17 Aralık 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6
Sanat RHAPER — Aksam Postast Sanatkâr Çalyapin nasıl yetişmişti ? 1883 senesinde Fedor Çalyapin on yaşındaydı ve Rusyada Kazan. Pulunuyordu. Babası memur - Maaşını ayın yirmisinde aldı. İh için her aym yirmisinden oltu . una kadar sarkoş yuşanlı. Böyle 'marhoş olduğu bir gün yüzü hogu- a gitmiyen bir yabancıya yak . laştı. Nezsketle selimladıktan son ra cemilekârane bir lisanla konus, başladı. Yabancı sonunda: e İstiyorsunuz?,, diye sordu, Pedörun babası: — Gözlerinizin niçin domuz erine banzediğini öğrenmek is- yorum , diye cevap verdi Yumruklar biribirini takip Çalyapin evine, gözleri $i “ hiseleri parçalanmış bir halde dön dü, Karsı ile oğlunu, hareketsiz 'kalmcaya kadar dövdü, İyapin sonra, yere oturdu kendi sesi değilmiş gibi, kadm se- sine bönziyen yüksek bir : söylemiye basladı, diği sözlerin, dünyanın hiç . İr Hsanında manası yoktu. sesle Çalyapin, bir müddet sonra, O ukadderatna Obükmedecek es - a bir kudretin mevcut ol - luğunu, şöyle böyle hissettiği “mütekeyyiç oldu. © Musltim, çocuğun istidadı far, kendir kendisini muganniliğe ka- bul etti, Az sonra da onun her pa #r kilise dualarında teganni ede, ayda bir buçuk ruble kazandı görüyoruz. Bu paraile Ka. ndan geçen tiyatro turnelerinin dikleri temsillere gitti. Fakat, onun Üyatroya ve teganniye karşı | hığımı babâi hip hoş karş” ordu: — Sen, hizmetçi olmalısın! Ti, iroyu şeytan alam, Ancak hiz * etçi olarak (O dişlerinin arasma bileceğin bir parça ekmek bu bilirsin, diyordu. Aradan seneler geçti. Çalyapin, 19 yaşma geldiği zaman onu, Vol, ça nehrini şimalden cenuba ine * rek ve seyahatlerinin o masrafın: mak için gemi tayfalarınn ö p şarkılar söyliyerek, hikâ - “yeler anlatarak, cambazlıklar ya © bütün Rusyada serseri do - rken görüyoruz, Nihayet, bir < et ve opera trupuna korist o, İl girdi, Bir gün, Galka piye sinde böyük eyanson rolünü oyur yarak olan aktör, hastalandığı i . çin, Çalyapinin sesine dikkat et iş olan rejisör, rolün oynanması” ni ona bıraktı Çalyapin artık sahnede, fakat derece korku içindedir. Ken . ini teşel eden baz: hareketler yâ i sarkınmı söyledi, Birdenhi" ra kollarının çok ağırlaştığını ve onları ancak dirseklerinden bilek- lerine kadar oynatabildiğini hiz . seti. Onları, ustalıkla, birer birer çtı ve tavırlarına heybet ver * “mek için pamukla doldurduğu kar 'nmm üzerine koydu, Sahne sona erdi. Müthiş bir alkış tufanı, O, alkışların kendisi için olup ol . dığında hâli mütereddittir. Or kestra şefi: © — Selâmla... Allah müstahakr wörtin, selâmla! diye mıridan, dı. Çalyapin, geriye çokilirken, et * , istlenl ile selâmlamaya baş - | dı. Fakat bir koltuğa çarparak yere yuvarlandı ve ayakları hava, ya kalktı. Bu sefer, kesilmek Ü - olan alkışlar iki misli arttı. Çalyapin, şarkınmın mı, yoksa dlüştintişündeki | tuhaflığın mı el - tışlandığını bir türlü anlıvamıyor. Bu hâdiseden bir müddet sonra gelâi, Tam diğer bir ser Küçük | ve | Ahenk - ; utanacak bir derecede | serinin müracatı sirasında bir o * kumpanyasam müdürüne Sesinin — dirle peret başvurdu, karar verdi, Çı gannideki bilgisi zayrikâfi gay dığı