arkadaşı Kemal hakkında bana neler söylemişii Yazan: MÜNİR SÜLEYMAN i ÇAPAN oaLU Namık Kemal bu musibet ihti? mal ve &kıbet karşısında üzüntü li ve matemli günler yaşark fikir ve kalem arkadaşı Zi şa ona yirmi beş altın gönder- di. Kimseden bir atıfet, bir yar- dım istemiyen, beklemiyen, e tâ feleklere bile boyun Kemal, paşanın bu heğiyesni kabul etti, Çünkü o, biliyordu ki bu yirmi beş altm'bir d tıyneti bozuk birinin, ağyarın kesesinden değil, iyi ve kötü gün dostu bir viodandaşın, bir karde. şin cebinden çıkmıştı. Ve bü yir- mi böş altm bu aziz dostun gö“ zünden dilşen yirmi beş 3Jamla yaştı: Kıpkızıl bir yaş! Mesut ve müreffeh bir hayat yaşamak, binlerce ve binlerce al- tan sahibi olmak elinde iken "vw luk çocuğunun rr Ii dost yer ârmiyle temin eden büyük Ti vatanperveri Namık Kemali ma sevmeli, adin! saygı ıle <9 malıyız. Edsi şekvâ bise hüzmü di Kendi derdi gönlümün hi?! m Diyen Kemal, bu si ken hakikati, doğruyu * riyakârirk yanmıyordn. Ar dığı günlerde bile bu güzel yürdü için ağlıyor, 'Tür! ları için inliyor, fery: dn, Böyle bir insana karşı sayrı ve sevgi göstermemek bilyük bir küstahlık ve nankörlük olu Münir Süleyman Çapan um; ediyor. Haberin bnlmacası mzik 3616 1 — Meteliksie #mürekkep kelime), 2 — Büyükçe insan (yavrusu (iki kelime) bizi vücude getirenlerden biri rinin yarısı, $ — Bir milletin parası İ bir çeşla anrdat, 4 — Pir edat, İ lerini kapıyarak kendinden İ Bir eihet, kabadayılar, 6 — sevgilinin tersi, adam, 7 — Bir tame, ik, bir sayı, bir edat, ir gehir, Milmrdı bire mir, 10 —“Ziyn, teyat değil, 11 — Tütün ve sigara kabmda (o Biçbir Şey yok diki kelime), Yukardan aşağıya: 1 — Güzel ve zarif kadın (ld Keli me), 2 -- Erkek, İstanbulda bir edit 3 — Beyuhat vas | 4 — Dışı değil, uzak, yemeğin tepsi 5 —Ikt nota, çocuk doğurma Kraliçe, böyük törpü, eski 7 velslerindan. 7 — Birine yapı Hk. bağrı yanıkların Bir edatın tersi, Aratist lejret, alfabeden iki harf ye Uzuvlarımızdan, her şey onun İçindir. 10 — Bir erkek şerienci tüyü ve kaymettar köze, 11 — Eline iş ya kışmıyan, bedeva. 50 sumaralı bulmacamıızan halli: 1 — Perimasalı, 2 — İzinmlan, Si, 8 — Revani, Alık, 4 — Erat, Mabet, 5 — Ley, Ç, Sakat, 6 — Ekerok, Ben, 1—N,Tek,Çal, P,8— BLD, Ka, EFA. $ — Nur, Kinin, 2, 10 — Mara