13 Aralık 1940 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Düsündüğüm Gibi SALAR YUN AS RL AT PUT TETKiKATI DAHA ESASLI YAPMAK DOĞRU OLMAZ MIYDI ? Ge sene Blaarif Vekâ eti orta oku! ve liselerin san todrisatmda vahdet temin etmek için bir teşebbüse giriş miş, Lise ve orin mektoplerde okunan ecnebi dildeld ders kk taplarını tetkik ve lisan öğretem lerinin Isan todrisatı hakkındaki noktal mazarlarmı tesbit etmiş ve sonra bu tetkikat ve müşa verseler neticesinde yeni bir me“ tod kabul edilmiş. Bu metoda göre İlk yazılan ve tabedilip, geçen sena de alh sr nıfta okutulan ; ders kitapları Fransiz sanındaki kitapları or muş, Bu kitaplarla bir sane tedrisat yapıldıktan sonra alınan notice lere göre, talebe velilezinde ve bu kitaplarla tedrisat yapan öğ re'cenlerdo hasıl olnn intiba ba kitaplarm okutulduğu #mıtlara göre yüksek olduğu ve talebenin bunlardan bir sey anlamadığı ve istifade edemediği merkezinde İmiş, Fakat tatll aylarmda bu nese le ihihal edilmiş, unutulmus, üze Tinde tavakkel edilmemiş ole” cak ki bu sene fedrisat yine ay” nı kitaplarla başlamış ve öğret menler tcdris senesi açılalı bir kaç ay geçtikten sonra kitapların kusurunu bir köre daha keşfet mailer., Şimdi bu isis alâkadar olanlar Maarif Vekâletire müra” eaat eğerek, her smıfta bir aşa" fı sma sit Nisan illaplarım teirlsine müsaade edilmesini İs temişler, Şimdl acaba sorulamaz mı ki? Totlük, tecrübe devrelerini ge” girmiş olar “GtMUEU tesbit edil miş bulunsa bir kitabı ba tedris senesinin bugününe kadar höli #nlebeye okutmakia niçin ısrar edilmiş, Eğer bu kitaplarin ders görmüş olan talebeler sene 80” Tarihi deniz romanı: & Oruç roiş küpöşteye dayanmış. tı; heybetli gövdesini yükselterek kardeşine uzun uzun baktı, onun lk burnu kıvrılarak kaybolduğu" au gördüğü zaman geniş göğsü siş ti ve alçaldı, Sonra birden güver iaye dönerek forsalara, taylala - ra, dümende duran kardesi İlya . ma, iki direk arasında ellerinde kırbaçlar olduğu bale gidip ge * Jen vardiyanlara, O vardiyanbaşı Kuzgun Aliye bakti; yelkönlere göz attı; ufkun her tarafını yok * Jadı; yüzünde işlerin pek güzel git tiğini anlatan bir aydmlık, mitler vardı, — Oruç Rölt goçmiş günleri, artik geride morlaşmuğa başlıyan gü * za) Midiliye habasınn nasd geldi, ğini hatırlıyor, o şanlı yılları dir sünüyordu: Yarım asır eyvel İidilli adas: Cenovalı Gatelozyo ailesinin ida. resi altında bulunuyormuş. Bun . lardan Nikola Gatelorzyo kardeşi Dominik Gatelozyoyu öldürerek prensliği ele geçirmiş, Dominik Fatih Sultan Mehmetle dost oldu- ğe için bu cinayet padişah tara - fından çok fena karşılanmış, fakat o sirada Rümeli harpleriyle uğ . raştığmdan Nikolanın cezasini ver meğa vekit bulamamış, Sultan Mehmet Eflâk seferin - den döndüğü zaman Midiji Üzeri- ne gidilmek ilzere İdzımgelen ha, grliklarm yapılmasını emretmiş. Padişah kardeşini (o öldüren bir prensin cozasmı vermekten ziyade Sırbistan ve