21 Aralık 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Düsündüğüm G Gi m 3ibi NAMIK KEMALİN DOĞUMUNUN | YÜZÜNCÜ YILÜONÜMÜ 8 UGÜN bir Türk şeirinin do - Bumunum yüzüncü yılım me “Şaskmlo kullayoruz. Bir imwulenöd için kültür, sanat veya fikir tarihine yer Miş bir yürsiyeti vu çişi vesilelerle anmak gzleep bie küuirgikmalık vazifesi der el onu, onun fikri edebi veya sanat Kaş metlerini bütün bir millete daha iyi tanıtmak onun (o fikirlerini yay” #1k beabanla taiiii ve tenkid ötmek için de İyi kir fırsattır, Namık Köoselin duğamınun yü” süncü yuldönümü de Uzüt odosiz ki senslerdenberi bakımda o bir gok ümakayalır yapm irilnse veya aleyünda Uirçuk sözler söylensiş bu şairimizin bukiki değer ve kıyme dini biz anlatmağa ve öğretmeğe bir vesile olsun, , ,, Ve gene ümit (ederiz ki tezün Ttipmierde söz alak o hatiplerin Namık Kezsli parlak ve bu.lürni Mi Gümleierin anmakla iktifa etmiye vela bak own Mani ve ciddi biz tahii- Mimi yunpısızıkar. Namık kemal kimdi? Namık İemaii yetiştiren devrin sosyal ve #könomik o şartları neydi? Namık Kozmali kendi devrinde Oval bir züimreyi temeli ediyorda? o Hangi bapitetin, hangi kımıldamışın fikir İerini yayıyor, kime ve ae İşla hür #iyet mücedeleai yapıyordu. Du ya Pilmama hakkımda tan bir fikir e dumeziize hrkam yulkur. Namık Kemal yetiştiği o devirdi memjeksite koyu bir (o derebeyliğe dayanan Lir snitanat vardı. Avrupa” da İse setsaye inkişalınım — hemen, hemen en s9n seviyesine yülesetmiş bulunuyor â& Osmanli Umparatarler ğu cenebi sermayenin hem siyase tm, hema ikiisa len bir yarı müstem- Askesi di, Bn sermaye memleket ds” al gayri müslim ajanları va ürarsti yobantıların eliağe ordu. Derebeylik dadli Uçur il votla luldşalsa mani ölüyordu. Ku kat buna rağama bir toprak müsi- | yetins dayanan bir yeni Ücaret ser wayesi yayı, yavaş © gelişiyordu. Ba sermaye yaşama ve ilerisine İni künlarmı arayacak bir seviyeye ula” nes mücadelesini yapmıştır. — İşte Namık Kemal ba milendelenin fikir lerini Mithat paşa vesairelerle birlik- 15 temsil etmiştir. Namık Kemal bu xömreye gelişme İkânlarını vereook bir siyasi deği giklik istiyordu. Ve bunun için de bürriyetperverdi. Onun istediği hür riyet meşruti bir saltanata taraftar olan mahdut bir hürriyetti, Türk ormiyei buzun © merhale lerden çok daha ilerierde ve munz zam İnkılâbı inkişaf ve tekâmül ettirme yolunda ilerlemektedir. Türk Mk Namık Kemali çok geride bırakmıştır. Vakat şunu da irbarlz ettirmek Isleriz ki vaktinde ve içinde bukun ji duğu şürlinr #rasında cumhuriyet is temeği düşünmemiş — olduğu İşle, milletten © balıretmeyip ümmetten bühsetiiği için Namık Kemeli ten kid edemeyiz. Bugüne nazaran geri olan Namık Kenmi kendi devrinde yarın için ülğüşmüş olam bir sairül, Fakat bazün ondan © hahsetdenler eğer onu bugünkü Türk cemiyeline Uzum olanı bir hürriyetin senbeli o larak gençilğe göstermeğe kalkıştı arsa hata etmislerdir. Her şahsiyet