13 Aralık 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

12 BİRİNCİKANUN — 1940 Talebeyi kahvelerden nasıl kurtarabiliriz ? Maarif Müdürü Tevfik Kut, Doktor Fahrettin Kerim fikirlerini söylüyorlar Use talebesinin kahvelere git- mesi, senelerdenberi üzerinde du. Tülan, vakit vakit bütün memle- keti-meşgul eden içtima! bir derdi. Mizdir, Şüphe yok ki, lise talebe, ! İ *İain kahvelerde harcıyacak vakti | Yoktur. Bu, kültür davamız iç büylik bir zarardır. Paket lise ta- lebesini kahveye dadandıktan son. | TA, hayiazlığm yanmda ehemmi, yetle yer ainn bir mesele daha Yardır: Ahlâk, Maarif müdürü Tevfik Kut Mektapten kaçan, kâğıt oyunla- rma ve böylece kumara alışan ta- lebeyi bekliyen Akıbeti, burada u. Bun boylu izaha Ilizum görmüyo- Tüz. Bu, herkesçe malimdur; yal. Miz, kahve kurban: lise talebesince meçhul. Maarif Oo mekanizması, kahvele Tin, Ömer Seyfettin merhumun, “açık hava mektebi, Bi andıran, Mir “ders kaçakları, toplantı yeri halini almasma mâni olmak için çalmıyor değil, Nitekim, birkaç Kündür devam eden wiki araştır. malar neticesinde birçok talebe tu- tulmuş, büviyetleri tesbit olun. Muş, Bunlara, kahveye devamdan Ve diğer suçlarından dolayı üçer Gün tard cezası verilmiş. Yerinde bir tedbir. Fakat, sca- ba, yalnız idari mahiyette kalan bir ceza, bu derdin önüne geçebi- Ve mi? Meselenin ruhi ve terbiyevi ba. kumlardan geniş bir metod sahası Olduğu muhakkak, Bu hususta salâhiyet sahibi olan Mauhtelif şahsiyetlerle konuşan bir Arkadaşımız, konuştuklarmı bize Möylece kaydediyor ve: Profesör Fahrettin Kerim Gö- kay diyor ki: Akıl Tifzssıbhası Cemiyeti roi- *İ, Çocukları Kurtarma Yurdu ih. tax heyeti Azasından profesör Fahrettin Kerim Gökay şunları söyledi: “.— Kahveye giden talebe hak. kmda ulman inzibati tedbirler, Mektep disiplini bakımından hi; Müphesiz çok faydalıdır, Şu kadar ki, bu işte, benim evveldenberi mü dafan ettiğim bir tez ile karşıla. Myoruz: 1 — Mektep ve nilerin iş bera- yapması, Ana v2 babalar, Mektep dışında çocuğun tskipsisi olmalıdır. 2 — Mektepte anormal ve gAY- Tİ iştimat (anti sosyal) reakmiyon. gösteren talebenin vaziyet, derhal, mektep idaresince cocvk Velilerine haber verilmelidir. 3 — Mektepten erken çikan ta- ebe, için evleri muhitinde gençlik toplantı mahfilleri vücude getiril Melidir. Buraları manrifin kontre. MW altnda bulunmatıdır. Gençlik “ima odaları ve gpor salonları bu mahfillere bağlanmalı; kumar Mahiyetinde olmıyan oyunlar, pd. Mabakalar tertip edilmelidir. Fakat Vida var ki, haftam çalışma Sünlerinde, bir mektep talebesinin pr edebileceği zamanı olduğunu Ag "orum. Bu 'tibarla söyle “iğim eğlenceler, aacak cumartesi İ ! | liğin bişi | dır. Biz, m lk yeman ölieğmazmanmmsa izim yn nizam sim lmenenli ii İm. günleri öğleden sonra ve bir de pazarlara münhasır kalmalıdır, Diğer günler oturmm'ar, çalış. smlar!,, MAARİF MÜDÜRÜ TEVFİK KUT Maarif müdürü Tevfik Kut, kah- veye giden lise talebesi hakkım. ön ve bü hususta alman tedbirler etrafında aşağıdaki fikirleri detmiştir “ Talebenin - kahvelerden u- yaklaşmasına, muhtelif tedbirler alarak çelmşiyoruz. Mektep idare. leri, muallimlerle yaptıkları işbir. ser, babaların da çocük ana v3 kini istiyor Bazı talebe vardır ki, kendileri- ni kahvenin esiri haline sokmuşlar bu fena vaziyete iş olan çocukları kurtarmaz için ge. Diş bir müendele yapıyoruz. İmece, talebe üzerinde rü- at han da milessir olcak çare şudur: © g'den çocuğun düştüğü , diğerlerine göstermek, kah vede oyuna alışan, kahveye borg- lanan“bir zönct her tirlü fena