17 Aralık 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

hğ:ğün harp sanayiinin en çok be dığı maddeler arasımda İrol ve demirden sonra lâstik *Lâstiğin menşei Antil a. dlıa'"dll'- Bir ağacın üzerinda ünm yarıklardan akrtılarak edilir. Onun bu kadar mükim bir âı'_’: dtîgacağ'ı hiç te tahmin e. gildi. O vakıt tamamiy. lğk-":ıuşak bir madde olan lâs, kl'l'.m Yalnız kurgun kalem yazı, silmek için istifade edile, &ceği zannediliyordu. haıâ'tlı.' ği çok kıymetli bir meta, Z medeniyet âlemine hedi. â.ı:den Şarl Güdyer leminde bir *rikalıdır. *qşm hayata madenden ufak %îk €v eşyası yapan bir fab. ölg Açmakla başlamıştır. ;şleri ““îî iıîı gi;liyordğıBelkı mü, Üyütebilecek — ve Ğm“nda z:engi.nîolaca.ktı. Fakat %ı aklı bir noktaya saplan, h kalmıştı. Lâstiği sertleştir. tlkî.:e bu suretle lâstikten bir 4% esya yapmak istiyordu. %ğı İşini gücünü —brrakmış, gayretini — tecrübelerine M i. Bu uğraşma Gudyer'in bozdu, dağ kadar borca Eirdi fabrikası ve satı Bat ş mağa, x:lpandı. Hileli iflâs suçiyle uç €meye kadar sürüklendi ve ı%% hapse mahküm olarak o da_hapishanaye girdi. Amerika hapis, % de mahkümların çalış, M Mecburi tutuluyordu. Gud, İ tenekecilik işlerile meşgul h'll Mecburi tutuluyordu. Gud, kötü bir işçi olarak İT SIRINUYKANUN — 19409 Arastırmalar ht%k ilk defa bulunduğu va, | A ABER — Akşam Postası Vapur biİleti almak için şemsi- yesini rehim bıirakan kâşif tanımdı, çünkü işbaşı gözünü ît kendisinden ayırır ayırmaz der, hal lâstik parçaları üzerinde tecrübeler yapmağa çalışıyordu. Hattâ bu yüzden tek bir hücre, de hapsedildi ve rcalr agı azlar yaşadı. Guüdyer hapishaneden çıktık. | tan sorra hapishanede el eme, | ğinden biriktirdiği para ile bir dükkân açtı, burada kışın yağ. murdan ayak kaplarını muhafa, za için yaptığı lâstikleri satma, ğa başladı. O kış işi iyi gitti. . Fakat yaz gelince dükkândaki lâstikler tahammül edilmiyecek pis bir koku neşretmeğe başla, | : dı. Komşular şikâyet ettiler. Be, lediye Güdyer'in sermayesini teşkil seden lâstikleri denize attı. | Gudyer bu süretle Şteyin şeh, rinde beş parasız kalmıştı. Ce, binde Nevyorka gidecek bilet T T e OT e e G e - —a 4 L.MM : fakir değildir. Bu resmi Alüka üyandırmıştır. Halbuti ÇA l e. u odern_ fakirler -— Wh-. Resmin nasıl çekiküiğini " reşme bakmız! Ki bu genç kızlar İpi havalandırıp Üzerine İçlerinden birini çöken Amorikalı Tfoloğrafçı büyük yaptığı şey bir hileden başka bir öüğrenmek İstlyorsanız T- inci | beş parasız sokakta kalmıştı. | madı. “Ya devlet başa, ya küuz. ' yeni lâstikler halk arasında bir parası bile kalmamıştı. 1836 yılınm yağmurlu bir sa, bahmda biritik serveti olan şemsiyeyi iskeledeki bilet gişe, şine emanet bırakarak aldığı bir biletle kapağı Nevyorka dar attı. Gudyer Nevyorka gelince mu, vakkat bir zaman için lâstik işini brraktı. Arkadaşlarından ödünç aldığı bir miktar para İle dokumacılığa başladı. Daha çok iş yapabilmek için dokumadan anlayan bir kız ile evlendi. Aile, nin geçim durumu biraz düze, lince inatçı kâşir yine lâstik işi, ne devam etti. Lâstiği kireçli suda taynata, rak