ve kıymete olduğu gili Namık Ke mali de zem veya metbederken 000 kendi devrinin şartları içinde gör meğer ve öyle değerlendirmeğe mec buruz, Suat Derviş Tarihi deniz romanı: 10 Yazan: Kadircan Kaflı — Boy orta, yaş yirmi; diş, göz, kulak, boğaz sağlam; göğüs ve karm muntazım, kuvveti ye * dir; hiçbir sakatlığı yoktur. Şövalyelerin yanıbaşındaki kâ , tp de esirin admı, allesini, evvel ce n3 İş yaptığını, nereli olduğu, nu bir kâğıttan okuyordu. — Hani ya... Yok mu?,. Takdir edilen flat on aokiz duka altını... Bazı alıcılar esirin yanına ka dar çıkabiliyorlar; daha yakınan ıyorlar; yahut bazularmı yok. Juyorlardı, Sekiz altın veren oldu; ikize'si ona çıkardı; sonra birer, yarım şar arttırıldı, On on bış dak'ka sonra yirmi bir buçuk altına koca göbekli, kefiyeli ve entarili bir a, damda kaldı, Satış gittikçe hararetleniyordu. Öğley'n kızarmış etler, gararlar geldi, Ksirlere birer paren pelali met ve birkaç zevtin verdiler, Oruç rela arkadaşlarınm başka memleketlere o götürülmemele-ini dun ediyordu. Çünkü ndada kal , dıkça görüşmek ve bolkj bir gün kaçmak yahut kurtulmak ümidi © lacaktı, Tura Hasan'a Kara Örseri bir Uzun Durmuş bir Bodur Mebmetiz Kör Mus'afa yos adımda 29n. gina bir Rumda ; her birine satmeld'k'arı esirlerin hüviyetle * rini, renk ve şeki'lerini bildiren kâğıtlar veril'yordu. En sonra Oruç Reis Yütün hey. betiyle ortaya ç'karridı, Uzun be yu, giriş omurları, kabarık göğ. #ü va gergin adaleleri bütün rör lerde havrask OO uyandırıyordu. Vukuf ehli ona ii yüz alin flat biçmişti; evvelce bir geri sahiyi olönğu bidirilinse mişterileri ço . ğaldı, Çünkü gileri zenrin © ğundan, onun bol pars vel kürtarılacağı şüpkeriedi. Vlaşyos Üç yüz alma kadar çıktı; Avisilaos Üçer beşer artır . makta devem ettikçe öteki de m, | rar ediyordu. Belki yakm bir ze manda elleeinden beş Yüz a'tm kadar bedel alması mümlelin; lâkin bu aksi de olabilirdi. Bu ek takdirde iki abe: adetâ kumar oy” nuyorlardı. Vlasyos daha kurnaz çikti: “— Anlaşalımi Dedi, — Nasıl? — Oz altin vereyim vazge” — Bin tasa vereyim, — Hayır.. Ortak alalım, — Alalım, O zumana kader arttırma Üç İ yüz yetmiş altıma yükselmişti. Artik akşam da olmuştu; pazar boşaldı, Esirlerin bir kımı beşon gün içinde limana uğryan gemilerle Radostan götürüldüler, Kalanlar ayaklarırda birer zineir olduğu balde sahiplerinin verdiği işlerde çakşıyorlar; lüzum görüldüğü za . man parası mukablilnde şövalye , lerin emrinde taş tasrvorler, hen- dek kazıyor'ar, Hana hamallık ediyorlar; seföre çıkılınca gemiler de kürek çekiyorlardr, Fakat Vhayos Oruç Re'se h'ç bir gey yantrrmyordu; halâ osu duğu helde küle içinde serbest bi. ale VHosa Türk burada ep*y- ee tamdıklara raslamıztı. Burla * ii evvelce gelizade Kor. kudun donsttğı bir tlearet gemi, rn & girin rsisl Ali reis de vardı; elli yaş'armdaki bu sdâm Ucüz 59 tılmıştı ve şeliznde Korkudun her #»ne olduğu gibi kapıetharıyı göz“ dererek onu