ih, Ümeller, hir ağ giti kuşatır. Bu noktanın İfe2 tovihi, tale- beyi kahveden uzaklaştırmak ta gok mühim ve ruhi bir âmildir.,, DOKTOR VE MUALLIM KEMAL SARAÇOĞLU DİYOR Kİ: Doktor ve mi za Kemal Şakir Saracoğlu, talobenı kabıeyu de vamına mâvi olmak bahsindeki ks. K âkibeti, Doktor Fahrettin Kerim Gökay vamıra mâni olmak bulsindeki ka. nanilerini şu sözlerle hulâsa etti: “e Bana kâlirsa, ceza kâfi bir tedbir değildir, Bu derde, müsbet gareler bulmak lâzımdır. Onun İ- her şeyden evvel, mualtimler. deki didaktik kabil'yetlerin Okuv. vetli olması gerektir, Çünkü, ders. Doktor Kemal Sakir Saracoğlu İn kavyağa ini olmak, muni- Timin, yüksek mârebbilik vasıfle- rini haiz olmasile mümkündür, Şüp İhe yok ki, çok bilenden ziyade, iyi öğreten talebs fgerinde tesir yapar, onları deralere ve mektebe tamamen ısındırır, Talebenin mektebe ve derse sevgi ile bağlanmaw mevzuu hah- solurken, şunları da düşünmeliyiz Mekteplerimizin tedris sistem. leri Üzerinde durmak, ayrıca genç- lik ve kültür klüpleri açmak Eide mevcut teşkilâtı gözönüne getirecek olursak, meselâ Halkör- HABER — Aksam Postası Pasifil , Okyanosuna hâkimiyet i rekabeti Almanyanın Avrupadaki yeni »lzammı takliden Asysda Japon . ya yeni nizam kurmağa başladık - tan ve bilhassa Nankinde bir kuk” la Çin hükümeti kurarak bu hü - kümetle yeni nlzam esasları üzeri, de anlaştıktan sonra bir yanden Sovyet Rusyanm olduğu gibi di - ğer taraftan da Amerikanın dik kat nazsrları daha büyük bir tiüz- izle Japonya Üzerine çevrilmiştir. Pasifik Okyanusunun bir van . dan Amerikayı diğer taraftan Gu Japonyası sulaması bu iki devlet arasındaki reksbete geniş bir mey dan vermektedir, Filhskika gerek Japonya gerekse Amerika coğrafi İ veriyetleri dolayısiyle deniz kuv * vetlerine fazla ehemmiyet vermek ve Pasifik Okyanumundaki deniz muvazenesini kendi (o taraflarında tutmak mecburiyetindedir. Bu rekabet yalnızca deniz kuv * veti sahasmda değil, deniz üssü anhasında da görülmektedir, Her iki devlet de Pasifik Okyanumuna mutlak surette hâkim olabilmek i- çin bu Okyanus üzerindeki mü. him sartetjik üsleri ellerinde tut- mak mecburiyetinde bulunmakta - dırlar. Amerika ile İngiltere ara - #mda resmi anlaşmasız tabii bir İ anlaşma mevcut olduğuna ve İn. giltere Pasifik Okyanusunda ve yakm şarkta pek çok deniz Üsleri- ne malik bulunduğuna göre bu noktadan Amerika Jsponyaya te - fevvuk ediyor o demektir, Netekim Amerika bir müddet evvel İngü - wreden bu deniz üslerinin bir kıs, mını kiralıyarak vaziyetini sağlam laştirmıştır. Şimdi de Japonyanm Çine hâkim olmak ve böyle W * zak şarkta pek krymetii üsler el - de etmek ve nihayet Amerikanın tabli müttefiki İngiltereyi uzak #arktan uzaklaştırmak (o emeliyle hareket ediyor, Hatmardadır ki geçen umumi harpte (o Japonya Ole İngilte - re omüttefik bulunuyorlardı. Fakat (İngiltere 1914 harbi ni kazanmak (için Amerikaya muhtaç olunca mecburen bir Ame. rikan - İngiliz iş birliği busule gelmiş ve Amerikan * Japon men- faatleri uzak sarkta çarpıştığı i. gin, Japonya veya Amerikadan bi rini tercih etmek vaziyetinde ka - lan İngiltere on sekiz sene süren iktifakından sonra Japonyadan ay» rılarak Amerikaya bağlanmıştı. Amorika Ile İngiltere birleşince, dünya yüzündeki üç denizci dev - letten biri olan Japonya bu itü. fak Kkursımmda susmağa mecbur kaimıştı, Kuvvetli Amerika nispe ten kuvvetsiz olsn Japonyayı beş Amerikan zrhlsina mukabil Üç zırbı yapmağa mecbur etmiş v6 sekilde muvszereyi kendi le - 8 | inde tutmuştu. | Japonya 1930 senesinde gayri mahdut miktarda küçük