biraz sertleştirdi, bu vuretle lâstikten sofra örtüleri yayma, ğa muvaffak oldu. İşi birder, leri moda olmuştu. Fakat bu ye, ni ve cicili bicili örtüleri kullan, mağa başlayanlar bu örtülerin sirke, limon gibi ekşi maddeler ile temas ettiği vakıt eriyip ak, tığını gördüler. Nevyork halkı Gudyer'in dükkânma hücum et. ti, Polisin müdahalesile delikanlı hayatmı güç kurtardı, fakat bütün sermayesi bir defa daha mahvolmusş ve zavallı adam yine Gudyer evinde içerisi erimiş lâstikle dolu bir kaç çay fincanı müstesna olmak üzere bütün ev eşyasını sattı ve yine arkadaşla, rından yardım İstedi. Arkadaşları bu inatçt adama deli gözile bakıyorlar, aldığı parayı lâstik uğrunda mahvet, tiği için hayatmı ve ailesini dü. şünmemekle itham ediyorlardı. Bu delinin eline artık para ver. meğe cesaret edemedikleri için kömür, un ve buna benzeyen yardımlarda bulunuyordu. Gudyer kireçten sonra kükür. tü tecrübe etti. Kükürtle karıs. tırılan lâstik İnce tahakalar ha. | linde kullanılryordu. Guüdyer gü. zel renkli lâstik torbalar yaptı. Fakat bu torbalar, güneş ve sı. cağı görür görmez eriyip akı, yordu. Gudyer karısı ve çocuklarile beraber tam bir sefalet içeri. sinde idi. Fakat inadmı bırak. gun leşe” diyerek uğraşmakta devam etti. Gudyer 1841 de lâstik ve kükürt halitasmın 270 derecede eridik. ten sonra tekrar dondurulursa sicak ve soğuktan aynı derece, de müteessir olduğunu meydana çıkarmıştı. Bunu keşfettikten sonra kendisi ve ailesi efradı için lâstik başlıklar yaptı. Fakat Nevyorkta halkm artık lâstik eşyaya itimadı kalmamıştı. Bu alay mevzuu oldu hattâ “sokak, talâstik ceketli, Jâstik yelekli, papuçu ve başlığı lâstikten fa, kat cebinde meteliği olmayan Gudyer'dir.” Cümlesi adetâ bir bilmece, ata sözü oldu, Fakat Gudyer'in bu son keşfi yürüdü. Lâstik ayakkabıların, sofra örtülerinin, torbaların ar. kasmdan lâstik yataklar, yastık. lar, cankurtaran sandalları ya. pıldi. Artık tali kat'i olarak Gudyer'e gülmüş, zavallı adam zengin olmuştu. Bu kadar kat'i ve mühim bir neticeye rağmen bir gün gelip te lâstiğin muayyen şartlar içeri. sinde demir, çelik, bakır, ağaç, kösele, pamuklu bez ve ipek ye, rini tutacağını düşünemiyordu. Hattâ bizzat Gudyer bile lâstiği araba ve otomobil tekerlekleri imalinde kullanmağı düşüneme, mişti. Ancak 1845 yılmda Rober Tomson isminde bir İngiliz lâs, tik tekerleği tahakkuk sahasma i çıkarabildi. M. Bilgin bir adama rastgelirseniz bu Şari | Üç metre kumaşla yalnız 20 saniyede Mankenine Elbiıse yapan adam Birkaç iğnte ve bir tâstikle giydirmektedir Hünerini bu resimlerde görebilirsiniz Amerikanın en meçbüur slinalamn | dan biri, şüphesiz ki Alfons Borje'dir. Bu zat, kadmları, #alelâde üç metre N el $ kumaş bir kaç İPne, Hir TAstikle yirm! — miştir. saniye İcinde giydirmektedir. Resimler, kendisinin Vir Tanfiiyet Hünerini bir çok filmlerde göster. Annı gözstermektedir. diği gihi Nevyoörk dünya — sergisinde Unutmayın Ki, bu işi tam yümi eir beş yüz bin kişi tarafından seyredil- — niyede kdiirnsaktedir. — S a — - — ©—a e Hü ah a —ei aait Ai aa a —e ei D MNT UN