ve daha birçok esirle, ri kurtaracağını söylüyordu; kapı, cıbaşı satmaldığı Türk (esirlerin! en eskilerinden seçermiş ama Ali reis Oruç Reisin hemen kurtarı! « masını temin edeblirmiş, Oruç relsin etki tanıdıkları a * rasmda #sirlerde başka yerli Ruralardan da birkee kisi verdı; hen'ar#an biri de Santerlakisdi; bu dzmm iki gemisi vardı; manda zeytin, zeytinyağı, peri Üzrine tlearet veyyordu; vaktile ! saç dıfa Mifiliye gele'ş, Oruç tara? da biribirinin doşluğunu ka, zanmışlardı;* şimdi de arasıra gö rüşüyorlardı. 5. (Devamı var). JET FİYATLARI Hayvan mıntakala « rından telgra malümat istendi CELERLER Bayram için besiye Evvelâ gazetemiz tarafmdan â, lâkadar makamların nazarı dikka” ti esibolunan ve flat murakabe ko- yonunca tetkik edilen et fiat, larının yükselmesi meselesi ize” rinde verilen karar mucibince flat murakabe bürosu dün İstanbula hayvan sevkeden Karadeniz iske, Jeleri is şark vifyetleri velilerine birer telgraf çekerek bu vilâyet lerde mevcut ve İstanbula sevke- dilebilecek kasaplık hayvan mikta- rı ile kimlere ait olduğu ve fi ları hakkında malümat istemiştir. Bu suallöre gelecek cevaplar fiat murakabe komisyonunun gelecek perşembe günü yvanacağ: içtimada tekrar tetkik olunacak ve et Hat, ları hakkında kat'i karar verile cektir, Yaptığımız tohkikata O nssaran son zamanlarda kâfi derecede ka. sapık hayvan bulunamamnamın başlıra sebebi celeplerin kasapirk olarak gelen bayvanlardan besili” lerini #oçerok civarda daha ziya- de besiye koymalarıdır, Bu suretle #ehre eznsen #r o gelen kasırbk hayvan miktarmdan büyük bir &r, sım daha azolmaktadır. Vakıâ Kurban Bayramında kur banirklarm buşün kasani'k hay, vanların ettiği parayı tutabileceği şüphel'dir ama, celep ve toptancr lar bir alıştaniık neticesi olarak bu işe girişmektedirler. Diğer taraftan eelepler, et fi- atlarının daha fazla yükseltilece, ğini evvelki gürkü İçtimamda flat murakabe kom'svonuna bildirdik - lerinden dün şehrin birçok yerle. inde kasaplar siki bir kontrola tutulmuslardır, Bu kontrol devam edecek ve lüzumsuz yere et flatlarını yükseltenler derhal sdiiyaye verilerektir. Dün toptan et satışlarmda 6-7 kuruş kadar ts- rezzlll kaydedilmiştir. Bunun pe raxonda 83*15'ara dn aynen İnti'zal etmesi İcap etmekte kontrol edilmektedir, — —— Bankalardaki lagiliz liraları Bu hususta kararname meariyele girdi 'Türk parasmm kıymetini korums hakkındaki (o Kararnmmeye ek olamk bazırlanan kararname Vekiller heye tinee tasdik eğilerek me.iyet mevki ine konmuştur, Kararnamo Şudü Bankalar, her 6s gekilda olursa ol sun mubabirleri uezdinde bulunan ve bulunacak clan İngiliz iralarını Cum haşiyet merkeş banlısıma tevdi el meğe meoburdurlar, Bankalar, ancrk Cumhuriyet merkez bankamı Ve muta bk kalmak sureti ile muhebirleri nez dinde lüzümu kadar İngiliz liram bö lundurabilirler, Bankalar muhtaç ol duklart İrgbiz Hralarını diş bir pi yasada döviz şatmak surölüle temin