gemi İn. müsaadesini alabilmiş, niha - yet 1938 #enesinde Amerikanın de niz silâhları insasmda kendisile rekabet edemiyeceğine kanat g0 - tirerek,; Japonyayı dalma mağlüb vaziyetle birakan Vaşington deniz muahedesini yırtmıştı. m5 1936 danberi Japonyanm bahri inşaalı me vaddelere varmıştır, bu malümumuz değildir, Ancak bugün uzak şarka hâkim olmak rekabeti mevzü olduğu zaman Jeponyarm gerek İngiltereye, gerekse Ameri” kaya alenen kafa tuttuğu görül - mektedir, Bu hareket Japonyanm leri Üzerinde durahiliriz. Bu teş- kilât, mektepler ile daha yakın, daha &ikı bir temas temin edebi. lirse, talebenin kahve köşelerin. İ den cekiimesi hususunda muvaffa Je bir adım atılmış olur., Semih AĞLA vr Amerikan donanmnew*-, denizlerde Amerika ile mücadele edebilecek hir vaziyette hazırlan” mış olduğuna delâlet etse gerek - ür. “ Amerikan ile Japonya arasmdaki rekabet deniz kuvvetleri üzerin * dedir .Derhal şunu o kaydedelim ki sarı ırktan olan Japonlar vazi- felerine fevkalâde sadık, cesur ve İnatçı bir millettirler. Sonra Ja - pon donanması ile Amerikan do - nanmaamm yapılışında mühim bir fark vardır. Japonyada askerlik meeburi bir hizmet olduğu için do vazifelerini ifa eden kimselerdir. Yani başka bir söyleyişle Japon donanması millidir. Halbuki bu . na mukabil Amerikada mccburi 48- körlik henüz pek yeni olduğun dan donanmaya mensup olan ef * rat ve zabitan bu işi meslek edin. miş olan maaşlı kimselerdir, Yani başka söyleyişle Amerikasi donan- ması meşlekidir, Bu fark acaba ne- tice Üzerinde müessir olabilir mi? Bunun cevabmı ancak bir tecrübe verebilir, Yalnız şuns işaret ede - tim ki, Japonlar nekadar vazife , #inas, anut kimselerse, Amerikan donanmasma mensup olanlar da o derece bilgilidirler, Şimdi bütün bunları gözönünde | bulundurarak Amerikan ve Japon donanmaları arasında bir muksye | 8e yapmak yollarını araştıralım. Biraz evvel Japonyanın 1986 da Vaşington deniz munhedesini fes- hederek deniz İnşaatı serbestisini kazanmış" olduğunu söylemiştik. O Zamandanberi Japon donanmasına ne gibi gemilerin iltihak etmiş ol duğu malüm olmadığma göre bu Xi devletin deniz kuvvetleri ara . sında tam bir mukayese yapmak imkünları mevcut olamaz, Ancak Amerikan deniz mabafiline men * sup salâhiyetii erkinrharpler daha 1936 dan sonra Japonyanm kw beş bii tonluk veyahut daha bü - yük olmak Üzere sekiz tane drit Dot ikşa etmiş oldukları tahmin olunmaktadır. Bu tahmin ne de , receye kadar yerindedir” Bu hu susta bir şey söyliyemiyeceğiz. Bugünkü vaziyete göre Japon - yanın elinde mevcut harp gemileri şunlardır: Dokuz saffıharp gemisi. rm ağulıkları 26 bin ton bin ten arasındadır. Altı tane tayyare tasima gemi, «i. yedi tane tayyure ana gemisi, on ilki ağır kruvazör, bea ikinci se Bİ O kruvazör, o yirmi beş bas ff kruvazör, süz on iki o muhrip, on iki torpidobot, altmış tahtelba tir, Bunla 15 ie Bu hesaba göre Japonyanın 245 parça harp gemisi mevcut demek. tir. Bunlerm mecmu yekünu © bin tonu tecavüz etmektedir. Japaı 1026 din Söbra yâp mulsta oldukları mmevzusbha olan Amerikan ve Japon donanmaları arasında bir mukayese Yukurıya istesini koyduğumuz” gemilericn maada Amerikanın AS li inşada olan harp gemileri şü 5 lardır: Otuz boş bin tonluk altı zerkiz, İki tayyare taşıma gemisi, Şunu da kaydedölim ki Amer? kann saflıharp gemileri Japonyür dan fazlaysa da Japonların ineği ettirmekte oldukları veyahut de * nize İndirilmiş bulundukları zirh. ileri kırk beş bin tonluk oldu * yine arada bir muvazeni ğundan hüsil oluyor demektir. Silâh bakımından tetkik