Yunaniztanm tamami- le Türk idaresine geçmesi Üzeri- m6 bir haçlı seferi hazırlamakta 6. len Papeva karşı tedbir alıyormuş böyle büyük bir donsnmanm bo - fazdan geçmoririn İstanbul için İellizet olarağina O silphe yoktu wüna kedar Nisan derslerini iylee kavrayamaz ve imtihanlarda mu- vaffak olamazinrsa, bu mevaf fnkıyetsizliği gençüğin tenbeliir Zine ve derslerine karşı gösterir alikasızlığı mi hamledelim? Türk mekteplerinde Fan ted risatı dün barlamış değidir, Bu seyin hayli eski bir marisi var der, HAJ& hani smıfta, hangi «6 viyede bir kitap okutmak Hizm geldiğini tesbit edememiş olusu” müz hakiksten anlaşılır bir me” sele değildir, Tasarrufun çok Saymetli olduğunu tebarlize çalıştığımız bezünler de her sene bir başka kitap de" Ziştirmenin, kötü kitap basıp sanra eayarak yerine bir başka” sını tabstmenin, onun da kusurlu olduğunu tesbit ederek somu gel mez bir tecrübe neşriyatı yapma” nin zararlı olduğunu da kabule meeburuz, Sonra da bu kusurlu kitap basmamın yalnız maddi de Zil, manevi zararı du meydanda” dir. Talebe bir şeyi öğrenmiyo valıfolliği ramanmnı bu şekilde isrst etmiş de oluyor. Hem, üstelik mektepliere de vam eden talebenin büyük bir ekseriyetini fakir silelerin “çe cukları teşldi eder, Bu çoçukla” rım fakir velilerine bir senede hir smıfn bitin kitapları satım af mak bile çok güç gelen bir yük iken bir dö sene orlasmda yeni" den ayn: dersler için başka ki taplar almıya mecbur kalmak pek yıkıcı gelir, Bütün bu mahzurlar gözönüne almarak ve mektep kitapları ha” sırlanırken iş daha ekldi tufulsa acaba bem devlet bütçesi, bem talebe velilerinin kesesi, hem de talebenin başmn teşevvise uğ ramaması ve zamanmn İsraf olmaz mı? Sual lervış Yazan: Kadircan Kaflı Boğazm iyi muhafaza edilmesi, Anadolu kıyılarının düşman akm « larndan korunması için do bu kı. yılara yukın adalorm saptedilme” Bi löşmndr. Türk ordusu Çanakkale boğa - xnda Rumeli yakasından Anadolu yakasına geçmiş, Midillinia karşı. sibda Ayazmend denilen yere ça” dır kurmuş. Sadrazam Mahmut paşa kumandasındaki aitmiş ka - dirga ile birçok top ve bavan, iki bin tane taş gülle, birkaç bin ye. niçsriyi götüren yedi büyük nal liye gemini adanın önüne demir - İenmiş. Padişih da yanmdeki as, kerle birlikte adaya çıktıktan son ra prens Nikolaya şöyle bir mek- tup yazlimış; “Sen ki Milili denen adanm prensi Nikolasm; ben, iki denizin ve ik! karanm padişahı Sultan Au- rat oğlu Sultan Mehmet, işte gel, dim; biraderin Dominiki sebepeiz ölâirdüğün için ceza görsen ge * rektir. Lâkin bir şartla affoderiz, Boş yere karşılık vermiyesin, ka leyi teslim edesin ve günahsızlar günehma girmiyesin, O zaman sa, na ve ovlâtlarma memleketimin herhangi köşesinde adanm geliri kadar geliri olan bir yer verilir. Kale duvarları, kuleler ve maz. gallar şağlammış; İçerde munta - sam beş bin asker varmış; hell tan da bir o kadar yardımcı kuy. vet toplanmış. Venedik ve Ceneviz