Cusnezler. Bankalar Lagiliz lirası po #iiyoniarını Byri gösterecek © Umum! pozisyonları gibi günü gürüne kapat mağa mecburdurlar, Yeni Sabah Hüseyin Cahit Yalçın, “Balkan me #elelerinde bir Türk tezi, başlıklı as kaleğline, Balkan devletlerinin biritir lerine siki ve samimi dostuz rabıta” ları içinde yaşa, sbilip yaşıyamıyacak larmı veya bunlardan birinin diğerle" tini nüfuzu altına almağa yahut onla rı istilâ ederek büyük bir hükümet kurmağa muvaffak olup olamıyacağı" pi tetkik He başlamaktağır. Osmanlı İmparatortuğu ve inkıraz devri sebebis anlatılamıyacaığırı, fakat daki arağimizi kaybetmeni inci sebebi olarak Fransız i Inkulâdının dünyaya getirdiği milliyet İ ve hürriyek fikirleri Relsla epayee alışveriş etmiş: 'ki | telif unsufların ba; Wi asmına giriştikleri o müçadelenin gösteriletileceğini kaydetmektedir. Hüseyin Cahit Yalçm Balkanların Kaybedinceğe kadar Türk milletinin ve bühases Anadolunun yaptığı can | Ankara radyosu bir imtihan daha açıyor Bu imtlüana yüksek musiki b'igisinden ziyade radyolonik sesliler girebilecek Türkiye postaları © tulmuştu. Öğrendiğim'ze göre, bu çok hayvan ayırıyorlarmış|| yürk sassikisi Kısmının utah ve Türk | sıkı imtihanda bühassa sas sanatkir muslüsi sanâtkirları o kadrosunun sengir.leştirilmesi için Ankarada bir ma ve saz müsabakam yapılmış yur dun ber tarafından gelen ses ve yaz sanatkârları bir bitaraf juri tara: dan gayet sıkı bir imtihana tabi tu Meclisin dünkü toplantısında ri idare 3 ay uzalıidı örli idare kumandanı bu sabahı çeurimize geldi Ankara, 20 (4.4) — B.M. Esi buçün doktor Mazhar Germenin başkanlığında toplan. mış ve celse açılırken Bolu me“ busu doktor Emin Cemel Suda. nm vefat ettiğini bildiren ter kirasi (o okunmuş ve hatırasına hilrmeten bir dakika ayakta sü. küt edilmistir. Bunu mi'tenkin 23-11.1940 da altı vilâvette bir my müddetle ilân ve 75.11-1940 da X”, Meclisi tarafından tasdik olunan ört! idarenin hitamından itibaren üc ay müddetle vzatı'masma git Bişverület tezk'resi o okunmuş ve müttefikan kabul edilmiştir. Ruznamede mevcut maddeler» den askeri tayinat ve yem- ka. hunuma müzevyel kanunun bi- rinei maddesinin (tefsirine at mazbata üzerinde geçen müza- kereler ve verilen izahattan öon İ ra kabul edilmistir. Bina ve arazi vergisi kanım. ları hötümlerine tevfikan ver- giden iztina cd''en hükmi şa. hıslara ait gmukatası (o vavri verin ağu alt kanım inariş eji ter milteharrik levye zmn Tür. kiyeye ithall:ri mi'hletinin, Tür « Fransa ticaret, konten- J jan ve tediye anlaşmalariyle merbitterı imlerinin temdit lerins alt kanın 'ây'hasmm is birinci müzükereleri yapılmış tır. Yine bugünkü tonlantıda bi. rinci müzakereleri vanılan mad deler arasmda Türriva - Alman İ ya #aşmda İmesslanmış olan ticari m''bs4elelere o mütedgir anlasma heğis (b. 1) Wstenrla ir'm tarh'hi yanılma sma alt lâyiha da bulunmakta idi. Meclis miteakın ictimamı pa- zartesi günü vanasıktır, ».. Geren