için işe erkadaşı almdı, Bu & damm İsmi Maksim Gorkidir. Çalyapin #ergüzeştten sergüzeş. | srak Baxüye geldi, Para - | © pardösülünü #attığı için, yırtık elbi nlarla dolu tir Orada Bo - #“ylemieye karardığı İzbe me ü ! j zeliği ile, Kızlarım çok severdi, Pariste bu duğu zamanlar, çocuklarını ya" sında görmek (o İsterdi, Yekpare gümüşten takımlarla örtülü ye mek mnassı, en büyükleri Lidya Borsi, Marfayı, Marinayı, hat. tâ bugün on sek>2 Y Bir gön, küçük Mariranm çene" #ini tutmuş, ve gülerek; — Bunu çirkin o buluyorsunuz ba? Bire, onum güzel olucağını ha. ber vereyim, Zaten o benim tam portremdir, Deristi, Marina, o zamandanberi saf gü (Rusya Misi) unvanmı kazandı, Konser günleri, bütün apart: . man alt üst oluyordu. Çalyapin, daha şafak sökerken: — Ben taganni edemiyeceğim. Sesimi kaybettim, Bitti; bu defa ig : f artık bitti, ği İ Sözlerini tekrarladı, Bütün kü - çükler, korkularmdan — odalarma Arasma bir sandal - bir yemek kabınm kapanıriariı, yenin uçtuğu, İ fırlatıldığı işitilirdi, Gece ise, sah, nede zarif ve iri Çalyapin, tem sil ettiği volü, bütün steşi ile can, landırırdı. Sanatında dâhi, hayatmda Güz ölan eski küçük serseri, zamanı - mızın yegâne romantik aktörü idi. Ne yazik ki her fâni gibi onuda bundan iki küsur sene evvel kay- betmiş bulunuyoruz. Çalyapin Sevil Berberi'ni temsil ederken... zaman sirk meydana gitmöye ve yamalı elbiselerle gezmesine rağ - men bütün parası elbisesinin astarı içine diktiği söylenen bir kesmeye karar İ tüecarm boğazmı İ veren bir grupa katıldı, Çalyapin pusu kurmaya memur edildi, O bu | teklifi reddetmeye cosaret edeme" diği için korkudan kaşlı ve bir daha o meyhaneye dönmedi Bu suretle son yaşama imkânmı da | kaybetmiş oluyordu. Çalyapin, bir müddet sonra Pe teraburga geçti, Artık, onun için İ bir muvaffakıyet devresi buşla , mıştır. Fakat, ber yerden ziyade Rusyada o münakaşaları yapılan Rimski * Korsakof'un, Günkanm, Borodino ve Mosorgskeki'nin eser. lerini taganni Gtmek o cessretini gösteremedi, Onun #öhretini Mi - lan, Paris, Nevyork, Londra tur - neleri temin etti, Harp ve ihtilâl, muvaffakıyetlerini azaltamadı. 1922 de Sovyetlerle arası açi . dığı için menfaya gitti. Aktörlük liyakati kadar takdi © | re yayan lâtif gür sesi de Çalya - pine büyük #öhret temin etti Mu- ! aşzam kompozisyonlar vücnda ge tirdi, Onun (sahnedeki (o tehevvürü, | dehşetli hiddetleri, tiyatro haya . tında, dardımesel hükmünce geç * mişti. Çalyapin, haddi zatında muva - | zenesiz bir adamdı. O, hiçbir şeyi | diğerlerinin gördüğü gibi görmü - | yordu, Meselâ, yarım düzüne göm İ lek, bir düzine o elise ıwmarladığı İ eskin İ | zetede Ajansların Dili er ön A KD YA Ttatvama Vaziyet! ,Ve Almanya (Baştarafı $ üneüde) yer bulmuştur. O da, İngiltereye karşı bücumlar tek. sif edilirse İtalyaya çok müessir yardım olacaktır tarzındadır. İtalyaya doğrudan doğruya yar. dım meselesine ise kat'iyen ima bile edilmemektedir. Filhakika Almanya, ortağına nasil yardım edebilr? Bunu Yap. mak çok güctür. İtalyadan sev- kedilecek Kitaat İtalyanın şima, linden csnubuna kadar uzum ve yorucu bir seyahat yapmak mec, buriyetinde kalacağından başka Arnavutluk