bhükümetlerinden İstenen yardan yakmda gelmesi bekleniyormus. Bunun için prens Nikola Gatelazye şa cevatı vermiş; — Kaleye ancak beni ve be, n'm yanımdaki kahramanları çiğ” niyevek girebilirsiniz? Fatih Sultan Mehmet denizden »8 kumdan topa tetmlmasımı om- Mu Müdafae tahsisatı Yeniden 49 milyon Ira istendi Bu maksatla bir kanun lâyitası hazırlandı Ankaradan verilen malümatz göre, ahvali hazıra dolayssile hü- kümet meclisten yenilen 49 mil. yon liralık tahsisat Jetiyecek'ir. Bu | makantla bir kanun projesi hazır” İ lanmış, meclisin alâkalı #ncümcn- | lerinde görüşülmeğe başlamıştır. Bu tahsisatın karşılığı fevkslâde menbalardan terin edilecektir. Aysa şa PN Edirne ediyor Edirne, 18 — Şehirde dün de birçok evler çökmüş, yağmur tek- İ rar başlamıştır. Köylerdeki kayık. i lar toplattırılarak Edirne * Yıldı. yını arasmdaki nakliyata tabssi © lurmuştur, Meriç köprüsü le Bos. ra köyü arasındaki bahçelerin İ damlarmdas 15 kişi kurtarılmış tır. Yıldırım yolu kapalıdır. Bu mahalleye dünden beri Gazi Mi haldan ksyıklarIs ekmek gönderi liyor. Bosna köylüleri büyük set üzerinde toplanmıztır. Bu köyde halen 20 ev su altındadır. Felâ , ketzedelerden 425 kişiye dün ek- wek ve sicak yemek verilmiştir. Vilâyette toplanar bir omisyoa derhal peni) dizele yaptırılmasına Exrar vermsişi retmig; kale etrafında bilyük kah- ramanlık örnekleri yaratılmış. Ni. kola birkaç defa dışarı firiiyarak saldırmış, Olimandaki gemilerini Türk donanması üzerine sürmüş * se de h'çbir netice alamamış; yir mi yedi gün sonra askerlerinin manevi kuvvetleri gbi kale du « vsrlari da harap olunca teslim olmuş, Padişah düşman askerlerinin ve pransin hayatını bağışlamış lâkin #önelerdenberi Türk gemilerini vu” Ten, Türk köylerini basan üç yüz kadar korsanı destere ile ikiye biçtirmiş! Sonra kaleye iki yüz yeriçeri koymuş; bir miktar sip hi birakmış, Bu sipahilerden biri.) 4i Vardar Yenieesinden Yakup muş; o zaman henliz yirmi yaşla” rında olan delikanimın habast da uzun zaman #ipehilik etmiş; İs - tanbulun fethinde bulunmuş, Bel grod seferine gitmiş, dih ve dev. let uğruna nice yıllar yağb kur gun simış, zaği! pala sallamış. Adada o zaman hiç Türk ve müslüman yokmus, Sipahi Yakup Ja arkadaşları evlenmek ihtiyacını duymuşlar, lâkin adadan ayrıla - mazlarmış, Adanm rum veyadi. ğer hristiyan alleleri arasmda gü” sel genç kızlir varmis, fakat müs Ikmanlarm bü kizlarin evlenme » lerine izin verilmezmiş. Bipahiler #ipahi ağamne, o da adanın kumandanına rica otmiz Yer: — Bmenmek Üzere ailemiz'n Yanıma Dirakınız, yahut yerli kız Tarlan beğendiğimizi ve razı olan- ları Allahm emri peygamberin s8 si) ile nikâh edelim, Kalenin kadısı şu fikirde bulun. maş: — Evlenmek için islâm diyar Da gitmek gerek değildir, Burpsı da artık İslâm diyarı sayılır, Müs. lüman kişilerin hristiyan kızlar ve kedmlaria evlenmeleri bâtıl ola * maz, hatti sevaplir; zira onler dahi kitap ehlidider, Bir kâfiri