hafta irinde Ankaraya &'tm'" olan tdsmet Örfive Tomu. ten; Morgeresni Ali Rıza Artım- kal, Ankaradın bu sabahki eks presle gerimizdeki karargituna dönmüştür. ve kan fedakâriikinrle wzun istırab Jan hatıriattıktan sonra mâkşlesine söyle devam ediyor: “Ba moklalar üzerinde biraz durma muzın sebebi var, İçimizde dniüaa yaşı yan bu yarayı, silinmesine ebediyen tekn olumyan bü hataları Balkan larda hürriyet ve bsziklâllerini Kazan mwp milletlere karşı bir iin ve düş manlık hissini aleviemek içim Slet ola rah kulanmak istemiyor. Be rm terera ve wkuddes hisel adi bir hır ve tarıma, çirkin ve menfur bir em vervellame gıda olsun diye propaçan da ve dömazoji eseri olarık ortaya atmıyoruz, Kayır, Dalkanlarm, rahan vo manen bizim için hâlâ bir vatan mena ani gllememened hi larından ancak birkaç muvaffakiyet kaydadildiğinden matlöp netice alın maâmiş ve banun için bir yeni imtihan daha açılması esas itibarile yea tarılmıştar. Şolirimize gelen malimata göre ye ni imtihana ses sanatkârları kabul 0 lunacaktır, Bu sanatkârlar da yük” sek musiki bügisinden ziyade kâfi dereösde musiki terbiyesi, takat bu- nun yanında İyi bir rüdyofonik #28 8- rTanacaktır, Bu suretle radyoya Türk musiki kutıma güzel sesi mugarni ve mugann!yelerin alınması kabil ola” cağı kanaati yardır. Trükiye radyodiflzyon postalarının mahküm oldu 17 yaşlarımda Neriman adında güzel ve temiz giyinmiş bir kızdan ikinci #ulh cera raahkemesi tarafından, hır azlık suçundan 2,5 sy bapla cezasına mahküm edilmiştir. Okunan tahkiiant evrakma nazaran Neriman, geçenlerde o Kooamustafa paşada oturan Şükranın evine hizmet çi olarak girmiş, ve Iki gün sonra bip fırsatmı bülarek ev sahibin'n ketirk mantosunu, elhlaşlerini, mücevherleri» ni ve sir eşyalarını çölarak kaçmış bir. Neriman bundan sonra Samatyada oturan Ayşeye misafizliğe gitmiş ve ertesi sabah evden çıkarken Ayşenin de 15 lira keymelindeki barkasımı çak şir. Karardan sonra hıraa genç kız be- meh tevkif olunmuştur, Kazanç vergisinin sın taksıtti Haziran sonunda değil bu ay nihayetinde verilmelidir Mali senenin herirandan ha. za.ina dovum edişi bazı mükel. lefleri aklatmakta ve vergilerini vaktinde veremedikleri için ce. zalı tediyeye veya İcraf taxiba. ta uğramaktadırlar. En göniş müke'lef kitleşini ve her sınıf hajkı altkadar eden ka, zanç vergisi taksi'l:rinin tediye | sinde bilhassa mük-ileflerin bu hatası görülmektedir. 1940 mali yılına aid kazenç vergilerinin son taksit müddeti mali senenin sonunda değil, bu ay sonunda bitmektedir. Mük.L1 Jefier kezanç vergilerini bu ay nirhayetine kadar ödemestiki-ri tekdir yüzde on ilâvesile ver- gi tebsiliima geçilmesi veku bat yanlimasi icab etmektedir. Burun isin mükelleflerin kezerç vergilerinin son taksitlerini ni. hayet bu sy sonuna kadar tâvi ollukları maliye tahsil şubela.