ettiği « miz vakit dunlar arasında da bir muvazena meycut olduğunu görü” rüz, Çünkü gerek Amerikanın ge « rekse Japonyanm #affibarp gemi lerinde 35,6 santimetrelik ve 40.6 santimetrelik toplar (o mevcuttur, Ancak top adedi itibariyle Amo » rikan donanmasının faik olduğunu görürün. | Amerikan gemilerinin 124 tene 35,6 Hik topuna mukabil, Japonların ayni çapta 80 topları, Amerikalıların 40.6 lık 24 toplar na mukabil Japonların ayni çapta on altı topları vardir. Buna mukabil Japon saftı harp gemileri yirmi altı mile kadar bir sürnte malik olduğundan 21 mi yapan Amerikan saffıharp gemi lerine sürat bakımmdan tefevvuk ötmekte ve top adedi bakımından kaybettiğini süratiyle kazanmakta” dir. bir parça... harp gemileri de şunlardır: Kırk beş bin tonluk iki zerbik, are taşıma gemisi, bir tay yare ana gemisi, iki hafif kruva - zör, on muhrip, Torpil tarayan, torpil seren ve | gambot gibi küçük gemilerle Ja - pon donanmasının omecmu hacmi bir milyon tonu tecavüz etmekte. dir. Amerikan donanmasma gelince: Amerikan donanması — saffı harp gırhlısı bakımından Japon donan- masına fniktir. Mevcutlarından buşka Amerika 35 bin tonluk iki "rh daha yaptırmaktadır. Ame - “en 45 bin tonluk şırhlı inşasına karar vermiş ve inşaata başlamış” sa da bunlar sncak 1943 senesin , de donanmaya iltihak edebilecek» iki & Şu vaziysin göre Am Japon donanmala, ân ve n bi yük bir fark olmadığı görülüyor. Amerika lüzumu halinde Atlan © Tüsn lerdir. i . İk Okyanusunun müdafasmı ts, | Gimdiki belde Amerikan donan “| emon İngilizlere torkedebilayağiı mast şu puralardan müteşekkil , ç N dir: be göre (OPasifikleki Japonların On büz siiti met ii karşıma müsavi hattâ Hstiln "bir m safına, mii, dö d ia m > ar erir Küvvetle cikabilir. Deniz üsleri vasör, on dokuz hafif kruvazör, şeye ce ie, e yi doksan yedi yeni muhrip ve tor. EE e Tonduğunu nazarı itibera zlmeak Pasifik muvazenesinin Aerika le hinde bulunduğuna hükmetmek i, İ cap eder, pito, yüz elli altı eski muhrip ve töripto, seksen iki tahtelbabir, Demek ki Amesikan donsnma, | sna mensup gemil erin adedi ie, Be İ milyon Ori yüz bin tonu geçmek * İ tedir. İTAKSIM SİNEMASI BUGÜN Matinelerden itibaren Göz kamaştırıcı dekorlar içinde rahunuz Şark ve Türk maslkisi ile süslenmiş rakslı TÜRKÇE SÖZLÜ ger laa KIZIL RAKKASE Bugünkü voleybol .müsabakaları İstanbul Mektepleri Voleybol lik heyetinden: 13— 12040 cuma günü Emi- nönü halkevi salonunda yapılacak - SALOME - Voleybol maçisrı a filme mahsus sarkıları barerim Saha komiseri: N, Aygen, İyan, besteleyen ve sühnaye virtder Taksim lives — Yücelikü Bise- si sant 14.30, hnkem Ahmet, Hay riye lisesi — Vefa lisesi saat 51, hakem Ahmet, 1312. Ban cuma günü Be İMÜZEYYEN SENAR yoğlu hulkevi salonunda yapılacak i ve uzlik yejisörü: ARTAKİ CAN bu film için hazırlanan yeni ve tebii. mamiş şarkıları okuyanları Voleybol maçlar: Suzan, Faide, Bedriye, Saha komiseri: N. Tekil, & Gulatasaraş Tasi — İst, Erkek İğ Samiye, Suat Gün ve İ Nadir fisesi san? 14,90, hakem Osman, Haydarpaşa Disesi — Kabataş ÇALANLAR: fisesi saat 15, hakem Osman. Börsem: Hizkbe <> a 3 Cümbüş: Cemal ve Hasan — Klâr het Şükrü — Darhoka" Hasan Tah sin ve saire, Bülyüle mehter takı w koro heyeti, Mili (Yallâh) bes teniyle Başlıyan film bir austiciyeelir ILAVETEN Yunan - İtalyan har ne ait manzaralar... ei Kongreye davet Kurtuluş spor klübü ile Feriköy riy Şişli spor klüpleri arasında birleş” mek hakkında karar alınmak üzere Wlübi irincikânun 1040 ps #ar yünü saat 10 da umumi kongre nüz 15 ye âzalarını davet eder,