müslüman etmekle büyük sevk kazanrler. (Mene va) tuğyanı | Mal almıya çölen İ Anadolu İ , tacirleri Götürdükleri malları fazla fiyatla satmalarının önüne geçilecek Ticaret Vekâletinin verdiği yeni emir üzerine mmtaka tica, ret müdürlüğü bir haftadenberi bütün şehirde kontrolörler va, stasile iktikârı ve mühtekirleri şiddetle takip etmektedir.. Bu sıkı kontrollerin muhtekirleri bir hayli sindirdiği görülmekte, dir, Fakat bu arada bir nokta bilhassa mazarı dikkati celbet, mis bulunmaktadır. Kontrol isinin sadece İstan, bulda tonlanmış olması vefi, yat konulma işinin muayyen se, hir'erde yapılmış bulunması ih, tikirin mücadeleyi eksik bırak. maktadır. Çünkü İstanbula Ana, doludan gelen tacirler burada konulmuş olan fivatlara bakma, dan al ne deri olursa olsun buldukları mai almaktadır. Çün Kurtarma ve yardım| tüik mak sletadır Ci iaaliyetl devam (ve kesabilurd. kontro'a tâbi olmadan bu malları istedikleri fiyatlardan satabilmektedir. İş, te bu hareket, yeni veni başla. yan ibtikârı ciddi kontrol hare, ketini yalnız İstanbuldaki top. tancı ve perakendecilere meh, sus bir İş haline getirmektedir. Bu vüziyete karşı seri tedbir, ler almacaktır, İstanbul köylerinde 500 mektep yapılacak İstanbul köylerinde Üç sene için da 500 yeni mektep yapıincaktır, İk üs O deki nisan #yma kadar da 20 mek, tebin ikmaline çalışılacaktır. Mektep inşasmda köylüler bil - fül çalıştıkları giti malzeme de tedarik etmekte, vilâyet ancak bazı zaruri Kısımlar için nakti yar dım yapmakladır. Maarif müdürü, maarif mimsm ve ilk tedrisat müfettişleri, mak, tep insaatını tetkik etmek Üzere dün Şileye gitmişlerdir. Maarit müdürü Şileden sonra Çutalea Xa- Asker ailelerine 49 hin lira dağıtıldı Yeni yardım Halktan toplanan paralarla yapılacak Belediye tarafmdan yardıma mubta ç askör e'lelerine verilmek Üzere ayrılan 40 bin lira, kazalar da tamamen dağıtılmıştır. Kayma, kamlar tevziata devam için yeni- den tubsisat istemişlerdir. Bun - tur. ———— Fincancılardaki kamyon kazası Şoför tevkif edildi İhtiyarın nasıl öldüğün- den haberi yokmuş! Evvelki gün, akşam üzeri Fin cansılar b'r ibtiyarm ölümünü ve bir çocuğun da ağır yaralanması We neticelenen kam . yon kazatı yerinde müddelumumi. Hkço bir keşif yapılmış ve kam * yonun vitesi kirıldikten sonra ge. ri geriye kaydığı ve kamyonun hurda bir halde olduğu tesbit edil miştir Bunun üzerine şoför Sefer Aras dün birinci sulh ceza mahkeme - 1'n3 verilmiş, sorguya çekiimiştir. Şoför kazayı şöyle anlatmıştır: * Kamyonda iplik yükti var, dı. Fincancılar yokuşundan çıkar. ken birdenbire vites kınldi ve yağmurlu yolda geriye doğru kay mağa başladı, Artık kamyona hâ- kim olamıyardum, Hemen direksi, yonu sola kırarak kaldırma ç- karttım, Eğer böyle yapmamış olsaydım, hiç değilse 50-60 kişi ezilmiş ola, Gaktı. Bu aralik kamyonun çarp- “siiri yon tiğı” düve “arasında bir çocuğun 'sıkıstığnı gördüm, fakat #tiyar Ohannesin nasi