| rine müracaat ederek tomsm.n ödemeleri icab etmektedir. İ ruhumuzun derinilderinde önüne ge gülmez bir bağınık ve muhabbet diy” duğunu göstermek için bunlardan Dahsediyorur. Türk, alyasi hâkimiyet bakımından Bılkantardan (o alâkası kat'iyen kesmiş isa bızmun "Türl için be büyük bir dedakirlık — olduğısin B-'kanlarda yaşıyan dostlarımıza na tatmak iğin bunlardan bakşudlyuruz. Bakanlı deçlımKaknt Ek çocuklir Bum oralarda geçi. Baçün Türkün w Hinden çıkmış o yerler icin şimği hili bir daliseln vardır. O hali dağ basla rms birienç cuat gizmret edebilmek icin eBi sona fasıla ile rahmetli bir seyr bote katlandım. Bizim Balkanlara bağlılığımızı yal Bız hissi Amillere ve tarihi hatıraları . 21 BİRİNCİKANUN Rasgele Bundan ne anlaşılır? ” dünya” denli Sa giy “Şu garip S69 graf” da deriise yeridir. Sütunları arasında O na şöyle bir tavsiyesi gözü” & “Kendinizi sebepsiz yere gun ve meşesiz buluyorsasi# bi sıhhatinizdedir, lay, —. Burnunuzu sağ deliğin, w Hınızla bastırın. Ve yalar sel ri) file nefes alıp alamadığım” trol ediniz. Eğer nefes e sanız, nezlesiniz demedir “9 sizliğinizin sebebi budur agi ai sebi “ Bu satırların muharrir P9 meti nesesizliğinden ertaj* nadımıza basalım, İşte bk sah vede nefes alamıyoruz, demek ve neşesizliğimiz de bunlar geliyor, gel Ya solunu kapayıp sal alamadığımızı anlarsak, ya 0 yi do nefes ala'ilip de yoksa nasıl tefsir edeceğik Ve minelgaraip,.. Yahız kâğrt değil, ay9f gere p da yanı ve fikir darlığı d5 Bundan ancak bu | Ölüm, Doğu”, General Refik Mü” vefat etti ms Tanınmış nisaiyeci del Mü, rımızdan genersl Re b Gülhane hastahane, etmişlir. Merhum, kel v ye dairesi reisliğinden t© dilmişti. Kendisi Gü tahanesinde senelerce lik ve profesörlük Sayan gi çok doktor yet pi zamanlarda ( İstanbul meclisinde Âza idi. in Merhumun cenazesi at ilde Gülhane be? sinden askeri me: cami a rılmış, harmazı Be; de kılındıktan sonra gile” gehidliğine | defnedilmi naze merasiminde bir e keri ve sivil erkân, esX© miz o ye talebisi ve mi ye mensubları ve belediy8 doktorlar, dostları e iğ Celâl Bayarın teşekkürü Ankara; 20 (A. A) — celi başvekil ve İzmir mebusU Bayar Anadolu ajansın rengli daki mektubu gönder Pay “ Büyük oğlum Ref öt bizim için çok aci o den ileri gelen ir muhtelif suretlerle “ürk funda bulunarak beni VE © teselliya çalışan bütün ui” mıza ve sayın matbunğ kürlerimizin arana ©“ rica ederim.” Celal B3Y** zi Bifetmek meseleyi eksik motd mek olur, Biz Balkanlara DUR. mizde kalan Türk vatseri” Henfaafleri bakımından, ri j İsHUMA bakırundan bağlıy”” da rahat oturabilmek İÇin Mitiyacımz. vardır. Bae " kanları karşı eek aa i gok sebeblerin bir aray» vüsut bulmuş bir realitedir Ecda'lımız çok doğre İstanbul Tuna kıydarmda edilmek kazadır. E lara götüren kuvvet gag ai bre ve gururu değilsi Bİ | akya görüşün tebkin etiği BT veli. Geçmiş surlar İçin olan ba Hıtiyaç bazön dah? alğtetin kendisin! bire his dir, Tirk'ye tekror Tuna hen gidere. Fekat için bir emmaiyet sahası ister. Ve bemun yı en birinci vazife bilir