o Jimanlarına bile geçmeden evvel İngiliz abluka, sile karsrlaşacaktır. Almanlar kuvvet gönderme. den önce bu müşkülleri şüphesiz gözönünde tutacaklardır. İtal. yanlara gelince, öyle mühim se, bepler vardır ki dudutlarını Almanlara açmadan evvel çok düsünmeleri icabeder.,. SEKRETER Sinemada sarkıntılık ve adam dövmenin cezası Salâhattin adında biri, evvel- ki akşam Karagümrükte Aysu! sinemasına gitmiş ve önlerinde ! ran iki genç kıza lâf atmış. Kızların kontro) memuru Meh mede şikâyetleri üzerine Salü hattin oradan kaldırılmış. ancak film bittikten sonra Salâhattin kontrol memuru Mehmedin üze, rize aslarak kendisini dövmeğe baslamıstır. Gürültüye bir polis memuru yetişmiş, Salâhattin bu sefer ie polisin yanmda bıcağmı çek. miş ihtara rağmen bicaği br rakmamıştır. Ücünceii sulh ceza mahkeme. sine verilen Salâhattin dün 16 gün hapse mahküm olmuş ve hamen tevkif edilmiştir. da olan | “bebek” Basyayı etrafma toplar - | Kız TESTER voleybol müsabakalarına dün de devam edildi istanbul lisesi Işığa, Cumhuri” yet —E Ebd Miri Kız mektepleri pılan ve gi artan voleybde ğ dün de Eminönü Halkevi selo, munda devam edilmiştir. Günün ilk maçı geçen Çamlıcaya büyük bir sayı £ t yenilen Işık lisesi ile İstanbul Kı lisesi arasında idi, Güzinin servis at kaya İstanbul lisesi birinci seti 15/6 ile bitirdi. seti de yine İstanbul Jisesi 1573 ile kazanmıştır. Halihazırda kı? mektepletinin en zayıl takımının İşık lisesi o'd » Zu görülmektedir... İşık kızları sonunculuktan kurtulabil « arasında 3 hafta mek için çok çalışmıya mecbur » durlar, İstanbul lisesine gelince, birinci sette bir aralık Işıklılara arka ar» kaya sayı yaptırmaları rakiplerini benimsememekten olsa gerek. Be» mutad takım kaptanları Selma y* ne güzel oynamışlar. Birinci maça takımlar şu kafe rolarla çıkmışlardı ISTANBUL LİSESİ; ker, Güzin, Semahaf Neclâ, Meliha. IŞIK LİSESİ: Saliha, Nurucihan Hilkat, Tiraje, Nesime, Zizi, İkini müsabaka Cumhuriyet kız lisesi ile Boğaziçi lisesi arasın. da idi. İlk sete Cumhuriyetin servis at» şı ile başlandı. Curmhuriyetlile "bunun Selma, Ül (Vejiye) topladılar ve sayıl mıya muvalfak ol huriyetliler taymavt dilerini toplamıya firsat buldin ve aziçine ga:ip S0 «1 voleybol takımı... lar. Bundan sonra oyun her iki tö- iafın sıkı oyunu ile devam etti ve neticede, birinci seti 15/12 ile a. ya muvaffak olabildil kis, Kadriye. Boğaziçi: Nilüfer (K), Rebi&" Zeliha, Emel, Solmaz, Handan İkinci sette Cumhuriyeti ma biyetten kurt Nihal ile dır. Nuri Bosut Futbol ajanı oldü 37 ile maklüp Cumhuriyeti ve le dür, Nihale gelince çok J tüyleri dır. Rakipi nu mükemmel bir surette ektedir. ziçinden de Nilâfer çok gis oynanbışlır.. İkine Ci etlilere birçok korkulu anlar aşatmıştır. 7 *ine LEÇmişic e istifa eden futbol ajanı Hes” Kâmil Sporelin yerine ajanlığa 9 kem komitesi âzlamdan Nuri B9 sut tayin edilmiş ve keyfiyet Ü wiüdürlüğe bildiri! YMPN miştir, Nuri Bosut muntazam snesnisi tanmımış bir arkadaştır, Kendi xe uzum ve yorucu Dir mesaj pt. yen yeni vazifesinde hasarlar &” takımlar muşlar, Bu heyecanlı m ğıdaki kadrolarla çi hr: Cumhuriyet: Verir al (K), Bi, dar, Hayrünnisa, Semahat, Bel,