öldüğünü bilmiyorum. Herhalde korkusun » dan ölmtiş olecaktır., Ampuller yerlerine konuluyor * Sokaklardaki umumi elektrik Wim, balarından evvelce ampulleri sökük müş olan 2509 üne daha dün yeniden srapuller takmıştır. Mütebakletne de “Züppeliğe e 9 Bu da e eldmi bir losmı yuva yavayı İdame gınılam uzaktır, Vazliemiz ba kiler ayarma çıkarmaya tir, Buna temine terier lardır, Buna göre, bi teri da. e # mek bana kalmaz hir İğ e haksızlıktır. ” İsi mugalâlaya yağma. | Türk ve aile kadını BİT kendisine hilap edip anlıyacak kadar zekidir. Türk kadını maz sanıp, vahntlğını SİZE kınmektrr ki belki onisri dan ge üre ve ba BİRSİN Mi bir avukatlık sayılır... e Bilmiyorum, onlar böTİ ge vukata Ibtyaçları var sa bile bu avalıztm eh “Züppeliğin Tüzmen YEĞİN yas ağ a e e olma birisi olmasını kete. 4 esmere yi oi EN KUÇUK HABERLER? metr, BE ya kadar çıkan bir altın? zasnidaki köyleri de gezeceklir, | bugün takılacaktır. 22,40 Vira sal, # İ Vakıt: Yakıt Başmuherriri Asım Üs, An, karadan telefonla yazdırdığı makele, #tnde, Başvekilin dünkü nutkunu be | his mevzuu yapmaktı ve sonunda # Xirlerini şöylece bülâza etmektedir: “Halası, wulh zamanında mili Hi, tanadın bir tek gayesi vardır. Bu da, | umumi etaniyet çörçevesi içerisinde | terdi teşebbüslerin serbestisini temi: aldir, Harp içinde yahut bürp tehlike. İsi öurensunda enli ületrsatı ve tasarrt e fun gayesi ise ber türlü kuvvet kay- saklar şibi memlekette iizmab ve ta. suruf faaliyetlerinin de mili birlik ve umumi emniyet çerçevesi içerisi". 6 harici tehlikeyi bertaraf edecek bir östilnmete çevrilmiştir.” Yeni Sabah: Hüseyin Cahit Yalçın racaiyk Mes. lesi” başlıklı makalesinde diyor ki: *Buztün cibun bir “İtalya weselesi” ile karşılaşmak üzere vol bulunuyor? Birdenbire bu biraz mevsimsiz gibi görünüyor. Fakat şu bârp dünyayı e Haştırdı ki artık hiçbir geye bu müm kün değildir demeye insanım etsareti kalmamıştır. Fransanın İnbildl gözü. münda dururken hiç bir ihtimal bi, denhize garip ve Imiimsee diye seğde dilemez. Owun Için, İtalyan taarruzunün Ar. savutlakta aldığı şekle, İngiliz ku, vetlerinin Şimali Afrikada ik hamle da ihraz ettikleri şaşılacak muvatfa, kyrto bakarak. yekm bir zamsada bir İtsiyan meselesi is karşılaşmak Ttimetinden bahsedenler oluru br, Kiri fazla hayale kapımakin ve pek sesle etekle bam etmek biras vor ur. Pir vezhambade harangi iy taa. eder. Bir mevslin bazan on, ca beş defn elden ele geçtiği vekildir. De. mek ki «a son defa galip gelen ve kıyetsizi'k sahiye''ni tecaviş ediyor. Malyan kuvvetlerinin maneviyatı b. xuk olduğu gözs çarpıyor. Kurandan değiştirmek suretiyle vaziyetlerini e âh edebileceklerini mit edem İtak Görülüyor ki taarrari harbin hikm, tini anlıyamamış olan İlalyan orduşu- az taz haline girmesidir. İngiliz. din pişlar krvvetleriyin giriştikleri biraz ciddi hir mücadelede İlalyanlar ivesi hin esir verdiler Gemeeniler il | ! t | ü 4 R i & . . t v7